آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی تأثیر اسرائیلیات بر تفاسیر روایی شیعه
نویسنده:
عرفان چهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
1-1- شرح و بیان موضوع:موضوع این تحقیق، بررسی گونه‌ای از روایات ساختگی و دروغین- تحت عنوان إسرائیلیات- و تأثیر آن‌ها بر تفاسیر مهم روایی شیعه است. إسرائیلیات و روایات جعلی در حقیقت از جمله روایاتی‌اند که متأسّفانه از همان صدر اسلام به دلایل مختلفی از جمله سودجویی، رقابت، کینه افرادی سودجو و دین‌ستیز و از این قبیل، به احادیث و روایات راه پیدا کرده‌اند. و به جهت این‌که ورود این قبیل روایات به تعالیم دینی، غالباً توسط یهودیان تازه مسلمان -که دشمنی دیرینه با اسلام داشته‌اند- بوده است به «إسرائیلیات» مشهور شده‌اند.در این تحقیق علاوه بر بیان مقدّماتی در این باب و بررسی کلّی در اطراف این موضوع، به دو مقوله مهم دیگر نیز پرداخته شده است:در ابتدا تأثیر این‌گونه روایات دروغین و ساختگی بر تفاسیر مهم روایی شیعه -تفسیر قمی، تفسیر عیاشی(کتاب التّفسیر)، البرهان فی تفسیر القرآن، تفسیر نور الثّقلین و تفسیر صافی- بیان شده و با نقد و بررسیِ آن‌ها، خطای مفسّران در استفاده از این روایات یادآوری شده است.در مرحله دیگر به این بحث پرداخته شده که هر حدیثی که در نگاه اوّل ناصواب و غیر‌معقول به نظر آید به معنای جعلی و دروغین بودن آن نیست. چرا که برخی از این احادیث و روایات به تفسیر و تأویل نیاز داشته و باید با دقّت بیشتری مورد تحلیل قرار گیرند.بنابراین در این رساله بر آنیم که پاسخی برای پرسش‌های زیر بیابیم:1-
اسلوب تأکید در پنج جزء آخر قرآن
نویسنده:
سمیه یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زبان مهم ترین ابزار ارتباط میان انسان ها برای بیان مفاهیم ذهنی آن هاست. هر زبان و گویشی اسلوب های خاصی دارد که متکلم با به کارگیری آن می تواند با کلام خود بر روح و جان مخاطب تاثیر بگذارد. از جمله آن زبان ها، زبان قرآن (زبان عربی) و از جمله آن اسلوب ها، اسلوب تاکید است.قرآن اسلوب های تاکیدی فراوانی را در خود جای داده است. اسالیب تاکیدی قرآن دارای شیوه ها، شاخه ها و مسائل گوناگونی است و می توان از دیدگاه هایی چند به این موضوع پرداخت.تاکید از مسائل بنیادی علوم بلاغت است و آن چه ما در این نوشتار در زمینه تاکید مورد بررسی قرار می دهیم فراتر از تاکید مصطلح در علم صرف و نحو است و بیشتر در گستره علوم بلاغی قرار می گیرد.این تحقیق در صدد آن است که به استناد آیات قرآنی (در پنج جزء آخر) به توضیح و تبیین بعضی از وجوه تاکید بپردازد که در مجموع در ذیل تقسیم بندی تاکید با اطناب، تاکید با تکرار، و تاکید با روش های بلاغی مورد بررسی قرار می گیرد.
تحلیل و بررسی احادیث امام رضا(ع) در موضوع توحید
نویسنده:
الهام جلیلیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله‌ی وجود خداوند از مسائل اصلی انسان و تعیین کننده‌ی نوع زندگی فرد و زیربنای افکار و اعتقادات او می-باشد. شناخت خدا پایه‌ی شناخت‌های دیگر و مقدمه‌ی ایمان و عمل است، که سایر عقاید و اندیشه‌های اسلامی بر شناخت خدا مبتنی و پشتوانه‌ی ارزش‌های اسلامی است. توحید و یگانگی خداوند نیز اوّل ین و مهم‌ترین اصل اعتقادی یکتاپرستان، و اساسی‌ترین رکن رسالت پیامبران است، به گونه‌ای که قرآن، عدم اعتقاد به آن را موجب شرک دانسته است و آن را از طریق پیامبر?و خاندان آن حضرت?متذکّر شده‌اند، و ائمّه‌ی معصومین?در دوران خود و خصوصاً امام رضا?که در عصر شیوع اندیشه‌ها و شبهات کلامی بودند، در رأس تمامی سخنان خود به دفاع از مبانی عقلی صحیح در شناخت و وجود و یگانگی خداوند می‌پرداختند، که مهم‌ترین موضوعی که عظمت علمی حضرتش را می‌رساند مبحث توحید است، که اشرف علوم است.دوران امام رضا?مصادف با ظهور مکاتب مختلفی بود که بر اساس افکار خودشان و با به کارگیری براهین عقلی اقدام به طرح سوال ات و شبهات اعتقادی در باب خداشناسی می‌کردند، با توجّه به ارزش و اهمیّتعقل و براهین عقلی در اسلام، امام? نیز با توجه به اهمیّتمبانی عقلی، در چنین شرایطی با تکیه بر برهان‌های عقلی در برابر این افکار، موضع‌گیری می‌نمودند، و امام?با علم سرشار خود به شبهات مطرح شده در این زمینه پاسخ می-گفتند، و سران ادیان و متکلمین با پی بردن به علم امام?به شکست خود در برابر این استدلالات اعتراف می‌کردند. امام رضا?از راه‌های گوناگون از جمله طبیعت و جهان آفرینش، فطرت پاک انسانی و عقل و برهان عقلی به شناخت خداوند اشاره کرده‌اند. همچنین آن حضرت?در ضمن بحث‌های مفصلی که با علما و گروه‌های مختلف داشتند، به مسائل مختلفی از قبیل هستی‌شناسی و اثبات وجود خدا، توحید و اقسام آن، توحید ذاتی، صفات الهی و انواع آن، توحید افعالی، قضا و قدر، جبر و اختیار، اراده و ... می‌پردازند و هر موضوع و مسأله را با روش عقلانی و استدلال‌های فلسفی به اثبات می‌رسانند.روش این تحقیق، تحلیلی- توصیفی است و مطالب آن با مطالعه‌ی کتابخانه‌ای فراهم شده است.کلیدواژه: امام رضا?، توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید افعالی
سیره ی صادقین علیهما السلام در مواجهه با اندیشه های عصر خود
نویسنده:
زهرا کریمی یکدانگی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عصر امام باقر و امام صادق? مصادف با بروز اندیشه‌هایی چون امامیه، کیسانیه، غلات و زیدیه از مکتب کلامی شیعه و معتزله، جبریه، مرجئه و خوارج ازمکتب کلامی اهل سنت و زندقه، مسیحیت و یهودیت از غیر مسلمانان است. مکاتب فقهی شیعه و اهل سنت و اندیشه‌های سیاسی و اقتصادی بخش دیگری از اندیشه‌های آن عصر را به خود اختصاص داده است. امام باقر و امام صادق? در برابر هر یک از اندیشه‌ها مواجهه‌ی خاصی داشتند. سیره‌ی‌ ایشان? این‌گونه بود که مواجهات خود را بر مبنای دو اصل مهم پایه ریزی کنند: 1- پایبندی به مبانی دین اسلام و مذهب شیعه؛ 2- رعایت موازین اخلاقی.هر مواجهه دارای چهار عنصر و رکن اصلی است: مواجهه کننده، صاحب اندیشه، مخاطب مواجهه و شاهد مواجهه.به طور طبیعی شیوه‌ی اتخاذ شده توسط این دو امام بزرگوار? معلول چند عامل مانند موضوع اندیشه، مخاطب، زمان و شاهد مواجهه است. مواجهات امام باقر و امام صادق? به طور کلی به سه شیوه‌ی تقابل، تبیین و تصحیح صورت گرفته است. هر یک از آن‌ها دارای چند مصداق است. مواجهات تقابلی مانند تکذیب، توبیخ، لعن و نفرین و مواجهات تبیینی مانند تفصیل و اجمال است. موضوعات مورد مواجهه‌ی این دو امام بزرگوار متناسب با ویژگی های آن عصر، اعتقادی، سیاسی، فقهی، اقتصادی و علمی است. مواجهات اعتقادی در دو قالب درون دینی و برون دینی، مواجهات سیاسی به صورت مواجهه با حکومت و مردم و مواجهات اقتصادی در چارچوب مواجهات تشکیلاتی و غیر تشکیلاتی صورت گرفته است.برخی ابزارهای به کار رفته در این مواجهات مثل معجزه و علم غیب، ویژه‌ی مقام امامت امام باقر و امام صادق? و برخی دیگر همانند ابزارهای گفتاری، نوشتاری و رفتاری مشترک بین همه‌ی انسان‌ هاست.
آثار علم و حکمت از منظر قرآن و نهج البلاغه
نویسنده:
فیروزه شفیعی مهر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم و حکمت از باارزش‌ترین هدایا و الطاف خداوندی به انسان‌ است. در بسیاری از کتب، علم و حکمت به صورت مترادف ذکر شده‌اند لکن، با اینکه این دو واژه هر دو به یک نوع آگاهی و معرفت اشاره دارند، در عین حال متفاوت‌اند. البته، حکمتی که در فلسفه مطرح است با آن که در قرآن و روایات به آن اشاره شده، یکی نیست و این دو فقط مشترک لفظی‌اند. اما در عین حال شباهتهایی نیز با هم دارند.مطابق آیات قرآن و سخنان امام علی?، حواس پنجگانه، عقل و قلب از مهمترین ابزارهای شناخت‌اند. و اهمّ منابع تحصیل علم و حکمت عبارتند از، خداوند متعال، پیامبران و اولیاء الهی، آیات آفاقی و انفسی، و... . علاوه بر اینها، دستیابی به علم و حکمت نیازمند پیمودن مقدمات و راههایی می‌باشد؛ مانند، تفکر نمودن، تقوا و نیکوکاری، صبر در راه تعلیم، گوش دادن و... که هر کدام از اینها در دستیابی به علم یا حکمت متفاوت‌اند. در قرآن و نهج البلاغه از عواملی همچون عناد و لجاجت، کفر، نفاق و دورویی، آرزوهای دور و دراز و ... به عنوان موانع دستیابی به علم و حکمت یاد شده است. در بین اینها، موانعی همچون کفر و نفاق بیشتر مانع تحصیل حکمت به شمار می‌روند تا علم، زیرا حکمت در قلب کافر و یا منافق ماندگار نمی‌شود. در مقابل عواملی چون، عمل نکردن، هوا و هوس، دنیا پرستی، غرور علمی، گناهان و رذایل اخلاقی، و ... از مهمترین آفات علم و حکمت به شمار می‌روند.سرانجام اینکه، با مطالعه آیات گرانقدر قرآن کریم و سخنان گهر بار امام علی? می‌توان به برخی از ارزشمندترین آثار علم و حکمت پی برد. این آثار مربوط به جنبه‌های مختلف زندگی از جمله، اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی است. علم و حکمت در برخی از این آثار مشترک‌اند. حکمت بیشتر از علم بر اخلاق و مکارم اخلاقی تأکید دارد. با اینکه آثار اعتقادی علم بیشتر از حکمت است، اما این امر نمی‌تواند دلیل بر این باشد که علم بیشتر از حکمت بر اعتقاد آدمی اثر می‌گذارد زیرا حکیم قبل از تحصیل حکمت به ایمان دست می‌یابد سپس حکمت، درجات ایمان وی را عالی‌تر می‌گرداند. به همین دلیل است که برای حکمت نمی‌توان اثر سوئی تصور نمود بر خلاف علم که دارای آثار سوئی نیز می‌باشد.
اعتبار عقل و نقل در مکتب تفکیک
نویسنده:
الهه بانوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفکیک، نظریّه‌ای معرفت‌شناختی در خصوص چگونگی فهم متون دینی است که در آن بر تمایز و جدایی سه روش معرفتی وحی، عقل و کشف تأکید می‌گردد. این مکتب که هدف خود را گرایش به معارف ناب و خالص دینی به دور از هر گونه التقاط و امتزاج معرّفی می‌کند، به منظور دست‌یابی به هدف خویش، اصولی را هم‌چون استناد شناخت دینی به قرآن و حدیث،عدم پذیرش فلسفه و عرفان، اتّکاء به ظاهر آیات و روایات و ردّ هر گونه تأویل، خودکفایی معرفت دینی و تقدّم وحی در اختلاف میان وحی و عقل فلسفی لازمه‌ی کار خود قرار داده است. تفکیکیان با تقسیم عقل به دو قسم دفائنی و ابزاری، تنها عقل دفائنی را که به لحاظ هستی‌شناسی، موجود مجرّد خارجی و قائم بالذّات و به لحاظ معرفت‌شناسی، نور بالذّات، ظاهر بالذّات و مُظهِرغیر و عین کشف و ظهور بوده است، دارای حجیّت دانسته‌اند که از نگاه آنان این عقل، نقشی اساسی در جهت وصول به معرفت حقیقی ایفاء می‌نماید. این دیدگاه برای عقل رایج در حوزه‌ی علوم، سهمی در شناخت قایل نشده و آن را هادم شریعت دانسته است و علّت آن را مبتنی بودن این عقل بر علم حصولی، خطاپذیری و اختلافی بودن آن گزارش داده است.اصحاب تفکیک، توسّل به قرآن و حدیث را مدار اصلی شناخت معارف الهی معرّفی کرده‌اند و در ضرورت استناد به اصل مورد نظر به ادلّه‌ای هم‌چون خالص بودن تعالیم معصومین (ع) و دور بودن آن از التقاط، خطاناپذیری علوم وحیانی، خودکفایی معرفت دینی، عدم اختلاف در معارف حقّه‌ی الهی، محدودیّت توان عقل ابزاری و ناتوانی آن از ادراک حقایق استناد جسته‌اند.واژگان کلیدی: اعتبار، عقل، نقل، حجیّت، مکتب تفکیک
فرجام نفوس ناقصه از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
زهرا کهریزی ، عباسعلی منصوری ، مجتبی بیگلری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سرنوشت نفوس ناقصه (کودکان، دیوانگان و ابلهان) از چالش‌برانگیزترین مباحث معاد است که از دیرباز ذهن فلاسفه را به خود مشغول داشته است؛ زیرا هر جوابی که به این مسئله داده شود، با مشکلات خاص خود مواجه است. اگر برای این نفوس قائل به معاد شویم، آنگاه تبیین نحوه ثواب و عقابِ این نفوس دشوار است و اگر معاد این نفوس را نفی کنیم، آنگاه هم با برخی تصریحات دینی ناسازگار است و هم با برخی آراء فلسفی که این نفوس را صاحب نفس مجرد می‌دانند. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه ابن سینا در مورد سرنوشت این نفوس است. هرچند ابن سینا معنای دقیق و گستره مفهوم «نفوس ناقصه» را روشن نساخته است، اما به صراحت در کتاب‌های متعددش به این بحث ورود نموده است و معتقد است که معاد همگانی بوده و نفوس ناقصه را هم شامل می‌شود. مبانی انسان‌شناسی شیخ، این دیدگاه او را پشتیبانی می‌کنند. اما در باب کیفیت حشر و جایگاه این نفوس در آخرت، کلمات ابن سینا مذبذب است؛ گاه موافقِ کسانی است که معتقدند این نفوس پس از مرگ به افلاک می‌پیوندند، گاه سرنوشت نفوس ناقصه را به رحمت واسعه الهی ارجاع می‌دهد، گاه نفوس ناقصه را در گروه سعادتمندان قرار می‌دهد، گاه این نفوس را نه اهل سعادت می‌داند و نه اهل شقاوت، و گاهی مفهوم نفوس ناقصه را تعمیم داده و در تلفیق با نگاه خوشبینانه‌اش به مسئله نجات، اکثر انسان‌ها را ذیل این مفهوم قرار می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 237 تا 260
بررسی مقایسه‌ای مبانی معرفت شناسی و خداشناسی احمدبن حنبل و شیخ صدوق
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش ، به تطبیق و مقایسه ی آراء و اندیشه های دو محدث بزرگ یعنی ؛ احمدبن حنبل و شیخ صدوق ، از دو مذهب بزرگ اسلامی پرداخته ایم . مباحث تطبیقی و مقایسه ای بدین معنایند که آراء مختلف دو یا چند اندیشمند و یا دویا چند مکتب فکری، مورد مقایسه و سنجش قرار می گیرند ، روش ما در این تحقیق ، استخراج آراء و عقاید این دو دانشمند نص گرا از میان آثار به جا مانده ی از ایشان ، روایات و احادیث نقل شده و معتمَد آنان و در برخی موارد، آثار شارحان اندیشه های آنها ، و آنگاه ، مقایسه و تطبیق یافته ها بدون هیچ قضاوتی و نقدی و گزینشی است . شیخ صدوق ، از نظر فکری ، متعلق به مکتب اخباریان متقدم قم و احمدبن حنبل هم، از بزرگترین محدثان و نص گرایان پیرو طریقه ی اصحاب الحدیث است . نگرش هر دو به اخبار و احادیث ، با اختلاف درجات ، تا حدودی یکسان است ، لکن پایبندی بی چون و چرای ابن حنبل به ظواهر نصوص و پرهیز از هر گونه تاویل و برداشت درایی در فهم آنها و اثبات معانی همه نصوص بر وجه حقیقی و نه مجاز ، او را از صدوق متمایز می سازد ، و به دلیل همین رویکرد خاص ، صعوبت استخراج آراء کلامی وی به روشنی قابل درک است . هرچند شیخ صدوق هم به مانند ابن حنبل ، هرگونه مباحثه و مجادله کلامی را در حوزه عقاید ممنوع می شمارد ، اما در مواردی بسیار به طرح این نوع از مباحث پرداخته که خود تفاوت مبانی معرفت شناسی آنان را از حیث حجیت عقل و اعتبار آن در فهم کتاب و سنت روشن می سازد.
حکمت آزمونهای الهی در قرآن
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار بر آنیم تا حکمت آزمونهای خداوند را دریافته و روشن سازیم که منظور او از امتحان انسان نه برای کسب خبر است که او دانای غیوب است و آگاه مضمرات قلوب، بلکه همه بندگانش و حتی پیامبران و اولیاء را در همه زمانها می آزماید تا تربیتشان کند، بر اساس عملشان داوری فرماید و پاک را از بدسرشت باز نماید. چگونگی و روند کلی این امر، در اینجا به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 74