آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ادعای تاریخیت قرآن را نصر حامد ابوزید مطرح کرده، معتقد است ادعای تاریخیت و اینکه متن محصولی فرهنگی است، تنها به یک مرحله از قرآن مربوط می شود؛ چراکه قرآن دو مرحله تکوین و شکل گیری، و فرهنگ سازی را پشت سر گذاشته است. قرآن در مرحله نخست محصولی فرهنگی، و تحت تاثیر فرهنگی است که در آن به وجود آمده است. اما پس از تبدیل آن به متن حاکم و غالب؛ یعنی فرارسیدن مرحله فرهنگ سازی، به معیاری برای سنجش متون دیگر تبدیل شده، مشروعیت شان با آن تعیین می شد. این مقاله در چند محور به نقد دیدگاه تاریخیت قرآن پرداخته است که عبارت اند از: نقد روش علمی، نقد برداشت ابوزید از ماهیت نص و مبانی دیدگاه مزبور.

در یک تقسیم‌بندی کلان، دو گونه فلسفه‌ی دین داریم: فلسفه‌ی دین واقع‌گرا و فلسفه‌ی دین ناواقع‌گرا. دان کیوپیت متأله انگلیسی، معتقد است دوران شکوفایی واقع‌گرایی افلاطونی سپری شده است و ایمان دینی باید مدرنیزه شود. او معتقد است هیچ واقعیت الاهیاتی عینی و ثابت و معقولی در بیرون وجود ندارد تا به مدد آن بتوانیم نظریه‌هایمان را بیازماییم. ما در این مقاله که در پی نقد و بررسی آرای ناواقع‌گرایانه‌ی الاهیاتی دان کیوپیت است، پس از مروری بر پیشینه‌ی نگاه ناواقع‌گرایانه به دین، به تشریح دیدگاه ناواقع‌گرایانه‌ی دان کیوپیت پرداخته‌ایم. پس از آن، به نقد و بررسی آرای وی می‌پردازیم. در این بخش بر آنیم تا ضمن نقد آرای ناواقع‌گرایانه دان کیوپیت، به نقد مبانی و پیامدهای منفی ناواقع‌گرایی دینی نیز اشاره کنیم. بخش پایانی را نیز به نتیجه‌گیری اختصاص داده‌ایم.

جهان جدید غرب بر پایه خودبنیادی عقل استوار شده است و عقل جدید (عقل خودبنیاد) هرگونه مرجع معرفتی بیرون از خود را نفی می کند. حال چرا در این فضا عرفان اهمیت پیدا می کند؟ عرفان با عقل خودبنیاد، سر ستیز دارد و اهمیت یافتن آن در این جهان، گونه ای پارادوکس به شمار می آید. در این مقاله برآنیم تا پاسخ های مختلفی را که به این پرسش داده شده است، بررسی کنیم. مهم ترین پاسخ هایی که در غرب مطرح شده اند، عبارتند از: سنت گرایی، شالوده شکنی و مخالفت با عقل جدید و ساختی گرایی.

نوزدهمین شماره مجله الکترونیکی «اندیشه مهر» وابسته به گروه دین و اندیشه خبرگزاری مهر دارای عناوین زیر است: گزارش مهم ترین نشست های اندیشه، مطالب بخش اول این شماره را تشکیل می دهد. از جمله این برنامه ها می توان به نشست های «تحلیل و ارزیابی جامعه شناسی پیتر برگر»، نشست «مطالعات میان رشته ای قرآن کریم»، «قرآن و معرفت شناسی»، «شب سیدجلال الدین آشتیانی»، «انسان، جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی»، «نقد و بررسی کتاب آستانه تجدد»، «تاریخ گرایی نوین»، «تأملی بر وضع فلسفه در ایران»، «آسیب شناسی نظریه های علم دینی و اسلامی سازی معرفت»، «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه» و «حکمت در ادبیات ایران»، اشاره کرد./ گزارش رونمایی از کتاب «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» اثر احمدحسین شریفی در خبرگزاری مهر، و گزارشی از جلسات آموزشی «طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی»، از دیگر مطالب منتشر شده در بخش نخست شماره نوزدهم است./ در بخش دوم پرونده ای ویژه انقلاب اسلامی به چشم می خورد که در آن با اساتید و اندیشمندانی چون: سید سعید زاهد زاهدانی، مهدی فدائی مهربانی، موسی نجفی، ابوذر مظاهری (نویسنده کتاب افق های تمدنی انقلاب اسلامی)، مصطفی ملکوتیان و حجت کاظمی، گفتگو شده است./ علیرضا ابراهیم، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب طی گفتگویی در این شماره به جریان شناسی تصوف پرداخته است. گفتگو با حسن بشیر درباب تمدن اسلامی، گفتگو با داریوش رحمانیان درباره وضعیت رشته های علوم انسانی در ایران، ادامه سلسله گفتگوهای اندیشه مهر با علیرضا قائمی نیا در نقد آرای محمد مجتهد شبستری، گفتگو با مرتضی جوادی آملی، مدیر بنیاد بین المللی اسراء درباب اسلامی سازی علوم انسانی، از دیگر مصاحبه های منتشر شده در نوزدهمین شماره اندیشه مهر است./ مصاحبه با جورج ریتزر، جامعه شناس سرشناس درباره جهانی سازی و مصاحبه با امید صفی، استاد مسلمان دانشگاه دوک آمریکا درباره موضوع وحدت اسلامی دو گفتگوی خارجی این شماره است./ مصاحبه تفصیلی با دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، گفتگوی ویژه این شماره است. در این مصاحبه علاوه بر مسائل شخصی این چهره ماندگار فلسفه از مسائلی چون ایدئولوژی، علوم انسانی، نسبت فلسفه با مسائل روز، توسعه، داعش و سید احمد فردید پرسش شده است./ معرفی تازه های نشر، پایان بخش این شماره است.