آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پرسش از معنای زندگی یکی از مسائلِ جدید در فلسفه است که طرحِ آن غالبا با مسئله ی مرگ پیوند خورده است. تلقی های مختلفی راجع به مسئله ی مرگ وجود دارد اما آنچه در این رساله مورد توجه است، دغدغه ای زیست شناسانه و صرفا فیزیکی درباره ی یک مسئله ی پژوهشی نبوده بلکه حالتی وجود شناسانه و روانشناسانه در فرد است که از درگیری و چالشِ حقیقیِ او با این مسئله ایجاد شده و با اصطلاحِ مرگ اندیشی یا مرگ آگاهی بیان می شود. در این رساله سعی شده است پس از مروری تاریخی بر سایر دیدگاه ها، نظر اروین یالوم به عنوانِ کسی که در هر دو زمینه ی روانشناسیِ وجودی و فلسفه ی وجودی تحقیق کرده است مورد بررسی قرار گرفته و در نهایتِ امکانِ معناداریِ زندگی، با وجود مرگ اندیشی با توجه به راه حل های یالوم ارائه شده است. از آنجا که یکی از مهمترین عللِ مرگ اندیشی و پوچی، مطالعه ی فلسفه است که عموما بر معنای زندگی اثر می گذارد بنابراین راه حل های ارائه شده امکانِ معناداریِ زندگی را در کنارِ مطالعه ی فلسفه ارائه می کنند. یالوم یک روان درمانگر بوده و بخشی از پروژه ی او به اقداماتِ عملی در مواجه با مسئله ی مرگ و معنا اختصاص دارد، بنابراین میتوان گفت که این رساله سعی دارد از طریقِ ارتباطی که بین فلسفه و روان شناسی برقرار می کند سلامت زیستن را در کنارِ فلسفی زیستن تبیین نماید.

چکیده (فارسی): چکیده: مقولات مهم علم و دین و اخلاق و چیستی و مناسبات بین آنها از مباحثی است که پیشینه ی تاریخی طولانی در فرهنگ بشری داشته است و بویژه در رشته ی فلسفه دین – که به صورت نوین اش عمری طولانی ندارد و به بررسی پرسش های بنیادین ناظر به دین غالبا به روش پیشینی می پردازد- بخش مهمی را به خود اختصاص داده است. والتر ترنس استیس ، نویسنده و فیلسوف تجربه باور انگلیسی – آمریکایی در خصوص موارد فوق الذکر نظرات نو و تامل برانگیزی دارد که شایسته ی هرگونه توجه جدِی است. او وظیفه ی علم را صرف توصیف امور و جستجو از چگونگی وقوع پدیده ها- با نگاهی ابزار انگارانه- می داند و علم را فاقد توانایی کاوش در خصوص چرایی امور و تبیین پدیده ها می داند. استیس گوهر دین را عرفان دانسته و کشف سرشت ثبوتی خداوند را تنها با تجربه ی دینی مقدور می داند. زبان دین هم در نظر او زبانی نمادین بوده که کارش برانگیختن اموری است که در درون انسانها و در زیر آستانه ی آگاهی آنها وجود دارد. او قواعد اخلاقی را قواعد مربوط به خوشبختی انسانها می شمارد و در صدد تدوین اخلاقی دنیوی یعنی؛ اخلاقی غیر نسبی و غیر دینی برمی آید که هدفش فراهم نمودن زندگی برخوردار از حطام دنیوی و آرامش و حداقل رنج انسانی است. استیس با طرح تقسیم دار وجود به دو ساحت سرمدی و زمانی و اختصاص دین به اولی و علم به دومی ونمادین دانستن زبان دین و توصیفی شمردن زبان علم، به حل تعارض علم و دین می پردازد. علم که وظیفه اش صرفا توصیف امور است، هرگز در حیطه ی ارزش ها که با بایدها و نباید ها سر و کار دارد وارد نمی شود و منطقا، از صرف توصیف، راهی به تکلیف وجود ندارد و اخلاق علمی امری ناشدنی است. او عرفان را شالوده ی اخلاق دینی می داند و هر چند آمال و آرمان های اخلاقی شالوده ی عمیق تری در دین دارند، اما در نگاه او وضعیت فعلی ما در این قطعه ی از تاریخ جهان به گونه ای است که احیای مجدد اخلاق دینی ناممکن است و در صدد تدوین اخلاق دنیوی بر می آید

در این پایان نامه تلاش بر آن است که تجربه دینی (تجربه عرفانی) به عنوان یکی از مسائل نسبتا جدید فلسفه دین تبیینی فلسفی در میان گفته های مولانا جلال الدین محمد بلخی پیدا کند. انسان از نگاه مولانا ، در یایی است که معدن اسرار حق است ، او بزرگترین رنج زندگی این دنیایی خود را دور ماندن از وصال حضرت حق می یابد و با تلاشی ناکام سعی در فراموش کردن این فراق با دست یازیدن به ابزارهایی غفلت آوردارد. از نگاه مولانا عظمت وجودی انسان تا به حدی است که می تواند پلّه پلّه تا ملاقات خدا پیش برود و تجربه رویت او را در درون خود بیازماید.بار گران نفسانیات و صورت پرستی های دنیوی انسان را از پی بردن به حقیقت عاجز می کند و دین به عنوان ابزاری برای تمییز صواب از ناصواب روزنی را از میان حجابهای دنیوی در دل انسان ایجاد کرده و این آمادگی را در او بوجود می آورد که پیام های خداوند را بی واسطه دریافت کند و حقیقت را مستقیما تجربه کند،این مواجهه بی واسطه با حقیقت وجود انسان را متصف به صفات خداوند می کند و او را ازاقامه هرگونه حجتی دیگر بر این دعوی بی نیاز می سازد،دین که غایت اصلی آن ایجاد این روزنه وآماده کردن انسان برای رویارویی با حقیقت است، لطفی است که خداوند به واسطه پیامبران بر انسان ارزانی داشته است،مولانا در آثار گران سنگی همچون مثنوی معنوی و فیه ما فیه که منابع اصلی این تحقیق بوده اند به کارکردهای انحصاری دین،گوهر دین وگوهر دینداری وتجربه دینی و عرفانی به مثابه گوهر دین پرداخته است،در این تحقیق با سیری منطقی این موضوع از نگاه ایشان و با ارجاع مستقیم به صدها بیت از مثنوی و پاره ای عبارات از کتاب فیه ما فیه مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاهها و تامّلات عمیق عرفانی او در این ارتباط جمع آوری ، تدوین و تحلیل وتبیین فلسفی شده است

چکیده : بی¬شک جهان ما پیچیده از شرور اخلاقی و طبیعی است و در فلسفه معاصر دارای جایگاه ویژه¬ای است، تا جائی¬که بعنوان یکی از اشتغالات ذهنی مهم خداشناسان قرار گرفته است. برایان دیوس یکی از متألهان عصر حاضر؛ در پاسخ به انتقادات ملحدانی نظیرجی.ال.مکی مبنی بر ناسازگاری منطقی گزاره¬های خدا وجود دارد، و شر وجود دارد، پاسخ خود را با تکیه بر امکان شناخت خدا و پذیرش صفات قدرت، علم، و خیر مطلق بودن او، مطرح کرد. دیویس با حمایت از عقاید دینی و اثبات وجود خدا، نظریات دفاع اختیارگرایانه و تئودیسی های مطرح شده را ، به¬تمامه نمی پذیرد و با دیدگاهی مبتنی بر الهیات سلبی، تلاش دارد، راهی نو در پاسخ به مسأله شر ارائه نماید. در میان فیلسوفان معاصر مسلمان نیز شهید مطهری، عقاید خویش را پیرامون مسأله شر به نحو گسترده¬ای بیان کرده¬است. ایشان ضمن آنکه شر را امری عدمی دانسته، امری جدایی ناپذیر از نظام عالم می¬داند. شهید مطهری با روش پیشینی به بحث خدا و شر ورود یافته و نظریه ای مبتنی بر دادباوری و عدل الهی را بیان می دارد. دراین رساله پس از بیان مختصر آراء و عقائد فیلسوفان مغرب و مشرق زمین به ویژه دو فیلسوف خداشناس، استاد مطهری و برایان دیویس نکات اشتراک و افتراق عقائد آنان ارزیابی شده است. واژگان کلیدی: مسأله شر، خیر،دادباوری، خیر اخلاقی، شر طبیعی، شر اخلاقی.

چکیده یکی از دغدغه های همیشگی بشر چرایی وجود شرور در عالم و تحمّل آن ها از سوی مخلوقات هستی بوده است.اهمیت این موضوع تا به آن حد است که حتی ذهن فلاسفه ی معاصر را به خود مشغول کرده و اهتمام آنان را در حل این مسئله موجب گشته است. «بروس رایشنباخ» به عنوان یک فیلسوف غربی و «شهید مطهری» به عنوان فیلسوفی اسلامی به اهمیت این موضوع پی برده و به آن پرداخته اند. آن ها از بحث تفکیک ناپذیری شرور از خیرات در عالم برای پاسخ به پرسش های مربوط به شرّ بهره می گیرند. شهید مطهری این بحث را به عنوان اصلی از اصول حلّ مسئله ی شرّ، چه شرّ اخلاقی و چه شرّ طبیعی، معرفی می کند و این جدایی ناپذیری را ذاتیّ عالم طبیعت اثبات می کند و تمام پرسش های مربوط به این مسئله اعم از علّت وجود مصائب، تبعیض ها و کمبود ها را با همین اصل پاسخ می دهد. رایشنباخ نیز با استفاده از این موضوع نشان می دهد از آنجا که بشر موجودی مختار است، انجام فعل سوء از سوی او امری طبیعی است که اگر امکان انجام شرّ از انسان گرفته شود، دیگر مختار بودن او معنا نخواهد داشت. علاوه بر این، چون هستی دارای قوانینی است که انفکاک از این قوانین به معنای نظام مند نبودن آن است و اقتضای این عالم وقوع گه گاه شرور طبیعی است، تصوّر جهان مادی بدون وجود این شرور محال است. لذا در دیدگاه دو فیلسوف جهان کنونی بهترین جهان ممکن است، چراکه تحقق فاعل اخلاقی و نظامی قانون مند در آن دیده می شود.

نظریة علم میانی یکی از راه حل های جبرگرایی الهیاتی است. بر مبنای جبرگرایی الهیاتی، اگر علم خداوند به رویدادهای آینده، ازجمله افعال انسان، خطاناپذیر باشد، انسان کاری جز آن چه خداوند از پیش می داند نمی تواند بکند، از این رو، در افعال خود مجبور است. این نظریه با اعتقاد به این که خداوند به تمام شرطی های خلاف واقع که در مورد موجودات مختار صادق است، علم ِ پیشاارادی دارد، به حل معضل یادشده می پردازد. در این مقاله پس از توضیح این نظریه، به دیدگاه ویلیام هاسکر، فیلسوف دین آمریکایی، می پردازیم. هاسکر بر این باور است که اصولاً شرطی خلاف واقع اختیار، که بنیان نظریة علم میانی است وجود ندارد، پس نظریة علم میانی باطل است. در این مقاله، با تکیه بر آرای توماس فلینت، نشان می دهیم که برخی از مبانی هاسکر در نفی علم میانی خداوند نادرست، و از این رو، دیدگاه او مخدوش است

فاقد چکیده

پیش‌رفت دانش و فناوری‌های مربوط به هوش مصنوعی، منجر به بازتاب‌های گوناگونی (از جمله در حوزه‌ی فلسفه) شده و دست‌مایه‌ی نظریه‌پردازی برخی از اندیشمندان متمایل به ماده‌گرایی برای پرورش این نظریه قرار گرفته است که، شاکله و سازوکار عمل‌کرد ذهن جان‌داران (به‌ویژه انسان) و سامانه‌های برخوردار از هوش مصنوعی، مشابه بوده و بر این اساس سامانه‌های مصنوعاً هوش‌مند، به‌مدد پیش‌رفت‌های فزاینده (و در قالب یک الگوی برگزیده‌) سرانجام از کلیه‌ی ویژگی‌های ذهن انسان (هم‌چون آگاهی و اراده) برخوردار خواهند بود. قائلان به این باور، در مواردی پذیرش این امر را لزوماً منجر به پذیرش دیدگاه یگانه‌انگاری ماده‌گرا (اعم از حذف‌گرایی یا فروکاهش‌گرایی) دانسته و بر اساس آن امتناع جاودانگی و رستاخیز انسان را نتیجه گرفته‌اند. با این وصف، در این پژوهش ضمن بررسی مقایسه‌ای شاکله و سازوکار عمل‌کرد ذهن انسان و سامانه‌های واجد هوش مصنوعی، امکان برخورداری این سامانه‌ها (در سطح مکفی‌ای از پیش‌رفتگی) از ویژگی‌های اصلی ذهن انسان و نیز ضرورت منطقی این امر به پذیرش ماده‌گرایی و هم‌چنین امتناع جاودانگی و رستاخیز، بررسی و تحلیل گردیده است.

گروهی از صاحب‌نظران علوم تجربی، از جمله ریچارد داوکینز معتقدند جهان مادی در روند شکل‌گیری طبیعت و پیدایش موجودات زنده، «خودتبیین­گر» است و انتخاب طبیعی که فرآیندی انباشتی است، به تنهایی می‌تواند شکل‌گیری این جهان را از ساخت ساده آغازین آن تا صورت پیچیده کنونی­ اش، تبیین کند و نیازی به فرض مبدئی هوشمند در فرآیند تکامل نیست. در مقابل، برخی فیلسوفان متألّه، از جمله کیث‌ وارد، معتقدند انتخاب انباشتی به عنوان فرآیندی کور و فاقد هدف، به تنهایی از ارائه تبیین دقیق و جامع از فرآیند تکامل و نتایج و مراحل حیاتی آن ناتوان بوده، بهترین تبیین تکامل، مسلم دانستن مبدئی هوشمند به عنوان طراح فرآیند تکامل است. این تحقیق می‌کوشد با عدم کفایت تبیینی انتخاب طبیعی صرف، در تبیین فرآیند تکامل، نشان دهد اولاً، نگرش ماتریالیستی داوکینز در استدلال فرآیند انباشتی بر مجموعه‌ای از خطاهای فلسفی مبتنی است؛ ثانیاً اگر تبیین دقیقی از نظریه انتخاب طبیعی انباشتی ارائه شود، این نظریه نه تنها نافی وجود خداوند نیست، بلکه به عکس، خود، دلیلی به سود خداباوری است.

چکیده مبحث تحلیل مفهوم معرفت (the analysis of knowledge)بخشی از مباحث معرفت شناسی است که در کتب مربوط به آن بطور مستقل مورد بررسی قرار می گیرد. در چنین تحلیلی،معرفت شناسان با رویکرد تحلیلی به دنبال شرایط لازم و کافی (necessary and sufficient conditions) هستند تا مفهوم معرفت را با آنها بشناسانند.درواقع این تلاش ها پاسخی است به دو سوال زیر: 1)آیا هر مورد محتملی که دارای شرایط مفروض باشد،معرفت محسوب می شود؟ 2)آیا هرمورد محتملی که معرفت به شمار می رود دارای این شرایط هست؟ پاسخ به سوال نخست یافتن شرایط کافی و جواب سوال دوم شرایط لازم معرفت را دراختیار ما می نهد.تعریفی که در این باب از دیرزمان مطرح بوده است همان تعریفی است که از گفته های سقراط و کتب افلاطون بدست می آید.این تعریف به خاطر سه بخشی بودن آن،به تعریف سه جزئی (tripartite definition) مشهور شده است.باور،صدق و توجیه مولفه های این تعریف سنتی(classic) را تشکیل می دهند.این تعریف سه جزئی با مقاله چالش برانگیز گتیه به نقد کشیده شد.نقض های گتیه کفایت(sufficiency)این تعریف سه جزئی را زیرسوال بردند. معرفت شناسان برای فرار از شکاکیت تلاش های زیادی کرده اند تا به این نقض ها پاسخ گویند.در این رساله به برخی از این تلاش ها اشاره می کنیم. در سنت فلسفی خودمان هم می توان معادل هایی برای این تعریف سه جزئی پیدا کرد.البته در این مقایسه تلاش کرده ایم تفاوت پارادایم ها و رویکردها را مدنظرداشته باشیم.در تاریخ فلسفه اسلامی از فارابی به بعد کتاب های منطقی با تقسیم علم(تصورلابشرط مقسمی) به تصور(تصور لابشرط قسمی) و تصدیق (تصور به شرط حکم)آغاز می شود.دربخشی از این رساله با بیان دیدگاههایی درباب واقع نمایی تصورات،تمایز تصور تصدیق را به چالش کشیده ایم. ما از دو راه پی به واقع می بریم، از راه تصور و از راه تصدیق . تعاریف در محدوده ی تصورات مطرح می شوند و برهان در حیطه ی تصدیق واقع می شود. از میان حدود ارزشمندترین آنها " حدتام " است . حد تام تلاشی است برای رسیدن به واقع، آنگونه که هست . تمایز میان تصدیق و تصور در حد تام روشن نیست . آنگونه که فیلسوفان ما تصور را تعریف می کنند ، آن را از هرگونه ارتباطی با واقع تهی می کنند ولی حد تام کاملا ناظر به واقع است . هدف از تعریف اولا و بالذات کسب صورت عقلی معرف است به گونه ای که با حقیقت خارجی