جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مباحثی که در انسان شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد، جایگاه و منزلت انسان نسبت به سایر آفریدگان است یا به عبارت دیگر، بحث کرامت انسان یکی از مباحث انسان‌شناسی است . در مورد جایگاه و منزلت انسان دیدگاههای گوناگونی وجود دارد. گروهی انسان را به عنوان برترین آفریدگان معرفی کرده‌اند. در این گزارش انسان محور حقائق و ارزشهاست و همهء فعالیتهای علمی و عملی انسان بر محور خود آدمی، می‌گردد. از سوی دیگر در این نظر، تشکیک‌هائی شده است از جمله اینکه این نظر ناشی از خودخواهی انسان است که می‌خواهد بر همهء موجودات جهان، چیرگی یابد و همه را زیر یوغ خویش بکشد. در دنیای امروز برخی مکتب‌ها بر اصالت انسان بسیار تاکید دارند بگونه‌ای که بسیاری از کشورهای باصطلاح متمدن برآنند که باید در قوانین کیفری ارزش و کرامت انسان حفظ شود. در این رساله ما سعی بر این داریم تا ارزش و کرامت انسان را از دیدگاه اسلام بررسی کنیم. آیا ارزش و کرامت انسان در برتری ظاهری او بر موجودات عالم است ؟ آیا ارزش و کرامت انسان در بعد جسمانی و مادی او خلاصه می‌شود؟ آیا ارزش و کرامت انسان ارتباطی با بعد روحانی و معنوی انسان دارد؟ پاسخ به این سوالات مباحث اصلی این تحقیق را تشکیل می‌دهد. برخی آیات برای انسان بطور کلی منزلت قائل شده‌اند و در آیاتی دیگر لحن قرآن نکوهش‌آمیز است . هم‌چنین در احادیث چنین مواردی دیده می‌شود. پس باید در آیات و احادیث دقت بیشتری کرد که آن تکریم‌ها و نکوهشها به چه اعتباری است و سرانجام نظر قطعی اسلام دربارهء انسان و منزلت وی نسبت به موجودات‌دیگر چیست ؟ در این رساله در دو بخش اول بحث‌های ارائه شده بیشتر جنبه مقدمه‌ای دارند. برای اینکه بحث دربارهء کرامت انسان شود، نخست باید یک آشنائی کلی با انسان چه از نظر لفظی و چه از نظر حقیقتوی، بدست آید. در بخش اول به این مطلب پرداخته شده است . در بخش دوم به طور اجمالی به بررسی نظریات سه مکتب غیرالهی دربارهء ارزش و کرامت انسان پرداخته شده است . اگرچه بحث دربارهء ارزش و کرامت انسان در اسلام است اما بررسی اجمالی نظریات این سه مکتب عمده مطرح در غرب در زمینه انسان می‌تواند موید و گواهی موجود بر نادرستی ارزش ارائه شده در این مکتب‌ها و درستی ارزش ارائه شده در اسلام باشد. از بخش سوم، در واقع ما وارد بحث اصلی خود می‌شویم. در این بخش با بررسی آیه 70 سورهء اسراء بحثی دربارهء کرامت و علل و عوامل و موانع آن بیان می‌شود. در بخش چهارم دو مظهر از مظاهر کرامت انسان که در قرآن بیان شده ذکر گردیده و دربارهء آنها بحث شده است . و در نهایت در بخش پنجم ارزش و کرامت انسان از دیدگاه معصومین صلوات الله علیهم‌اجمعین که خود با کرامت‌ترین انسانها در روی زمین بودند، بررسی شده است .

بسم الله الرحمن الرحیم از اسماء مرکبه و از اجزاء بنیادی قرآن است. تمام سور قرآن با آن شروع می‌شود و اگر در سوره-ای به دلیل موجهی آغازگر نیست، در سوره‌‌ی دیگر دو بار آمده است. مفهوم لا اله الّا الله پیام مشترک بین ادیان توحیدی الهی است و پیام منحصر به فرد و اختصاصی اسلام ، بسم الله الرحمن الرحیم است و با این پیام می‌خواهد به بشریت اعلام کند که اسلام دین رحمت و محبت است. شاهد بر این ادعا سوره‌ی توبه است که چون با اعلام جنگ و برائت آمده است ، آغازگرش بسم الله الرحمن الرحیم نیست. بسم الله الرحمن الرحیم فضائل و خواصی دارد که اگر انسان واقف به آن شود و ایمان بیاورد ، در هر نفسی خود را ملزم به این ذکر شریفه می‌کند ، در نتیجه از غافلین شمرده نخواهد شد.بسم الله دور کننده‌ی شیطان است و در تمام آنات زندگی و در هر حالی مثل خوردن و سخن گفتن و ...... ذکرش با خلوص قلب لازم است تا بتواند مؤثر در وجود بوده و شیاطین و اجنه را دور نماید، و الّا در تمام اعمال و گفتار مشارکت داشته و نتیجه‌ی مشارکتش بسی واضح است و نیازی به بیان ندارد.بسم الله الرحمن الرحیم جزء قرآن و جزء سوره‌ی حمد شمرده می‌شود و جزئیت آن در هر سوره مورد اختلاف است ، لذا در اغلب قرآن‌ها در شمارش آیاتمحاسبه نشده است.بسم الله الرحمن الرحیم دارای اسراری است که با تعداد حروف نوزده‌گانه‌ی آن مطابقت دارد.

قرآن کریم، کتاب آسمانی ما و برنامه هدایت جهانیان است . پیامبر اکرم (ص) از آغاز نزول قرآن، آن را به بهترین وجه به جهانیان تعلیم فرمود و حمله قرآن را به جهانیان ارزانی داشت . تربیت پیامبر اکرم (ص) مبتنی بر اصولی است که قرآن و حدیث بر آن تاکید دارند و دانش نوین بشری نیز چندان که در این زمینه تیزبینی و کنجکاوی کند، خواهد توانست نکاتی را بیابد که از دیدگاه آموزشی و روانشناسی حائز اهمیت است . پیمودن روش صحیح تعلیم و حمل قرآن کریم که در سیره پیامبر (ص) و ائمه معصومین پس از حضرت متبلور است ضامن اجرای احکام قرآن در جامعه و تحقق کارکردهای آن است ، همانگونه که هر گونه انحراف از صراط مستقیم آموزشی که آن را خلال نصوص و عبارات گوناگون به ارث برده‌ایم و نیز تغافل از آنچه توجه به آن لازم است ، تاثیرگذاری قرآن را با مانع مواجه خواهد ساخت و این چیزی است که امروز متاسفانه شاهد آنیم. بیشتر فعالیتهای قرآنی ما در حال حاضر فاقد اثر رضایتبخش و مورد انتظار است و از تاثیر احیاگر و شورآفرین نخستین قرآن خبری نیست . ما در این پایان‌نامه بررسی تحلیلی تاریخچه تعلیم و حفظ و حمل قرآن کریم به همراه تبیین نکات مثبت و منفی موجود در آن از دست ننهاده‌ایم. شیوه آموزشی پیامبر اکرم (ص) پیشرفته‌ترین و جدیدترین شیوه از یکسو (به دلیل در معرض غفلت و فراموشی قرار گرفتن بخش اعظم آن) و قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین شیوه از سوی دیکر است ، زیرا این شیوه در زمان خود پدیدار شد و بدون هیاهوی تبلیغاتی، اثر عظیم خود را نهاد. پس از بررسی فوق، به بررسی اصول و مبانی تعلیم و حمل قرآن کریم در خود قرآن، سنت و دانش نوین پرداخته شده و سپس شیوه مورد نظر، در جامه نوی خود و نزدیک به قالب شیوه‌های زبان‌آموزی جدید ارائه گردیده است . پس از آن و در بخش پایانی به بررسی آثار بکارگیری شیوه از آشنایی حقیقی با زبان قرآن (که ضرورتا عبارت از زبان عربی نیست) گرفته تا توانایی تدبر در قرن، قرآن‌اندیشی و تکلم به زبان آن، مصونیت از لغزش در برابر متشابهات ، موسیقی درمانی، تئاتر درمانی و معناداری قرآنی پرداخته‌ایم و کوشیده‌ایم بررسی این آثار حتی‌الامکان با تحلیل عملی به دور از شعارپردازی باشد.

بدون شک، غدیر مهمترین واقعه تاریخ اسلام و یا به تعبیری تاریخ بشریت به شمار می‌رود چراکه سرنوشت اسلام به آن بستگی داشت. درنظرگرفتن غدیر تکمیل دین اسلام به شمار می‌رفت و عدم درنظرگرفتن آن ناتمام ماندن رسالت پیامبر اسلام. چنانکه امر دوم اتفاق افتاد و مسیر اسلام به ناکجاآباد کشانده شد.در این بین، بسیاری از مسلمانان راستین به دفاع و تبیین واقعه غدیر پرداختند. در این راستا ادبا و شاعران نقش مهمی ایفا کردند و با شعرشان واقعه غدیر را، برخلاف میل حاکمان وقت زنده نگه داشتند. نگارنده در این پایان‌نامه به بررسی و تحلیل شعر غدیریه سرایان قرن دوم و سوم پرداخته و اشاره دارد که شاعران این دو قرن یازده تن می‌باشند که همگی آن‌ها از یک شیوه و روش استفاده نموده‌اند و آن پیروی از مذهب کلامی است. بدین معنا که با استدلالات دینی (آیه قرآن و روایات) ولایت و خلافت لافصل حضرت را به اثبات می‌رسانند. در پایان الفاظی همچون ولی، وصی خلیفه بدل وزیر اخی صنو و .... بسامدگیری شده و نشان داده خواهد شد که کدام لفظ بیشترین بسامد را ولی و وصی دارد. و علت آن نیز تاثیرپذیری مستقیم شاعران از حدیث ولایت است.

پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی امروزه یکی از مهمترین مسائل تربیتی و اجتماعی در جوامع مختلف انسانی است این پژوهش با هدف معرفی مهمترین روش‌های برنامه ریزی شده در دین مبین اسلام برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، با موضوع « بررسی نحوه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از دیدگاه قرآن و حدیث » تدوین گردیده است . این پژوهش در حقیقت یک تحقیق میان رشته‌ای است که در آن از یک طرف از منابع مختلف اسلامی از جمله قرآن کریم و متون مختلف حدیثی و تفسیری و از طرف دیگر از منابع مختلف علوم جامعه شناسی، ‌علوم اجتماعی، علوم تربیتی مخصوصا علم آسیب شناسی اجتماعی استفاده گردیده است. این پژوهش نشان می‌دهد که اسلام ،‌به عنوان کامل ترین و پیشرفته ترین سبک زندگی بشری، با تکیه بر آموزه‌های وحیانی و الهی، موثرترین روش‌های فردی و اجتماعی را برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی پی ریزی نموده است . با یک نگرش کلی این روشها تحت عناوین زیر مطرح گردیده اند .

چکیده:اعتقاد به سایر پیامبران الهی به مانند اعتقاد به پیامبر اسلام(ص) از اصول دین اسلام می باشد. عُزیر(ع) یکیپیامبرانی است که در قران کریم از او نام برده شده و مفسران در باره او بحث کرده اند. نام این شخصیت در عهدین عزرا است. از دیدگاه عهدین او از کسانی است که بعد از حمله بخت النصر به بیت المقدس و نابودی تورات، این کتاب را دوباره نوشت و اعتقادات یهود را زنده کرد؛ تا جایی که برخی یهودیان او را پسر خدا نامیدند. هرچند قرآن کریم و عهدین تصریح به پیامبری او نکرده اند، اما از دیدگاه مفسران شیعه و سنی او از پیامبران الهی و از مروجان شریعت حضرت موسی(ع) بوده است. از دیدگاه قرآن و عهدین او شخصیت صالح و تأثیر گذار بوده است. تا جایی که پیامبر اسلام(ص) و بعضی از امامان شیعه روایاتی را از او نقل کرده اند. برخی کتابهای تاریخی زردشت را از شاگردان طرد شده عُزیر(ع) معرفی می کنند و او را از حمایت کننده گان اجداد پیامبر اسلام(ص) محسوب می دارند.

مدیریت راهکاری است که یک مدیر برای تنظیم فعالیت‌های بشری ارائه نموده تا بتواند توازن خوبی را در محیط اطراف بوجود بیاورد در بیشتر تعاریفی که از واژه مدیریت‌ شده بیشتر مدیریت‌های انسانی را لحاظ نموده و از تأثیر عوامل محیطی و ماوراء طبیعی، تعاریف و مصداق‌هایی ارائه نشده است، لذا ما نیاز به یک مدیریت بیرونی بر رفتار خود هستیم و این مدیریت جامع توسط خالقی دانا و توانا در قرآن کریم ترسیم شده است. هدف از طرح موضوع مدیریت بحران در قرآن کریم با رویکرد بحران‌های روحی و معنوی، پرداختن به مشکلات متنوع روحی و معنوی بشر در جوامع کنونی و ارائه راهکارهای خاص قرآنی و تحلیل و درمان این بحرانها است که بتوان با یک نگرش سازنده به یک دیدگاه دین‌مدار در جهت رفع این بحرانها دست یافت. در مکتب اسلام و از دیدگاه بسیاری از اندیشمندان اسلامی و غیراسلامی، قرآن کریم نسخه کامل درمان بحرانهای روحی و معنوی بشر امروزی می‌باشد لذا قرآن کریم منبع عام مدیریت اسلامی می‌باشد و پایبندی به آن سبب‌ساز تمدنی شگرف در جوامع بشری خواهد بود که با یک کنکاش همه‌جانبه در این پژوهش عوامل ایجاد بحرانهای روحی و معنوی در جامعه امروزی به تصویر کشیده شد. مدیریت بحرانهای روحی و معنوی در قرآن کریم یعنی پیگیری راهکارهای قرآنی در جهت رفع بحرانهای بشری و همچنین توانایی مفاهیم قرآنی اسلامی در جهت رفع دردهای بشریت می‌باشد. روش پژوهش در این موضوع کتابخانه‌ای بوده لذا از منابع معتبر اسلامی از جمله قرآن کریم، تفاسیر، روایات و دیدگاههای اندیشمندان و صاحبنظران نیز استفاده شده است. از جمله عوامل ایجاد بحرانهای روحی و معنوی در جوامع کنونی می‌توان به خلاء معنویت، خدافراموشی، فقدان حاکمیت اصول اخلاقی و دینی و ارزش‌هایی یاد کرد که این عوامل، سبب‌ساز بحرانهای روحی و معنوی در جوامع کنونی شده است و لذا با استفاده از یک مدیریت بحران سازنده که منشأ مدیریتی آن علوم و معارف الهی و قرآنی می‌باشد می‌توان انسان سرگردان و حیران‌زده امروزی را به سر منزل مقصود که همان فطرت پاک الهی و کمال والای انسانی است سوق داده و با یک ارتباط الهی درست و پایبندی به ارزشهای معنوی،‌ بحرانهای روحی و معنوی پیش‌رو بشر مدیریت خواهد شد.

اسلام به عنوان مجموعه ای از آموزه های وحیانی مبتنی برفطرت انسانی و برخوردار از پشتوانه عقلی و عرفانی، این قابلیت را دارد، تا در هر زمان و مکان پاسخگوی نیاز کمال خواهی و خداجویی انسان باشد.بدون تردید مهمترین موضوع جهان هستی (موضوع تربیت انسان است، انسانی که بر آیند ملک و ملکوت است و از سابقه ازلی و لاحقه ابدی، برخوردار است؛ که او عصاره هستی است، به لحاظ هدف الهی و غایت اقصای خود، تنها زمانی که در مقام « فی مقعد صدق عند ملیک مقتدراً» (قمر، 55)بار یابد به آرامش و به کمال نهایی خواهد رسید.از مهمترین رسالت امروز اندیشمندان مسلمان در حوزه آموزه های دینی و راه و روش زندگی اسلامی در قرآن که همان تعلیم و تربیت، تبیین برنامه جامع دینی، مبتنی بر قرآن کریم و مکتب اهل البیت علیهم السلام است.بدین خاطر نقش مبانی سبک زندگی اسلامی در قرآن و حدیث ضروری، اجتناب ناپذیرو فرصتی برای پژوهش در حوزه‌ی سبک زندگی اسلامی است. کوشش و درک درست از مبانی سبک زندگی اسلامی که شامل اصول اعتقادی و اخلاقی و اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی است در بازشناسی و استقرار ساختن بنای زندگی اسلامی بر مبنای وحیانی ضرورت این پژوهش را دو چندان می کند.این پژوهش تلاشی برای معرفی راه و روش درست اسلامی که راه پیشوایان دین که همان صراط مستقیم است و زیر بنای اصول و فروع دینی است.این تحقیق از چهار بخش ونتیجه گیری تشکیل شده که بخش اول شامل کلیات، بخش دوم مربوط به سوال اصلی یعنی مبانی سبک زندگی اسلامی از منظر از قرآن و تجزیه و تحلیل داده هابخش سوم مربوط به شاخصهای مبانی سبک زندگی و بخش چهارم به مباحث علل و عوامل عمل به سبک زندگی اسلامی و پیامدهای آن می پردازد.در این تحقیق تلاش شده است که آیات مربوط به هر مبحث دسته بندی شده و به کمک روایات معصومین علیهم السلام تبیین شود که در این راه از کتاب های تفسیری و آثار صاحب نظران نیز بهره گرفته شده است .

امام حسین(علیه السلام) همچون سایر معصومان (علیهم السلام) زیارت های ماثور فراوانی دارد که در مجامع روایی نقل شده است. در میان این زیارت ها، زیارت عاشورا از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است و آثار و برکات فراوانی از سوی معصومان (علیهم السلام) برای آن ذکر شده است، از این رو مداومت بر این زیارت نورانی از دیر باز جزو سیره صالحان و محبان اهل بیت(علیهم السلام) بوده و اولیای الهی عنایت خاصی به این زیارت داشته اند. پس از گذشت قرن ها از صدور زیارت عاشورا و عمل مستمر شیعیان بدان، در زمان حاضر، شبهات و ابهاماتی از سوی برخی به انگیزه های مختلف در باب این زیارت نورانی مطرح شده است که پاسخ متقن و به موقع به آن ضرورت دارد. این پژوهش که در صدد پاسخگویی به شبهات محتوایی زیارت عاشورا با تکیه بر قرآن و سنت است، در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول پس از گزارشی تاریخی از زیارت عاشورا و نگاهی گذرا به جایگاه سندی آن، معیار شناسی ارزیابی متن حدیث بیان شده است. بخش دوم که با عنوان بررسی مضامین زیارت عاشورا در پرتو قرآن و روایات است، در فصل یک آن به بررسی محتوایی فرازهای زیارت عاشورا در پرتو قرآن و روایات پرداخته ایم و در فصل دو مبانی قرآنی و روایی زیارت عاشورا بیان شده است. البته در ضمن فصل های بخش دوم ثابت کرده ایم که فرازهای زیارت عاشورا از انسجامی محتوایی، ادبی و منطقی برخوردار است به گونه ای که مضامین آن دارای هماهنگی و هم پوشانی کاملی است. بخش سوم با عنوان بررسی و پاسخ به شبهات محتوایی زیارت عاشورا مشتمل بر دو فصل است که در فصل اول به شبهات مبنایی زیارت عاشورا و در فصل دوم به شبهات محتوایی غیر مبنایی زیارت عاشورا با تکیه بر قرآن و روایات پاسخ داده ایم.

چکیده خدای متعال انسان را با فطرتی پاک آفرید، و پیامبران خویش را فرو فرستاد تا انسان را در طی مسیر خویش که رسیدن به قرب الی الله و سعادت و کمال است ، یاری رسانند؛ و بهترین شیوه ها و روش های هدایتو دعوت را به آنان آموخت تا با استمداد از آن ، پیام الهی را به گوشجهانیانبرسانند . بنابرانی تبلیغ و پیام رسانی از همان ابتدای ارسال پیامبران وجود داشته است . در این نوشتار برآن شدیم تا شیوه ها و روش های تبلیغ را در کتب سه دین بزرگ ابراهیمی یعنی اسلام ، یهود و مسیحیت ، مورد ارزیابی و کنکاش قرار داده و وجوه اشتراک و افتراق آن ها را بیان کنیم .در بررسی اهداف و روش های تبلیغیاین سه کتاب به این حقیقت می رسیم که هرچند در اهداف اصلی ، آن ها واحدند و همگی برای هدایت بشر به خداجویی و تبعیت پیامبران و تحقق فضایل اخلاقی نازل شده اند اما در روش های آن ها تفاوت های آشکاری دیده می شود ؛ مانند اینکه در نحوه دعوت به خدا یکی (مسیحیت) دچار شوکمی شود و یکی (یهود) خدا را ویژه قوم خود می شمرد،اما قرآن خدا را حقیقت مافوقهمه قدرت ها و دانش ها می داند که همه تلاش ها برای تقرب به اوست . قرآن نمونه ها و اسوه های متنوعی منطبق بر اصول و مبانی خویش به جامعه بشری عرضه می کند ولی تورات و انجیل تنها در برخی زمینه ها و آن هم به طور ناقص و هماهنگبه ارائه الگو پرداخته اند . در قصه پردازی ، داستان های قرآن بر اساس نیاز،موجز و هدف دار است ولی داستان سرایی توراتبه شیوه تاریخی ، مفصل و گاه بی هدف و متناقض است و انجیل هم تنها داستان زندگیحضرت عیسی را حکایت می کند؛ و نیز تفاوت هایی در اتخاذ روش انذار و تبشیر و همچنین روش بلاغت و شیوایی بیان، که بی تردید در این زمینه هیچ کتابی با قرآن قابل مقایسه نمی باشد.کلمات کلیدی : روش شناسی ، تبلیغ ، قرآن ، عهدین