آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 108
مجموعه مصنفات حکیم موسس آقا علی مدرس طهرانی
نویسنده:
آقا علی مدرس طهرانی
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: اطلاعات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعلیقات‌ اسفار مفصل‌ترین‌ اثر مدرس‌ طهرانی‌ است‌. این‌ تعلیقات‌ در زمره‌ مهمترین‌ حواشی‌ اسفار و حاوی‌ برخی‌ از درخشانترین‌ ابتکارات‌ حکیم‌ موسس‌ است‌. آقاعلی‌ در بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از این‌ تعلیقات‌ به‌ تحلیل‌ انتقادی‌ حواشی‌ حاج‌ ملاهادی‌ سبزواری‌ و ملااحمد اردکانی‌ پرداخته‌ است‌. بعلاوه‌ وی‌ آرا دیگر فیلسوفان‌ حکمت‌ متعالیه ازجمله‌ اساتید خود را مورد بحث، بررسی‌ و نقد قرار داده‌ است‌. در این‌ جلد ۱۷۲۰ تعلیقه‌ بر چهار سفر اسفار بر اساس‌ چهارده نسخه‌ خطی‌ تنظیم‌، تصحیح‌ و تحقیق‌ شده‌ است‌. تعلیقات‌ سفر جواهر و اعراض‌ بسیار اندک‌ است‌. جز چند تعلیقه‌ معدود سفر نفس‌ اکثر قریب‌ به‌ اتفاق‌ این‌ تعلیقات‌ برای‌ نخستین‌ بار منتشر می‌شود
تشکیک‌پذیری انگاره تشکیک وجود در دیدگاه آقاعلی مدرس
نویسنده:
محمدرضا ارشادی‌نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حکیم آقاعلی مدرس طهرانی حکیمی نامور و نوآور در فضای حکمت متعالیه است. تحکیم مبانی و نتایج استوار بر روش کاربست عقل و نقل، از امتیازات معمول در آثار آن حکیم ماهر است. «مماشات با قوم در بدایات و افتراق در نهایات» رویّه برجسته‌ای است که او در آثار خود پیموده تا روش صدرالمتألهین را با عنایت تام پاس داشته باشد. این رویّه سبب اشتباه از سوی برخی پژوهندگان شده است. آنان در مراحل اولیه نظرپردازی وی متوقف گشته و نتوانسته‌اند به مراحل نهایی حکمت متعالیه راه یابند و دچار تحریف در بیان مواضع و رهیافت‌های این حکیم عالیقدر شده‌اند. مسئله «تشکیک وجود» یکی از این خاستگاه‌های شبهه‌خیز است. مقاله‌ای با عنوان «تشکیک خاص وجود از منظر آقاعلی مدرس» تلاش کرده تا موضع حکیم را در تشکیک خاص فروبکاهد و از این رهگذر اوج توحیدپردازی حکیم را در رد توحید شخصی وجود خلاصه کند. تقطیع عبارات و توقف در مواضع بدوی و تحریف دیدگاه و ایرادهای عجیب بر حکیم، رهاورد آن مقاله است. رجوع به نص سخنان حکیم کاستی و سستی ادعاهای مقاله را در مراحل گردآوری و فهم و داوری در باره موقف حکیم در خصوص تشکیک وجود و کاربرد آن در اثبات و تبیین توحید شخصی وجود آشکار می‌سازد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 84
بررسی خرده‌تراشی بر خوانش آقاعلی مدرس از وحدت وجود
نویسنده:
محمدرضا ارشادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آقاعلی مدرس طهرانی نقش ویژه در تداوم و ترویج مبانی و رهیافت‌های حکمت متعالیه دارد. «بدایع الحکم» و «رسالة فی التوحید» دو اثر وزین و ویژه او در توحیدنگاری است. تبیین مفصل و مبرهن توحید با زبان پاسخ‌گویی در «بدایع الحکم» بی‌بدیل است. با آن همه تفصیل، موضع او درباره وحدت وجود در «نظریۀ وحدت شخصی وجود در اندیشۀ ابوالحسن طباطبایی جلوه و آقاعلی مدرس طهرانی» با تحریف لفظی و معنوی و تقطیع عبارات، دستخوش تحریف شده است. اتهاماتی از قبیل دوگانه‌انگاری، ابطال مقامات وجود، لزوم سریان ذات واجب، تباین‌انگاری وجودی واجب تعالی و فعل مطلق، دستاورد این مقاله است که معظم‌له را بر پایه آنها ناقد بلکه نافی وحدت شخصی وجود قلمداد نموده است. داستان نقد ادعایی، ترکیبی است از اتهامات، شبهات، سوء رداشت از عبارات تقطیعی و خطاهای فراوان در مقام گردآوری و داوری. استناد به موضع سلبی حکیم در برابر خوانش باطل از وحدت وجود، مستمسک اساسی آن مقاله است. راستی‌آزمایی داستانِ نقد ادعایی با عرضه بر نص عبارات حکیم، پوچی این مدعاها را به‏وضوح نشان می‌دهد و موضع استوار او را همسان با سایر حکمای مدقق و عرفای محقق، از تقریرکنندگان وحدت شخصی وجود با بیان متقن و برهانِ مستحکم می‌نمایاند.
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
کاربست آموزه صرافت وجود در اثبات و تبیین وحدت وجود در دیدگاه آقاعلی مدرس
نویسنده:
محمدرضا ارشادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آموزه‌ صِرف‌الوجود از ابتکارات فلسفه اسلامی است، که در تاریخ فلسفه به ویژه حکمت متعالیه جایگاه پرنمودی دارد. حکمای متعالی با کاربست آن در مراحل مقدماتی توحید وجوب را به وحدت حقیقیه حقه و در مراحل نهایی توحید شخصی وجود را اثبات و تبیین کرده‌اند. در نقطه مقابل، برخی پژوهندگان آموزه صرف‌الوجود را با توحید شخصی متنافی پنداشته و تلاش کرده‌اند با برداشت‌های سطحی و شتاب‌زده از عبارات، این تنافی را در نظریه حکیم صمدانی آقاعلی مدرس طهرانی به نمایش بگذارند. به نظر آنان قائلان به وحدت وجود، حق را لابشرط مقسمی دانسته‌اند، اما حکما و از جمله آقاعلی مدرس، چون حق متعال را صرف‌الوجود می‌دانند که همان وجود بشرط‌لا و یکی از اقسام لابشرط مقسمی است، هرگز نمی‌توانند قائل به وحدت وجود باشند. سنجه این ادعا با صریح عبارات آقاعلی مدرس ناروایی آن را بر موضع آن حکیم و همسازی مقامات و اعتبارات وجود را با نظریه وحدت وجود آشکار خواهد ساخت.
صفحات :
از صفحه 105 تا 130
معادشناسی از دیدگاه مدرس زنوزی و محمدحسین حسینی طهرانی
نویسنده:
پدیدآور: سیده فرزانه فخرجعفری ؛ استاد راهنما: حسن صیانتی ؛ استاد مشاور: محمد باقری سبزوار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
معاد یکی از اصول دین اسلام است. اهمیت بالای این بحث در اسلام از اهمیت آیات و روایات درباره معاد و جایگاه ذاتی این بحث در اسلام نشات می گیرد. رمزآلود بودن ویژگی ها و شرایط معاد باعث شده است که توجه ویژه ای به این بحث در کتاب ها و مقالات انجام شود. با توجه به بررسی های انجام شده هرچند در کتب مختلف درباره معاد و معادشناسی مطالبی مطرح شده است اما در خصوص بررسی تطبیقی دیدگاه های دیدگاه مدرس زنوزی و محمدحسین حسینی طهرانی تاکنون هیچ مطالعه ای انجام نشده است. در این پایان نامه تلاش شده است که معادشناسی از دیدگاه مدرس زنوزی و محمد حسین حسینی طهرانی بررسی شود. پس از مطالعات و بررسی اولیه، مساله اصلی مطرح شده؛ مفاهیمی همچون معاد جسمانی ، قیامت، معاد و ... بطور مشخص تر تبیین شد و سوالات تحقیق پاسخ داده شد. این مطالعه از طریق مطالعه تطبیقی بین دیدگاه های مدرس زنوزی و محمد حسین حسینی طهرانی انجام گرفته است. نتیجه بررسی های محقق نشان می دهد که به لحاظ مبانی عقلی و فلسفی، نظریـه ی مدرس زنوزی دربـاره ی معاد جسمانی دچار تناقض است. به نظر می آید که دیدگاه ایشان در معاد جسمانی، بیـشتر توجیهی نسبت به روایت امام صادق است تـا یـک دیـدگاه تأسیـسی عقلـی. شایان ذکر است که این حدیث از حیث سند هم دچار خدشـه اسـت و نمـی تـوان در یـک مسئله ی اعتقادی بر آن تکیه کرد. اما از سویی دیگر مرحوم حسینی طهرانی تلاش کرده است تا با بیان و جمع‌آوری نطرات ملاصدرا، ملاهادی سبزواری و سایر نظرات تبیینی روشن تر و منطقی تر از مدرس زنوزی برای معاد جسمانی بیاورد.
مرزبندی توحیدانگاری با تثنیه انگاری در دیدگاه آقاعلی مدرس
نویسنده:
محمدرضا ارشادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
توحیدمحوری و توحید‌باوری عیار ناب بینش اسلامی است. آقاعلی مدرس طهرانی در اهتمام به توحیدنگاری جایگاه ویژه دارد و مهارت فنی خود را در آثار پراثر خود در «رسالة فی‌التوحید» و «بدایع‌الحکم» به‌ویژه در پاسخ به پرسش دوم آن، که ناظر به توحید شخصی وجود است، نشان داده‌است. هرچه حکیم در پاسخ تفصیل داده، بیشتر مورد سوء‌برداشت و پژواک وارون برخی مقالات قرار گرفته است. بازخوانی نظریه آقاعلی مدرس در مسئله وحدت شخصی وجود و واکاوی ادعاهای مقاله «نظریۀ وحدت شخصی وجود در اندیشۀ ابوالحسن طباطبایی جلوه و آقاعلی مدرس طهرانی» ثابت می‌کند این مقاله در مقام گردآوری و داوری نسبت به دیدگاه حکیم طهران، دچار اشتباهات بنیادین ‌است. این مقاله با تحویل‌نگری به دو اصل بنیادین اصالت وجود و تشکیک وجود و تقطیع عبارات و برداشت دلخواه از آنها در حکمت متعالیه مصمم است اثبات کند آقاعلی مدرس وحدت شخصی وجود را به کلی نفی کرده است. عمده نواقص روشی و محتوایی مقاله عبارت است از: عدم توجه به اصل «گذر از بدایات به نهایات» در حکمت متعالیه، به ویژه در گذر از تشکیک در مراتب به تشکیک در مظاهر و از تشکیک خاص به تشکیک خاص‌الخاص و فراتر به تشکیک اخص، نیز عدم توجه به گذر از علیت مرسوم به تطور و تبیین مبسوط در جمع بینونت وصفی با بینونت عزلی و غفلت از تأکید حکیم بر آموزه ظهور و بطون وجود و رابطه ظاهر و مظهر و از همه پر نمودتر نادیده گرفتن استفاده مکرر از واژگان و ادبیات قائلان به وحدت وجود در بیان مراتب توحید از توحید عامی تا توحید خاصی و خاص‌الخاصی و اخص‌الخاصی. همه این روند گویای برداشت‌های اشتباه و شتاب‌زده‌ مقاله پیش‌گفته است که ایجاب می‌نماید برای شبهه‌زدایی، دیدگاه توحیدی این حکیم متعالی را با استناد مستقیم به عبارات صریح وی واکاوی کرد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 48
توحید افعالی در پرتو وحدت وجود در دیدگاه آقاعلی مدرس
نویسنده:
محمدرضا ارشادی‌نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تمام رویش و جنبش توحیدگرایان بر اساس این محور دوران دارد. متکلمان اسلامی در پردازش‌های کلامی، مرحله به مرحله از توحید ذات و صفات و افعال الهی بحث نموده و مقاصد کلامی را بر آن استوار نموده‌اند. حکمای اسلامی با مبانی و روش متفاوت، مبحث توحید را واکاوی کرده و با نوآوری، مطالب ژرفی به یادگار نهاده‌اند. در نگاه نافذ آنان، مغز توحید اخلاص است و اخلاص در سراسر کنش و واکنش موحدان باید نمایان باشد. توحید افعالی عنوانی است که همه بار معنایی این مقصود را در خود دارد. حکمای اسلامی با این عنوان، در صدد هستند نسبت آثار و افعال را به واجب و ممکن، به نسبت طولی حقیقی نه موازی یا مجازی، به هر یک از دو طرف تبیین کنند. در این میان حکمای متعالی با توجه به معیارهای توحیدی برگرفته از آموزگاران وحی، از نسبت طولی نیز فراتر رفته و با معیار «امر بین الامرین» و نظر به توحید وجودی، موضع بدیع پدید آورده‌اند. در همین راستا، حکیم آقاعلی مدرس دغدغه خود را درباره توحید با بیان هنرمندانه و متعالی در رسالة فی التوحید به یادگار گذاشته است. وی مضاف بر بدایع الحکم که مفصل به تبیین مبانی توحید وجود می‌پردازد، در این رساله مختصر، عنان بحث را ماهرانه به بیان مبانی منتهی به توحید افعالی می‌سپارد. در این رهگذر توحید عامی و خاصی و اخصی در قلم زرنگار او، هر یک جایگاه خاص خود را می‌یابد تا اوج و حضیض به هم درنیامیزد. واکاوی مدققانه در مواضع توحیدی وی، مضاف بر زدودن اتهام شبهه‌آمیزِ مخالفت با توحید وجود به او، به تصور متعالی از آموزه توحید کمک شایان خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 197 تا 218
تقریر برهان صدیقین آقاعلی مدرس زنوزی (سیری در «رسالة فی طریقة الصدیقین» آقاعلی مدرس)
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
برهان صدیقین که از ابداعات فیلسوفان مسلمان است، از معتبرترین برهان‏‌ها بر وجود حق‏‌تعالی و صفات ذاتیه و فعلیه اوست. در این عرصه فیلسوفانی چون ابن‌سینا، ملاصدرا و تابعان ملاصدرا از ملاعلی نوری تا علامه‌طباطبایی قلم زده‌اند. آقاعلی مدرس یکی از فیلسوفان صدرایی است که در رسالة فی طریقة الصدیقین خود برهان ویژه‌ای اقامه کرده است. در این برهان او از ماهیت من حیث هی آغاز می‌کند و با اثبات اصالت و تشکیک وجود، بدون روی‏‌آوری به تقسیم وجود، احکام حقیقت وجود یا وجود من حیث هو وجود را به دست می‌آورد و نشان می‌دهد وجود من حیث هو وجود واجب‏‌الوجود است و از واجب‏‌الوجود صفات ذاتیة و سپس صفات فعلیه‌اش را نتیجه می‌گیرد. این برهان ازآنجا‌که بر تقسیم وجود مبتنی نیست، از برهان‌های صدیقینی که از تقسیم وجود بهره می‌گیرند، برتر است؛ زیرا در برهان‌های تقسیم، قسمی از آن وجود ممکن است. ازاین‌رو، محتمل است که قسم ممکن که همان وجود خلقی است، وجود واجب و خدای متعال را نتیجه داده باشد. اگر چنین احتمالی روا باشد، احتمالاً برهان صدیقین نباشد؛ درحالی‌که اگر از تقسیم وجود بهره نگرفته باشیم، این احتمال به‌طور کلی منتفی است. کلیدواژه‌ها
صفحات :
از صفحه 9 تا 32
ارزیابی نقدهای علامه سمنانی بر تقریر آقاعلی مدرس در اصالت وجود
نویسنده:
محمد خسروی فارسانی، مهدی امام جمعه، علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
صدرا به عنوان مهم‌ترین طراح مسئلۀ اصالت وجود یا ماهیت، به نحو مستقل به تعیین محل نزاع اصالت وجود و یا ماهیت نپرداخته است. اما آقاعلی مدرس که مشی صدرایی دارد، با درک این نقیصه در حکمت متعالیه، بحث مستقلی را در این باره مطرح نموده است. در مقابلِ او، علامه سمنانی با نگاهی متقابل و به نحو مفصل و از جهات مختلف، به تبیین آقاعلی مدرس اشکال کرده و خود ادعایی متفاوت در مسئله ارائه نموده است. در این مقاله، ضمن طرح تقریر مدرس و بررسی آن، نقد سمنانی بر این قول به تفصیل بیان شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش، نو و فاقد سابقه و روش آن، تحلیلی و انتقادی است. این جستار نشان می‌دهد که اگرچه تحریر مدرس پذیرفته نیست، لکن نقدهای سمنانی به تقریر ایشان در دو موردْ پذیرفتنی و در موارد دیگر، غیر قابل قبول و دچار اشکالات جدی است.
  • تعداد رکورد ها : 108