جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : اين نوشتار با استناد به آيات قرآن کريم و روايات معصومين(، به تشريح اهميت و آثار تدبر و تفکر براي رسيدن به معرفت و شناخت عميق از دين مي‌پردازد و ضمن بيان کيفيت و شروط تدبر در قرآن، به شبهه‌هايي چند در اين باره پاسخ مي‌دهد. نويسنده در چهار فصل ابعاد مختلف تدبر در قرآن کريم را بررسي کرده است. وي در فصل اول با اشاره به معناي لغوي و اصطلاحي تدبّر، حجم فراوان احاديث وارد شده از اهل بيت( در اين موضوع به ويژه تدبر در قرآن کريم را نشانه اهميت اين مسأله بر مي‌شمارد. فصل دوم از پژوهش حاضر به کيفيت تدبر و شروط تدبر مطلوب در قرآن کريم براي فهم صحيح از قرآن اختصاص دارد و تعامل با قرآن، تلاوت سطحي از قرآن، اهتمام‌هاي ثانويه از قرآن و فهم و انس با قرآن و عدم تحجر و تنگ نظري به آيات قرآن، از شرايط فهم و تدبر کردن درآن عنوان شده است. در فصل سوم برخي از شبهه‌ها درباره تدبر در قرآن و پاسخ آن‌ها ارائه مي‌شود، که عمدتاً در زمينه بعضي روايات مربوط به نهي از تدبر در قرآن، عدم فهم عام و خاص، مطلق و مقيد و ناسخ و منسوخ در قرآن، احتمال خطا در فهم قرآن، مشکل بودن آيات قرآن و عدم فهم دقيق اين آيات است. آثار و برکات فهم قرآن بر اثر تدبر در آن، روش تدبر صحيح در قرآن، شروط تدبر در قرآن، فهم جزء به جزء قرآن و فهم سياق آن، چگونگي انتقال فرهنگ تدبر در قرآن به نسل‌هاي آينده، فهم تاريخي از قرآن و فهم ابعاد مختلف حقايق آن، از ديگر مندرجات فصل سوم از اين نوشتار محسوب مي‌شود. در فصل چهارم برخي مصاديق تدبر در قرآن، مانند کشف معناي رحمت الهي در قرآن، مفهوم رحمان و رحيم، رحمت خاصه و عامه الهي، مقومات رحمت خاصه، تفسير بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم و روايات مربوط به آن بيان شده و بدين وسيله روش تدبر در قرآن و شرايط و مقدمات آن ارائه گرديده است.

---

‫پرداختن به بعد اجتماعي عزت از ديدگاه قرآن و روايات، راه رسيدن به عزت اجتماعي را براي افراد جامعه بشري ترسيم ميکند. از اين رو، اين پژهش در چهار فصل، به اين موضوع از ديدگاه قرآن و روايات پرداخته است. خداوند در قرآن کريم و معصومان( در روايات به موضوع «عزت» پرداخته و جوامع بشري را به اهميت آن توجه دادهاند. نويسنده پس از کليات و مفاهيم، به عوامل عزت اجتماعي پرداخته است و از وجود رهبران الهي، پذيرش رهبران الهي و تأسيس دولت کريمه، به عنوان عوامل عزت اجتماعي در حوزه حکومتي ياد کرده است. وي عوامل عزت اجتماعي در حوزه ملي را اتحاد، برخورداري از نيروي قوي دفاعي، استقامت و پايداري، استقلال و آزادي، هجرت، جهاد، پيشرفت علمي، انقلاب، عفت و کار عنوان کرده است. سپس به آثار عزت اجتماعي پرداخته و آن را به دو بخش آثار دنيوي و اخروي تقسيم نموده است. آثار دنيوي عزت اجتماعي عبارتاند از: ذلت گريزي، نصرت الهي، پيروزي مستضعفان بر مستکبران، جلب نعمت و رحمت الهي، احسان، مواسات و تعاون، و طاغوت ستيزي. وي آثار اخروي عزت اجتماعي را جلب رحمت خاص خداوند، بهره‌مندي از نعمتهاي بهشتي، گوارايي نعمتها و همنشيني با خوبان بيان کرده است. در پايان، موانع عزت اجتماعي بيان شده است. موانع عزت اجتماعي در حوزه حکومتي عبارت است از: حاکميت طاغوت، فساد درباريان و رابطه دوستي با کفار. موانع عزت اجتماعي در حوزه ملي عبارت است از: هوي پرستي، حرص و طمع ورزي، شيطان پرستي، وهن و سستي، و خوف. نويسنده در ذيل هر يک از عوامل، آثار و موانع، بحثهاي مفهوم شناسي، بحثهاي قرآني و روايي، ديدگاه مفسران، مصاديق و ... را به تفاوت موارد، ارائه نموده است. نتيجه مؤلف از پژوهش اين است که عزت اجتماعي، بار مثبت فراواني در جامعه و افراد ايجاد ميکند.