جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع پایان نامه اسراف و تبذیر از دیدگاه قرآن و سنت است. با توجه به این که اسراف یک بلای خانمانسوز است و اکثر افراد جامعه گرفتار آن می باشند. سعی شد با استفاده از آیات قران و اخبار رسیده از اهل بیت ( ع) که تکیه گاه اصلی در اکثر مباحث است این موضوع بررسی شود. از جمله به تعاریف اسراف و تبذیر، فلسفه تحریم، آثار مثبت پرهیز از آن، عوامل، انواع، نشانه های اسراف کاران، پیامدهای فردی و اجتماعی، راههای جلوگیری و درمان آن و بهترین الگوی مصرف در اسلام که حد اعتدال و میانه است پرداخته شده و منابع مورد استفاده بیشتر کتب روایی و تفاسیر و نشریه و کتابهای پیرامون این موضوع به صورت کتابخانه ای می باشد. اسراف یکی از نمونه های آشکار حرکتهای نابخردانه است. عقل و وحی بر کاربرد امکانات در زمینه های مورد نیاز تأکید دارد و دور ریختن، از بین بردن مواد لازم و قابل استفاده را محکوم و ناپسند می داند، وجدان انسان از اسراف نفرت دارد و این تنبلی ها و ناآگاهیها، غفلت ها و رفاه زدگیهاست که زمینه را برای اسراف هموار می سازد اسراف همیشه و همه جا بر پیکر اخلاق و اقتصاد و سلامتی فرد و جامعه ضربه وارد می کند، انسان در جامعه انسانی، متأسفانه همیشه مبتلا به اسراف در عرصه اقتصاد و اخلاق بوده است برای از بین بردن شکاف بین فقر و غنا و زدودن محرومیت از چهره ی جامعه، جلوگیری از اسراف، یکی از راه های مطمئن است از مهمترین راههای درمان اسراف عبارتند از: 1- ضرورت اندیشیدن در مورد پیامدها و سرانجام اسرافکاری، زیرا ممکن است پیش از آنکه در پی جبران و رهایی از اسراف برآییم زمان از دست برود. 2- قاطعیت در برخورد با خواسته های نفس، و بازنشستن آن از کششهای نادرست، و واداشتن آن به کار سخت و طاقت فرسا از جمله: بجا آوردن نماز شب، روزه داری، درستکاری، ساده زیستی و سختکوشی و مانند آن باشیم. 3- مطالعه و بررسی مداوم راه و رسم و سنت رسول خدا ( ص) 4- ترک و قطع ارتباط با اسراف کاران، و برای جلوگیری از این پدیده ی شوم و خطرناک باید از راههای قانونی و اجرایی و راه اخلاقی و اعتقادی استفاده کرد. کلید واژه ها: اسراف: به معنی تجاوز از حد در هر کاری و فاسد کردن یعنی به هدر دادن و ریخت و پاش و عدم استفاده بهینه از امکانات است. تبذیر: به معنی پاشیدن بذر و متفرق کردن یا اتلاف و مصرف اموار در راه های غیر شایسته.

این پایان نامه در دو بخش تدوین شده است: بخش اول با عنوان اسم و صفت شامل این مباحث است:حقیقت اسم و صفت، توقیفی یا قیاسی بودن اسماء وصفات، اسماء حسنی، اسم اعظم، تقسیمات صفات واسماء حق نظیر صفات ثبوتیه و سلبیه، عینیت یا زایدبودن اسماء و صفات بر ذات مقدس و اسم مستأثر. دربخش دوم تحت عنوان نظر تفاسیر مختلف پیرامون اسماءالله، آیات 22 24 سوره حشر و چند اسم ازاسماءالله مانند وکیل و صمد بررسی شده اند.

در این پایان نامه پس از بحثهای مقدماتی، روش تبلیغ اسوه نمایی و ارائه نمونه ها به ویژه در عرصه قرآن مورد بررسی قرار گرفته، سپس پیامبران اسوه و شیوه تبلیغی هر یک معرفی شده اند؛ آنگاه به بررسی شیوه های تبلیغی دیگر شخصیتهای برتر قرآن پرداخته شده است. در پایان طی پژوهشی تطبیقی شیوه های تبلیغی اسوه های قرآنی با شیوه های شناخته شده تبلیغ در جهان امروز مقایسه شده و مزایای تبلیغ اسوه های قرآنی نظیر تأثیر تعمیق و پایدار و پایبندی به حقیقت ازاین رهگذر آشکار گردیده است.

این پژوهش مشتمل بر پنج بخش با این مباحث است: بخش اول، معنای لغوی و اصطلاحی اشراط و ساعت؛ بخش دوم، نشانه های قیامت قبل از وقوع آن در قران: بعثت پیامبر گرامی، متلاشی شدن سد ذوالقرنین و خروج یأجوج و مأجوج، پدیدار شدن دود در آسمان، بیرون آوردن جنبنده ای از زمین، نزول حضرت مسیح، انسداد توبه و ایمان به آمدن برخی از آیات پروردگار؛ بخش سوم، مشاهده ی قیامت یا اوضاع جهان به هنگام وقوع قیامت، وضعیت خورشید و ماه و ستارگان در هنگام رستاخیز، وضع زمین در هنگام رستاخیز (به لرزه درآمدن زمین، کوبیده شدن، شکافته شدن)، وضع دریاها در هنگام رستاخیز، وضع دریاها در هنگام رستاخیز، وضع کوه ها در هنگام رستاخیز؛ بخش چهارم، نفخ صور چیست؟ مراحل نفخ صور، استثناشدگان از نفخ صور چه کسانی اند؟ فاصله ی میان دو نفخ صور چقدر است؟ آیاتی که دلالت بر نفخ صور در هنگام برپایی رستاخیز دارند، بررسی آیه هایی که در قرآن مترادف نفخ صوراند؛ بخش پنجم، حوادثی که بعد از وقوع قیامت رخ خواهد داد: هدف از وقوع قیامت، بررسی اعمال، میزان، پل صراط، اعراف، لوای محمد، حوض.

مباحث این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده اند.در فصل اول تعریف لغوی و اصطلاحی ترجمه، ادله موافقان و مخالفان ترجمه قرآن و پیشینه آن و در فصل دوم شیوه های ترجمه قرآن، شرایط مترجم و ترجمه قرآن و پیش نیازهای ترجمه قرآن آمده است. فصل سوم به بررسی اصول و مبانی ترجمه قرآن، مانند رعایت نکات کلامی، فقهی، بلاغی، لغوی و سیاق در ترجمه آیات اختصاص دارد. در فصل چهارم ترجمه دو حزب اول قرآن کریم در ترجمه های ابوالفتوح رازی، میبدی،الهی قمشه ای، مکارم شیرازی و پورجوادی بررسی ونقد شده اند.

تحقیق که تحت عنوان «اعجاز عددی قرآن» از نظر می گذرد. به روش کتابخانه ای تهیه شده است. این پژوهش شامل پنج فصل است. فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص داده شده است. در فصل دوم ابتداپس از بحث لغوی کلمه اعجاز به تعریف اصطلاحی و پیشینه بحث اعجاز و سپس به شرایط اعجاز قرآن از نظرمعصومین(ع) و ابعاد اعجاز قرآن پرداخته ایم. در فصل سوم به رابطه هایی مانند اعجاز عددی در کلمات متضاد و مترادف، کلماتی که بیانگر صفات و اعمال انسانی، کلماتی که بیانگر رابطه علیت و... پرداخته ایم. در فصل چهارم اعجاز عددی، عدد نوزده و رابطه آن با حروف مقطعه قرآن از نظر می گذرد. در پایانی نظریه هایی موافقان و مخالفان اعجاز عددی را بیان کرده و ضمن نتیجه گیری کلی، تحقیق به پایان می رسد.

موضوع این پژوهش مفهوم اسراف و تبذیر در قرآن و سنت، عوامل ایجاد آن، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن است . واژه اسراف به معنای تجاوز از حد اعتدال در هر کار است و تعیین حد اعتدال توسط شرع و عرف صورت می گیرد، معیارهای عرف برای تشخیص حد وسط عبارتند از: تلف کردن و ضایع ساختن مال، مصرف بیش از اندازه نیاز، مصرف در خورشأن، مصرف بی هدف. واژه تبذیر به معنای پراکنده کردن و تضییع اموال است که خود نیز یک نوع تجاوز از حد میانه روی است و به این اعتبار می توان تبذیر را جزء اسراف به حساب آورد. حکم این عمل با توجه به قرآن و سنت حرمت یا کراهت است که به مصادیق و محدوده های شرعی و عرفی هریک بستگی دارد. از عوامل فردی ایجاد کننده اسراف می توان به جهل و ناآگاهی از زیانهای اسراف، عدم ایمان و بی بندو باری، فساد اخلاقی و پیروی از هواهای نفسانی، تجمل گرائی، تنبلی و سستی، وسواس و خودنمائی اشاره کرد. تربیت نادرست فرزندان و در اختیار گذاشتن ثروت فراوان بدون کنترل، تقلید و الگوپذیری غلط از مسرفین، استعمار و القاء اندیشه های اسراف گونه و... از جمله عوامل خانوادگی و اجتماعی ایجاد اسراف است. آثار و پیامدهایی که در اثر اسراف و تبذیر گریبانگیر فرد وجامعه می شود شامل محرومیت از حب و هدایت الهی، عامل بیماری، سبب کفر و بی ایمانی، عدم استجابت دعا، سلب نعمت و اختلاف شدید طبقاتی، سلطه بیگانگان، افزایش طلاق، گسترش فساد، نزول بلاهای دنیوی، خواری و رسوایی در قیامت و گرفتاری در عذاب جهنم و ... می شود. پیشگیری و درمان گناه اسراف با راهکارهای فردی و اجتماعی صورت می گیرد که عبارتند از: تقویت نیروی ایمان، عرض اعمال به پیامبر اکرم و ائمه معصومین، انتخاب اصلح، تربیت صحیح خانواده، معرفی الگوهای حسنه، نظارت و کنترل اجتماعی، از بین بردن عوامل مولد اسراف، اصلاح دولتمردان ، رعایت اصل اتقان، تنبیه و برخورد قاطعانه با اسراف کاران، ترویج و تقویت فرهنگ صرفه جویی و قناعت و زهد، روش یادآوری و تذکر و استمداد از عواطف از طریق مراکز تبلیغاتی...

اسراف عبارت است از خرج کردن چیزی در محل خود زیاده از حد لازم ولی تبذیر خرج کردن چیزی است در غیر محل خود و در جای غیر لازم . مقام معظم رهبری درباره اسراف می فرماید « اسراف یعنی تضییع نعمت الهی » یعنی نشناختن قدر الهی بنابراین اسراف هر گونه بیهوده و لغو گرایی و زیاده روی و تجاوز از حد طبیعی در کمیت و کیفیت را گویندو تبذیر؛پاشیدن تخم است و اسراف کار از آن جهت مبذر می گویند که مال را می پاشد و متفرق می کند . فرد مسرف گرچه به ظاهر به اموال خود زیان می رساند اما در حقیقت باعث محرومیت گروهی از مردم در استفاده از نعمتهای الهی می شود . از زشت ترین و معصیت بارترین جلوه های اسراف ، زیاده روی و تضییع در بیت المال مسلمین است. بنابراین طبق احکام و دستورات الهی و اصول و تعالیم عالیه شرع مقدس اسلام ، « انفاق » و احسان و بذل و بخشش در بیت المال و اموال عمومی باید بالسویه و با رعایت عدالت و اعتدال و با در نظر گرفتن « استحقاق » و شایستگی باشد و ازهر گونه اسراف و زیاده روی در آن شدیداً پرهیز شود. از جمله موارد اسراف،که از دیگر جنبه های اسراف، مهمتر است وباید بیشتر مورد توجه قرار گیرد اسراف از جنبه اخلاقی است ، که شامل اسراف در پرستش و اسراف در ولایت واسراف بر نفس و اسراف جوانی است ، که ازعظیم ترین سرمایه های انسان می باشد. و هدر دادن آن باعث خسران عظیم وعذاب اخروی است . ریشه های اسرافکاری جهل و نا آگاهی وبی ایمانی و عقده ها وبیماریهای روانی وتربیت غلط خانوادگی وترویج فرهنگ مصرف گرایی می باشد.وراه نجات از آن پیروی از تعالیم و قوانین اسلام زهد وپارسایی، شکر و راضی بودن به رضای خدا،قناعت و کفاف ، عزت نفس وصرفه جوئی ،شکستن اعتیاده باریاضت و مراقبت های ویژه ،اصلاح الگوی مصرف ،امر به معروف و نهی از منکروتربیت اخلاقی و اسلامی می باشد. پیامد های منفی اسراف شامل زهد وپارسایی،شکر و راضی بودن به رضای خدا،قناعت و کفاف و عزت نفس،صرفه جوئی و قناعت،شکستن اعتیاده باریاضت و مراقبت های ویژه،اصلاح الگوی مصرف،امر به معروف و نهی از منکر،تربیت اخلاقی و اسلامی، سقوط معنوی،مفاسد اخلاقی و رفتاری،محرومیت از هدایت،هلاکت دنیوی،عذاب اخروی می باشد.و پرهیز از اسراف در زمینه اقتصادی، سرمایه های فرد و جامعه را از تلف شدن نگاه داشته، دوام حیات مادی انسان را در هنگام مواجهه با مشکلات زندگی بیمه خواهد کرد و در بعد اخلاقی مبارزه با اسراف فرد و جامعه را قادر می سازد، تا به اساسی ترین مسئولیت انسانی و اخلاقی خود که کمک به مستمندان و همدردی با آنهاست بپردازد دوری ازا سراف است که ضمینه زندگی را همچنان بر پایه محکم اعتدال، نگه می دارد و جامعه را از وقوع جرمهایی از قبیل دزدی، رشوه و کلاهبرداری و پیامدهای آن، محافظت می نماید.

قرآن و اعجاز آن از جنبه های گوناگون قابل تأمل و بررسی می باشد. اما آنچه در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اعجاز بیانی قرآن است که با این اهداف به آن پرداخته ایم: بررسی مهمترین وجوه اعجاز بیانی در یک مجموعه خارج ساختن این جنبه از اعجاز از محصور بودن در میان کتاب های مملوّ از لغات پیچیده و ثقیل، و در آوردن آن در قالب الفاظ جدید و روان که مورد پسند نسل جوان باشد، افزایش انس و الفت بیشتر نسل جوان با قرآن در سایه ابتکار والای قرآن در استفاده از صنایع ادبی، جایگاه گسترده فصاحت و بلاغت اعجازین قرآن در زندگی تمامی افراد جامعه، برتری دین اسلام در مقایسه با سایر ادیان الهی به خاطر داشتن کتابی با جلوه هایی اعجاز آمیز و شگفت آور، درک قدرت بی نهایت خداوندی در سایه نظم بدیع و ترکیب های لطیف و معانی حکیمانه قرآن. این نوشته از یک مقدمه، سه بخش و یک پیوست تشکیل یافته است. موضوع بخش اول که شامل سه فصل ( اعجاز، تحدی، وجوه اعجاز) است با هدف بیان کلیاتی پیرامون اعجاز تدوین شده است. در بخش دوم، اعجاز بیانی قرآن بر اساس تقسیمات علم بیان در قالب 4 فصل تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه و بخش سوم از این تحقیق به تجلی بلاغت در بیان قرآن در قالب دو فصل؛ اعجاز ادبی قرآن ( گزینش واژه ها) و هنرنمایی قرآن در ارائه مفاهیم و مضامین عالی اختصاص دارد. در پی دست یافتن به اهداف فوق الذکر تلاش بر آن بوده که تا حد ممکن مطالب متقن و صحیح باشد و از منابع دست اول در زمینه های مورد نظر استفاده گردد، منابعی مانند: معترک الاقران فی اعجاز القرآن، النکت فی اعجاز القرآن، تأویل مشکل القرآن، جواهر البلاغه، درر الادب ، تفسیر کشاف زمخشری، المیزان فی تفسیر القرآن، مجمع البیان و لسان العرب، مجمع البحرین، مفردات الفاظ قرآن و ... . همچنین برای مصادیق تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه از کتاب های اعراب القرآن الکریم و بیانه (10 جلد)، التلخیص البیان فی مجازات القرآن، ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن و .... کمک گرفته شده است. از آنجائی که در اکثر کتاب ها، به مسئله اعجاز بیانی به صورت بسیار پراکنده و مختصر اشاره شده و غالباً به تناسب موضوع، در ضمن سایر مثال ها و مصادیقی که ذکر می شده گاهی به ذکر آیه ای اکتفا شده و کتابی که لیست کامل کلیه آیات مربوطه به تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه را ذکر کرده باشد وجود نداشت و کتابهای موجود هم بیشتر به حواشی، نظرات و آراء مختلف پرداخته بودند لذا ما برآن شدیم تا با انگیزه یک کار تقریباً جدید و ابتکاری به این موضوع بپردازیم، برای مثال در مورد آیات تشبیه، تا حد توان از منابع مختلف تمامی آیات تشبیه موجود در قرآن را جمع آوری نموده و به خاطر جذابیّت این گونه آیات و ترغیب خواننده برای پژوهش بیشتر در این زمینه علاوه بر جدولِ آیات با توضیح که در متن اصلی آورده ایم در پیوست نیز لیستی از آیات، بدون توضیح ذکر شده است. لذا در این نوشته به شیوه های مختلف سعی در تبیین و تفهیم بهتر و بیشتر این جنبه از اعجاز قرآن نموه ایم تا بدین وسیله به نتایج زیر دست یابیم. 1)افزایش اعتقاد مردم نسبت به معجزه بودن قرآن 2) بیان ساده و همه فهم اعجاز بیانی قرآن 3) مأنوس شدن هرچه بیشتر نسل جوان با این کتاب آسمانی 4) خداشناسی و خداپرستی در سایه آشنایی با چنین اعجازی 5) کشف خارق العاده بودن این کتاب عظیم 6) اثبات این نکته که معانی گسترده قرآن با گسترش زمان و تجدید نسل ها همیشه تازه و زنده است 7) بالارفتن سطح درک و فهم افراد به وسیله اشارت های قرآن 8) رسیدن به حقیقت با درک تشبیه، مجاز، کنایه و استعاره های موجود در قرآن 9) چشاندن شیرینی و لذت انس با قرآن. واژگان کلیدی: معجزه، تحدّی، فصاحت، بلاغت، بیان، تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه.

این پایان نامه در چهار فصل نوشته شده است. دربخش اول بحث لغوی عدل و اعتدال و کلمات مترادف با آن و رابطه میان عدل و اعتدال آمده، در بخش دوم پیرامون عدل و اعتدال در قرآن بحث شده و از اوصاف سه گروه ظالم و مقتصد و سابق، اسوه های عدالت واعتدال و نیز نمونه های ظلم و بی عدالتی سخن رفته است. بخش سوم با نام تعادل از دیدگاه نهج البلاغه به بررسی ابعاد تعادل، زمینه های تعادل و ارزش تعالی اختصاص دارد. بخش چهارم درباره مفهوم اعتدال وعدل از نظر علمای اخلاق است و در آن، فضیلت عدالت و رابطه آن با محبت، حلم و عفو بررسی شده است .