جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی انواع و اقسام حق یکی از مباحث مهم حوزه شناخت «حق» شمرده می شود. اصولا آیا حق منحصر به نوع واحد است یا انواع مختلفی دارد؟ در صورت منحصر نبودن حق به نوع واحد، ملاک تقسیم بندی آن چیست؟ در یک نگاه کلی می توان یازده نوع تقسیم بندی را برای حق شناسایی کرد و همراه با هر یک از آن تقسیم بندی ها به بیان اقسامی چند از حق پرداخت. در این نوشتار، به برخی از آن تقسیم بندی ها و اقسام آنها پرداخته خواهد شد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حق و تکلیف و تلازم آنها

نویسنده:

سید محمود نبویان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تکلیف از نظر کانت , حق , تلازم , تکلیف (افعال الهی) , حق (اسماء ذات الهی) , حق و تکلیف (مسائل جدید کلامی) , تلازم مفهومی , تلازم خارجی

چکیده :

یکی از مسائل عمده در مورد «حق»، رابطه آن با «تکلیف» است. متفکران در این مسئله اختلاف نظرجدّی دارند. آیا میان حق و تکلیف رابطه ای وجود دارد؟ یا اینکه آن دو هیچ ارتباطی با هم ندارند وبه صورت مستقل موجودند؟ در صورت وجود ارتباط، آیا به صورت اتفاقی دارای رابطه اند؟ یااینکه ارتباط آنها ویژگی ذاتیشان است؟ نیز در صورت وجود تلازم، آیا تلازم آن دو یکسویهاست یا دوسویه؟ نهایت اینکه آیا تلازم آنها مفهومی است یا خارجی؟در این نوشتار، ضمن پاسخ به پرسش های مزبور، مسائل دیگری نیز درباره تلازم حق و تکلیفمطرح شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منشأ و خاستگاه حقّ بشر

نویسنده:

محمدحسین طالبی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حق , اراده تکوینی , حق (اسماء ذات الهی) , اراده تشریعی , اراده تکوینی , حق اصیل , حق تبعی , حقوق اخلاقی , حقوق قانونی , منشأ و خاستگاه حقوق , فلسفه حقوق

چکیده :

یکی از جدال برانگیزترین مباحث در حوزه دانش «فلسفه حقوق»، بحث از تعیین «منشأ حق» است. سؤال اصلی در این بحث، این است که چه چیزی موجد حق، به ویژه حقّ بشر و اعتبار آن، میشود؟ در پاسخ به این پرسش، ابتدا باید واژه «حق» را از دو نگاه معرفت شناسانه و هستیشناسانه در حوزه دانش فلسفه حقوق تحلیل نمود، آن گاه به بیان خاستگاه اقسام حق پرداخت.به لحاظ بعد معرفت شناسانه، به نظر میرسد مفهوم «حق» امری بدیهی و به معنای مجاز بودن در «داشتن یک صفت» و یا «انجام یک عمل یا ترک آن» است.مفهوم «حق» در نگاه هستیشناسانه، مفهومی فلسفی است، نه ماهوی یا منطقی. این مفهوم درباره انسان از مقایسه رابطه او با کمال واقعی مورد انتظار به دست میآید؛ کمالی که در اثر انجام فعل یا ترک آن و یا داشتن صفت میتواند بدان نایل شود. این مفهوم درباره واجب الوجود، که او هم فاعلی مختار است، از مقایسه وی با هدفش انتزاع میشود. با توجه به اینکه پیدایش حق بر رابطه میان فاعل مختار و هدف مطلوب او مبتنی است، حق را به لحاظ نوع هدف فاعل، میتوان به دو نوع تقسیم نمود: حقّ اصیلِ ذاتی، حقّ تبعی.چون هدف خدا از آفرینش مخلوقات در این جهان، متعلّق دو نوع اراده تکوینی و تشریعی اوست، هر یک از این دو نوع اراده در خداوند، منشأ پیدایش حقّ اصیل تکوینی و یا تشریعی او نسبت به آفرینش مخلوقات است؛ همچنانکه منشأ هر حق تبعی، حقی اصیل است. حقوقی که به انسان نسبت داده میشود، در یک تقسیم کلی، به «حقوق اخلاقی» و «حقوق قانونی» قابل تقسیم است. منشأ بخشی از حق اخلاقی، اراده تشریعی خدا و منشأ بخشی دیگر اراده تکوینی اوست؛ اما منشأ همه حقوق قانونی، اراده تشریعی خداوند است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معنا و ماهیت حق

نویسنده:

سید محمود نبویان

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حق , حق (اسماء ذات الهی) , حق داشتن , درست , حق بودن , ماهیت حق , تکوینی و اعتباری

چکیده :

مسئله «حق» یکی از مسائل مهم و شایع عصر ماست؛ عصری که «عصر حق» نام گرفته. این مسئله از مسائل عمده و اساسی علوم سیاست، اخلاق و حقوق به شمار میآید.اما تحلیل درست مسئله «حق» فرع بر تعیین دقیق معنای آن از میان معانی گسترده اش در لغت و اصطلاحات علوم گوناگون است، و آنچه در این مباحث از لفظ «حق» اراده میشود، معنای آن در ترکیب «حق داشتن» است، نه «حق بودن».همچنین مباحث گوناگونی درباره «حق» قابل طرح است؛ مانند منشأ حق انسان ها در میان موجودات صاحب حق، معنای «حق»، ماهیت حق، تلازم حق و تکلیف، و اطلاق و نسبیت حق.این نوشتار پس از ذکر معانی لغوی و اصطلاحی «حق» و تبیین معنای مورد نظر، در صدد تعیین ماهیت حق از میان مباحث مذکور است و حق را دارای ماهیتی دوگانه ـ یعنی تکوینی و اعتباری ـ میداند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برابری (تساوی) در حقوق بشر و پیشینه تاریخی آن

نویسنده:

منوچهر صانعی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه شهید بهشتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حق , حکومت دموکراسی (مسائل جدید کلامی) , حقوق بشر (مسائل جدید کلامی) , فلسفه اخلاق (عام) , فلسفه سیاست

کلیدواژه‌های فرعی :

عدالت اجتماعی , اختیار انسان , اخلاق مسیحی , حقوق طبیعی , سوفسطایی , برابری , فلسفه جدید , فلسفه غربی , فلسفه یونان , فلسفه افلاطون , برابری اجتماعی , فلسفه رواقی , دموکراسی جدید , سیر تاریخی مفهوم برابری ,

چکیده :

در این مقاله مفهوم «برابری» (تساوی)، سیر تاریخی یا تکامل تدریجی مفهوم آن در تاریخ، نسبت آن به عدالت و دموکراسی و جایگاه آن در حقوق بشر امروز مورد بحث و بررسی واقع شده است. برابری ابتدا در آرای سوفسطاییان و سپس در فلسفه رواقی مطرح شد. اما تعالیم افلاطون و مسیحیت با آن به مخالفت برخاست. در عصر جدید برابری ابتدا در تعالیم دکارت مطرح شد و به سرعت در آرای جان لاک و کانت رسوخ کرد. برابری در کنار «آزادی» یکی از ارکان دموکراسی جدید است. بنابراین تعالیم فلسفه جدید برآمده از آرای دکارت، لاک و کانت، انسانها قطع نظر از رنگ پوست، نژاد، ملیت، دین و نظیر این ها حقوق انسانی برابر دارند. دموکراسی جدید از جمع برابری و آزادی به وجود آمده است، تعیین نسبت برابری با عدالت کار دشواری است زیرا در عدالت (که عموما آن را عمل مطابق قانون تعریف کرده اند) تناسب تعیین کننده روابط افراد است نه تساوی (برابری). علاوه بر این تعریف و تعیین دقیق ماهیت برابری خالی از اشکال نیست و ابهام در تعیین نسبت برابری به عدالت از همین ابهام در مفهوم برابری برخاسته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 16

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فضیلت انگاری عفاف و حجاب با تکیه بر دیدگاه فارابی

نویسنده:

زینب برخورداری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حجاب , حق , خیر ( خیر و شرّ ) , حق (اسماء ذات الهی) , فارابی , عفاف , پوشش , فاضل , پوشش زنان , حقوق اجتماعی زن , صدور فعل , خیر (اسماء فعل) , فاضلٌ , حجاب , عفت , انگیزه اخلاقی , راهکار های گسترش عفاف , فضیلت از دیدگاه فارابی , فضیلت حجاب , مقاله درباره فارابی

کلیدواژه‌های فرعی :

اخلاق کاربردی , رابطه انسان با خود , فمینیسم رادیکال , احساس امنیت زنان , مطالعات زنان و خانواده , اخلاق کاربردی ,

چکیده :

فارابی شهروندانی را که کارهای نیک انجام می دهند، در سه گروه طبقه بندی می کند: ضابطٌ لنفسه، عفیف و فاضل. نحوه صدور فعل خیر از این سه گروه متفاوت است: التزام درونی، الزام قانونی یا دینی و خودانگیختگی. هرچند از نظر وی باید به ضابط لنفسه پاداش بیشتری داده شود ولی تربیت شهروندان فاضل که فعل خیر از آنها به سهولت و از روی میل صادر می شود برای رسیدن به جامعه ای سعادتمند ضروری است. خیر بودن عفاف و حجاب به معنای حق بودن آن در دو حوزه درون شخصی و برون شخصی اثبات و به تبع آن انجام فعل خیر به نحوی که از فرد فاضل سرمی زند، به عنوان بهترین الگو برای ترویج عفاف و حجاب مطرح می شود و دیدگاه رقیب یعنی التزام به عفاف و حجاب از سوی بانوان را تنها به علت سنت و یا دین برخواسته از دیدگاه های غربی است به چالش کشیده می شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 47 تا 63

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی فقهی حضانت کودک با تاکید بر اعلامیه جهانی حقوق کودک

نویسنده:

سید عسکر حسینی مقدم

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حق , کودک , اعلامیه جهانی , اعلامیه جهانی حقوق کودک , فقه خانواده , حضانت

کلیدواژه‌های فرعی :

انقلاب اسلامی , کتاب جواهر الکلام , اجماع , حقوق اسلامی , قرآن , کنوانسیون , والدین , قانون مدنی , بنا عقلاء , تفاهم زوجین , تربیت کودک , حقوق بشر اسلامی , حقوق والدین , حقوق اسلامی , قرآن , جمهوری اسلامی , اجماع , تربیت اخلاقی کودک , لهستان , اقراباء طفل , جدائی زوجین , شیرخوارگی , فوت پدر , جنون مادر , ازدواج مادر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

در حقوق اسلامی و اعلامیه جهانی حقوق کودک، حقوق بسیاری برای کودک پیش بینی شده است. از جمله حقوق کودک، حق حضانت است. حق حضانت کودک، یکی از اصول مسلم در فقه و حقوق اسلامی و اعلامیه و کنوانسیون جهانی حقوق کودک است و همه عقلا جهان نیز بر آن وحدت نظر دارند. زیرا کودک از آغاز ولادت ناتوان و ضعیف است و عقل سلیم حکم می کند که فرد یا افرادی وظیفه و مسئولیت نگهداری و حضانت کودک را بر عهده داشته باشند و این حکم عقل و بناء عقلا، مورد تایید و تاکید قانونگذار اسلام بوده و در آیات و روایات و احادیث بدان اشاره گردیده است. در این گفتار، حق حضانت کودک در ابعاد مختلف مورد برسی فقهی و حقوقی قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 54

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علت و عامل مطرح کردن حق و تکلیف در این زمان چیست؟ و چه ارتباطی بین این بحث با سکولاریسم وجود دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

حق به مفهوم امتياز و اختيار و آزادي داشتن و نوعي نصيب داشتن، از مفاهيمي است كه بيشتر پس از ورود انسان به عالم مدرن مطرح شده است و پيش از آن كمتر مي‌توان چنين بحثي را مشاهده كرد.[1] از مهمترين عوامل مطرح شدن اين بحث تغييراتي بود كه در مباحث انسان شناخ بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , حق , سکولاریسم , تکلیف

کلیدواژه‌های فرعی :

سکولاریسم , تلازم حق و تکلیف , رویکرد سکولاریسم , انسان شناسی جدید (مسائل جدید کلامی) , انسان محق(کلام جدید) , انسان و حق , سکولاریسم و دین ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر