جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫هدف اين پاياننامه، يافتن آن دسته از آيات مباركهاى است كه عرفا توجه بيشترى به آنها كردهاند. آيات مربوط به آفرينش آدم و هبوط وى، كرامت انسان، عالم اَلَست، عباد الرحمن، انبياء بويژه خاتم پيامبران از جمله آيات مورد عنايت عرفا تلقى شدهاند. منابع اين پاياننامه عبارتند از: كشف الاسرار و عدة الابرار، مثنوى، آثار حكيم سنائى، آثار عين القضاة، منطقالطير، مرصادالعباد، كشفالمحجوب، كلياتشمس و ...

‫چکيده : در اين پژوهش ديدگاه هاي تفسيري مفسّران شيعه و اهل سنّت درباره آيات مربوط به ولايت امام علي( و فضايل و ويژگي هاي ممتاز ايشان براي اِحراز مَسند خلافت و امامت، منعکس و احاديث نبوي مشهور در شأن آن حضرت نيز وارسي گرديده است. اين نوشتار در چهار فصل و يک خاتمه سامان يافته است. نويسنده در مقّدمه به بررسي ضرورت مسأله ولايت و اهمّيّت آن در جامعه اسلامي پرداخته و مفهوم ولايت در لغت و قرآن کريم و استعمال گوناگون اين واژه در کتاب خدا و اقسام آن را ذکر مي کند. در فصل اوّل وي به تبيين آيه ولايت و شأن نزول آن از منظر مفسّران اهل سنّت و شيعه پرداخته و در استدلال به آيه ولايت در بيانِ ولايت و امامت علي(، ديدگاه طبرسي صاحب تفسيرمجمع البيان را درباره تفسير آيه مطرح و به برخي اشکال هاي وارد شده بر تفسير آن از منظر مفسّران شيعه پاسخ مي دهد. در فصل دوم ضمن تبيين آيه تبليغ و شأن نزول آن از ديدگاه مفسّران اهل سنّت و شيعه، تفاسير آنان و احتمال هاي مختلف مربوط به آيه مزبور منعکس گرديده است. نويسنده در اين قسمت براي تقويت ديدگاه مفسّران شيعه در زمينه انطباق آيه تبليغ بر شخصيّت امام علي( و ولايت آن حضرت به تفسير آيات ابتدايي سوره معارج ـ که مرتبط با تفسير آيه تبليغ است ـ اشاره و اشعاري از حسّان بن ثابت در زمينه آيات مذکور و شأن نزول آن ها را درباره ولايت امام علي( ذکر مي کند. در فصل سوم به شرح و تفسير آيه اِکمال پرداخته و ضمن بيان شأن نزول آن از منظر مفسّران شيعه و اهل سنّت، مراد از "اليوم" در اين آيه شريفه، روز غدير و ماجراي اعلام ولايت و امامت امام علي( دانسته شده است. در فصل چهارم به شرح و تفسير آيه تطهير پرداخته و شأن نزول آن از ديدگاه مفسّران شيعه و اهل سنّت بيان گرديده و به اثبات عصمت ائمّه معصوم با استفاده از مفّاد آيه تطهير پرداخته شده است. در خاتمه اين نوشتار نويسنده به احاديث مشهور نبوي، مانندِ غدير، منزلت و يوم الانذار و دلالت روايات مذکور بر اثبات ولايت آن امام اشاره کرده و از منظري روايي نيز احاديث دالّ بر ولايت و امامت امير المؤمنين( را تجزيه و تحليل روايي مي کند.

---

‫در اين پاياننامه پس از بيان مباحثى مقدماتى مثل تعريف توبه، حقيقت توبه، فضيلت توبه، توبه نصوح، شرايط قبول توبه، شرايط كمال توبه، مراتب توبه و توبه در قرآن به اصل موضوع پرداخته شدهاست، روش بحث بدين ترتيب است كه طى فصولى متعدد هر چند آيهاى از قرآن كه درباره توبه است، ترجمه شده، سپس مباحث صرفى و نحوى آيات آمده و در پايان نكات بلاغى آنها بيان شدهاست.