جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فضای اَدبی بین دو قرن شاهد انفجار فعالیت شعری بوده، آفرینش حالتی «صنعتی» پیدا کرده و متون ادبی، هنری نیز شده اند. نویسندگان همچون «پروست» به نقاشیهای زمان خود توجه می کنند، به خصوص به نقاشانی همچون: «مونه»، «مانه» و «تانر» که دارای سبک امپرسپونیستی هستند. تابلوهای «مونه»، علی الخصوص دو مجموعه نیلوفرها و آنهایی که دارای مضامین آبی می باشند، اثر نویسنده را تحت تاثیر قرار داده اند.با «مونه» و «مانه»، «پروست» تبدیل به منتقد هنری شده، او همچنین از حامیان هنرمندان چون «شارل را فردوسی» در کتاب خویش یاد می کند. نویسنده همچنین شخصیتهایی واقعی همچون نقاش فرانسوی «شاردن» را با شخصیتهای دیگر که خیالی هستند، همانند «الستیر» جایگزین می کند. بدین ترتیب شاهکار پروست، تعریف دیگری از ادبیات و نوع – سومی از آفرینش «بارتی» بین نقد و رمان می باشد.

یکی از رویکردهایی که در یک قرن گذشته در زمینه یمطالعات تطبیقی هنر ادیان در جهان غرب و بعد از آن در مشرق زمین شکل گرفت، مکتب سنت گرایان(1) است. در این رویکرد به هنر ادیان از جهت حقیقت معنوی و جنبه ی متافیزیکی آن ها توجه شده است. این مسئله در مقایسه ی هنر قدسی در اسلام و مسیحیتنیز قابل توجه است. یکی از محوری ترین اعتقادات مسیحیان، اعتقاد به تجسداست که ماهیت هنر مسیحی را تشکیل می دهد. در مسیحیت، حقیقت الهی متجسد شده و بر اساس اصل تجسد، عیسی مسیحمی تواند مانند انسان کامل تلقی گردد. امادر اسلام، خوشنویسی هنری مقدس است و نقشی همانند شمایل نگاریدر هنر مسیحی دارد،‌ زیرا خوشنویسی نیز نمودار جسم مرئی کلام الهی است. از این رو در بررسی تطبیقی هنر قدسی چندان نمی توان شمایل های مسیحی را با نگارگری اسلامی تطبیق داد، ولی به خوبی می توان آن را با خوشنویسی اسلامی مقایسه کرد.به همان نسبت که در دین شناسی تطبیقی نمی توان در مسئله ی وحی، ‌قرآن را با کتاب مقدس مقایسه کرد، بلکه باید آن را با تجسد کلمه ی خداوند در جسم عیسای ناصری مورد مقایسه قرار داد، در بررسی تطبیقی هنر مقدس نیزنمی توان به مقایسه ی شمایل های مسیحی با نگارگری اسلامی پرداخت، بلکه از این منظر باید به خوشنویسی اسلامی توجه کرد( نصری 1388، 12). در اسلام، هنر قدسی هنری است که از گوهر وحی اسلامی بیرون آمده باشد. از میان هنرهای اسلامی، خوشنویسی نزدیک ترین رابطه را با کلام وحی دارد و شریف ترین هنر بصری در اسلام به شمار می رود. این هنر با حقیقت معنوی اسلام یک تناسب ذاتی دارد و به همین جهت از خوشنویسی برای تزیین مساجد نیز استفاده می شود. در مسیحیت نیز هنر شمایل نگاری نسبتی با خود مسیحیت دارد. بنابراین در کلیساها فقط شمایل نگاری جایز شمرده می شود. خطدر بناهای مذهبی اسلامی، همان نقشی را بر عهده دارد که شمایل ها در کلیساهای مسیحی ایفا می کنند.در زمینه ی هنرهای شنیداری، هنر تلاوت قرآن و در زمینه ی هنرهای تجسمی، هنر خوشنویسی، قدسی ترین هنرها در جهان اسلام هستند که ریشه در نخستین آیات وحی الهی دارند ( العلق، 5- 1). در مسیحیت نیز هنر سرودخوانی دینی هنری مقدس به شمار می رود، اما شمایل نگاری مهم ترین شکل هنر قدسی است. در این تحقیق سعی بر آن است که رمز و نمادهای هنر خوشنویسی در اسلام به عنوان هنری قدسی که به الفاظ، صورت بصری می دهد، با رمزهای شمایل نگاری در مسیحیت به عنوانتجسم کلمه ی الهی، مورد بررسی تطبیقی قرار گیرند.وجه مشترک هنرهای دینی، جنبه ی سمبلیک آن هاست. زبان نمادین، زبانی است که هنردینی، مفاهیم درونی خود را در قالب آن بیان می‌کند. مفاهیمی که به زبان مستقیم قابل بیان نیستند، قالبی نمادین به خود می‌گیرند تا بتوانند خود را بیان کنند. در واقع رمز، چیزی از جهان شناخته شده و قابل دریافت است که به چیزی از جهان ناشناخته و غیر محسوس یا به مفهومی، جز مفهوم مستقیم و متعارف خود اشاره می کند. هنر دینی خوشنویسی و شمایل نگاری نیز که به طور خاص هنر قدسی محسوب می شوند، برای بیان خود از زبان نمادین استفاده می کنند. نمادها ی به کار رفته در هر کدام از این دو هنر با توجه به مبانی آن ها متفاوت است. هر رمز یا نماد به حقیقتی ورای خودش اشاره دارد که این معانی جز با این سمبل ها به بیان نمی آیند. همان گونه که قرآن و دیگر کتب آسمانی همچون عهد عتیق و عهد جدید برای بیان حقایق معنوی به زبان رمز و اشاره سخن می گویند، هنر مقدس نیز رمز است و به چیزی بیش از آن چه نشان می دهد، دلالت دارد. در اسلام، می توان خوشنویسی را به صورت کتیبه های تزیینی با معماری ارتباط داد، اما هنر خوشنویسی، یک هنر فرعی نیست و بدین علت که برای نوشتن قرآن کریم به کار می رود، در هنرهای اسلامی از بالاترین مقام برخوردار است. هر چند کتیبه هاییکه دارای نوشته های تاریخی هستند و به عنوان اسناد و احکام اجتماعی می باشند در تزیین مساجد استفاده می شوند، اما اکثریت نوشته ها ارزش دینی و جنبه ی مذهبی و نیایشی دارند. از این میان نوشتن آیات قرآنی در همه جا برتری دارد. مهم ترین خصلت کتیبه ها ایجاد حضور الهی و معنویت در فضایی همچون مسجد است.در شمایل نگاری، تصویر،‌ حقیقت وحی الهی را بیان و برای این کار از زبان نمادین استفاده می کند. این نمادگرایی چیزی را نشان می دهد که نمی توان به صورت مستقیم نشان داد. به وسیله ی نمادگرایی وحی از جهان بالا به پایین آورده شده و در قالب ماده بیان می شود. در نظر آبای کلیسا، امور الوهی از حیث بیانی قابل توصیف نیستند و بهترین شیوه برای بیان آن ها، ‌استفاده از نمادهاست. و چون کتاب مقدس، مجموعه ای از نصوص داستانی و تاریخی است که به صورت تصویر بیان می شود، بنابراین تمامی نمادها نیز در ارتباط با تصاویر شکل می گیرند.

چکیده پیدایش پیکرنگاری در نگارگری اسلامی با مکتب عباسی آغاز و در مکتب ایلخانی با توجه به مصلحت سیاسی و تسامح به مذهب،همچون مسیحیت شرقی نقش برجسته تری به خود گرفت. پیکره های انسانی در هنر عباسی و ایلخانی در فرم های هنری تحقق یافته ی خود بازتاب شرایط اجتماعی و مذهبی در زمانه خاص تاریخی خودشان می باشند. مراوده با ملل گوناگون وتاثیرپذیری از فرهنگ های همجوار، بستری مناسب را در خصوص زمینه های هنری این مکاتب ایجاد کرد. بیان ویژگی ها و نشانه های بارز تصویری در بازنمایی پیکره انسانی، اهمییت و نقش پیکره ها در تصاویر مذکور، وجود مولفه های مشترک در نظام مذهبی وسیاسی از جمله اهدافی است که این رساله دنبال کرده است. بازنمایی پیکره انسانی در هنر بیزانس، ما را با مجموعه ای از قراردادهای تصویری با بیان وفرم انتزاعی که به سطح دو بعدی سوق داده و گرایش به طبیعت گرایی که مقدمه ای به سوی انسانی شدن می باشد، روبرو می سازد و پایداری این نشانه های تصویری در پیکره ها، علاوه بر تداوم تاریخی، استمرار کارکردهای دینی را به دنبال داشته که مولفه های شکل دهنده این آثار عمدتاً از طریق دین تحقق یافته ودر نتیجه هنر یکی از طرق تجلی آن بوده است. بازنمایی پیکره مسیح وروایت زندگی آن، محور اصلی بسیاری از تصاویر در هنر تجسمی قرون وسطی شد و نگارگران اسلامی با تاثیر از این پیکرنگاری در بازنمایی پیکره پیامبر الهی و نمایش پیکره های دیگر در خصوص روایت آموزه های دینی شدند و مسائل دینی با تکیه بر تأییدات الهی از جمله مضامین مورد توجه هنرمندان در نمایش پیکره انسانی بود. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، سعی در آشکار سازی نگاه مشابه وبینش هنری این آثار در هنر بیزانس و دو مکتب نگارگری مذکور دارد.کلید واژگان: مکتب عباسی، مقامات حریری، پیکره انسان، هنر بیزانس، مکتب ایلخانی، جامع التواریخ، جهان بینی مسیحی، یونان وروم

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

بررسی همه جانبه معماری بناهای آموزشی، بدون شناخت نظام تفکر آموزشی، امکان پذیر نخواهد بود.مسجد به عنوان نخستین بنای تشکیلاتی حکومتی در اسلام، اگرنشان از جایگاه عبودیت در نظام اسلامی دارد، کارکرد های دیگر این نظم نوساخته را نیز پاسخ می‌دهد. به تدریج برخی از این عملکردهادارای مکان‌هایی مستقل می‏شوندآموزش از این دسته است که البته با استقلال بنا، پیوند میان آن و عبادت در طول تاریخ اسلام و بخصوص در ایران گسسته نمی‌شود. با تکامل نظام آموزشی در مدارس اسلامی، در دوره صفوی شاهد پیوستن مجدد کارکردهای مسجد و مدرسه در یک بنا هستیم. این گونه معماریکه مسجد-مدرسه نامیده می‌شود، همچون دیگر ساخت و سازهای این دوره دارای ویژگی‌های فاخری است و در دوره قاجار نیز به گونه‌ای، از نمونه‌های متعالی معماری شمرده می‌شوند.امروزه رجوعی معمارانه به معماری مسجد-مدرسه‌ها با هدف ترمیم گسست و انقطاع صورت گرفته در سنت معماری این نوع از بنا و احیای ارزش های زیبایی شناختی در معماری امروز بناهای با کارکرد آموزش دینی، با نگاهی آینده نگر به ساحت معماری و فضای داخلی، ضروری می نماید. لذا تبیین مبانی ای که روند طراحی معماری را در مقوله بناهای آموزشی-نیایشی، راهبری کنند هدف اصلی پژوهش حاضر قرار گرفته است.پژوهش پیش رو براساس هدف، جزء تحقیقات کاربردی است. و بر اساس روش، رویکردهای مختلفی چون تاریخی-توصیفی، اسنادی، تحلیلی و میدانی با توجه به هدف هر بخش گزینش شده است. در روند تاریخیاز منابع مکتوب، منابع تصویری، منابع ساختمانی و اسناد الکترونیکی استفاده شده است. پژوهش با استفاده از مبانی تفکر اسلامی با چهار رویکرد به بررسی رابطه میان مسجد و مدرسه می پردازد؛ تاریخی، ساختار شهری، وقفنامه ها و کالبد معماریدر تحلیل تاریخی نقاط عطف گسست و پیوست بنای مسجد و مدرسه و علل آن مورد توجه قرار گرفته و سیر تاریخی آن را به تصویر میکشد. همنشینی این دو بنا در شهر های ایران در بخشی دیگر و تاثیر وقفنامه ها بر نسبت میان مسجد و مدرسه بررسی شده است. شناخت شیوه فضاسازی درالگوی مسجد-مدرسه درگذشته و نیز امکان‌‌سنجی شرایط بازآفرینی این الگوی ترکیبی در سطح شهر و محلات از اهداف پژوهش می‌باشد. در دسته‌بندی بنای مسجد-مدرسه‌ها، متفاوت با گونه‌شناسی‌های انجام گرفته، از ویژگی‌ الگوهای فضایی معماری ایرانی استفاده شده، و نتایج قابل توجهی از این نوع از نگاه به فضای مسجد-مدرسه‏ها به دست آمده است.همین روش به صورت مفصل، دربررسی نمونه موردی مسجد سید اصفهان به کارگرفته شده است.در پایان با بررسی محورهای یاد شده در فصول و دسته‌بندی نمونه‌ها، پیشنهاداتی جهت ایجاد ارتباط و پیوست مجدّد مسجد، مدرسه و مردم ارائه گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق، مشخص می‏کند، که پیوند و همسو شدن علم و دین، سنت فکری معماری اسلامی را احیاء نموده و در برپایی و ادامه حیات آن موثر بوده است. نیز این امکان فراهم است، اگر بتوان با استفاده از این تفکر در دوره‏های تاریخی و ظرفیت‏ها و قابلیت‏های ذاتی آن، در حفظ و زنده نمودن ارزش‏های مادی و معنوی بهره برد. ضرورت هم‏فکری و همراهی مهندسان، و عالمان دینی و بانیان در طراحی و ایجاد مدارس جدید از دیگر نتایج تحقیق است.

کنیسه ها و مساجد هر دو بنایی هستند که برای برپایی مراسم آئینی و دینی در یهود و اسلام ساخته شده اند و چگونگی ساخت و تزئین این دو بنا، اشکال هندسی ، رنگ و خوشنویسی به کار رفته در آنها، چیزی بیش از مفاهیم و صنایع صرف هستند و با وجود کارکرد معمارانه در فراسوی عملکرد خود، دارای عملکرد معنای و رمزی با اهمیتی هستند که با ماهیت دینی و آئینی آن دین مطابقت دارد و هویدا شدن اصول و رموز معنوی آنها ، تنها از طریق بررسی جنبه های نمادینشان در بطن آن دین و چگونگی سیر تکوین آن دین امکان پذیر است.

اوج طلب این رساله هدف گیری به سوی معماری و آنچه اصیل است در آن و تمیزدادن متغیرها و ثابت هایش در نخستین گام ضروری بوده است. به این منظور شیوه های متفاوت نزدیکی به موضوع محک زده شد، و از این رهگذر مسیری خاص انتخاب گردید. سیرج به علت دارا بودن توپوگرافی خاص و کوهستانی بودن منطقه دارای آب و هوایی صاف و عاری از آلودگی است. جریانهای غالب هوا از سمت غرب و شرق می باشد و به علت واقع شدن منطقه درناحیه کوهستانی ، این بادها عاری از غبار مزاحم جهت انجام امور پژوهشی ستاره شناسی است و تقریبا 11 ماده از سال دارای شب های صاف و پرستاره برای نورسنجی می باشد. عمده دلیل وضوح دید و شفافیت آسمان دراین منطقه وجود ارتفاع در کنار کویر است. در ضمن خشک بودن هوای منطقه و اقلیم نسبتا سرد آن باعث تشدید این مسئله می شود. و درنتیجه کوههای بسیار پرتعداد و نسبتا مرتفع آن بعضا دارای تعداد تخت گاه نیز می باشند موقعیتی مناسب را برای آن مهیا می سازد. نزدیکی این منطقه به مرکز استان و وجود راه آسفالته مستقیم تا کرمان این امکان را فراهم می آورد که دسترسی مناسبی جهت حمل آلات و ادوات لازم به محل سایت باشد. در ضمن وجود نیروی کار در منطقه ، وجود ایستگاه مخابراتی فعال، عدم وجود مشکل آب و برق از دیگر مزایای منطقه می باشد.