جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18137
نقد و بررسی شبهات مخالفان دربارۀ اِعراب کلماتی از قرآن
نویسنده:
محمد شریفی؛ قاسم فائز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
برخی از آیات قرآنی با قواعد مشهور علم نحو همخوانی ندارد. از‌این‌رو، نحوی‌ها در توجیه آن‌ها آرای گوناگونی اظهار کرده‌اند و همین امر سبب شده‌است که دشمنان اسلام اِعراب این کلمات را دستاویز قرار دهند و اعلام کنند این کتاب، آسمانی نیست و ساختۀ دست بشر است و ایرادهای نحوی فراوانی دارد. این مقاله به روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد آن شد که توجیه صحیح اِعراب این کلمات را بیان نماید. از‌این‌رو، به نقد و بررسی آرای دشمنان و نیز نحوی‌های بزرگ و قرائت‌های قرآن پرداخت و به این نتایج دست یافت که هیچ یک از ایرادهای گرفته‌شده به وسیلة مخالفان وارد نیست و همۀ آن‌ها طبق قواعد و فرهنگ زبانی عرب جاهلی است و توجیهات زبان‌شناختی دارند. هیج گزارش تاریخی از صدر اسلام، به‌ویژه قبل از هجرت نداریم که بلیغی از بلغای جاهلی، خاصه آنان که در صف دشمنان بودند (مثل مغیره) از این اِعراب‌ها ایراد گرفته باشد و کسانی که از اِعراب قرآن ایراد گرفته‌اند، از منکران، نصاری و مستشرقان هستند و زبان عربی را خوب نمی‌شناسند و از ظرایف آن آگاه نیستند که هدف آنان، ایجاد شبهه در بین مسلمانان نسبت به کتاب آسمانی ایشان است.
صفحات :
از صفحه 163 تا 193
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه‌ها درباره نظم قرآن
نویسنده:
عیسی علیزاده منامن؛ فرزاد دهقانی؛ سروش شهریاری نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
علما در مطالعة نظم قرآن به عنوان یک بحث اعجازین آن اتفاق نظر ندارند. متقدمان نظم را در معنای لغوی، نحوی و بلاغی دانسته‌اند و به صرف و نحو محدود کرده‌اند، اما متأخران آن را با اضافه کردن اسلوبیه و تناسب گسترش داده‌اند و به اتحاد کلّ سوره و در انتها، کلّ قرآن پرداخته‌اند. در این راستا، مخالفان و موافقان در حین بحث از اعجاز قرآن به بحث نظم پرداخته‌اند. اما قرآن به عنوان یک متن پیام‌محور که در آن زبان‌شناسی به نحو اعلایی به بررسی نظم در بین تک‌تک واژه‌ها و آیه‌ها می‌پردازد و در ادامة سوره و کلّ قرآن، دو شیوة «بینافردی» و «کارکرد متنی» مد نظر است که به ترتیب در اولی، زبان در خدمت برقراری و حفظ روابط اجتماعی قرار دارد و در دومی، کاربرد زبان برای تولید متون گفتاری یا مکتوب است. هدف پژوهش حاضر این است که با ذکر دیدگاه‌های مختلف دربارة نظم، به شیوة درون‌متنی و توصیفی‌ـ تحلیلی، سیر تطور مفهوم نظم را در طول تاریخ نشان دهد و مفهوم حقیقی و ملموسی از واژة نظم قرآن را اتخاذ کند.
صفحات :
از صفحه 31 تا 56
مشخصات اثر
تحلیلی بر آرایۀ انسان ‎انگاری در قرآن
نویسنده:
بهجت السادات حجازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
توجّه بیشتر پژوهشگران حوزه بلاغت قرآن به رابطۀ وجوه ادبی و مذهبی این کتاب مقدس آسمانی و سازگاری یا عدم سازگاری این وجوه باهم معطوف شده است. قرآن در جایگاه معجزۀ ختمیّه از یک سو منشاء شکوفایی بلاغت ادبی در زبان فارسی بوده است و از سوی دیگر به لحاظ ادبی نیز تقلید ناپذیر می‌باشد. از‎این‎‎رو دقیقاً نمونه‌های آرایه‌های ادبی چون تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، تمثیل و... در قرآن، همسانی ماهوی با همین آرایه‌ها در متون ادبی شعری یا منثور زبان فارسی ندارند. این موضوع در مورد آرایۀ تشخیص یا انسان انگاری در قرآن، بیش از همه آرایه‌ها صدق می‌کند. در تفکر اسطوره‌ای آنیمیستی، انسان انگاری سایر موجودات نوعی تخیّل و فرض ذهنی تلقّی می‌شود. همۀ زیبایی‌های بلاغی و ادبی در قرآن در خدمت انتقال معانی ژرف به ذهن آدمی است؛ ولی این اندیشه و استدلال که گزیری برای تمسّک به آرایه‌های ادبی و بلاغی در قرآن جهت درک مجهولات عالم غیب نیست؛ در مورد آرایۀ انسان انگاری صدق نمی‌کند. پرسش اساس این جستار این است که آیا زبان مجازی به معنای عام که در اکثر زیبایی‌های ادبی از جمله تشخیص یا انسان انگاری مشاهده می‌شود، در کلام قرآن چگونه قابل توجیه است؟
صفحات :
از صفحه 141 تا 162
مشخصات اثر
کارکرد طرحواره‌های تصویری در مفاهیم تربیت اخلاقی قرآن
نویسنده:
سیده فاطمه سلیمی؛ زهرا علی نتاج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
از جمله سازوکارهای شناختی در حوزة معناشناسی ‌شناختی، «طرحوارة تصویری» است که ساختی مفهومی و زیربنایی استعاری دارد. این شکل از مفهوم‌سازی از معانی نوین کدگشایی می‌نماید و بر مراد اصلی متن می‌افزاید. در فرهنگ‌ قرآنی، مفهوم‌سازی مفاهیم ارزشی و ضد ارزشی تربیت اخلاقی، در قالب طرحواره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی نمود یافته‌است. جستار حاضر با تکیه بر روش توصیفی‌ـ تحلیلی، شیوة مفهوم‌سازی آیات حوزة تربیت اخلاقی را با سازوکار طرحوارة تصویری واکاوی می‌کند تا الگویی جامع از انسان کامل و شاخصه‌های آن ارائه دهد. از مهم‌ترین رهیافت‌های این جستار، تجلّی اصالت تعبیر در قرآن و تبلور تعابیر پنهان زبانی آیات تربیت اخلاقی است. گفتنی است دو رذیلۀ «بخل» و «بهتان» در قالب طرحوارة حجمی‌ـ قدرتی به ترتیب به شکل «زنجیر» و «بار سنگین» آمده‌است که صحنه‌هایی ناخوشایند را به تصویر می‌کشد. طرحوارة حرکتی‌ـ جهتی پایین نیز در صفت حسنة «فروبردن خشم» به شکل «آتشی خاموش» بیان شده‌است تا انسان را به غلبه بر آن فراخواند؛ زیرا مفهوم‌سازی خشم در جهت بالا، عواقب ناگوار جسمی ـ روحی به دنبال خواهد داشت.
صفحات :
از صفحه 57 تا 85
مشخصات اثر
بازخوانی ماهیت نزول دفعی در تفسیر قرآن به قرآن
نویسنده:
محمد پارسائیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
کیفیت نزول و تجلی قرآن کریم از مسائل مهم در علوم قرآنی است که از همان ابتدای نزول قرآن مورد پرسش مسلمانان و یهودیان قرار گرفته‌است و آیاتی از قرآن کریم نیز برای تبیین این مسئله نازل شده‌است. اما در این بین، ظاهر برخی از آیات قرآن اثبات‌کنندة نوعی نزول دفعی برای آن در شب قدر است که این مسئله با برخی آیات دیگر و نیز مسلمات تاریخی سازگاری ندارد. مفسران در طول تاریخ برای جمع بین این دو مجموعه‌آیات، آرای متعدد و مختلفی ارائه کرده‌اند که برخی با نفی نزول دفعی و تأویل آیات آن و برخی با اثبات و تبیین ماهیتی از نزول دفعی در پرتو روایات تلاش داشته‌اند محملی برای این آیات بیابند که با مجموعة آیات هماهنگ باشد. نگارنده در این مقاله تلاش دارد تا با بیان تفصیلی نظرات گذشتگان و نقد آن‌ها، با بهره‌گیری از آیات قرآن، تبیینی از ماهیت نزول دفعی قرآن ارائه دهد و شبهات مطرح در این زمینه را نیز پاسخگو باشد.
صفحات :
از صفحه 195 تا 225
مشخصات اثر
جدال با مدعی: مباحثاتي پيرامون عقلانيت و فلسفه و عرفان و رابطه آنها با قرآن كريم و بيانات معصومين عليهم السلام
نویسنده:
حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله
وضعیت نشر :
تهران - ایران: حکمت,
چکیده :
آنچه كه بشر امروز غربی با آن مشكل دارد، در درجۀ اول داشتن قانون و مقررات لازم برای ادارۀ زندگی نیست، بلكه نداشتن معنا و مفهوم برای اصل زندگی است و این دو نیاز اساسی و حیاتی در تاروپود فرهنگ عقلانی و عرفانی تشیع نهفته است. حكمت و عرفان شیعه ثمرۀ بیش از هزار سال تغذیۀ عقلا و اندیشمندان همین جامعه و فرهنگ از دامان ائمۀ اطهار و قرآن كریم است، نه ساختۀ دست اجانب است و نه كالای وارداتی. ا... اگر عقل راكنار بگذاریم همه چیز را باید كنار بگذاریم، چه معارف دینی و چه غیردینی، تعارف نداریم، همه یا هیچ. اگر رجوع به وحی و ائمه به‌خودی خود رافع اختلاف بود باید در فقه و تفسیر و كلام اختلاف نباشد! عقل را از كارآیی انداخته و برای حل دعوا به امری بیرون از عقل تمسّك جستن، به معنای بر دعوا افزودن است. ... فهم حجج ظاهری، بدون حجّت باطنی، یعنی عقل، امكان ندارد. این عقل هم میتواند خودش دربارۀ نظامات وجود بیندیشد و فكر كند و هم یافته‌های خود را به راهنماییها و ارشادات وحی عرضه میكند و از آنها در جهت پیشبرد خود كمك میگیرد و هم اینكه با تفكّر در آیات و كلمات وحیانی، فهم عمیق نسبت به معانی ژرف آنها پیدا می كند... . از بخش ... اینها كلمات ائمۀ معصومین علیهم‌السلام است كه جز با وحدت وجود به معنای صحیح آن جور درنمیآید و آن معنای صحیح اینست كه همۀ ماسویالله چیزی جز فعل حضرت حق و ظهور او و عین تعلق و ربط به او نیست... خلاصه اینكه تا معنای وحدت وجود و مراتب وجود و ظهور و بطون را نفهمیم، كلمه‌ای از معارف توحیدی را نه از قرآن كریم و نه از كلمات ائمّۀ معصومین علیهم‌السلام آن‌گونه كه حقّ این معارف است نخواهیم فهمید...
مشخصات اثر
معرفی کتاب: «جدال با مدعی: مباحثاتي پيرامون عقلانيت و فلسفه و عرفان و رابطه آنها با قرآن كريم و بيانات معصومين عليهم السلام»
نویسنده:
سجاد آقایی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
متن نسخه PDF
مشخصات اثر
قرآن عرفان برهان از هم جدایى ندارند
نویسنده:
حسن حسن زاده آملى
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: قیام,
چکیده :
کتابی از استاد حسن حسن زاده ی آملی که به دلیل جامعیتش به علامه حسن زاده مشهور گشته است،در فلسفه و عرفان و تفسیر قرآن. و جمع میان این سه. نویسنده که خود حکیمی وارسته است در این کتاب،با ارجاع های گوناگون و استفاده از کتب روایی،فلسفی و عرفانی ، وحدتی را میان این سه منبع ادراک انسانی برقرار می کند. ابتدا از علم منطق سخن می گوید و اینکه انسان بدون منطق ره به جایی نخواهد برد. سپس سخنان بزرگان را در همین باب ذکر می کند و پس از این به نیازمندی جوامع انسانی به منطق و فلسفه می پردازد. بعد اشکال های عرفا به فلسفه را بازگو کرده و آن را در صورت یک معنی واکاوی کرده،و در صورت رد حجیت عقل و فلسفه ، مردود می سازد. و سپس به هر سه این راه های رساننده به حقیقت بحث می کند. و در لابه لای کتاب از اشعار شاعران و روایات و آیات و جملات حکمی و فلسفی استفاده می کند تا جذابیت و رسایی رساله را دوچندان کند.
مشخصات اثر
بحوث لفظیة قرآنیة
نویسنده:
عبدالرحمن العقیلی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کربلا: العتبه الحسینیه المقدسه، قسم الشوون الفکریه و الثقافیه,
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی انسجام در قرآن کریم و تفاوت آن در دیگر متون ادبی عربی
نویسنده:
زهره قربانی مادوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
انسجام از جمله علومی است که مختص به قرآن کریم می‌باشد و علما برای آن اهمیت زیادی قائل شده‌اند؛ و انواع متفاوت آن را از قرآن کریم استخراج کرده‌اند. ابوالعلاء معری به تأثیر از آن دو نوع از انواع انسجام را در نثر خود به‎کار برده است؛ بنابراین آنچه از انسجام در کتاب معری دیده می‌شود ابداع نیست بلکه تقلیدی محض از قرآن کریم می‌باشد. این مقاله در پی آن است تا این دو نوع انسجام را در نزد معری بررسی نماید سپس تفاوت‌های آن با انسجام در قرآن کریم را بیان نماید؛ که یکی هماهنگی بین اسلوب‌های خبر از صفات خداوند با جمله‌های قبل از آن می‌باشد که بر خلاف قرآن کریم که همه صفات خداوند بر دو وزن فعول و فعیل آمده است و معری همه آن‌ها را بر وزن اسم فاعل ذکر کرده است؛ و به نظر می‌آید بازی او با کلمات و واژگان، عاملی است که او را به سمت آوردن صفاتی برای خداوند متفاوت از آنچه در قرآن کریم دیده می‌شود، سوق داده است؛ و انسجام دوم، آغاز کردن یک رجع با موضوعی است که رجع قبلی با آن خاتمه یافته است؛ بنابراین یک هماهنگی بین آغاز یک رجع در نزد معری و پایان رجع قبلی وجود دارد آن‌گونه که در قرآن کریم مشاهده می‌شود که یک سوره با موضوعی ادامه می‌یابد که سوره قبلی با آن موضوع پایان یافته است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 100
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18137