آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه مباحثی درباره افراد یتیم طی هفت فصل در آیات قرآن و احادیث معصومین (ع) بررسی شده اند. عناوین فصول عبارتند از: معانی واژه یتیم،تاریخچه حمایت از ایتام، جایگاه ایتام در گذرگاه تاریخ، مباحث مختلف اجتماعی ایتام، نگهداری وتربیت ایتام، مسائل عاطفی ایتام، و مباحثی پیرامون اموال ایتام.

این رساله با عنوان مبانی قرآنی و حدیثی برائت از مشرکان شامل 5 بخش می باشد. بخش اول(واژه شناسی) مشتمل بر هفت فصل است که پس از مقدمه به تحلیل مفهوم برایت در لغت و همچنین تطور معنایی آن پرداخته ایم در فصل دوم مفهوم شرک در لغت بررسی شده است. فصل سوم و چهارم به بررسی برائت و شرک در اصطلاح(قرآن) پرداخته است. در فصل پنجم مراتب شرک بحث شده، فصل ششم ارتباط شرک با مفاهیم کفر و نفاق از دیدگاه قرآن کریم مطرح گردیده است و بالاخره در فصل هفتم وجوه مبارزه قرآن با مشرکین ذکر شده است. در بخش دوم پس از مقدمه و طرح بحث، فصل اول با کلیاتی در مورد سوره برائت و اعلان رسمی آیه برائت اختصاص دارد.در فصل دوم نکات مهم چند آیه از سورة مبارکه توبه بررسی می شود. فصل سوم به تعبیر قرآنی برائت در مشرکین اختصاص دارد و فصل چهارم عمومیت برائت از مشرکان را می رساند و اینکه برائت از مشرکان شامل همه گروههای کفار می شود. در بخش سوم جدال ممنوع در حج تحلیل می شود. فصل اول به مفهوم لغوی جدال می پردازد. در فصل دوم نظرات مختلف در قرائت آیه بحث می شود. جدال و مشقات آن در قرآن در فصل سوم مطرح شده است. فصل چهارم به نظرات مفسران درباره جدال در حج اختصاص دارد. در فصل پنجم احادیث وارده در زمینة جدال(احادیث اهل سنت و احادیث اهل بیت) مطرح می گردد و در فصل آخر سیاق آیه بررسی می شود و نتیجه گیری کلی از بحث به عمل می آید. بخش چهارم به پیشینه برائت از مشرکان در ادیان ابراهیمی اختصاص دارد که در این بخش برائت حضرت ابراهیم(ع) از مشرکین و مظاهر شرک به تفصیل و انبیاء دیگر به اجمال بحث شده است. و در بخش آخر مسأله برائت از مشرکان در زمان پیامبر(ص) بررسی شده است و اعلان آیة برائت از لحاظ تاریخی بیان گردیده است.

موضوع تحقیق نگارنده، در چهار بُعد خلاصه می شود: گردآوری خصوصیات و ویژگی های قلب سلیم از بررسی آیات مربوط به آن، بررسی دعاهای صحیفه از آن جهت که بازگو کننده حالات و خصوصیات قلب توسّط امام سجّادعلیه السلام است، عرضه حالات و خصوصیّات بیان شده برای قلب توسط امام علیه السلام (که از متن دعاهای آن حضرت برمی آید) آیات قلب سلیم در قرآن کریم، که این ابعاد، در غالب خصوصیات مختلف قلب سلیم، طی چهار فصل، تحقّق پذیرفته است. داوری کردن درباره عصمت امام سجّادعلیه السلام با اقامه دلیلی دیگر در این باب به عنوان ثمره مطلوب این تحقیق، به طور مستدل و در قالب قیاسی منطقی در فصل پنجم تبیین گردیده است. این پایان نامه، در یک مقدّمه و پنج فصل تنظیم شده است. در مقدّمه به معرّفی صحیفه سجادیه، اسناد دعاها، شرح ها و مستدرکات آن پرداخته شده است. نگارنده، در این قسمت، چهارده شرح، هفت مستدرک و سی طبقه را برای اسانید صحیفه نام می برد. بررسی مقصود از «قلب» و «سلامت قلب» و به طور کلّی، معرفت نفس در قرآن و صحیفه سجادیه، اوّلین موضوعی است که از آن بحث شده است. «قلب» در لغت، برگرداندن شی ء به عکس آن است و قلب به دلیل کثرت دگرگونی و زیر و رو شدن ها به این نام نامیده شده است و در اصطلاح باطن، قلب، لطیفه ربّانی و نورانی و عالم و آگاهی است که محلّ فرود آمدن انوار الهی است و انسان، به سبب آن، انسان می شود و مستعدّ امتثال احکام می گردد. صلاح و فساد بدن هم، بسته به آن است که از آن به روح نیز تعبیر می شود. لذا شناخت قلب، آن گونه که هست، بر اهل حقیقت، دشوار است. تولّای قلب سلیم در قرآن و صحیفه سجادیه، از دیگر موضوعاتی است که مورد بررسی قرار گرفته و برای تولّای قلب، اقسامی همچون: محبّت حضرت حق، مراتب حبّ حق، درجات محبّت محبوب، محبّت اولیای الهی، محبّت والدین و احسان نمودن در حقّ ایشان، برشمرده شده و به استناد قول امام سجّادعلیه السلام ، حقیقت تولّا، حبّ حضرت حقّ است. تبرّای قلب سلیم در قرآن و صحیفه سجادیه، مطلب دیگری است که در این پایان نامه بررسی شده و برای تبرّا، دو قسم (تبرّا از دشمنان خدا، و تبرّا از نفس امّاره و جلوه های آن)ذکر شده است. تبرّی مصدر تفعّل از مادّه برائت به معنای دوری، بیزاری، و مقابل تولّی است و در اصطلاح، به معنای بیزاری مؤمنان از همه دشمنان خداست. به بیان برخی، دیگر از خصوصیات قلب سلیم، همچون اطمینان به سبب ذکر خدا، خوف و رجا، تفکّر و تقوا و ایمان، از نکات به جا مانده است که به آن در فصلی پرداخته شده است. در آخرین فصل با استفاده از این نکته که صحیفه سجادیه، ترسیم کننده قلب سلیم امام سجادعلیه السلام است، عصمت ایشان از راه عقل و نقل، اثبات شده است.

در این تحقیق با هدف بررسی ویژگی های اجتماعی و سیاسی جامعه آرمانی قرآن به این بحث از این موضوعات پرداخته شده است: جامعه آرمانی، تعریف جامعه، دیدگاه قرآن و علمای اسلامی درباره جامعه آرمانی، جامعه آرمانی از دید افلاطون، ابن سینا، اخوان صفا، غزالی و امام خمینی، طرح جامعه آرمانی در تفاسیر، وعده قرآن در تحقق جامعه آرمانی، اصالت فرد و جامعه از نظر قرآن، اسلام و مفهوم اصالت آزادی، مقایسه آزادی در قرآن و غرب، نظارت همگانی و امر به معروف و نهی از منکر، عدالت و رابطه آن با مساوات. به نظر نویسنده، مدینه فاضله قرآن دارای این ویژگی هاست: اخوت، علم آموزی، آزادی بیان، استقلال، اجرای قسط و عدل، شورا و نظارت همگانی.

در این پژوهش پس از بررسی دیدگاههای مختلف در زمینه ترادف در قرآن کریم، وجود ترادف در آن مورد انکار قرار گرفته است و مباحث آن در هفت فصل با این عنوان ها به نگارش درآمده است. فصل اول، کلیات؛ فصل دوم، ادب عربی در روزگار جاهلی؛ فصل سوم، ترادف و تاریخچه آن؛ فصل چهارم، قائلان و منکران ترادف در زبان عربی؛ فصل پنجم، قائلان و منکران ترادف در قرآن کریم؛ فصل ششم، نمونه هایی از واژگان مترادف نما در قرآن کریم؛ فصل هفتم، تأثیر فروق در تفسیر.

این پایان نامه در چهار فصل به بررسی هجرت در قرآن کریم پرداخته است: در فصل اول کلیاتی درباره موضوع نظیر تعریف لغوی و اصطلاحی هجرت آمده است؛ در فصل دوم نمونه هایی از هجرت انبیای گذشته در قرآن به دست داده شده است و فصل سوم به هجرت پیامبراسلام(ص) اختصاص دارد و در فصل چهارم ویژگیهای مهاجران و پیامدهای هجرت آنان بیان شده است.

این پژوهش در چهار فصل با این مباحث به نگارش درآمده است: فصل اول، واژه شناسی نعمت و واژه های همگون؛ فصل دوم، گستره ی نعم: انواع نعمت، بی کرانی نعمت، مصادیق نعمت؛ فصل سوم، مشمولان نعمت ویژه ی الهی (رهروان صراط مستقیم): انبیا، صدیقان، شهدا، صالحان؛ فصل چهارم، نعمت و نحوه ی رویارویی با آن: رویارویی شایسته (ذکر، شکر)، رویارویی ناشایست (کفران، تبدیل، تغییر، انکار)، نعمت های عرصه ی آزمون

این پایان نامه در سه بخش با این مباحث به نگارش درآمده است: بخش اول، کلیاتی درباره ی نصرت؛ بخش دوم، نصرت به عنوان یک سنت الهی؛ بخش سوم، جایگاه نصرت الهی در دنیا؛ بخش چهارم، جایگاه نصرت الهی در آخرت؛ بخش پنجم، شرایط حصول نصرت؛ بخش ششم، اصناف یاری شوندگان؛ بخش هفتم، چگونگی یاری رسانی به خدا؛ بخش هشتم، عوامل بازدارنده ی نصرت الهی؛ بخش نهم، آثار و نتایج نصرت الهی

در این پایان نامه اهداف و روشهای مبارزه مخاصمان پیامبران مورد بررسی قرار گرفته و از این موضوعات بحث شده است: معنی لغوی احبار، بلعم باعورا نمونه ای از احبار و رهبان، سامری عالم و منافق،کفر در اصطلاح قرآن، نمرود نمونه عینی مستکبرین،معنی اصطلاح مترفین، مفهوم شرک در قرآن، گرانجانی در مقابل انبیاء، تهدید به رجم کردن پیامبر، به یمن خواندن پیامبران الهی، تکذیب رسولان الهی، نسبت گمراهی به انبیاء الهی، و نسبت سفاهت به پیروان انبیاء.

در این پایان نامه روش حدیث گزاری شیخ حرعاملی را در کتاب«وسایل الشیعه» بررسی کرده ایم. پایان نامه در شش گفتار سامان یافته است. گفتار اول: در این گفتار مباحث عمومی مرتبط با پژوهش را عرضه کرده ایم، و آن را در دو بخش سامان داده ایم. بخش اول«مشتمل است بر: تاریخ نوشتن حدیث: آغاز نوشتن حدیث، و آغاز منع از کتابت حدیث: پیشینه این بحث؛ انگیزه ما از این پایان نامه؛ موضوع پایان نامه؛ اهمیت بحث؛ روش ما در نوشتن آن؛ و تعریف بعضی از مصطلحات، مانند : سند حدیث، متن حدیث. بخش دوم: در این بخش زندگی نامه شیخ حر عاملی از جوانب گوناگون را بررسی کرده ایم. گفتار دوم: در این گفتار شناخت عمومی کتاب«وسایل الشیعه» را آورده ایم. مانند: نام کتاب؛ نام نویسنده کتاب؛ محتوای کتاب؛ توانایی در نوشتن؛ چاپها؛ بزرگداری عالمان؛ طعن علماء؛ جایگاه کتاب؛ و شرحهای آن. گفتار سوم: در این گفتار ویژگیهای عمومی روش شیخ حرّ در کتاب«وسایل الشیعه» را بررسی کرده ایم، و این گفتار را به چهار فصل تقسیم کرده ایم: فصل اول: در این فصل تقسیم بندی کلی کتاب و چگونگی نظم و چینش فصول آن را گزارش کرده ایم. فصل دوم: در این فصل بر بررسی مضمونی عناوین ابواب پرداخته ایم تا نشان دهیم که عناوین فصلها نشانگر محتوای احادیث آن فصل است و در این جهت کوشیده ایم تا برخی از ابهامها را رفع کنیم. فصل سوم: در این فصل از اختصار سند، طرق احادیث، و مسائل مرتبط با آن بحث کرده ایم. فصل چهارم: در آن حاشیه نویسی های زیاد و گوناگون شیخ را آورده ایم که بسیار مهم و ارجمند است. گفتار چهارم: در آن ویژگیهای اسناد احادیث را عرضه کرده ایم. گفتار پنجم: در این گفتار«عطف» بین احادیث را آورده ایم که بسیار مهم است. گفتار ششم: درآن ویژگیهای متون احادیث را عرضه کرده ایم، مانند« اختصار متون احادیث، تقطیع آنها، وگاه حذف متن ها به جهانی تر گزارش کرده ایم.