آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت نفس انسان و ماهيت آن در روان شناسي به طور عام، و روان شناسي فلسفي به طور خاص مي تواند منبعي مناسب براي استنتاج اهداف تعليم و تربيت نفس به شمار آيد. در اين ميان، با روان شناسي فلسفي صدرايي مي توان به شناخت کامل ماهيت نفس نايل آمد و اهداف تعليم و تربيت نفس را استنتاج کرد. نوشتار پيش رو با هدف واکاوي اهداف تعليم و تربيت نفس بر اساس کمال غايي و مياني عقل نظري و عقل عملي در انديشة ملاصدرا نگاشته شده است. نگارنده در اين مقاله، از روش پژوهش «توصيفي ـ تحليلي» در تبيين گزاره هاي فلسفي و استنتاج مدلولات تربيتي بهره جسته است. يافته هاي تحقيق حکايت از آن دارد که با توجه به کمال غايي نفس، هدف غايي تعليم و تربيت نفس قرب الهي است. اما بر اساس کمال مياني نفس، اهداف مياني تربيت نفس کمال عقل نظري و کمال عقل عملي است. هر کدام از اين دو هدف مياني نيز در بستر مراتب خود تحقق مي يابد که در عقل نظري عبارت است از: دست يابي به مرتبة عقل بالملکه، بالفعل و مستفاد، و در عقل عملي عبارت است از: دست يابي به مرتبة تجليه، تخليه، تحليه و فنا.

این پژوهش در مورد اثربخشی مفهوم حرکت جوهری و جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء ملاصدرا بر تغییر منبع کنترل دانش آموزان در دو سطح تحقیقی آزمایشی – کتابخانه ای صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان سوم راهنمایی مدرسه دین و دانش شهرک اکباتان بودند، که از میان آنها 26 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات و تحقیق مزبور از کتب و منابع فلسفی در سطح کتابخانه ای استفاده شد و در سطح آزمایشی نیز از پرسشنامه منبع کنترل راتر استفاده گردید. در این پژوهش، سوال مطرح شده با بهره گیری از روش های آمار توصیفی و استنباطی ( آزمون تحلیل واریانس ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و جداول مربوطه از طریق آمار توصیفی ارائه گردیده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با 99% اطمینان، افرادی که آموزش دو مفهوم حرکت جوهری و جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء را دریافت کردند، تغییر معنی داری در حرکت از منبع کنترل بیرونی به درونی داشتند.

چکیده ندارد.

پایان نامه حاضر تلاشی برای مقایسه تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری و جان دیویی می باشد . روش این تحقیق روش مقایسه ای بردی می باشد و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز از طریق کتابخانه می باشد . علامه جعفری تربیت عقلانی را پرورش قوه ی تفکر انسان برای انتقال از حیات معمول به حیات معقول می داند . این تربیت عقلانی دارای یک سری اهداف ، اصول و روش ها می باشد . علامه جعفری برای تربیت عقلانی یک هدف نهایی و چند هدف واسطه ای بیان می کند .هدفنهایی تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری عبادت و بندگی خدا می باشد واهداف واسطه ای تربیت عقلانی نیز شامل خودسازی ، غلبه عقل بر هوای نفس وتبدیل احساسات خام به احساسات تصعید شده می باشد . علامه همچنین برای تربیت عقلانی اصل تعقل برین ، اصل توازن عقل و احساس ، اصل استمرار و یادگیری و اصل طهارت قلب را مطرح می کند و از طرفی برای تربیت عقلانی روش های اندیشیدن مبتنی بر محتوای وحیانی ، روش ارائه تکلیف متناسب ، روش تربیتی تمرین و تکرار و روش تربیتی تحریک به حقیقت جویی را بیان می کند . جان دیویی تربیت عقلانی را انتقال کنجکاوی کم و بیش تصادفی و اظهار نظر متفرقه به گرایش های هوشیارانه و پژوهش محتاطانه و دقیق می داند و برای آن یک سری اهداف ، اصول و روش ها مطرح می کند . دیویی معتقد است هدف تربیت را باید از جریان تربیتی استخراج نمود و با تحمیل هدف هایی که از بیرون بر اشخاصاعمال می شود مخالف است و هدف و وسیله را یکیمی داند . دیویی برای تعلیم و تربیت یک سری اصول مطرح می کند:اصل انضباط ، اصل تفکر ، اصل ادامه یا استمرار ، اصل تاثیر متقابل ، اصل کنترل اجتماعی ، اصل آزادی ، اصل مربوط به هدف و اصول مربوط به مواد درسی.دیویی همچنین برای تربیت عقلانی روش حل مساله را مطرح می کند . علامه جعفری در مورد مفهوم تربیت عقلانی ، اهداف تربیت عقلانیو اصول تربیت عقلانی با جان دیویی تفاوت نظر دارد اگر چه از لحاظ لفظی بین آنها تشابه نظر وجود دارد . علامه جعفریو جان دیویی در مورد این روش که دانش آموز خود باید به دنبال کشف حقیقت باشد تشابه نظر دارند. این وجوه افتراق زیاد و اشتراک کم در مورد مفهوم تربیت عقلانی و مولفه های آن ( اهداف ، اصول ، روش ) به نقش اساسی دین در افکار علامه جعفری و رها کردن نقش دین در افکار جان دیویی بر می گردد .

بدون تردید یکی از مسایلی که در فرهنگ اسلامی مورد توجه فراوان بودهو هست ، مسأله تربیت و سازندگی شخصیت انسان هاست . و این نکته به خوبی در آیات متعدد قرآن کریم ، سیره انبیاء الهی و امامان معصوم (ع) مشهود است . در حقیقت یکی از علل بعثت انبیاء الهی و اهداف رهبران بزرگ در طول تاریخ ، تربیت انسان ها و افراد مومن و شایسته بوده است . با وجود این ، جای تحقیق علمی عمیق و جامع در ارتباط با استخراج و تدوین دیدگاه اسلام در خصوص تربیت ، در جوامع اسلامی و از جمله در کشور ما خالی است .تحقیق حاضر در راستای رفع این کمبود و با هدفبررسی ابعاد تربیتی سیمای حضرت موسی (ع) در قرآن کریم، در قالب سه بخش ابعاد گفتاری ، کرداری ، گفتاری – کرداری صورت پذیرفته و در پنج فصل تنظیم گردیده است . فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص یافته است . فصل دوم حاویمبانی نظری و پیشینه تحقیق است . فصل سوم مشتمل بر روش تحقیق می باشد . در فصل چهارم روش های تربیتی حضرت موسی (ع) در قرآن کریمدر قالب سه بخش روش های گفتاری ، کرداری ، گفتاری – کرداری به تفصیل بررسی شده است و بالاخره در فصل پنجم خلاصه نتایج و پیشنهاد ها مطرح گردیده است .این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردیو روش آن توصیفی – تحلیلی است . مهم ترین نتایج حاصل از این تحقیقبه این شرح است : روش های تربیتی گفتاری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم عبارتند از : روش یادآوری نعمت های الهی -روش استفهامی – روش موعظه حسنه – روش تبشیر – روش انذار – روش استدلال عقلانی – روش ایجاد امید و از میان برداشتن یأس – روش عبرت آموزی – روش محبت ورزی – روش سخن گفتن متناسب با موقعیت – روش نرم گویی – روش صراحت در گفتار – روش امر به معروف و روش مناظره .روش های تربیتی کرداری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم حاوی: روش اعجاز – روش ابتلاء – روش هجرت – روش عدالت ورزی – روش عفو – روش تکریم و روش همکاری ، است .روش های تربیتی گفتاری – کرداری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم عبارتند از : روش براءت – روش مبارزه با خرافه – روش توبه – روش تنبیه – روش تواضع – روش توجه به نیاز های مادی و روش مقابله به مثل .

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی مدرّج بودن ادراک از منظر صدرالمتألهین و استنتاج مدلولهای تربیتی آن بوده است. روش: در بخش اول پژوهش که به توصیف و تبیین بحث مدرّج بودن ادراک در حکمت متعالیه از حیث وجودشناختی آن و تدوین نظام‌مند گزاره‌های مبنایی ذیل آن اختصاص دارد، از روش توصیفِ تحلیلی استفاده شد. در بخش دوم پژوهش که هدف، استنباط مدلولهای تربیتی از گزاره‌های مبنایی مذکور بود، روش قیاس عملی به کار گرفته شد. یافته‌ها: در بخش اول، 12 گزارۀ مبنایی از مباحث صدرالمتألهین در بحث مدرّج بودن ادراک، استخراج شده است. پس از آن، مدلولهای تربیتیِ گزاره‌های مبنایی با رعایت ملاحظات روش‌شناختی، استنتاج شده و 18 اصل، دو هدف و دو روش تربیتی ارائه شده است. نتیجه‌گیری: بر اساس سیر و صیرورتی که در بطن مباحث هستی‌شناسی معرفت صدرا وجود دارد، نسبت و روابط منطقی مدلولهای استنباط شده، تبیین و این مدلولها در قالب الگویی مفهومی سامان داده شده است.

هدف پژوهش، تحلیل تطبیقی بنیان‏های معرفت شناختی بر اساس دیدگاه‏های استاد مطهری و استاد جوادی آملی است. در این تحقیق از روش تطبیقی بردی، برای استخراج تفاوت‏ها و شباهت‏های موجود، بین بنیان‏های معرفت شناختی این دو متفکر استفاده گردیده است. یافته‏های تحقیق بیانگر آن است که هر دو اندیشمند در زمینه امکان معرفت دارای نظرات مشابه بوده، در خصوص معیار صدق معرفت، استاد مطهری، مطابقت با واقع و استاد جوادی‏آملی، مطابقت با نفس‏الامر را مطرح کرده اند. همچنین از نظر مطهری، منابع شناخت عبارتند از: طبیعت، عقل، قلب، تاریخ و فطرت اما از دیدگاه جوادی آملی، عبارتند از: حس، عقل، تهذیب، کتاب منیر و وحی. افزون بر این، ابزارهای معرفت از دیدگاه مطهری عبارتند از: حس، برهان و تزکیه نفس اما از دیدگاهجوادی آملی عبارتند از: حس، خیال، وهم، عقل و قلب. انواع معرفت از دیدگاه مطهری عبارت اند از: شناخت حصولی و حضوری، شناخت اجمالی و تفصیلی و غیره. اما انواع معرفت از منظر جوادی آملی عبارت‏اند از: علوم میزبان و علوم مهمان، علوم غیر قابل تحصیل و علوم قابل تحصیل. مراتب شناخت از منظر مطهری عبارت‏اند از: شناخت حسی، خیالی و عقلی. اما مراحل شناخت از نظر جوادی آملی عبارت‏اند از: مشاهده، فرض‏های مختلفی درباره اشیاء مشاهده شده، بازگشت مجدد به طبیعت و آزمون فرضیّه و بازگشت مجدد به ذهن.

باحمد وسپاس خدای خالق و مربّی ، دراین تحقیق با اعتقاد به نقش معرفت در کیفیت وکمال عبادت ، وفضیلت "معرفه الله" ، به عنوان " اعلی المعارف "، در مسیرعبودیت سبحان ، به تحقیق درحوزه ی تربیت عرفانی ، پرداخته شده است . ازآنجا که " تربیت " امری ربّانی ، و تربیت عرفانی ، دائر بر شناخت ذات و صفات پروردگار متعال است ، برای دریافت تعریف الگوی عملی تربیت عرفانی ، این تحقیق ، به دنبال نسخه ی عرفانی مبتنی برتعالیم وحی ، ومنبعث ازالهامات ربّانی اولیاء الهی ، بر ژرفای دعای سرشار ازگوهرنابّ عرفان عرفه ، معطوف گشته ، و" الگوی تربیت عرفانی را ،از منظر امام حسین (ع) با تأکید بردعای عرفه " به عنوان مسئله ی اصلی تحقیق ، درآئینه یتجلیات ضمیرنورانی ، وافاضات آن الگوی کمال عرفانی ، ووجود تربیت یافته ی اعلای ربّانی، ودربیانات گرانبها ، وتصویرزیبا وجامع الاطراف ذات وصفات خداوند دردعا ومناجاتشان ، جستجو شده است .تربیت ، با الهام ازقرآن در فلسفه ی خلقت، همانا آئین بندگی تعریف می شود، وکمال بندگی ، براساس سخن حضرت امام حسین (ع)، با تعبیر " اِنَّ اللهَ جَلَّ ذِکَرهُ ما خََلقَ العِباد اِلاّ لِیَعِرفوهُ " ، معرفه الله ، عنوان گردیده است . بنابراین ، با تبیین جایگاه تربیت عرفانی ، برای یافتن پاسخ سوال اصلی تحقیق ، پنج سوال فرعی مبنی بر" تعریف تربیت عرفانی ، غایت، اصول ، مراحل وروشهای آن" مورد بررسی قرارگرفته است . تعریف تربیت عرفانی ، باعبارت " فرایند شکوفائی فطرت آدمی در پرتو معرفت به ذات و صفات الهی منضم به بندگی عارفانه و عاشقانه ، از معبر شناخت زوایای وجود انسان ، و آیات وعنایات الهی ، منحصربه الهام وتفضلات رحمانی و هدایت ربانی " مشخص شده ، و غایت آن ، درراستای تحقق اراده ی متعالی خداوند مبنی برمقام رفیع خلیفَه الهی انسان، باعبارت : "کسب عالی ترین وجه کشف و شهود قلبی درشناخت خداوند ، با کسب " توحید خالص" و "یقینی" ، ونیل به مقام فناء فی الله ، از رهگذر " پی بردن به او از خود او، درپرتوتأسی و معرفت به برگزیدگان او" تعریف گردیده است . مراحل تربیت عرفانی : " معرفت ؛ توبه ؛ ایمان ؛ یقین ؛توکل ؛ رضا ؛ تسلیم ؛ تقوی ؛عبادت ؛ اخلاص ؛ حب الهی ؛ شهود ؛ وصال و فناء فی الله "، و اصول آن باعناوین : " انحصار عرفان ناب به تفضل الهی ، ابتناء آن برشناخت حجج الهی ، انطباق هدایتها با قابلیت و تناسب رشد وجودی،و ضرورت ارتقاء ظرفیت وجودی وکمالات مربّی و متربّی " دریافته وارائه شده است . راهبردهای عملی ، مطلوب بخش نهایی سوالات تحقیق ، بهَ عنوان روشهای تربیت عرفانی ، با عناوین : " 1-معرفه النفس2 - تدبّردرقرآن3 - تهذیب نفس 4- مداومت و جدیت درعبادت 5 – دعا6 - مناجات با خدا " مشخص ومعرفی شده است

مقاله حاضر با هدف بررسی ضرورت تدوین الگوی بومی آموزش تفکر به کودکان با توجه به تباین پیش فرض‌های هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی در الگوی مطلوب با الگوهای جاری نگاشته شده است. این «تباین» با تبیین «واقع گرا» بودن این پیش فرض‌ها در نگرش صدرایی و غیرواقع گرا بودن آنها در پیش فرض‌های کلی فبک جاری به اثبات رسیده است. این پیش فرض‌ها با مشخص کردن «آرمان» یا «هدف نهایی» کلاس آموزش تفکر به کودکان، اصول پیشبرد کلاس و در نتیجه الگوی مورد نظر را تعیین می‌کنند. این الگو در پژوهش حاضر اهداف، اصول، محتوا و روش‌ها را در بر خواهد داشت و همه آنها از این آرمان متأثر می‌شوند. بنابر نتایج پژوهش حاضر در الگوی مطلوب با رویکرد صدرایی، آرمان نهایی در این کلاس «حقیقت آن‌گونه که در واقع خود هست» و «باور به بودن آن»، و معرفت بدان «ساختنی، کامل‌شونده و مرحله‌مند» خواهد بود که با معناشناسی در دستگاه اندیشه صدرایی معنایی متفاوت با برداشت‌های فبک جاری از آن خواهد داشت. پژوهشگر در این تحقیق از روش تحلیلی−استنباطی برای رسیدن به اهداف بنیادی پژوهش کیفی خود استفاده نموده است.

این پژوهش، که از نوع کاربردی است با هدف بررسی اصول تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا (ع) انجام شده است. در این تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی به این سوال پاسخ داده می شود که: "اصول تربیت عقلانی برمبنای سخنان امام رضا (ع) چیست؟ در پایان پس از گردآوری اطّلاعات به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش تحلیل محتوا این نتایج به دست آمده است: اصول تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا (ع) به دو قسم قابل طبقه بندی است: اصول عام که هم تربیت عقل نظری و هم تربیت عقل عملی را شامل می شود، عبارت است از: اصل اعتدال، اصل لزوم هماهنگ بودن علم و عمل، اصل هماهنگی با فطرت، اصل آزادی مبتنی بر عقل. اما اصول خاص به دو دسته جدا تقسیم شده است؛ "اصول خاصِ ناظر به عقل نظری" مانند اصل پیوستگی تجربه اندوزی، علم آموزی، اندیشه ورزی و اصل تفکیک علم و اندیشه و تجربه مفید از علم و اندیشه و تجربه غیر مفید، اصل لزوم روح علمی داشتن، اصل حکمت جویی، اصل تلازم عقل و علم، اصل لزوم منع حکمت آموزی به نااهلان؛ "اصول خاص ناظر به عقل عملی" مانند اصل رعایت مراحل تزکیه نفس، اصل تکلیف متناسب با توانایی، اصل لزوم پیروی عقل از فرمانهای الهی است.