جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطالعه حاضر با هدف بررسی مفهوم کمال و مبانی آن در قرآن کریم و نهج‌البلاغه امیرالمومنین? و بیان ویژگی‌های کمال-گرایان ، موانع دستیابی به کمال و دستاوردهای کمال‌گرایی، پی‌ریزی و انجام گردید.

دانشمندان مسلمان، یکی از وجوه اعجاز قرآن را " انسجام و هماهنگی آیات با یکدیگر" و به تعبیری دیگر "عدم تناقض و ناسازگاری میان آیات قرآن" بیان کرده اند. در برخی آیات قرآن و روایات معصومین(ع)، بر این ویژگی و امتیاز قرآن کریم تأکید شده است. یکی از شبهاتی که از گذشته تا امروز پیرامون قرآن وارد کرده اند، شبهه "وجود تناقض و اختلاف میان برخی آیات قرآن" است. یکی از اهداف دشمنان قرآن از این ادعای باطل، این است که قرآن را کتابی بشری و غیر الهی جلوه دهند که از خطا و تعارض مصون نمی باشد. از جمله عللی که سبب شده است تا برخی مسأله اختلاف و تناقض میان آیات قرآن را مطرح نمایند، عدم آشنایی با تعریف صحیح و دقیق برخی از اصطلاحات منطقی مانند "تناقض" ، "تضاد" ، "شرایط تناقض" و نیز عدم توجه به برخی از ظرافت های کلامی قرآن و کاربرد "عام و خاص" و "ناسخ و منسوخ" است. به منظور نقد و بررسی این شبهه، ابتدا برخی اصطلاحات مرتبط با نظریه "تناقض" تعریف می گردد. سپس آیاتی از قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) که به انسجام آیات قرآن و نبود تناقض در آن اشاره دارد، ذکر می شود. در گام بعدی، تعدادی از مهمترین آیاتی که به ظاهر با یکدیگر اختلاف داشته و شبهه تناقض در مورد آنها بطور جدی مطرح شده است، برحسب موضوع طبقه بندی کرده و به آنها پاسخ کافی و متقن داده شده، تا این حقیقت روشن گردد که در سراسر قرآن، هیچگونه اختلاف و تناقضی وجود ندارد و این کتاب مقدس، وحی الهی بر قلب پاک پیغمبر اسلام (ص) است.

کلید واژگان: گنجواژه قرآنی، طبقه‌بندی مفاهیم، سینتکس، شبکه مفهومی قرآن، پیوستگی متنم قرآن، تحلیل متن، انفورماتیک قرآنی.

چکیدهبحث از حشر انسان و حیوان و کاوش در این زمینه، به دلیل گسترۀ تأثیرش در حوزۀ اندیشه و عمل، یکی از مباحث مهم و بنیادین در تاریخ تفکر آدمی به شمار می آید و در همه اعصار به نحوی مورد توجه اندیشمندان و دینداران بوده است. ملاصدرا نیز که از اندیشمندان به نام حوزۀ تفکر اسلامی است این موضوع را مورد کاوش جدی خود قرار داده است. و در طرح مسألۀ معاد علاوه بر استدلال عقلی، به آیات و روایات نیز استناد کرده است. محقق این رساله بر آن است که در این نوشتار دیدگاه وی را در این خصوص روایت نموده و پاسخ های وی را در مسائل چالش برانگیز آن، که عموما به مسأله معاد جسمانی بازگشت دارد، طرح نماید و آن گاه نظر وی در مورد حشر کلیه موجودات و از جمله حیوان را گزارش نموده، سپس با ذکر این نتایج که وی بازگشت انسان را در معاد جسمانی به عین بدن دنیوی دانسته و همچنین با اثبات قوۀ خیال و تجرد آن برای انسان و حیوان به ضرورت حشر حیوانات در کنار حشر انسان قائل شده و معاد را اعم از جسمانی و روحانی دانسته است، رساله را به پایان می برد.

با نگاهی به سیر تاریخی مکاتب و ادیان الهی، در می یابیم که هر دینی پس از سپری شدن دوران رشد و شکوفایی اش، به برخی از انحرافات و پیدایش فرقه هایی مبتلا شده است و بر اثر آن بیشتر اصول اولیه آن از بین رفته و برداشت های انحرافی جایگزین آن ها شده اند. فرقه انحرافی وهابیت سلفی نیز از جمله انحرافاتی است که در دین اسلام ایجاد گردیده و موجب آفات فراوانی برای اسلام و مسلمانان گشته است. این فرقه انحرافی که برخی آن را برخاسته از عقاید محمد بن عبدالوهاب و پیش از او ابن تیمیه می دانند، دارای عقایدی انحرافی در مسائل اعتقادی به ویژه مسائلی همچون توحید و شرک، اسلام و کفر، امامت، قرآن و ... هستند که از جمله مهم ترین اختلافاتی که این فرقه را تبدیل به یک فرقه انحرافی و مضر برای مسلمین تبدیل کرده است می توان به عقایدی که این فرقه در باب اسلام و کفر دارند اشاره کرد، چرا که عقاید و عباداتی همچون، شفاعت، تبرک، توسل و ... که از اصول عبادی اسلام هستند را داخل در کفر دانسته و همین امر نیز موجب گردیده تا وهابیون سلفی به راحتی خود را در ریختن خون سایر مسلمانان محق بدانند و شروع کننده بسیاری از جنگ ها، درگیری ها و ترورهای وحشیانه گردند.در این پروژه ی تحقیقاتی که با رویکردی تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت پذیرفته شده است، ضمن بررسی تاریخچه شکل گیری و گسترش وهابیت و اشاره به نقش دولت عربستان در شکل گیری این فرقه، به بررسی برخی عقاید و نقد آن ها و همچنین نقد مبانی اندیشه ای وهابیت از جمله تجسم پنداشتن خداوند، ضد عقلانیت بودن آموزه ها و ... پرداخته ایم.

سقوط و انحطاط، تنزل از مرتبه بالای انسانیت، به پست ترین مراتب (مرتبه حیوانیت حتی پایین تر ازآن) می باشد. همواره عوامل مختلفی در ظهور و زوال هر پدیده موثرند. بی‌شک انسان نیز از این اصل مستثنی نیست و ظهور و سقوط آن تابع عواملی است. در این راستا کتاب قرآن که متکفل امر هدایت است و علی × به عنوان مربی بزرگ بشریت به عوامل سقوط و انحطاط انسان به نحو جامعی پرداخته‌اند. از بررسی دقیق آیات و روایات به دست می‌آید که از نظر این دو منبع دینی عوامل سقوط و انحطاط انسان در دو گروه فردی و اجتماعی قابل تقسیم است به طوری که عواملی چون دنیاگرایی، شهوت‌پرستی، ترک نماز، ترک زکات و ... به عنوان عوامل فردی سقوط و انحطاط انسان و عواملی چون ظلم و ستم، تفرقه، ترک جهاد، ترک امر به معروف و نهی از منکر و ... به عنوان عوامل اجتماعی سقوط و انحطاط انسان قلمداد می‌شود. ضمناً از مطالع? دقیق این عوامل و بررسی تطبیقی آن‌ها در قرآن و نهج البلاغه به دست می‌آید که رویکرد قرآنی بیش‌ترمعطوف به کلیات و رویکرد نهج البلاغه معطوف به ذکر مسائل به شکل مبسوط همراه با معرفی نمونه‌ها بوده است.

این پایان‌نامه مطابق آیات وحیانی قرآن و روایات معصومین، به تبیین واژۀ میزان، ملاک و معیار میزان در قیامت و مصادیق شاخص میزان در قیامت می‌پردازد.از مجموع مطالب بررسی شده معلوم می‌گردد که ملاک و معیار اصلی میزان در قیامت، «حق» است. این معیار تطابق کامل با دیگر واژگان هم‌عرض حق همچون عدل و قسط دارد.در محاسبۀ میزان حق، چنانچه حسنات، سنگینی و رجحان بر سیئات داشته باشد، موجب آسان بودن حسابرسی، آمرزش و زندگانی سعادتمند اخروی و پاداش‌های جاودانه می‌گردد.مصداق بارز واتمّ میزان حق و شاخص حسنات درهرامت، انبیا و اوصیای الهی هستند که در امت اسلام، تأویل اعظم آن وجود ذوات معصومین رارا شامل می شود و در مرتبه بعد شامل مومنانی می گرددکه موفق به پذیرش اعتقادی و پیروی عملی ولایت ذوات مقدسۀ معصومین شده‌اند لذا اعمال ظاهری و تکالیف عبادی همهافراد در هر امتی با این میزان و شاخص سنجیده می‌شوند.

این پژوهش با هدف تأیید اعجاز علمی قرآن با استفاده از کشفیات علمی در زمینه خلقت جهان به نگارش درآمده و مهم ترین مباحث آن به این قراراست: دیدگاه های دانشمندان جهان درباره قرآن، هدف از خلقت، منشأ حیات و جهان، گسترش جهان، منشأ پیدایش، حرکت و کرویت زمین، حیات در کرات دیگر، قرآن و زوجیت عمومی، اسرار گیاهان، اسرار انسان.

جستاری در تکثرگرایی دینی از دیدگاه قرآن است. پژوهش حاضر در هفت فصل تدوین شده است. نویسنده درباره «پلورالیسم دینی حقانیت» به این نتیجه رسیده است که اسلام عام، هم اکنون ناظر به اسلام خاص و هم آهنگ با آن است، و شریعت اسلام تنها صراط مستقیم قابل تمسک و تنها وسیلة نجات آگاهانه است و آورده است که از نظر اسلام «پلورالیسم دینی طولی» روشی صحیح و پلورالیسم دینی عرضی، خلاف وظیفه ای است که خدا بر عهده انسان گذاشته است. وی در تأیید «پلورالیسم دینی رفتاری» به آموزه هایی چون گفتگوی منطقی، مدارا و همزیستی مسالمت آمیز در اسلام، اشاره کرده است. «پلورالیسم دینی نجات» عنوان دیگری است که از آن بحث شده و اسلام را قائل به نجات اکثریت می داند امّا نه بدان گونه که تکثرگراها معتقدند. نویسنده در پایان فصلی را به «پلورالیسم دینی بین المذاهبی» شیعه و سنی اختصاص داده و آورده است که اسلام نیز همچون ادیان الهی دیگر دارای مذاهب فراوان و متنوعی است که طبق ادله و نصوص کلامی تشیع، شیعة دوازده امامی از دلایل عقلی، قرآنی و سنتِ متواترِ نبوی برخوردار است.

تحقیق حاضر در سه بخش اصلی قرآن، علوم و معارف قرآن در نهج البلاغه تدوین و تنظیم شده است. بخش اول که عهده دار روشن نمودن جایگاه و منزلت و نقش قرآن در نهج البلا غه است، به تبیین و توضیح ویژگیها و اوصاف قرآن از دیدگاه نهج البلاغه، مفرسان و حاملان حقیقی این کتاب الهی، تضمینات، تنبیهات واشارات نهج البلا غه به آیات قرآن پرداخته است بخش دوم شخصیت تفسیری حضرت، میزان و چگونگی تفسیر آیات قرآن در نهج البلا غه با ذکر نمونه های از آن و شیوه های تفسیری حضرت را به بحث و بررسی می گذارد. این بخش هم چنین به تبیین و تعریف آن دسته از علوم قرآن که در نهج البلا غه مطرح شده است و نیز اعجاز و اخبار غیب قرآن از نگاه نهج البلاغه می پردازد در بخش سوم که معارف قرآن را در نهج البلا غه پی می گیرد، اهم موضو عات مطروحه در اصول پنجگانه دین در مکتب تشیع، از قرآن و نهج البلا غه گزارش شده است، آنگاه به تحلیل و بررسی میان این مباحث و ارئه استنتاج نهایی پرداخته شده است.