جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه به بررسی مشترکات روایی اهل سنت و شیعه در تفسیر آیات جزء پنجم قرآن با استفاده از دو تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور پرداخته شده و مطالب آن آن در سه فصل با این مباحث تنظیم و تدوین یافته است: در فصل اول، مشترکات روایی اهل سنت و شیعه در جزء پنجم و در فصل دوم، تحلیل و بررسی آن احادیث آورده شده است. در فصل سوم، با عنوان گامی در جهت شناسایی راویان حدیث، راویان احادیث شرح شده اند. روایات، ذیل آیات مربوط به احکامی چون نکاح متعه، حکم تحریم ازدواج با محارم، نشوز و احکام آن، نماز خوف، آثار تربیتی نماز، عدالت شرط تعدد همسر، گناه کبیره و جز آنها آمده است

این رساله به بحث وتحلیل داستان آدم در قرآن پرداخته است، و شامل سه بخش می باشد. بخش اول بیان کلیات است که دو نظریه ثبات انواع و تحول انواع در مورد پیدایش نخستین انسان از نگاه دانشمندان زیست شناسی مطرح شده است. همچنین آفرینش نخستین انسان در آثار ادیان مختلف و موضع دانشمندان مسلمان و مسیحی در قبال نظریة تحول انواع در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم به مبحث قصه در قرآن می پردازد که مراد از قصه در قرآن، هدف قرآن از بیان قصه ها، ماهیت قصص قرآنی، زبان قرآن در بیان قصص از جمله مطالب این بخش است . ارائه این بخش مقدمه ای است تا راه را برای فهم درست قصه آدم فراهم نماید، شناخت زبان قرآن در بیان قصه ها و ضوابط فهم درست آیات، ما را به تحلیل صحیح داستان آدم رهنمون می گردد. بخش سوم این رساله به تحلیل داستان آدم در قرآن پرداخته است. پس از بیان تحلیل اندیشمندان اسلامی در قالب شش دیدگاه متفاوت،نتیجه گرفته شده است که داستان آدم گر چه تحقق خارجی و عینی داشته، اما سرگذشت همة انسانها است و آدم نمونه و الگوست و این داستان علاوه بر معانی ظاهری و اصالت و حقیقت این معانی ظاهری، دارای معانی باطنی است که بیان تکوین انسان و ارتباط او با عالم فرشتگان و شیاطین از جملة آن معانی است. فصلهای بعدی به موضوعات ، خلافت آدم، تعلیم اسماء، پرسش فرشتگان، عرضة اسماء بر آنهاو سجده ایشان بر آدم، ابلیس و دشمنی او با انسان، بهشت آدم و مهم ترین درسهای داستان آدم می پردازد.

نویسنده در این تحقیق ابتدا تعریفی لغوی و اصطلاحی از واژه تناسب به دست داده و سپس جهت دستیابی به جلوه هایی از زیبایی های نظم و ارتباط بین آیات سوره های اعلی تا ناس، مباحث ذیل را آورده است: ارتباط سوگندهای سوره با یکدیگر، تناسب آغاز و انجام هر سوره، تناسب وجه تسمیه سوره، محتوا و اهداف آن، هماهنگی و ارتباط هر سوره با سوره مجاور

پژوهش حاضربرای پاسخ دادن به شبهة درون ساختی نسبت به قرآن مبنی بر عدم انسجام وپراکندگی مطالب درآن، شکل گرفته است، تا با معرفی دقیق ساختار قرآن و اهداف آن با اثبات ارتباط مستقیم ساختار و اهداف قرآن دست یابد. لذا با استفاده از کتب علوم قرآن که به طور پراکنده به ساختار ظاهری و محتوایی پرداخته اند و همچنین کتبی که به تحلیل اهداف قرآن و لوازم آن می پردازند، به نگارش این پایان نامه دست زده ایم. این پژوهش از چهار بخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: 1،کلیات:که در آن مباحث مقدماتی پژوهش نظیر«پیشینة تاریخی شبهة عدم انسجام در قرآن»، معرفی«مستشرقین» به عنوان یکی از قائلین این شبهه، پاسخ اجمالی به شبهة مذکور و معنا شناسی«نظم» مطرح گردیده است. 2، ساختار قرآن: که در آن به بررسی مؤلفه های تشکیل دهندة ساختار ظاهری و محتوای قرآن پرداخته شده است. 3، اهداف قرآن: که در آن به بررسی اهداف قرآن از منظر قرآن و حدیث پرداخته و هم چنین لوازم و اقتضاءات اهداف قرآن را نیز بیان می کند. 4،تحلیل ارتباط ساختار قرآن با اهداف آن: که این بخش در صدد اثبات رابطة مستقیم ساختار قرآن با اهداف آن است. نتیجة پژوهش این شد که ساختار ظاهری قرآن منطبق بر اهداف متعالی آن است. لازمة هدف هدایت گری قرآن این است که در هر قطعة کوچکی از قرآن،جنبه های مختلف معارف، ذکر گردد. تا خواننده تحت هدایت الهی قرار گیرد. تا قرآن کریم به هدف خویش نایل آید.

اطلاعات غیبی اطلاعاتی هستند کنه از طریق حواس نیامده باشند. غیب به طور کلی به مطلق و نسبی تقسیم می شود و غیب مطلق آن است که با حواس قابل درک نباشد. مفهوم ایمان به غیب، ایمان به عالم ماوراء الطبیعه است. که در محدوده حواس آدمی نمی گنجد. پیامبران و امامان علیهم السلام دارای علم غیب هستند. علم غیب پیامبر اسلام و امامان از سایر پیامبران بیشتر است. علم غیب پیامبر و امام مانند علم خداوند ذاتی نیست و این علم را خداوند به آنها موهبت کرده است. علم غیب پیامبر و امام مطلق نیست بلکه طبق نص قرآن کریم محدودیتهایی دارد. بسیاری از علوم غیبی پیامبر و امامان علیهم السلام بالفعل است و برخی از علوم آنها ارادی است. یعنی اگر می خواستند خدا آنها را آگاه می کرد. زبان روایات و به تبع دیدگاه علما درباره علم غیب پیامبر و امام علیهما السلام یکسان نیست، گروهی علم امام را ارادی و محدود و گروهی علم امام را نامحدود و حضوری می دانند. بر طبق نصوص وارده و روایات تاریخی (بنا بر معتبر بودن آنها) علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام از زمان شهادت خود اطلاع تفصیلی داشته اند ولی در مورد سایر امامان می توان گفت اطلاع اجمالی داشته اند ولی اطلاع تفصیلی آنها مورد اختلاف است. بر اساس یک دیدگاه امامانی که با خوردن سم از دنیا رفته اند هنگام خوردن سم نه توجه نفس داشته اند و نه اراده آگاهی یافتن از وجود سم داشته اند. ولی اگر می خواستند به اذن خداوند آگاه می شدند. امکان آگاهی از غیب برای انسانها(غیر پیامبر و امام) نیز وجود دارد. علم ائمه به احکام دین و شریعت عقلا واجب است ولی علم آنها به امور غیبی عقلا واجب نیست. در این پژوهش در مراجعه مستقیم به قرآن و روایات استفاده شده و دیدگاه علما مورد استفاده و نقد قرار گرفته است./

پایان نامه ی حاضر مشتمل بر سه بخش با این عنوان هاست: بخش اول، کلیات: تعریف و فائده ی علم قرائت، شرح حال قراء سبعه و روات و طرق قرائت ایشان؛ بخش دوم، اصول قرائت ورش: بَسْمَلَه، میم جمع، مَدّات، مَدّ لین، های ضمیر، همزه ی مفرده، نقل و حذف، اجتماع دو همزه در یک کلمه؛ بخش سوم: فرش الحروف.

تحریف و تغییر در قرآن به گونه های مختلفی قابل تصور است، اما فقط تحریف و تغییر در الفاظ قرآن به گونه ای که باعث تغییر در معنا و مفهوم مورد اراده خداوند شود با اصل تحریف ناپذیری قرآن منافات دارد و مدعیان تحریف در این مورد تحریف به کاهش یا جابه جایی الفاظ قرآن را در فاصله زمانی رحلت پیامبر ( ص) تا یکی شدن مصحف ها در زمان عثمان – خلیفه سوم- ادعا کرده اند. اما خداوند خود، متکلم قرآن است و متعهد به حفظ قرآن از هر گونه تغییر و تبدیل شده است و روایات معتبر رسیده از معصومین هم بر تحریف ناپذیری قرآن دلالت می کند و سخن علما و بزرگان اسلام، تواتر و تحریف ناپذیری قرآن را تأیید و تصدیق می کند. همچنین عقل حکم می کند که قرآن به عنوان معجزه جاویدان و دلیل صدق نبوت رسول خاتم و آخرین برنامه بشر به سوی هدایت و سعادت باید برای همیشه مصون از هرگونه تحریف و تغییر باشد وگرنه با هدف خداوند از نزول قرآن منافات پیدا می شود و محال است که حکیمی چون خداوند نقض غرض کند. با وجود دلایل قاطع بر تحریف ناپذیری قرآن، ادعای تحریف در قرآن به وسیله دشمنان و حتی گاهی دوستان ساده لوح به واسطه بعضی از اقوال و روایات بی اعتبار مطرح شده است و حتی ناجوانمردانه این تهمت را به شیعه نسبت داده و لغزش فکری چند تن معدود، هم چون میرزا حسین نوری را به حساب یک مذهب گذاشته اند، در حالی که بزرگان شیعه هم راه و هم زبان با سایر بزرگان اسلام بر اصل تحریف ناپذیری قرآن تأکید دارند و به همه شبهه های مطرح شده از طرف کسانی چون میرزای نوری جواب قاطع و محکمی داده و با تمام توان خود از ساحت مقدس قرآن دفاع کرده اند و مهم تر از این شیعه ( امامیه) روایات تحریف قرآن را اگر دارای تفسیر و تأویل درستی نباشند، بی اعتبار و بی ارزش می دانند، و از نظر شعه ( امامیه) هرگز اقوال و روایات نمی توانند بر قرآن خدشه ای وارد کنند و این قرآن است که بر همه چیز از جمله روایات سیطره دارد و با چنین بینشی دیگر جایی برای اتهام تحریف در قرآن به شیعه باقی نمی ماند. از سوی دیگر در میان منابع اهل سنت اقوال و روایات بسیاری در مورد تحریف در قرآن وجود دارد که اهل سنت همه آنها را بی اعتبار و بی ارزش نمی دانند و برای رهایی از تهمت تحریف در قرآن با نسخ تلاوت بعضی از آیات از طرف خداوند و فراموشی بعضی از آیات توسط پیامبر ( ص)، روایات تحریف در قرآن را توجیه می کنند که خود زشت تر و بدتر از قایل شدن به تحریف در قرآن است، با این وجود آنها شیعه را متهم به اعتقاد به تحریف در قرآن نموده و در این مورد شیعه را تکفیر کرده اند در حالی که خود به این تهمت سزاوارترند. بر همین اساس این تحقیق در سه بخش تنظم شده است که بخش اول در مورد تحریف و دلایل تحریف ناپذیری قرآن می باشد که در فصل اول آن، تحریف قرآن و تاریخچه ادعای آن و در فصل دوم آن، دلایل تحریف ناپذیری قرآن اعم از دلایل عقلی و نقلی مورد بحث قرار گرفته است که در دلایل نقلی، قرآن، سنت، تواتر و اجماع علما مورد توجه می باشد و بخش دوم، مسلئه تحریف در قرآن از منظر شیعه ( امامیه) می باشد که در فصل اول آن، اتهام اعتقاد به تحریف در قرآن به شیعه و دلایل اختصاصی شیعه ( امامیه) در مورد عدم تحریف در قرآن و در فصل دوم آن، بحث در مورد شیعیان مدعی تحریف در قرآن و شبهه ها و ادعاهای آنان و جواب علمای شیعه ( امامیه) گنجانده شده است و بخش سوم، مسلئه تحریف در قرآن از منظر اهل سنت می باشد که در فصل اول آن، اقوال و روایات تحریف در قرآن از منابع اهل سنت و در فصل دوم آن، جواب اهل سنت به این روایات و اقوال و محکومیت آنها در این مسئله، مورد بحث قرار گرفته است. همچنین با آنکه دسترسی به منابع دست اول روایی شیعه و به خصوص اهل سنت آسان و ساده نبوده، اما سعی شده تا روایات و اقوال از کتاب های معتبر نزد شیعه ( امامیه) و اهل سنت استفاده شود و بقیه مطالب هم تا حد امکان از کتاب های معتبر نزد بزرگان و علمای شیعه ( امامیه) نوشته شده است. کلید واژه ها: قرآن، علوم قرآنی، تحریف، شیعه، اهل سنت.

این پایان نامه به بررسی مشترکات روایی شیعه و اهل سنت در تفسیر قرآن در جزء ششم قرآن کریم شامل سوره های نساء و مائده اختصاص دارد و در سه فصل تنظیم و تدوین شده است. در فصل اول، آیات دارای روایت مشترک در سوره نساء ذیل موضوعات اکرام مهمان، دادخواهی مظلوم، و تثلیث مورد بررسی قرار گرفته اند. در فصل دوم، آیات دارای روایات مشترک در سوره مائده ذیل موضوعات معنای لغوی مکه، عقد، حلیت جنین انعام ثلاثه، ذبح حلال، ازدواج با زنان غیرمسلمان، و فلسفه طهارت بررسی شده اند. در فصل سوم، مشایخ و راویان احادیث فصول قبل با استفاده از کتب رجالی جرح و تعدیل شده اند و شرح حالی مختصر از آنان آمده است. در این پایان نامه 51 آیه که دارای حدیث مشترک بوده اند، بررسی شده است. و ابتدا آیات مربوطه و احادیث مشترک ذیل آن نقل گردیده اند؛ آنگاه موضوعات مشترک آنها بررسی شده اند

در این پژوهش، استشهادهای امام صادق(ع)به قرآن، جمع آوری شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، آشنایی دانش پژوهان با تعداد و نوع استشهادهای امام صادق(ع) به قرآن و نیز شناخت موضوعاتی که در این روایات به آنها پرداخته شده و همچنین آیاتی که به آنها استشهاد شده است و رابطه میان آیات مورد استشهاد با متن روایت، می باشد./

تحقیق حاضر، به روش کتابخانه ای انجام شده است و از کتابهای تفسیری شیعه و سنی که آیات را از جنبه بلاغتی نیز بررسی کرده اند، استفاده شده است. از آنجا که قرآن کتابی است به عنوان سند نبوت پیامبر(ص) و منبع اصلی هدایت امت، مهم ترین و زیبا ترین روش حکیمانه خداوند برای برنامه انسان سازی، استفهام هایی است که به صورت غیر مستقیم آورده است. در این تحقیق4 به جستجوی استفهام های مجازی قرآن کریم پرداخته شده است. استفهام از اقسام انشاءطلبی است و انشاءطلبی در ذیل علم معانی قرار می گیرد، به استفهام انشاءطلبی می گویند زیرا متکلم طلب چیزی می کند، که در هنگام سؤال وجود ندارد. استفهام در یک تقسیم بندی کلی به دو نوع، حقیقی و مجازی تقسیم می شود استفهام حقیقی یا توضیحی، انسان از مسایلی بی خبر است و مایل به درک حقیقت آن است: اینگونه سؤال در افعال خداوند جایز است. ولی در استفهام مجازی یا اعتراضی هدف توضیح نیست ایراد است؛ این نوع سؤال در افعال خداوند حکیم معنی ندارد. خود استفهام مجازی به معانی مختلف به کار می رود. که ما استفهام هایی را از طرف خداوند صورت پذیرفته به 12 نوع تقسیم و آیات را در ذیل این انواع ذکر کرده ایم