آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مطالب پایان نامه حاضر در هفت بخش تنظیم شده است. 1- معانی واژه یتیم 2- تاریخچه حمایت از ایتام 3- جایگاه ایتام در گذرگاه تاریخ 4- مباحث مختلف اجتماعی ایتام 5- امور نگهداری و تربیت ایتام 6- مسائل عاطفی ایتام 7- مباحثی پیرامون اموال ایتام

تحقیق حاضر در چهار فصل به بررسی هدایت پرداخته است: فصل اول به شرح هدایت از دیدگا لغت شناسان، واژه شناسی قرآنی، نقش فطرت، هدایت در طبیعت و نتایج و آثار اختصاص دارد. در فصل دوم قلمرو هدایت، ویژگی های هدایت، هادیان الهی و اقسام هدایت مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم، شرایط و موانع هدایت بررسی شده است. در فصل چهارم، تفسیر آیه «اهدنا الصراط المستقیم» و بررسی قرآن و مسئله جبر و اختیار آمده است.

موضوعات مورد بررسی در این پایان نامه عبارتنداز: سابقه کتابشناختی معجزات تاریخی، فوائد ومضامین قصص قرآن، روش تاریخ نگاری قرآن، تعریف واژه های نبأ، قصه، غیب، تاریخ، اعجاز، رابطه غیبیات ومعجزات تاریخی، بازگویی حقایق تاریخی توسط پیامبرامی، توافق اخبار تاریخی قرآن با بخش غیر محرف عهدجدید و عهد قدیم، عدم وجود تخالف و تضاد و خرافه در قصص قرآن، حضرت لوط و یعقوب در تورات،پیوند اعجاز تاریخی و اعجاز بیانی قرآن کریم، اعجازدر تکرار قصص قرآن.

تحقیق حاضر به بررسی جنبه های مثبت انسان از دیدگاه قرآن پرداخته و شامل این مباحث است: نخست از اختیار انسان از دیدگاه علامه طباطبایی و جنبه های مثبت انسان، مانند خلیفه خدا بودن، ظرفیت علمی داشتن، برخورداری از فطرت الهی، کرامت و شرافت ذاتی، و داشتن وجدان اخلاقی بحث کرده، سپس ارزش های فردی انسان، مانند صبر، شکر و سپاس، کظم غیظ، و غضب محبوب را بررسی کرده و در پایان از ارزش های اجتماعی مانند عفو، راستی، و عیب پوشی سخن گفته است.

رسالة حاضر تحقیق و تصحیح بخشی از یکی از شروح با ارزش کتاب شریف کافی، تألیف ثقه الاسلام محمدبن یعقوب کلینی(م329)، به نام«الشافی فی شرح اصول الکافی»، تألیف ملا خلیل قزوینی(م1089) است، که تاکنون به زیور طبع آراسته نشده و از دسترس علماء و اندیشمندان به دور مانده است. این بخش از کتاب کافی که به«کتاب العقل» موسوم است، مشتمل بر 34 حدیث ارزشمند در مورد اهمیت عقل و علوشأن عقلاء، و نقص جهل و بی ارزشی جاهلان می باشد. به این منظور ابتدا مقدمه ای در معرفی کتاب کافی و مؤلف و شارح آن و نیز شیوة تحقیق ارایه می شود و سپس بخش مورد نظر از کتاب الشافی همراه با برخی حواشی تقدیم ارباب فضل و دانش می گردد. آنچه که در این تحقیق انجام شده به طور خلاصه به قرار زیر است: 1) مقابلة متن کافی با نسخه ای که توسط آیة الله والد مدظله با بیش از 10 نسخة معتبر مقابله شده است. چنانچه بین نسخة اصل و نسخة یاد شده اختلافی وجود داشته باشد و تفاوت در معنا ایجاد کند، مورد اختلاف در پاورقی با عبارت«فی بعض النسخ» آورده شده است. 2) مقابله نسخة اول«اصل» با نسخة«ل» و آنجا که در نسخة«ل» وجود نداشته و در«اصل» بوده با علامت(«ل» -) و هر جا که در نسخة«ل» اضافه شده که در«اصل» خط خورده و یا وجود ندارد با علامت(«ل»+) در پاورقی آورده شده است. 39 تقطیع و ویرایش متن. 4) اضافه کردن حاشیه های موجود در نسخ و ویرایش آنها. 5) شرح برخی از الفاظ، لغات مشکله، معرفی برخی رجال أسناد حدیث با کمک سایر شروح از قبیل: شرح ملا صالح مازندرانی و «الوافی» فیض کاشانی و .... 6) استخراج منابع و مآخذ متن، شروح و حواشی. 7) تغییر شکلی کتاب از شرح مزجی به وضع موجود به منظور تسهیل در فهم.

اختلاف درباب مفهوم، مصادیق و محدودة واژة قرآنی اولوالامر، که در آیات59 و 83 سوره مبارکة نساء به کار رفته، به عصر صحابه و دیدگاههای آنان باز می گردد، از همان دوره تا اوایل قرن گذشته مفسران با گرایش شیعی، اولوالامر را منحصر در معصومین(ع) دانسته و به آیه صبغه ای کلامی و اعتقادی در اثبات ولایت اهل بیت(ع) داده اند. در مقابل مفسران سنی مذهب در اظهار نظرهای متفاوتی اولوالامر را عالمان، حاکمان، فرماندهان نظامی و در نهایت اهل حل و عقد دانسته اند. اما از آغازین دهه ای قرن گذشته و در مواجه با پدیده های سیاسی جدید در امر حکومت، در بازخوانی جدید از منابع دینی، تعدادی از مفسران روشنفکر هر دو مذهب که دغدغة پاسخگویی به چالش های تازه فرا رو را داشته اند گام هایی از دیدگاههای سلف خود فراتر نهاده اند. در اهل سنت«اهل حل و عقد» به عنوان مصداق آیه با دموکراسی غربی مقایسه شده و در شیعه مفسران به خصوص پس از انقلاب اسلامی با وجود اختلاف نظرهایی، مصادیق آیه را اعم از معصومین(ع) دانسته اند. به نظر رویکرد جدید به این مسأله یعنی عام تر دانستن واژه اولوالامر و در عین حال ضابطه مند کردن آن، رویکرد صحیح به این آیه باشد که دلایل و قرائن مختلف توجیه می شود. روایات وارده در این باب هم با همین زاویة دید در چند دسته قابل بررسی اند که از مجموع آن ها همین دیدگاه استنباط می شود.

موضوع رساله نقد و بررسی شبهات آیات تطهیر، اکمال، ابلاغ، طاعت و ولایت می باشد. زیرا شیعه در اثبات حقانیت خود در اندیشة جانشینی بلافصل حضرت امیر(ع) گذشته از استدلال به عقل و سنت از آیات قرآن نیز بهره جسته است. با توجه به این که مسأله امامت و جانشینی رسول خدا(ص) مسأله ای اختلافی بین شیعه و اهل سنت می باشد محور نقد و بررسی بر منابع اهل سنت استوار است که اولا باتوجه به منابع و روایات اهل سنت این آیات دلالت بر جانشینی حضرت علی(ع) می کند یا نه؟ ثانیا اهل سنت در نقد اندیشة شیعه چه شبهاتی دارند؟ ثالثا آیا شبهات اهل سنت بر دلالت این آیات را می توان براساس منابع و اندیشة اهل سنت پاسخ گفت یا نه؟ بر این اساس بحث در تقریر استدلال شیعه به ایات، براساس منابع شیعه و در پاسخ ها بر منابع اهل سنت استوار می باشد و اگر در موردی نیز به منابع شیعه استدلال شده است به عنوان مؤید می باشد نه دلیل. با توجه به این که مسأله جانشینی رسول خدا(ص) و امامت امت اساسی ترین مسأله اختلافی شیعه و اهل سنت می باشد، اهل سنت تمام توان خود را در این بحث بکار گرفته اند تا دلالت آیات را مخدوش جلوه دهند از این جهت حوزة شبهات در این آیات بسیار گسترده می باشد از قبیل شبهات شأن نزولی، ادبی، سیاقی، حدیثی، کلامی، سیاسی، تاریخی، اقتصادی و که روش تحقیق نیز متناسب با شبهات مطرح شده متفاوت می باشد که گاه تحلیلی، توصیفی، و گاه قیاسی و استدلالی می باشد. از طرفی چون هدف اصلی در این نوشتار نزدیک کردن عقاید فرقه های مسلمان می باشد ادبیات به کار گرفته شده در آن ادبیاتی علمی و منطقی و بهدور از ادبیات توهین و تحقیر شخصیتهای مورد احترام گروههای اسلامی می باشد. بر این اساس به این نتیجه رسیده ایم که مشترکات گروههای اسلامی بیش از مختلفات آنها می باشد و اگر هر دو گروه عمده بین شیعه و اهل سنت ضعفهای داخلی خود را از بین برده و به منابع اسلام و مسلمانان توجه کننددست یابی به وحدت کار چندان مشکلی نیست و راههایی برای رسیدن به آن پیشنهاد شده است. از نظر ساختاری رساله مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل و یک خاتمه می باشد که در مقدمه مباحث پیش نیاز و در هر یک از فصل ها نقد و بررسی یکی از آیات و در خاتمه تفاوتها و تشابه ها و پیشنهادها مطرح شده است.

تفسیر المنار یکی از پرآوازه ترین تفاسیر قرن چهاردهم است. این پایان نامه در نه فصل با این مباحث نوشته شده است: فصل نخست، کلیات: تعریف موضوع، پیشینه، اهداف و انگیزه های انتخاب موضوع؛ فصل دوم، شرایط اجتماعی فرهنگی مصر در زمان نگارش المنار (اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14ق)؛ فصل سوم، زندگی علمی و عملی پدیدآورندگان المنار (محمد عبده و محمدرشید رضا) و ساختار این تفسیر؛ فصل چهارم، تفسیر از نگاه نگارندگان المنار: معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، رابطه آن با تأویل، علوم مورد نیاز مفسر، تفاسیر و روند تفسیری پیش از المنار؛ فصل پنجم، دیدگاه پدیدآورندگان این تفسیر در باب برخی مباحث علوم قرآنی چون اعجاز قرآن و نسخ؛ فصل ششم، بررسی مبانی تفسیری المنار: اهداف و مقاصد قرآن از دیدگاه مفسّران، قلمرو مباحث قرآن (جامعیت قرآن) از نگاه این تفسیر؛ فصل هفتم، تفسیر قرآن به قرآن، کاربرد روایات تفسیری و به کارگیری عقل در تفسیر مزبور؛ فصل هشتم، مباحث اجتماعی و شیوه طرح آن در المنار و گرایش های وهّابی مسلکانه و ضدشیعی المنار؛ فصل پایانی، نتایج به دست آمده از پژوهش.

موضوع پژوهش حاضر نقد عقاید و آراء وهابیت در مسأله توسل با استناد به قرآن و سنت پیامبر اکرم(ص) می باشد. جهت گیری کلی این پژوهش، تحلیل و بررسی دقیق مهم ترین مباحث مرتبط با توسل به پیامبر اکرم(ص) و اولیاء دین با نگاهی قرآنی و روایی و از زاویة عقل، به گونه ای تطبیقی میان آراء و نظریات وهابیت و اندیشمندان اهل سنت و شیعه می باشد. نخستین بخش رساله، به طراحی مسأله و بیان ساختار اساسی پژوهش اختصاص یافته است. لفظ الوسیله دو بار در قرآن مجید آمده است: یک بار در آیة شریفة ‎35 از سوره مائده که می فرماید: ص... و ابتغوا الیه الوسیله... ؛ و بار دیگر در آیة کریمة ‎57 از سورة اسراء که فرموده است: أولئک الذین یدعون یبتغون الی ربهم الوسیلة . با مداقة در منابع اسلامی به این نتیجه می رسیم که توسل، مشتمل بر سه قسم کلی است: الف) توسل های مشروع. شامل توسل به ذات خدا، اوصاف او، ایمان و اعمال صالحه، قرآن، توسل به نبی اکرم(ص) در روز قیامت و آثار و دعا و محبت آن حضرت در زمان حیات ایشان. ب) توسل های غیر مشروع، شامل توسل به طاغوت و بت ها و توسل به انبیاء و اولیاء الهی، با این اعتقاد که آنها مستقل می باشند. ج) توسل های مورد اختلاف. مشتمل بر توسل به حق نبی در حیات برزخی، توسل به دعاوی نبی و آثار وی و همچنین توسل به اولیاء الهی در حیات برزخی آنان. اصل توسل مورد اتفاق همة مسلمانان، اعم از اهل سنت، شیعه وحتی وهابیان است و همگان معتقدند که باید بین بندگن و خالق وسیله ای باشد تا آنان به خدا تقرب جویند و مورد عنایت حضرتش قرار گیرند؛ ولی در تعیین مصداق یا مصادیق توسل بین دانشمنان مسلمان اختلاف نظر وجود دارد. از روایات اهل بیت(ع) چنین استفاده می شود که بهترین وسیله برای نزدیکی بندگن به خدا، پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت ایشان هستند.