جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش بر اساس تبیین اندیشه«امکان فهم قرآن» در آغاز به دو رویکرد مهم نسبت میان قرآن و سنت که از عصر نزول تا به اکنون بوجود آمده، اشاره شده است، یکی رویکرد تفکیک و جدایی میان قرآن و سنت و دیگری تلفیق و تحکیم میان قرآن و سنت که بر این اساس برخی به اصالت قرآن و گروهی به اصالت حدیث و جماعتی به هر دو گرایش پیدا کرده اند. در بخش اول بیشتر به تحلیل عقاید اخباریان و اصولیان پرداخته شده و بحث های حجیت ظواهر الفاظ قرآن به تفصیل بیان شده است. ضمن آنکه اندیشه علامه طباطبایی در زمینه فهم پذیری قرآن بدون مراجعه به سنت مورد تأکید قرار گرفته است. در بخش دوم به مباحث معنا شناسی قرآن و مقوله زبانشناسی دینی و ویژگی های زبان قرآن اشاره شده است، ضمن آنکه سیر اندیشه معنا شناسی در جهان اسلام و غرب دنبال شده و به تحلیل عقاید هرمنوتیک ها در زمینه فهم متن پرداخته شده است. در بخش سوم به مقوله فهم پذیری قرآن پرداخته شده است که بر این اساس به تحلیل و نقد عقاید مخالفان فهم:اخباریها، هرمنوتیک ها و عرفان مسلک ها اشاره شده است، آنگاه موانع و دشواریهای فهم قرآن بیان و شرایط و روشهای فهم قرآن تبیین شده است، ضمن آنکه به مسائل ابهام و اجمال و تشابه در آیات پرداخته شده و ثمرات و نتایج هدایتی قرآن کریم بیان شده است. در خاتمه به برخی از نکات مهم و نتایج بدست آمده از این پژوهش اشاره شده است.

موضوعی که در این تحقیق بدان پرداخته می شود، فلسفه امر به معروف و نهی ازمنکر در قرآن و سنت است. هدف از بررسی و پژوهش در مورد این مسئله، تکرار، تذکر و بیان همان مطالبی است که در مورد اهمیت و ارزش امر به معروف و نهی از منکر بیان شده و کمتر کسی در جامعه امروزی به آن توجه می کند. تقریبا تمام افراد اجتماع به بهانه های مختلف مانند عدم تاثیرگذاری، مسئول بودن انسان ها در قیامت به تنهایی و ... از زیر بار این مسئولیت عظیم، شانه خالی می کنند و به فراموشی سپردن این موضوع باعث ایجاد هرج و مرج، رواج منکرات و مفاسد در اجتماع بشری، بی مسئولیتی افراد، بی دینی و ... و بالاخره فرود آمدن خشم و غضب الهی می شود. بنابراین برای خود و دیگران لازم دانستم تا برای چندمین بار این مطلب هرچند تکراری، ولی با اهمیت را مطاله و بررسی کنم و سعی نمایم تا این فریضه را در زندگی خود به کار ببرم. منابعی که در این تحقیق از آنها استفاده نموده ام شامل تفاسیر مختلفی چون نمونه، البیان، البرهان، المیزان و ... و تفاسیری از قرن سوم و چهارم نیز مانند تفسیر قمی، عیاشی و فرات الکوفی می باشد. منابع روایی نیز شامل وسائل الشیعه, بحار الانوار، فروع کافی، لثانی الاخبار و ... از بعضی کتب اهل سنت مانند صحیح بخاری، سنن ابی داوود نیز استفاده کرده ام. روشی که در این تحقیق از آن بهره جستم، روش کتابخانه ای بود، به این طریق که کتب مختلف را مطالعه نموده و متناسب با مسأله مورد بحث از آن کتابها به صورت نقل مستقیم و یا خلاصه و برداشت، در این تحقیق استفاده کردم. اما آنچه که برایم به دست آمده این است که با توجه به تمام تأکیدات و سفارش ها و نتایج مثبت انجام شده این فریضه، افراد جامعه اسلامی آن را ترک نموده و به دلایل مختلف به آن نمی پردازند و این جای بسی تأسف است که افرادی در یک جامعه اسلامی زندگی کنند ولی نسبت به یکی از مهم ترین مسائل دین اسلام بی تفاوت باشند.

این پایان نامه در یک مقدمه و سه فصل تنظیم شده است: در مقدمه با اشاره به مسأله تهاجم فرهنگی و لزوم مقابله با آن، نظارت همگانی و امر به معروف و نهی ازمنکر به عنوان راه حل اصلی مطرح گردیده است. آنگاه،25 اثر از آثار موجود در این زمینه به اجمال موردبررسی قرار گرفته است. همچنین واژه های امر، معروف،نهی و منکر به لحاظ لغوی و کاربرد آنها در قرآن موردبررسی قرار گرفته اند. سپس، 28 آیه مربوط به امر به معرف و و نهی از منکر احصاء و استخراج شده و موردبررسی قرار گرفته است. آنگاه، ترتیب کنونی و ترتیب نزولی آیات مورد بحث واقع شده است. مهمترین بخش پایان نامه به تعیین مصادیق «معروف» و «منکر»اختصاص دارد. به همین منظور تعداد 366 «معروف» و478 «منکر» در قرآن شناسایی و به صورت الفبایی مرتب و مدون گردیده اند.

از اساسی ترین و ضروری ترین نیاز انسان برخورداری از امنیت در زندگی است که حوزه های مختلف امنیت در قرآن شامل امنیت فردی، اجتماعی، روحی و روانی، اقتصادی و ... می شود که هر یک در خور خود اهمیت خاص و ویژه ای دارد. آرامش و امنیت اخروی بسیار با اهمیت تر از امنیت دنیوی است، چون امنیت اخروی جاودان و همیشگی است، چون امنیت در بهشت هم که سراسر امن و آسایش است انسان ترس و نگرانی از فقر، بیماری و مرگ و مشکلات و گرفتاری ها در او راه ندارد.اما امنیت دنیوی محدود به عیش و نوش هایی در همین دنیاست و فانی و زودگذر و از بین رفتنی است. در روز قیامت هم اگر بنده در دنیا از عذاب الهی ترس داشت در قیامت از خوف و ترس و عذاب جهنم ایمن است پس کسی که در دنیا از خداوند می ترسد در قیامت هیچ نگرانی ندارد و در امنیت خواهد بود. پس به منظور حاکم کردن روح امنیت و آرامش بر فرد و جامعه باید سعی شود که انسان از شر خود در امان بماند تا دیگران از او در امان باشند. در این صورت بسیاری از خلاف ها و بزه های اجتماعی روی نمی دهد. باید با استفاده از عوامل امنیت از جمله ( تقویت ایمان، دعا، صبر، مقایسه، رضایت، تظاهر به رضایت، توبه، زهد و قناعت، تنوع در زندگی، تدبیر در زندگی، پای بندی به اصول اخلاقی، کارخوب، نماز، حجاب)با همه ی این عوامل امنیت را فراهم کرد با استفاده از ( راهکارهای معرفتی، رفتاری، عاطفی، اجتماعی)با همه ی این راهکارها بهداشت روانی خود را تأمین کرد. واژه های کلیدی: امنیت، عدالت، امنیت فردی، امنیت اجتماعی، سیاست، حکومت.

در این پایان نامه نخست معنای لغوی و اصطلاحی امم و فرق بیان شده، سپس با توجه به نصوص قرآن ونهج البلاغه، این موضوعات بررسی شده اند: علل پیدایش فرقه ها از قبیل حسادت و خودخواهی، اصطکاک منافع،آراء و عقاید فرقه های باطل دوره جاهلیت.

امنیت نخستین لازمه حیات انسانها و مهمترین شرط زندگی سالم اجتماعی است و در صورت فقدان آن دیگر نعمت های مادی و معنوی به خطر خواهد افتاد. متقابلاً نا امنی و اضطراب از بزرگترین بلاهای اجتماعی است که گریبان گیر بشر بوده است، اسلام جهت امنیت فردی و اجتماعی اهمیت خاصی قائل است و از این رو بسیاری از تعالیم خود را بر پایه حفظ امنیت سرمایه های وجود انسان اعم از جان، مال، آبرو و ناموس او قرار داده است. از نظر قرآن ایمان به خداوند و تداوم ذکر او موجب اطمینان نفوس و امنیت قلب و روان است و عمل صالح انسان نیز تضمینی جهت حفظ امنیت و نیل او به حیات طبیه است. اسلام با طرح دستورات اخلاقی و احکام عملی خویش جامعه ای امن و آرام را درپیش روی بشر گذاشته است. این جامعه مورد وعدة خداوند است جز آنکه انسانها خود با اعراض از یاد الهی و دست زدن به امور خلاف و آلوده شدن به مفاسد اجتماعی، موجب بروز ناامنی و تشویش از جهات فردی و اجتماعی می گردند.

در این پژوهش به فریضه امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و سنت اشاره شده است. این تحقیق شامل سه بخش و هر بخش آن شامل سه فصل می باشد و این فریضه از دیدگاه قران، سنت جایگاه آن در ادیان، فلسفه، این حکم و تاثیر آن در اجابت دعا، علل مهجوریت، شرایط و مراتب آن مورد بررسی قرار گرفته است. فریضه امر به معروف و نهی از منکر در فرهنگ انسان ساز اسلام از جایگاهی بس والا بهره مند است، به گونه ای که این امر به تنهایی ضامن قوام شریعت مقدس شمرده شده است. این مساله ،یکی از مهمترین مسایلی است که اگر تنها به قرآن کریم مراجعه کنیم و به احادیث نبوی و ائمه اطهار(علیهم السلام) توجهی نشود، متوجه می شویم که این موضوع در کتاب مقدس آسمانی چقدر تکرار شده است و چه اندازه بدبختی ملل گذشته را مستند می کند به اینکه امر به معروف و نهی از منکر نداشته اند. از طرفی می دانیم نقش این مساله در اجابت دعا چه قدر موثر است ، به طوری که خداوند می فرماید: بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را، یکی از موارد خواندن خداوند انجام دادن این فریضه مهم می باشد. با این حال، باتوجه به تاکیدات زیاد، راجع به این مساله، متاسفانه آن طور که باید به این فریضه توجهی نمی شود. البته خود این امر در اثر عوامل متعدد و مشکلات زیاد که در این راه وجود دارند درست انجام نمی گیرد که اگر این مشکلات رفع شود، می تواند دوباره جایگاه خود را در جامعه پیدا کند. امر به معروف و نهی از منکر دارای شرایط، مراتب و شیوه های خاصی بوده ، شخصی که می خواهد این فریضه را انجام دهد باید به آن آَشنایی کامل داشته باشد یعنی نباید خودسرانه عمل کند، چون در غیر این صورت، این فریضه به جای اینکه نتیجه مثبت دهد، برعکس عمل می کند. بنابراین یک ملت و جامعه، در صورتی زنده و رستکار است که در میانشان امر به معروف و نهی از منکر باشد و به بهترین شکل آن را به کار گیرند. با توجه به این مطالب ، لازم دیدم در بخش اول به بررسی این فریضه ازدیدگاه قرآن و سنت بپردازم که خود شامل سه فصل می باشد، فصل اول با عنوان ، امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن» فصل دوم با عنوان « امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه سنت» و فصل سوم با عنوان « امر به معروف و نهی از منکر در ادیان دعا» بوده ، بخش دوم با عنوان « فلسفه ، احکام و تاثیر امر به معروف و نهی از منکر در اجابت دعا است که شامل سه فصل با عناوین « فلسفه امر به معروف و نهی از منکر » ، « احکام مربوط به امر به معروف و نهی از منکر » و « تاثیر امر به معروف و نهی از منکر در اجابت دعا». بخش سوم با عنوان « مراتب، شرایط و مهجوریت امر به معروف و نهی از منکر » دارای سه فصل با عناوین: «علل مهجوریت امر به معروف و نهی از منکر » ، « شرایط امر به معروف و نهی از منکر » ، « مراتب و شیوه های امر به معروف و نهی از منکر » تنظیم کردم. در نوشتن این تحقیق از کتاب های روایی همچون بحارالانوار، تفسیر محمع البیان و ... استفاده گردیده است.

این پایان نامه شامل پنج بخش است: بخش اول،معنای لغوی امداد و غیب. بخش دوم، امدادهای غیبی. ازمهمترین مباحث این بخش، هدایت عامه، سنتهای الهی درزندگی انسان، و صور امدادهای غیبی است؛ نظیر فراهم شدن اسباب موفقیت، الهام و رؤیای صادقه، تصرف درچشم و ایجاد آرامش . بخش سوم، شرایط امدادهای غیبی؛ مثل ایمان و تقوا، اخلاص و مجاهدت، توکل، دعاو استغفار . بخش چهارم در مورد حکومت صالحان است و مباحثی چون انعکاس پیروزی حق بر باطل در قرآن واشاره علی (ع) به ظهور مهدی (ع) را در بردارد

این پژوهش در هشت بخش با عناوین ذیل تدویل شده است؛ تعریف امر به معروف و نهی از منکر، اهمیت آن، پیشینه آن در ادیان و جوامع گذشته، زیان ترک آن،دامنه آن، آثار آن، موانع آن و بالاخره امر به معروف ونهی از منکر از دیدگاه روان شناسی.