جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : نوشتار حاضر، از منظري قرآني به تشريح برخي صفات و سجاياي اخلاقي ذاتي و نفسي درسه مرتبه الهي، نبوي و انساني مي‌پردازد و نمونه‌هايي از فضايل اخلاقي ذکر شده در قرآن براي پيامبر اسلام و ساير انبيا و انسان‌هاي صالح به عنوان نمونه و الگوي ديگران را شرح مي‌دهد. نويسنده مي‌کوشد در چهار فصل ابعاد تربيتي سجاياي اخلاقي ذکر شده در قرآن کريم را تجزيه و تحليل کند. وي در مقدمه به بررسي مفهوم لغوي و اصطلاحي مُثل پرداخته و از دو منظر مادي و الهي به آن‌ها نگريسته است. در فصل اول برخي اسما و صفات الهي مانند عليم، غني، هادي، رحمان و کرم را از لحاظ لغوي، اصطلاحي، قرآني و روايي معنا کرده و به همين مناسبت به تشريح مفهوم علم، فرق بين علم خدا با علم بندگان، فرق بين غناي الهي و غناي انسان‌ها، انواع هدايت، هدايت فطري و آثار هدايت براي انسان، مفهوم رحمت الهي، مصداق رحمانيت خداوند در دنيا و آخرت، معناي کريم براي خدا و فرق بين کرم خدا و کرم بندگان خدا مي‌پردازد. فصل دوم به پاره‌اي صفات مخصوص پيامبر اسلام(ص) که در قرآن کريم به آن‌ها اشاره شد، همچون: يقين، صبر، استقامت، اخلاص و حکمت و... اختصاص دارد، که در اين زمينه نيز نگارنده به بحث درباره انواع يقين، درجات يقين، آثار يقين در انبياي الهي، اقسام صبر، اهميت صبر در زندگي انسان، درجات استقامت، آثار استقامت در حيات ايماني افراد، حقيقت اخلاص، شروط اخلاص و آثار حکمت در زندگي انسان پرداخته است. در فصل سوم بعضي فضايل اخلاقي ذکر شده در کتاب خدا، مانند وفا به عهد، مساوات بين مردم، ايثار، اعتماد به حق و... همراه با مفهوم لغوي، اصطلاحي و قرآني آن‌ها را مي‌خوانيم. در فصل چهارم نيز برخي فضيلت‌هاي اخلاقي مذکور، بر انبيا و اولياي الهي تطبيق شده و ديدگاه قرآن کريم درباره اوصاف اخلاقي پيامبران بيان گرديده است.

‫در اين پاياننامه تأثير پذيرى فردوسى از آيات قرآن پيرامون موضوعات زير بررسى شدهاست: خدا و اوصاف او، دنيا و مذمت آن، اعتقادات دينى مثل پيامبر و دين و روح، خانواده، پدر و مادر، همسر، مسائل اجتماعى مانند ستم ستيزى و تجهيز لشكر، داستانهاى قرآن چون اصحاب فيل و عيسى و قارون، صفات نكوهيده بشر اعم از بدگمانى، حرص، بخل و طمع.

---

‫اين پايان نامه مشتمل بر يك مقدمه و شش فصل است. در مقدمه موضوعاتى چون اقسام كلمه، تقسيمات حروف، حروف مخصوص اسماء و حروف مطرح شده است. در فصلهاى شش گانه پايان نامه مباحث مربوط به حروف مشبهه به فعل تحت عناوين ذيل بر آياتى از قرآن منطبق شده و براى هر يك شاهدى از قرآن ذكر شده است: معانى حروف مشبهه به فعل، عمل اين حروف، لام ابتدا، حكم معطوف بعد از خبر يا مابين دو معمول اِنَّ و اخوات آن، حكم تخفيف حروف مشبهه به فعل مختوم به نون مشدد، فتح و كسر همزه انّ.

---