جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن کریم الفاظ و حتی آیاتی وجود دارد که به تعداد کم یا زیاد تکرار شده اند. بحثهای مطرح شده درکتب علوم قرآنی در این زمینه، یا مربوط است به سه آیه مکرر در سوره های الرحمن، القمر و المرسلات که نسبت به تعداد کل آیات مکرر (72 آیه) بسیار کم است،یا مربوط می شود به تکرار یک معنا با الفاظ متفاوت که در حقیقت نه تکرار محتواست و نه شکل. در این پایان نامه، در ارتباط با آیات مکرر، پژوهشی گسترده ودر نوع خود جدید انجام شده که حاصل آن به قرار زیراست: 1) تکرار موجود در قرآن تنها تکرار شکل است،نه محتوا؛ زیرا هر مورد تکرار، در راستای هدف همان سوره است. 2) تکرار شکل، خود، بیانگر نوع دیگری ازوجوه اعجاز قرآن است . زیرا تکرار تمام الفاظ آیه: اولادر یک سوره و به تعداد کم، تعیین کننده ابتدا و انتهای یک مطلب خاص و یادآور تعلق کلیه آیات میان آنها به آیات مکرر است. ثانیا در یک سوره و به تعداد زیادبیانگر اهمیت و تأکید موضوع است. ثالثا در دو یا چندسوره راهنمایی برای نشان دادن محل ذکر توضیحات تکمیلی و تفسیری پیرامون آیه مکرر و حتی دیگرآیات آن سوره است .

این پایان نامه در چهار فصل و یک خاتمه به تجسّم اعمال از دیدگاه قرآن کریم پرداخته است: فصل اول شامل: مقدمه، ضرورت، اهمیت، فرضیه، اهداف و انگیزه ها، پیشینه تحقیق، مفهوم شناسی، حقیقت تجسم اعمال و امکان آن، محدودیت ها و مشکلات آن است. فصل دوم به تأکید قرآن بر مسئله تجسّم اعمال اختصاص دارد. در این بخش، آیات مورد بحث در ده دسته بررسی شده است. فصل سوم در مورد ترسیم، ظهورو چهرة انسان ها در قیامت است. این فصل به بررسی چهره های نورانی و تاریک، روسفیدان و روسیاهان، چهره های خندان و عبوس، ثروت اندوزان، مستکبران و مجرمان پرداخته است. در فصل چهارم، نخست به تجسّم اعمال از دیدگاه اهل سنّت و روایات و سپس به معاد جسمانی، تجسّم اعمال از نظر حکمت متعالیه و علم روز پرداخته شده است.

این پژوهش با عنوان " تبشیر و انذار در قرآن کریم " در صدد آن است تا با مراجعه به آیات الهی و منابع معتبر اسلامی و همچنین برخی دیگر از منابع تربیتی _ اخلاقی به بررسی این شیوه ی اخلاقی تربیتی بپردازد . محقق برای رسیدن به هدف کلی ، بررسی معنا و مفهوم تبشیر و انذار ، آداب تبشیر و انذار ، اقسام بشارت و انذار و عمده ترین ویژگی های مبشرین و منذرین را به عنوان اهداف جزئی خود انتخاب و دنبال نموده است . با توجه به ماهیت ، اهداف تحقیق و امکانات موجود ، روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی برای موضوع انتخاب شده است . پس از تجزیه و تحلیل مطالب ، نتایج ذیل حاصل گردید : 1- تبشیردر قرآن : به معنای شاد کردن و بشیر به معنای آورنده ی خبر شادی بخش است و تبشیر عبارتست از یک روش تربیتی ایجادی که با آگاهی دادن از نتایج و ثمرات کارهای خوب به متربی ، شوق و انگیزه ی او را برای انجام عمل نیک زیاد می کند انذار در قرآن کریم : خبر همراه با خوف و ترس است و در اصطلاح یک روش تربیتی اصلاحی است که با آگاهی و خبر از پیش آمدها و نتایج سوئی که بر عمل متربی ، مترتب خواهد شد ، سعی در کاهش انگیزه و بازداشتن افراد از اعمال بد دارد . 2- مهمترین آداب و خصوصیات روش انذار و تبشیر عبارتند از تقدیم تبشیر بر انذار ، تناسب تبشیر و انذار با نوع عمل و نیاز افراد ، موقعیت محیطی و اجتماعی و رشد فرد ، مطابقت عمل و گفتار مبشر و منذر ، اعتقاد عمیق مبشر و منذر به بشارت ها و انذارها ، شروع انذار و تبشیر از اطرافیان و نزدیکان ، توجه به سن ، عواطف و احساسات متربی ، رعایت میزان فهم و درک مخاطب ، همراه بوده تبشیر وانذار . 3- بشارت و انذارها در قرآن کریم یبا دنیوی هستند و یا اخروی و هر یک از آن ها یا به امور مادی تعلق دارند و یا به امور معنوی . بشارت دنیوی مانند : برخورداری از نعمت های طبیعی ( باران ، آب ، خاک دشت های سبز ) . بشارت اخروی مادی مانند : بهشت هایی که در زیر درختان آن نهرها جاری است ، میوه ها و گوشنت های بهشتی و ... . بشارت های اخروی معنوی مانند : قرب الی الله ، رضایت خداوند ، اطمینان و آرامش یافتن نزد پروردگار ، ملاقات و گفتگو با خداوند . انذار های دنیوی مانند : بلاهای طبیعی ( زلزله ، سیل ، طوفان ) مصیبت ها ، فتنه و ... و از انذارهای اخروی مادی : لباس های چسبنده و سوزان ، جایگاه تنگ و شعله های آتش را می توان نام برد . خواری دوزخیان ، آتشی که قلب و جان انسان را می سوزاند و سرزنش توسط بهشتیان نیز از جمله انذارهای اخروی معنوی می باشند . 4- مهمترین ویژگی های مبشرین و منذرین عبارتند از : ایمان ، آگاهی ، صبر و استقامت ، خوش اخلاقی ، محبت و دلسوزی ، شرح صدر ، تواضع و فروتنی ، شجاعت ، گذشت ، اخلاص و مطابقت گفتار و عمل . از جمله محدودیت های این پژوهش ، محدودیت زمانی بود و پیشنهاد می گردد افراد علاقمند در تحقیقات جدید آثار این روش ها و یا آداب آن ها را به طور جداگانه بررسی نمایند .

در این پایان ‏نامه اثر یاد شده و مؤلف آن در سه بخش معرفى شده ‏است: در بخش اول زندگى‏ نامه علامه مرتضى عسکرى آمده ‏است؛ در بخش دوم ویژگى ‏هاى روش علمى علامه در کتاب مذکور یاد شده‏ است و بخش سوم به بررسى، نقد و تحلیل آن کتاب اختصاص دارد و مشتمل بر این مباحث است: بررسى جامعه ‏شناسى عرب بادیه‏ نشین، بررسى بحث‏ هاى مقدماتى تاریخ قرآن، بررسى اصطلاحات اسلامى، بررسى روایات تبعیت و روایات بسمله، بررسى روایات جمع ‏آورى قرآن، بررسى موضوع نسخ در روایات.

بی شک نظریه وحیانی بودن قرآن و نگارش آن به وسیله کاتبان وحی و مصونیت آن از تحریف، مورد تأیید عالمان و دانشمندان شیعه و سنی است. اما خاورشناسان با انگیزه های گوناگون در قرآن مطالعاتی انجام داده و بعضی نظریه تحریف قرآن را پذیرفته و گفته اند که قرآن پس از رحلت پیامبر(ص) دستخوش تحریف شد.عده ای مانند گلدزیهر(Goldziher) مجاری و بول(Buhl) انگلیسی، شیعه را به تحریف قرآن متهم کرده اند و می گویند شیعه بر این اعتقاد است که آیاتی در فضایل اهل بیت علیهم السلام در قرآن موجود بوده است و در زمان جمع آ وری قرآن در مصحف عثمانی آن را حذف کرده اند.گروهی دیگر کیفیت جمع قرآن را به گونه ای مطرح می کنند که قرآن در این جمع ، افزایش و یا کاهش یافته است. «اتان کلبرگ»(Etan، Kohlberg) با استناد به نوشته های بعضی از بزرگان شیعه مانند علی بن ابراهیم قمی، فرات کوفی، میرزاحسین نوری و... نظریه تحریف قرآن را مطرح کرده است.این نوشته خاستگاه و انگیزه طرح نظریه تحریف قرآن به وسیله خاورشناسان را آسیب شناسی کرده و اشکالات آنها را پاسخ می دهد.

این پژوهش، ترجمه و نقد یکی از آثار جدید و جدی غربیان در حوزۀ تفاسیری شیعی با عنوان «قرآن کریم و تفاسیر متقدم شیعۀ امامیه» اثر مایر بار اَشِر است. از نقاط قوت کتاب، نوآوری در ارائۀ مطالب به گونۀ جامع و نظام‌مند در بین نگاشته‌های غربیان در این حوزه است که البته کاستی‌هایی نیز دارد. این اثر با بررسی نسخ خطی موجود، چاپی و سنگی، برای بازکاوی موارد حذفی و تغییرات احتمالی مصححان و ناشران و نیز مقایسۀ میان این کتاب‌ها به چاپ رسیده است. نگارندۀ این پایان‌نامه با بررسی این نکات در مقدمۀ تحقیق خود به بررسی پیشینۀ تاریخی و دینی تفاسیر شیعه تا غیبت کبری پرداخته است. در فصل اول تا سوم که نمایی کلّی از تفاسیر امامیۀ پیش از آل بویه، بویژه تفاسیر فرات، قمی، عیاشی و نعمانی است، ویژگی‌های این مدرسۀ تفسیری و روش‌های تفسیری این دوره را بررسی نموده است.

تحقیق حاضر در هشت بخش با این عنوان ها به نگارش درآمده است: بخش اول، کلیات ذکر: ذکر در لغت، معانی ذکر در قرآن، شرح بعضی از اصطلاحات ذکر در قرآن؛ بخش دوم، معنای حقیقی ذکر: حقیقت ذکر خدا، علل نیاز به ذکر، همه ی موجودات به ذکر خدا مشغول اند؛ بخش سوم، اهمیت ذکر در آیات و احادیث: اهمیت ذکر، زمینه سازی برای عمل، کیفیت ذکر؛ بخش چهارم، ثمرات ذکر: ثمرات ذکر، ثمرات ذکر در دنیا، آثار اخروی ذکر؛ بخش پنجم، آثار ترک ذکر: زندگی مشقت بار، گناه ترک ذکر یا گناه غفلت؛ بخش ششم، موانع ذکر: اموال و اولاد، دنیاطلبی، گناه؛ بخش هفتم: مراقبت از ذکر؛ بخش هشتم: تأثیر ذکر و تلقین از بعد سازندگی روحی بر روی انسان.

مباحث این پایان نامه عبارتند از: تأثیر قرآن درظهور و شکوفایی علوم اعم از علوم تجربی و عقلی،تقدم مسلمانان بر مردم مغرب زمین در علوم تجربی،قوانین و نظامات قرآن و چگونگی ارتباط آن با تکامل جامعه بشری، نقش برخی از فرق اسلامی در شکل گیری تمدن اسلامی، علم از دیدگاه قرآن، انگیزه قرآن از طرح مباحث طبیعی، تفاوت اسلام و مسیحیت از نظرموضعگیری نسبت به علم و ...

مختومقلی فراغی شاعر و عارف قرن دوازدهم وسیزدهم هجری قمری از مشهورترین شاعران ترکمن است . وی در اشعارش بیشتر تحت تاثیر آیات قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام (ص) بوده و اغلب اشعار اودر توحید و صفات باریتعالی و نبوت و معاد و برخی نیزدرباره ائمه (ع) و همچنین مسائل اجتماعی، تربیتی واخلاقی سروده شده اند. در این پایان نامه آیات واحادیثی که در اشعار این شاعر مورد استفاده قرار گرفته،شناسائی و ذکر شده است.