جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

دلالت‌های روان‌شناختی حکمت متعالیه ملاصدرا

نویسنده:

سمانه شیخ نظامی ، محمد سعید عبدخدایی ، زهره سپهری شاملو ، عباس جوارشکیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

علم نفس , روانشناسی فلسفی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

هدف از این پژوهش استخراج مفاهیمی از بطن حکمت متعالیه برای شکلدهی به یک نظریه روانشناسی است. فرضیه اساسی این است که آرای صدرالمتألهین حاوی دلالتهای مورد نیاز برای شکلدهی به یک نظریه روانشناسی است. فرضهای دوم و سوم این است که میتوان برای بخشهای مختلف یک نظریه روانشناسی، دلالتهای متناسب را از حکمت متعالیه ملاصدرا استخراج کرد. همچنین نظرات ملاصدرا در قیاس با نظریات موجود در روانشناسی، صاحب مفاهیم راهگشا و تبیینکننده است. نتایج حاصل از پژوهش، این فرضها را تأیید کرده و نشان میدهد که آرای ملاصدرا حاوی مفاهیم مهمی برای علم روانشناسی است و با بررسی انسانشناسی صدرایی، پیشفرضهای اساسی در یک رویکرد روانشناسی را میتوان استخراج کرد. در این مقاله پیشفرضهایی در زمینۀ هستیشناسی استخراج و به تناسب در زمینه «جایگاه انسان در عالم» با رویکرد اگزیستانسیالیسم و در زمینۀ «تعریف انسان» با رویکرد رفتارگرایی در قیاس قرار گرفته است. همچنین برخی پیشفرضهای مربوط به «تحول و رشد انسان» استخراج شده است و در زمینه «غرایز انسان» با رویکرد روان تحلیلی و «ویژگیهای تحول» با نظریه «ساخت و سازگرایی» پیاژه مورد قیاس قرار گرفته است. در زمینه مراتب بینهایت تحول در آرای صدرایی، مابهازایی در روانشناسی برای قیاس یافت نشد.

صفحات :

از صفحه 85 تا 98

مشخصات اثر

عنوان :

تفاوت مفهومی و معنای لغوی عقلانی و عقلایی

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

مشخصات اثر

عنوان :

علایق روح در مسخ شدن [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Anna-Teresa Tymieniecka (auth.), Anna-Teresa Tymieniecka (eds.)

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

Springer Netherlands,

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان شناسی Human nature , علم نفس , انسان شناسی دینی , هویت شناسی انسان (مسائل جدید کلامی) , بی‌رحمی بیرونی کیهان

چکیده :

ترجمه ماشینی: در طول هزاره ها، فلسفه به دنبال درک نهایی از افق کامل وجودی انسانی و همچنین از سرنوشت انسان و معنای نهایی همه آن بوده است. تلاش‌های بی‌شماری برای دریافت پاسخ به این پرسش‌ها، که هر کدام رویکرد خاص خود را دارند و پیش‌داوری‌های خاص خود را دارند، طیفی از رویکردهای فلسفی مختلف را به وجود آورده‌اند، رویکردی به قدری گسترده که شکاف‌های به‌ظاهر غیرقابل پل زدن، مانع از ارتباطات ممکن و متقابل می‌شوند. و با این حال مضامین همه آنها، به عنوان مثال، کیهان غیرقابل اندازه گیری، زندگی، فردی که حامل زندگی است، فرد انسانی در دنیای خود، و آرزوهای او برای فراتر رفتن از آن جهان، ذهن انسان، عمل گرا/شناختی آن. ابزارها، کارهای خلاقانه و سوداگرانه، ثابت می مانند. آرم هایی که همه آنها به اشتراک می گذارند یکی است. اینطور نیست که طرفداران آموزه‌ها و روش‌های مختلف مورد بحث، اجمالی از اجمالی شهودی را به اشتراک بگذارند. تاریخ فلسفه در واقع با کنار هم قرار دادن نظریه ها و رویکردهای دارای مسیرهای متفاوت و با آمیختن بینش ها، عبور از مرزها و غیره مشخص می شود. اما آنچه بسیار مورد نیاز است، مقایسه عمیق آموزه های مختلف و تأملی است. در دیدگاه‌های متضاد، متضاد و متضاد که به دنبال شالوده‌ای برای همه آن‌ها در شرایط انسانی و خلاقانه است، در آن عالم کوچکی که شاخک‌های خود را به سوی دو بی‌رحمی بزرگ دراز می‌کند: بی‌رحمی بیرونی کیهان و بی‌نهایتی درونی سرنوشت متعالی.

مشخصات اثر

عنوان :

نگرشی نو در حقیقت وجودی، جایگاه و ماهیت نفس در حکمت متعالیه و آثار و نتایج آن

نویسنده:

محمد مهدی گرجیان ، مصطفی نقیبی جوشانی

نوع منبع :

نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان شناسی Human nature , علم نفس , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه

چکیده :

مسئله معرفت نفس و جایگاه وجودی آن در عوالم هستی همواره مورد توجه حکمای مسلمان بوده است؛ در تبیین مشائین، پیدایش وجود نفس انسان در سیر نزول هستی، متأخر از پیدایش عالم طبیعت یا همراه آن خواهد بود. همچنان‌که در سیر صعود هستی، نهایت سیر آدمی رسیدن به مرتبه عقل مستفاد و متصور‌شدن به همه صورت‌های علمی، و عالمی عقلی مشابه عالم عینی‌شدن است. در حکمت اشراق، سهروردی در سیر نزول هستی، جایگاه نفس را در انتهای نظام نوری می‌داند که رب النوعِ او، یعنی حضرت «جبرئیل» آن را به وجود آورده است. و در سیر صعود هستی معتقد است که نهایت سیر انسان، رسیدن به عالم نور و مفارقات و جزء عالم قدسی‌شدن است. اما صدرالمتألهین در نظر نهایی خویش معتقد است که نفس انسان به تجردی خاص، این توانایی را دارد که با حفظ وحدت و هویت خویش، در سیر نزول هستی از عالم اله به عقول و مثال و سپس به عالم مادّه نزول می‌کند و آنگاه در سیر صعود نیز این توانای را دارد که مجدداً به عالم اله راه پیدا کند.

صفحات :

از صفحه 101 تا 110

مشخصات اثر