آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه شواهد شعری دو سوره انعام واعراف در تفسیر شیخ طوسی مورد بررسی قرار گرفته است. او اولین مفسر در میان شیعه است که آیات را باتمام علوم قرآن تفسیر نموده و برای واضح ساختن مفاهیم آیات از شعر استفاده کرده است. در تحقیق حاضر اشعاری که شاعر آنها مشخص نبود مشخص شده و اشعاری که اشتباه بود یا اشکال چاپی داشت با مراجعه به منابع اصلی اصلاح گردیده است.

خاورشناسان در پژوهش‌های خود در اصالت قرآن از زوایای گوناگون، تردید کرده‌اند. در این میان، کتاب «قرائت آرامی- سریانی قرآن» اثر لوگزنبرگ نیز با ادعای نگارش نسخه‌های اولیه قرآن به خط سریانی، تلاش دارد تا اصالت قرآن را خدشه دار سازد. بر این اساس، وی وجود خط عربی را در زمان نزول قرآن، انکار می­کند و پیدایش آن را به قرن‌های بعد نسبت می­دهد. هرچند نقل شفاهی قرآن، جایی برای تردید در اصالت قرآن باقی نمی‌گذارد، این مقاله تلاش دارد تا به نقدِ تحلیلی جزئیات ادعای لوگزنبرگ بپردازد، از این رو به مسئلة استقلال هویت خط عربی به هنگام نزول قرآن نیز توجه کرده است.

نگارنده در مباحث مقدّماتی به بررسی درباره حدیث، مفهوم کذب و وضع، اجزای حدیث و اهمّیت شناسایی حدیث «موضوع»، پرداخته است. در بررسی کارکرد«معیار عقل» برای تشخیص حدیث موضوع، دیدگاه دانشورانی همچون: خطیب، غزّالی، ابن صلاح، ابن قیّم و سیوطی ارائه شده است. همچنین در بررسی کارکرد «معیار قلب» برای شناخت حدیث موضوع، دیدگاه موافقان و مخالفان این معیار، مورد بحث قرار گرفته است. معیار راوی، سومین معیاری است که در این پایان نامه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در فصلی دیگر، میزان کارکرد معیار قرآن برای بازشناخت احادیث موضوعْ بررسی شده و نگرش صاحب نظران در چگونگی ارتباط قرآن با حدیثْ ارائه شده است. همچنین عرضه حدیث بر سنّت مشهور و خبر واحد، معیاری است که مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نگارنده، در بخش پایانی رساله، تألیفات اختصاصی در زمینه احادیث موضوع را معرّفی کرده و کتاب المنار المنیف ابن قیّم جوزی و قواعد مورد استثنای او را به تفصیل، مورد نقد و بررسی قرار داده است. پیچیدگی غیر متعارف مباحث، فقدان نظامواره تحقیق، نامشخّص بودن دیدگاه های نگارنده به صورت روشن، سردرگمی در نحوه ارائه مباحث، و فقدان فهرست گویا، از کاستی های جدّی این پایان نامه است.

این پژوهش در تصحیح و تحقیق تعلیقه های کتابی در تفسیر قرآن به نام «التفسیر الواضح» است و این مباحث را در بر دارد: مقدمه ای در تحقیق کتاب، تفسیر سوره فاتحه، تفسیر آیه کریمه «بسم الله الرحمن الرحیم»، تفسیر آیه «الحمد لله رب العالمین» ... به همین ترتیب نخست سوره مبارکه حمد و پس از آن سوره مبارکه بقره تا پایان آیه 42 تصحیح و بررسی شده است.

در این پایان نامه کتاب «ساختمان معنایی مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن» مورد بررسی قرار گرفته است.در ابتدا نگارنده دیدگاه خود را نسبت به پیامبر اسلام بیان کرده و نظریات خود را در زمینه قرآن با نظریات علامه طباطبائی مورد مقایسه قرار داده و در ادامه،موضوعات زیر را مطرح کرده است: تصور بدبینانه نسبت به زندگی خاکی، همبستگی قومی و قبیله ای و نقدآن، اسلامی شدن فضیلت های کهن عرب، شیوه احیای ایدئالها و کمال مطلوبهای اخلاق کهن دوگانگی بینادی اخلاقی، اصحاب جهنم و ساختمان درونی کفر.

این رساله تحت عنوان ((رابطه اسلام و مسیحیت در عهد پیامبر (ص) و خلف راشدین)) در هشت فصل تنظیم شده است و هدف از نگارش آن عبارت است از : تو اصطلاحات و ذکر نظریه بعضی از علمای غرب که در متن رساله اشاراتی به آنها شده است و دوم ارزیابی منابع تاریخی اسلامی و مستشرقینی که آثار ایشان در این این رساله مورد استناد قرار گرفته است .

جریان تصوف در اسلام با زهد و پارسایی آغاز شد و سپس در گذر زمان با بهره گیری از منابع اسلامی و غیر اسلامی رشد کرد و به پختگی و کمال رسید.مهمترین منابع بیگانه (غیر اسلامی) که برتصوف تأثیر نهاده ، عبارتند از : مسیحیت ، دین هندویی و بودایی ، حکمت نو افلاطونی، تعالیم گنوسی و مانویت، فلسفه ایرانی مثنوی مولوی همچون آینه ای این تأثیرات را منعکس می سازد . از جمله رد پای اندیشه های گنوسی را در باره تقابل دو عالم ، جسم و روح ، جهل و معرفت می توان در مثنوی یافت.این در حالی است که جهان بینی توحیدی مولانا با دیدگاههای دوآلیستی گنوسی تفاوتی آشکار دارد. دو عالم علوی روحانی و سفلی مادی ( جسمانی) با یکدیگر در تقابل بوده و ویژگیهای آنها کاملاً مخالف و در تضاد با یکدیگر است. عالم مادی چون زندانی وسیع یا مانند گودالی عمیق است،همآنجا که صحنه حیا ت انسان است.انسان ترکیبی از جسم، نفس و روح است. جسم انسان بخشی از عالم مادی است و منشأ این جهانی دارد ؛ در حالیکه روح جوهری الهی دارد و از عالمی ورای عالم مادی به این جهان در افتاده است.همانگونه که در عالم کبیر مادی ، انسان محبوس گردیده است؛ در عالم صغیر نیز روح در اسارت جسم و نفس است. در این حال روح (جان) از اصل و سر چشمه خود بسیار دور افتاده ودر این دنیا غرق در تمایلات جسمانی و نفسانی ، در حالت جهل و بی خبری به سر می برد. بیداری و رهایی روح از طریق معرفت امکان پذیر است، معرفتی در باره خداوند متعال ، در باره خویشتن و اصل الهی خود واینکه اکنون در جهان چه وضعیتی به سر می برد. آن دانشی که انسان را به عالم بالا بر می کشاند ، نه دانشهای ظاهری است ؛ بلکه این نوع علوم راهی به جهان حق و حقیقت ندارد. آن معرفتی کشفی و شهودی است که با کمک یک منجی الهی و از راه ریاضت و زهد می توان به آن دست یافت. روح می تواند از این طریق صعود کرده ، به عالم ماوراء رسد و با اصل الهی خویش وحدتی دوباره حاصل نماید