جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

استشراق در طول تاریخ به مفاهیم گوناگونی به کار رفته است؛ در معنای عام آن، مطالعه و پژوهش در امور مربوط به شرق و در معنای خاص آن، اسلام شناسی توسط غیر مسلمانانمی باشد.تاریخچه ی استشراق با توجه به دو مفهوم عام و خاص آن به شش دوره ی کلی با ویژگی های خاص خود قابل تقسیم می باشد.در دوره های مختلف تاریخی پس از ظهور اسلام مستشرقان و به خصوص غربیان، با اهداف و انگیزه های گوناگونی به اسلام شناسی و شناخت معارف قرآن روی آوردند، که شامل اهداف دینی_تبشیری، سیاسی_استعماری، علمی، اقتصادی، فرهنگی،... می باشند.مستشرقان در عصر حاضر برای نیل به اهدافشان از وسایل و ابزار جدید متناسب این دوره، نظیر وسایل ارتباط جمعی ، برگزاری همایش های بین المللی و محافل علمی و دانشگاهی، تألیف کتب ، مقالات، دایره المعارف ها، ترجمه ی قرآن به زبان های اروپایی و ... استفاده می کنند. در نتیجه برای مقابله و مواجهه ی صحیح با افکار و اعمال سوء مستشرقان لازم است که اهداف و ابزارهای به کار گرفته شده توسط آنان شناسایی گردد تا بتوان در حفظ و بقای وحدت اسلامی و اعتلای آن گام موثری برداشت.

---

---

---

‫واژه شناسی قرآن که تحت عنوان دانش مفردات از آن یحث می¬شود، یکی از علوم پیش نیاز مفسر است که پشینه¬ی آن به زمان پیامبر بر می¬گردد. به دلیلی نقش مؤثر و مهم این شاخه از علوم قرآنی، در دوره های بعد مورد توجه مفسران و دانشمندان علوم قرآنی قرار گرفت. یکی از مفسرانی که در این باره بحث کرده است، مرحوم طبرسی صاحب کتاب ارزشمند «مجمع البیان فی التفسیر القرآن» که بخش جداگانه ای را تحت عنوان «الللغة»به مفردات قرآن اختصاص داده است. زمخشری نیز که از معاصران طبرسی است، در تفسیر «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل» در ضمن تفسیرش به مفردات آیات و معنی آیات و معنی آنها توجه ویژه¬ای را مبذول داتشه است. بر همین اساس در پایان نامه حاضر دویست واژه از دو جزء 5 و 6 قرآن با توجه به دو تفسیر کشاف و مجمع البیان استخراج و پس از ذکر آیه و ترجمه¬ی آن، ابتدا متن «اللغة» از تفسیر مجمع البیان طبرسی گزارش شده و با رعایت کامل نکات نگارشی و ویرایشی آورده شده است. در ادامه تلاش گرددیه که متن عربی با توجه به منابع کهن عربی از جمله لسان العرب، العین، مفردات و ... به طور دقیق اعراب گذاری و ترجمه شود و در ذیل آن با مراجعه به تفسیر کشاف، دیدگاه این مفسر در خصوص واژه های موردنظر به دست آمده و پس از ذکر متن عربی آن، اعراب گذاری و ترجمه شده است، سپس با تکیه بر سیاق آیات و با مراجعه به تفاسیری همچون المیزان و نمونه و نیز کتب لغتی همچون قاموس، لسان العرب، العین و مفردات، دیدگاه های دو مفسر مورد ارزیابی قرار گرفت. البته به علت کثرت لغات و دشواری ترجمه آن، ارزیابی ها موجز و در حدتوان گویابوده است. کلیدواژگان: مفردات قرآن ، بررسی تطبیقی، مجمع البیان، طبرسی، الکشاف، زمخشری