جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : اين نوشتار از منظر قرآني، انواع حقوق معنوي، مادي و سياسي اهل بيت پيامبر اسلام(ص) را بيان مي‌کند. نويسنده ضمن شرح شأن والاي اهل بيت( آياتي از قرآن کريم، مربوط به انواع حقوق آنان را تفسير اجمالي کرده، ضمن انعکاس ديدگاه‌هاي مفسران شيعه و اهل سنت، به برخي شبهه‌هاي علماي اهل سنت در اين زمينه پاسخ مي‌دهد. وي در چهار فصل با اشاره به اين حقوق، منزلت عظيم اهل بيت را ترسيم کرده است. نگارنده در فصل اول نخست به بيان عترت و اهل بيت پرداخته و ديدگاه‌هاي مورد قبول و غير قابل قبول را در مفهوم و مصداق اهل بيت منعکس مي‌سازد، سپس ادله قرآني و روايي را مبني بر اين که اهل بيت فرزندان معصوم امام علي( و حضرت فاطمه( هستند، بيان مي‌نمايد. در فصل دوم حقوق مادي اهل بيت( مانند انفال و مصاديق آن، فيء و خمس، دليل‌هاي قرآني مبتني بر اين حقوق و اثبات آن‌ها درباره اهل بيت( ارائه مي‌گردد. در فصل سوم حقوق معنوي اهل بيت بر مردم همچون : حق مودّت، حق صلوات فرستادن بر آن‌ها، اجر رسالت پيامبر اسلام در مورد اهل بيت(، حق بزرگداشت منازل آنان و زيارت قبورشان، همراه با آيات مربوط به اين مسايل از ديدگاه مفسران شيعه و اهل سنت منعکس شده است. فصل چهارم به حقوق سياسي اهل بيت( مانند حق ولايت آنان، حق اطاعت و تبعيت کردن از آن‌ها اختصاص دارد، نويسنده حق حکومت بر مردم را انحصاراً به اهل بيت( استناد داده، ضمن ارائه تفسيري قرآني در اين زمينه از راي مفسران شيعه، به شبهه‌هاي اهل سنت در اين موضوع پاسخ مي‌دهد. وي با توجه به آيات تطهير، اولي الامر و ولايت، به اثبات عصمت آنان پرداخته و شايستگي حکومت و اطاعت را تنها در ائمه( منحصر کرده و احتجاج اميرالمؤمنين علي( و برخي ديگر روايات در اين باره را فراروي مخاطبان نوشتارش مي‌نهد. اثبات آيه ولايت در اثبات امامت امام علي( و فرزندان معصوم ايشان و ضرورت اطاعت از آنان در آيه اولي‌الامر و نقد ديدگاه‌هاي مفسران اهل سنت در اين موضوع، از ديگر مباحث اين کتاب به شمار مي‌آيد.

---

‫آنچه كه پيش رو داريد انطباق آيات قرآن كريم با تورات پيرامون زندگى و سيره حضرت موسى (ع) وبنى‏اسراييل مى‏باشد. قبل از هر چيز بايد متذكر شد كه منظور ما از تورات همين تورات فعلى وتحريف شده است همان كه قرآن درباره آن مى‏فرمايد: »فويل للذين يكتبون الكتاب بأيديهم ثم يقولون هذا من عند اللَّه« چرا كه تورات واقعى هيچ تضاد ومخالفتى با قرآن كريم ندارد هر دو از يك منبع وسرچشمه{P ) سوره بقره، آيه 79. P} جريان يافته‏اند. »نزل عليك الكتاب بالحق مصدقاً لما بين يديه وأنزل التورية والإنجيل«. {P ) سوره آل عمران، آيه 3. P} رساله از دو فصل تشكيل شده است. فصل اول بررسى وانطباق سيره حضرت موسى (ع) در قرآن وتورات است. در هر بخش از زندگى اين پيامبر الهى ابتداء آيات قرآنى مربوطه با ترجمه وشرح مختصرى از تفسير الميزان وسپس عبارات تورات ودر نهايت تطبيق بين آيات قرآنى وعبارت تورات به عمل آمده است. در بررسى سعى شده است روايات تفسيرى موجود از دو كتاب نورالثقلين از كتب شيعه ودرالمنثور از اهل سنت مورد توجه قرار گيرد. در فصل دوم يعنى انطباق سيره بنى اسراييل در قرآن وتورات نيز از همين روش مورد استفاده قرار گرفته است. در پايان فرق اساسى بين آيات قرآن وتورات تحريف شده كاملاً مشهود است وآن اثبات مقام عصمت براى حضرت موسى (ع) وانحراف بنى اسراييل از مسير حق در آيات قرآنى، ولغزش واشتباه وعدم عصمت آن حضرت واستثنايى بودن اين قوم در نزد خداوند در تورات مى‏باشد.

چکیدههدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی فلسفی سنن تربیت در قرآن کریم است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و روش به کار رفته در آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. از توصیف به منظور معرفی سنن تربیت در قرآن استفاده به عمل آمد. و از تحلیل در شناسایی مبانی فلسفی سنن تربیت در قرآن کریم شامل: مبانی هستی شناسی، مبانی معرفت شناسی، مبانی انسان شناسی و مبانی ارزش شناسی و نیز بررسی ارتباط میان هر یک از مبانی یاد شده با عناصر چهارگانه هدف، محتوا، روش و ارزشیابی و نیز تحلیل های پژوهشگر به منظور کاربست مبانی یاد شده در نظام تعلیم و تربیت استفاده شد. نتایج نشان می دهد که در نظام تعلیم و تربیت اسلامی سنن تربیتی وجود دارند که هر کدام از این سنن دارای مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی خاصی است که صرفأ در نظام تربیت اسلامی شناسایی می شود. به این معنا که این سنن در سایر مکاتب تربیتی صرف نظر از برخی از مکاتب تربیتی متاثر از ادیان الهی وجود ندارد؛ بدینسان سنن تربیت با مبانی فلسفی خاص اسلام در قرآن عبارتند از: هدایت تکوینی، تبشیر و انذار الهی، اعطای مسولیت امانت الهی به انسان، اعطای نعمت به قدر مرتبه، اتمام حجت الهی، غلبه اراده الهی، امتحان و ابتلای الهی، هدفمندی هستی، تدریج در تکامل، اعطای آسانی بعد از سختی، انزال لطف الهی، پاداش و کیفر الهی، آزادی شیطان در اغواگری انسان، سندیت و کتابت اعمال، نفی حرج، عکس العمل اعمال، امهال و استدراج، استجابت دعا، احباط عمل، تکفیر، تسویل نفس و تزیین اعمال، نجات مومنان، اعطای حیات طیبه، توجه به استعدادها، اعطا به قدر تلاش، پاکسازی، مکر الهی، محرومیت از لطف الهی، تنبه و بیداری،عبرت آموزی و مجازات. هر یک از سنن یاد شده با نظر به مبانی فلسفی خاصی که دارا است، می تواند نتایجی را در حوزه های هدف، روش، محتوا و ارزشیابی در تعلیم و تربیت از خود به جای بگذارد. کاربست سنن یاد شده در تعلیم و تربیت به ایجاد نظام تربیتی منحصر به فردی خواهد انجامید که از جمله نتایج مهم آن تعالی گرایی و تربیت الهی خواهد خواهد بود.

‫دانش مفردات، دانشی است که به بیان معانی واژه¬های قرآن می¬پردازد. این دانش از اهمیت ویژه-ای برخوردار است؛ زیرا لازمه تفسیر صحیح قرآن کریم، قبل از هر چیز شناخت دقیق معانی واژگان آن است. شناخت واژه¬های قرآن از زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) وجود داشته و همواره از طرف خود مسلمانان عرب برای فهم معانی آیات قرآن در مورد مفردات آن از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسش-هایی می¬شده است. به دلیل اهمیت دانش مفردات به تدریج آثار ارزشمندی در این زمینه نوشته شده است. در میان مفسران نیز این علم از جایگاه ویژه¬ای برخوردار بوده است، از جمله مفسرانی که به این امر مهم پرداخته¬اند علامه طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است که در آن، بخش مستقلی را به معنا شناسی لغات قرآن در همان آیه با عنوان «اللغة» اختصاص داده است. همچنین علامه زمخشری صاحب تفسیر کشاف نیز به این امر توجه خاصی مبذول داشته است. ارزش مباحث لغوی در این دو تفسیر به حدی است که موقعیت بسیار رفیعی را در تاریخ علوم قرآنی کسب نموده¬اند. با توجه به نقش مفردات در تفسیر و نیز اهمیت این دو تفسیر کهن، در این پژوهش به بررسی نظرات این دو مفسر در زمینه لغات جزء نوزده و بیست به همراه ترجمه و اعراب¬گذاری دقیق آنها پرداخته شد و در مرحله بعد نظرات این دو مفسر با استفاده از منابع لغوی و تفسیری دیگر مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله فوایدی که در ضمن مقایسه این دو تفسیر به دست آمده این است که این دو مفسر بزرگ گاهی در معنا کردن لغات به نکاتی اشاره می کنند که دیگران کمتر توجه دارند. کلید¬واژه¬ها: بررسی تطبیقی مفردات دو جزء نوزده و بیست، طبرسی، زمخشری، مجمع البیان، کشاف

شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن یکی از مهم ترین و حساس ترین مباحث فلسفه تعلیم و تربیت را تشکیل می دهد. این تحقیق با هدف بررسی و تبیین شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم که عالیترین منبع استخراج موضوعات مرتبط با فلسفه تربیتی اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی می باشد، انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع نظری یا مروری بوده است و با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. نتایج تحقیق مبیّن آن می باشد که قرآن کریم جایگاه فوق العاده ای برای علم و شناخت قائل است؛ به همین دلیل معلمین را مورد تکریم قرار می دهد و دانش آموزان را می ستاید. قرآن کریم، ضمن اشاره به حواس، عقل و قلب به عنوان ابزارهای شناخت، حواس را به منزله ی گذرگاه عقل و عقل را به دلیل نقشی که در امر تفکر و تدبر دارد، زمینه ساز تصفیه ی قلب دانسته است. در این راستا روشهای آموزشی که منجر به تقویت و به کارگیری بیشتر این ابزارها می گردد، مورد تاکید قرار می دهد. در این تحقیق، از وادار نمودن فرد به تفکر و تدبّر از طریق مشاهده وگفتگو به عنوان زیربنای تمامی روش های آموزشی قرآن کریم یاد شده است. براساس نتایج مذکور به معلمین و دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت پیشنهاد می شود که خود را محدود به پرورش ابزار حواس ننمایند؛ از روشهای آموزشی که موجب پرورش عقل و قلب می گردد، استفاده نمایند و فرصت تفکر را به صورتهای گوناگون برای شاگردان ایجاد کنند، علاوه بر این با توجه به منابع شناخت، تعلیم و تربیت را محدود به کتب درسی ننمایند ومحتواهای آموزشی را متناسب با نیاز جامعه طرّاحی نمایند.