آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

الگو در این رساله عبارت است از استعاره ای که بیش از یک وجه مشابهت را بازنمایی می کند. برای شناسایی الگوهای رابطه انسان و خدا، فهرستی از استعاراتی که درباره رابطه انسان و خدا به کار رفته اند شامل عناصر معنایی آن استعارات تهیه شد از این میان استعاره عبد - رب شامل بیشترین عناصر معنایی و بیشترین کاربرد در متن قرآن کریم در مقایسه با سایر استعارات است. الگوی عبد و رب تصویر غالب رابطه انسان و خدا در ساختار تعالیم قرآن را تعیین می کند و در طول یک و نیم هزاره تاریخ، تاثیر عمیقی بر فرهنگ اسلامی گذاشته است. الگوی عبد و رب عناصر معنایی داد و ستد،اطاعت و تسلیم و ترس، امنیت و ناامنی توامان را در رابطه انسان و خدا برجسته می سازد. بسیاری از استعارات دیگر قرآنی در این الگو قابل اندراج اند. به لحاظ ساختاری این الگو از بیشترین قابلیت انسجام با سایر استعارات برخوردار است و در کانون استعارات قرآنی درباره رابطه انسان و خدا قرار دارد. برای پی جویی تاثیر الگوهای رابطه انسان و خدا بر مناسک، می توان عناصر مناسکی را به گفتنی ها و انجام دادنی ها طبقه بندی کرد. سپس به مقایسه عناصر مناسکی (گفتنی ها) با عناصر معنایی الگوها پرداخت. در تحلیل انجام دادنی ها، رویکردی پدیدار شناسانه راهگشای مقایسه خواهد بود. تحلیل نامهای مناسک و رفتارهای مناسکی یکی دیگر از زمینه های پی جویی این تاثیرات است.

در رساله حاضر مواردی که در ترجمه قرآن به روایت حفص از عاصم به لحاظ تفسیری و کلامی اختلاف برانگیز است، بررسی شده و مطالب آن در پنج فصل آمده است. در فصل اول، کلیاتی از بحث و در فصل دوم، مباحثی درباره ترجمه مثل معنا و ضرورت ترجمه و برخی از ویژگی های یک ترجمه برتر آمده است. در فصل سوم، با عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس ایجاز حذف از تعریف حذف و انگیزه و فواید آن، راه های تعیین محذوف، و انواع حذف سخن رفته است. در فصل چهارم، تحت عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس دستور زبان عربی و ساختار آن از مرجع ضمیر و نقش آن در اختلاف ترجمه ها، معادل یابی در واژگان جایگزین و نقش آن در اختلاف ترجمه ها و واژگان مشابه در معانی مختلف بحث شده است. در فصل پنجم، ذیل عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس مبانی کلامی موارد رؤیت خدا، آمدن خداوند، عصمت پیامبران، حبط عمل و جبر و اختیار بررسی شده است.

در پایان نامه حاضر، بخشی از کتاب البرهان فی علوم القرآن زرکشی تحت عنوان «معرفة ناسخه من منسوخه» ترجمه و تحقیق شده است. موضوعات این بخش عبارت است از: مهمترین مؤلفان علم نسخ،اهمیت این علم، تعریف نسخ در لغت و اصطلاح، جوازنسخ، اقسام سوره های قرآن از لحاظ وجود آیات ناسخ یا منسوخ در آنها، انواع نسخ.

مطالب و موضوعات ارائه شده در این رساله به شرح ذیل است: اهمیت شناخت ناسخ و منسوخ در قرآن کتابهایی که در زمینه ناسخ و منسوخ نگاشته شده است معانی نسخ روایات پیرامون نسخ امکان و حقیقت نسخ شرایط تحقق نسخ یهود و انکار نسخ براء و نسخ معنای واقعی براء حقیقت براء از نظر شیعه آثار عقیده به براء جواز نسخ قرآن به قرآن دلایل قائلین به نسخ ادلة منکرین نسخ عقیدة نگارنده نسخ قرآن به سنت فرق میان نسخ و تخصیص نسخ در اوامر و نواهی واقع می شود اقسام نسخ حکمت نسخ ناسخ حقیقی آیا نسخ بدون بدل جایز است؟ مبالغه در تعداد آیات منسوخه راه شناخت ناسخ و منسوخ اصول و ادیان و شرایع نسخ پذیر نیست شبهات پیرامون نسخ فهرستی کامل ازآیاتی که در آنها ادعای نسخ شده است نسخ در چه چیزی واقع می شود ؟ تقسیم سوره قرآن بر حسب ورود نسخ یا عدم ورود نسخ در آنها انواع نسخ در قرآن

پژوهشگران معاصر از زوایای مختلف به بحث درباره واژگان قرآن پرداخته‌اند و ابعاد مختلف آن را کاویده‌اند، با این وجود هر روز شاهد پژوهش‌های جدید در این حوزه و تبیین و تفسیرهای موشکافانه از واژگان قرآن هستیم. اما این پژوهش‌ها شامل سلسله‌ای از پژوهش‌های به هم پیوسته و مداوم نیست که در راستای آن هر پژوهشگری نسبت به پژوهش‌های پیشین و روش آن کاملا آگاه باشد و در راستای تکمیل این مسیر گام بردارد. بلکه مجموعه این پژوهش‌ها و رویکردها و روش‌های آنها مانند جزایر پراکنده است و ساماندهی این مجموعه گسترده و نابسامان بسیار دشوار. اما کوشیدیم این رویکردهای گسترده را در دو دسته رویکرد سنتی و رویکردهای نوین ساماندهی کنیم. رویکرد سنتی، اشاره به تمام روش‌ها و ابزارهایی دارد که در پژوهش‌های جهان اسلام در طی چهارده قرن برای بررسی واژگان قرآن و تفسیر آن به کار گرفته شده است؛ اما رویکردهای نوین طیف وسیعی از رویکردهاست؛ که البته همگی به نوعی ریشه در پژوهش‌های گذشته دارد، هر چند که در سایه تحولات علمی روز دقیق‌تر و کامل‌تر و یا دیگرگون شده است و یا ابعاد تازه‌ای یافته است. به عبارت دیگر رویکرد سنتی رویکردی جامع و گسترده است که با نگاهی فراگیر به بررسی و تبیین ابعاد مختلف واژگان قرآن پرداخته است هر چند که این نگاه فراگیر در باب هر بعد از ابعاد گوناگون یک واژه ورودی اجمالی و نه تفصیلی دارد. در حالی که در رویکردهای نوین این ورود به صورت کاملا تفصیلی است و زوایای گوناگون آن کاویده شده است و ظرایف و نکات آن تبیین شده است، گرچه این رویکردها نیز عموما جزیی‌نگر و فاقد نگاه جامع هستند. با این وجود در برخی از رویکردهای اخیر به ویژه رویکرد معناشناسی نشانه‌شناختی اصرار بر آن است تا از این نگاه جامع در کنار توجه به جزییات غفلت نشود.فرضیه اصلی کتاب قرائت آرامی –سریانی قرآن آن است که زبان قرآن عربی نیست. این ادعا بر دو ادعای دیگر سوار شده است. اول و مهمتر آنکه سنت نقل شفاهی قرآن انکار شده است. دوم آنکه نسخه‌های نخستین قرآن به خط سریانی نگاشته شده است. این دو ادعا در واقع دو مبنای اصلی فرضیه لوگزنبرگ را می‌سازد.انکار سنت نقل شفاهی زیربنای تمام استدلال‌های مولف کتاب است و مولف دلیلی بر آن ارائه نداده است جز آنکه نقش قراء در تثبیت متن قرآن را انکار کرده است. انکارسنت نقل شفاهی از نظر عقل و علم تاریخ مردود است. شواهد روایی فراوان وجود دارد که گواهی می‌دهد. پیامبر گرامی اسلام(ص) زندگی خود را وقف قرآن کردند و در زمان آن بزرگوار جامعه اسلامی به مدرسه بزرگ اسلامی تبدیل شده بود. پس از وفات آن حضرت نیز همچنان توجه به قرآن و قرائت در صدر سایر امور قرار داشت و دستگاه خلافت همت خود را صرف حفظ و حراست از قرآن و نحوه قرائت آن نمود. به رغم آنکه از تمام ابزارهای ممکن از جمله نگارش قرآن برای صیانت هرچه بهتر قرآن استفاده شد، اما همواره مدار اصلیِ پاسداری از قرآن بر قرائت آن و نقل شفاهی بوده است و قرائت و اقراء مهمترین ابزار حفظ و انتقال قرآن بوده است، که سینه به سینه و لب به لب، در یک پیوند استادی- شاگردی و سلسل? متصل قاریان، تعلیم و تعلم ‌شده است اما ادعای نگارش نسخه‌های نخستین قرآن به خط سریانی خود از اجزاء مختلفی تشکیل شده است:•

بعضی کلمات قرآن کریم در زمان نزول قرآن دارای معنایی بوده است که این معانی کم کم و در طول زمان مفاهیمی به خود گرفته اند که با معانی اولیه آنها مغایراست. مثل کلمه «الرحمن» که امروزه بحث از این می شود که این کلمه صیغه مبالغه است یا صفت مشبه؟براساس این دو نظریه این کلمه دلالت دارد بر رحمت عامه یا غیر آن؟ می گویند رحمن الدنیا و الاخره و رحیم الاخره و نظایر اینها. در حالی که با تتبع می توان این احتمال را مطرح کرد که این کلمه اصلا در آن زبانها به صورت یک علم و لقب بوده، نه وصف و هکذا معنی کلمات دیگر.

حجاب: معنی مصدری این واژه «پنهان کردن» و «منع از وارد شدن»، و معنای اسمی آن «پرده» است، ولی به دلیل تناسب در معنی و مصداق به جای واژة «سِتر» در معنای پوشش مخصوص زنان به کار رفته است. حجاب به معنی پوشش سر و بدن در طول تاریخ وجود داشته و تقریباً میان همه ملّت ها و آئین های جهان شناخته شده بوده است. در برهه هایی از تاریخ تمدن های بزرگ و ظهور مذاهب الهی، زنان با پوشش های باوقار و روی گشاده در فعالیت های اجتماعی مشارکت داشته اند و از مقام والائی برخوردار بوده اند ولی در دوران های بعدی به دلائل متعددی، حجاب از آنچه متداول بوده منحرف گردیده و روبه افراط یا تفریط گذارد که یا منجر به خانه نشینی زن و تحمیل پوشش سنگین بر او گردید و یا به بی بندوباری او منجر شد. در تعالیم الهی لباس هدیه خداوند معرفی گردیده و در جهت احیای شخصیت انسانی، وجوب پوشش زنان با تعدیل و انتظام مناسب به جامعه بشری ارزانی شده است. الزامات اسلام نیز به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی در خصوص حجاب اساساً منبعث از قرآن سورة «نور» آیه 31 و سورة «احزاب» آیه 59 است. اولین آیه امر می کند که زنان مؤمنه نباید زیورآلات خود را در معرض اشخاص نامحرم قرار دهند و بایست پوشش سر خود را (خمار) روی سینه هایشان بکشند و در آیه دوم، حکم شرعی را بیان می دارد که زنان هنگام خروج از خانه می باید تن پوش رویی خود را (جلباب) به دور خود بپیچند. همچنین علاوه بر مسأله پوشش به رعایت مواردی چون حیا، عفاف و وقار و پاکدامنی در معاشرت مرد و زن در جامعه تأکید دارد

چکیده: نه تنها فهم قرآن بلکه دریافت معنای دقیق هر متنی در اولین گام خود نیاز به رمزگشایی از واژگانی دارد که با درکنارهم قرارگرفتنشان آن کلام را رقم می زنند و موجودیت می بخشند. چنانکه دریافت نادرست واژگان یک متن به دنبال خود تفسیر نادرستی از آن را نیز به همراه خواهد آورد. براین اساس نوشتار حاضر برای نزدیک شدن به مفاهیم واژگان مرتبط با پرستشگاه در قرآن کریم به بررسی زبان شناختی این واژگان پرداخته است لذا پس از ارائه مفاهیم آنها با استفاده ازمنابع معتبری که دردست بود به آیاتی که این واژگان در آنها به کار رفته است با تکیه بر مفاهیم به دست آمده نگاهی دوباره می اندازد. کلید واژه ها: تفسیر، واژه های قرآنی، پرستشگاههای قرآنی، بررسی زبان شناختی

در این پایان نامه کتاب«~ Companion to the Quran ~»مورد ترجمه و تحقیق قرار گرفته است . کتاب حاضر در سال 1967 چاپ شده و حدود 1795 آیه ازآیات قرآن را شرح و تفسیر کرده است . در خصوص هرسوره مکی و مدنی بودن آیات آن مشخص شده و درذیل هر بخش آیات مربوط به آن آورده شده است.