جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت» تالیف احمد عابدی، به بررسی و نقد افترائات دکتر ناصر بن عبدالله بن علی قفاری از علمای وهابی عربستان بر مذهب شیعه پرداخته است. در بخش اول، ابتدا به تبیین دیدگاه شیعه در مسأله توحید عبادی پرداخته و سپس به نقد و بررسی فصل اوّل از باب دوم کتاب اصول مذهب الشیعه می‌ پردازد. مهم ترین مسأله‌ ای که موجب شده وهابیان در برابر سایر مسلمانان اعم از شیعه یا اهل‌ سنت موضع‌ گیری کنند بحث از «توحید عبادی» است و به گفته برخی از نویسندگان این مسأله کلید اصلی تمام اختلافات مسلمانان است. دستاویز وهابیان برای مباح دانستن خون شیعیان و نسبت کفر و شرک به دیگران دادن تفسیری است که آنان از توحید عبادی دارند. محمد بن عبدالوهاب حرکت خود را این‌گونه شروع کرد که اسباب و مظاهر شرک همه بلاد اسلامی را فرا گرفته است. او تفسیر جدیدی از «توحید در الوهیت» ارائه می‌ کرد و معتقد بود که هر کس تحلیل و تفسیر او را از توحید نپذیرد او کافر یا مشرک است و اکنون پیروان او نیز همین‌ گونه عمل می‌ کنند.

‫ناصربن عبدالله قفاري يکي از علماي سلفي، و از استادان دانشگاه ام‌القري مدينه است. او پيرامون مباني فکري مکتب اهل بيت‌( و انديشه‌هاي ابن‌تيميه به‌صورت تطبيقي مطالعه گسترده‌اي انجام داده، و همواره تلاش کرده تا کفر شيعيان را اثبات نموده و آنان را خارج از دين اسلام معرفي کند. پژوهش حاضر کوشيده است تا با روش توصيفي و تحليلي، انديشه‌هاي قفاري را درباره جايگاه ائمه‌(، بر اساس آن‌چه در کتاب خود با عنوان "اصول مذهب الشيعه الاثناعشريه" آورده است، مورد نقد و بررسي قرار دهد. او در راستاي ديدگاه سلفيه و برداشت خاص آنان از مباحث توحيد و شرک، هرگونه توجه، فروتني، تعظيم، کمک طلبيدن، واسطه قرار دادن انبيا و اولياي الهي به درگاه خداوند، و طلب حاجت از غيرخدا را شرک معرفي کرده و از دايره توحيد خارج مي‌داند. قفاري همانند ساير علماي اهل سنت، امامت را تنها يک مقام سياسي و اجتماعي مي‌داند که توسط مردم و به‌عنوان جانشين رسول خدا‌( انتخاب مي‌شود. او همچنين به تبعيت از سلفيه، به جسمانيت خدا معتقد است و لوازم و آثار اين اعتقاد را نيز مي‌پذيرد. وي در پنداري نادرست، توحيد افعالي را به‌گونه‌اي تفسير مي‌کند که توحيد در خالقيت، حاکميت و مالکيت را نيز شامل مي‌شود؛ علاوه بر اين مسأله، او به‌دليل عدم برخورداري از درکي روشن درباره تمايز ميان تفسير آيه و تطبيق آن بر يک مصداق، مي‌نويسد که شيعيان آيات توحيد را به ولايت ائمه‌( تفسير کرده‌اند و درصدد نابودي اساس دين اسلام هستند. مهم‌ترين روش قفاري آن است که وي براي انکار حقايق، کينه‌توزانه موضع‌گيري مي‌کند، در نقل روايات، کاملاً گزينشي و سليقه‌اي عمل مي‌کند، و براي معرفي مذهب اماميه از خبرهاي ضعيف به نفع خود بهره مي‌برد. به‌علاوه، او ميان تفسير و تأويل قرآن فرقي نمي‌گذارد. بر اين اساس، پژوهش حاضر به چهارده ايراد قفاري درباره جايگاه ائمه اهل بيت‌( در مکتب تشيع به‌تفصيل پاسخ داده است.

کتاب «الحقيقة الضائعة؛ رحلتي نحو مذهب آل البيت عليهم‌ السلام» اثر نویسنده و مستبصر سودانی؛ شیخ معتصم سید احمد، کتابی در علم کلام و به طور مشخص، کند و کاوی‌ است‌ حول محور امامت اهل بیت علیهم السلام است. کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در نه فصل تنظیم شده است. در فصل «انکشف الزیف» (فصل دوم کتاب) احادیثی که اهل‌ جماعت‌ بدان‌ استناد می‌جویند، چون «علیکم بسنتی و سنة الخلفاء...» و «انی تارک فیکم... کتاب‌ الله‌ و سنتی» و در آغاز زندگی، سخت بدانها پای بند بود و تفکر مسلکی خود را بر آنها استوار می‌ دانست‌، از‌ خلال‌ بحث و کنجکاوی می‌ بیند. مؤلف‌ از خلال کاوش و پژوهش خود، از اهمیت والای حدیث «کتاب اللّه و عترتی» نقاب بر افکنده‌، ترس‌ بر او تمکین می‌ کند و آرزو می‌ کند این حدیث در تحلیل نهایی صحیح نباشد‌. نویسنده، همچنان به‌ وارسی‌ و تفحص ادامه‌ می‌ دهد‌ و در‌ منابع اهل سنت درباره حدیث «کتاب‌ الله‌ و عترتی» پی جویی می‌ کند. فهرستی که وی در کتاب عرضه داشته نشان می‌ دهد‌. سپس مؤلف به شبهه ابن جوزی در سند حدیث و شبهه ابن تیمیه، التفات می‌کند و پاسخ‌ می‌ گوید‌ و بدین وسیله بعد از ثبوت تواتر‌ حدیث‌، راهی‌ جز‌ پرداختن‌ به دلالت آن‌ و پایبندی‌ بدان، پیش روی پژوهنده نمی‌ ماند. در فصل «من هم اهل البیت؟» (فصل چهارم) با استناد به آیه تطهیر و حدیث‌ کساء‌، بعد‌ از ثبوت تواتر و اسناد آن، ثابت می‌ کند‌ که‌ اهل‌ بیت (علیهم السلام)‌ کسانی‌ جز «علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم السلام)» نمی‌ توانند باشند. وی با ماجرای مباهله و اهل بیت، پژوهش خود را استواری و توان می‌ بخشد. فصل پنجم، به مرحله دشوار و شوق‌ انگیز فراگرد پژوهش‌ اختصاص می‌ یابد و«البحث الفاصل» نام می‌ گیرد. در این فصل، از تصمیم خود برای تحقیق دلایل ولایت علی علیه السلام از قرآن که نص است. فصل ششم، ناسره بودن‌ شوری‌ در خلافت اسلامی را بر می‌ نماید‌ و بر‌ جریان حوادث در لحظه احتضار پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و تدبیری که در سقیفه سگالیده شد، پرتوی می‌ افکند. نویسنده در فصل هفتم، به نقش تاریخ در رستاخیز جامعه اهتمام می‌ ورزد و بینش و بصیرتی که تاریخ به آدمیان عطا می‌ کند. در فصل هشتم سرگذشت هر یک از ائمه اربعه را نگاشته و نقاط‌ خلاف و اختلاف را تبیین می‌ کند و سیر تاریخی یک‌ یک مذاهب و شعب آن را‌ تتبع کرده که اختلاف‌ تمام‌ با مذاهب اصل داشته است. نویسنده در فصل نهم به بررسی عقاید سلفی در مراحل سه‌ گانه پرداخته است که آغاز اندیشه سلفی است و تا امروز پایدارست.