آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«شیطان» همواره در قصه ها، داستان ها، اسطوره ها و ادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به وضوح ویژگی های برجسته شیطان را نمودار ساخته است. در این گفتار، شخصیت دکتر حاتم بر اساس این ویژگی ها از منظر اسطوره و تا حدودی از نظرگاه دینی و ادبی تحلیل و در پایان به دلایل کاربرد این اسطوره و دیگر اسطوره ها در داستان با توجه به ذهنیت نویسنده اشاره شده است.

چکیده فارسی : آدم و حوا در کتاب مقدس، الهیات و ادبیات: گناه، شفقت و بخشش، بررسی گسترده ای از روایت آدم و حوا است که برای اولین بار در کتاب مقدس عبری دیده شد اما توسط پولس قدیس در عهد جدید جان تازه ای به آن بخشید. رفتار پولس با آدم و حوا، به ویژه تعیین او از مسیح به عنوان آدم دوم، تأثیر زیادی در مسیحیت داشته است. پیتر الی این روایت غنی را در طول تاریخ دنبال می‌کند و اساس آموزه گناه اولیه در مسیحیت را فراهم می‌کند، در دوران مدرن به گمانه‌زنی‌های الهیاتی منجر می‌شود و به لحاظ موضوعی وارد عرفان و ادبیات می‌شود. تنها زمانی می توان به قدرت روایت آدمی پی برد که آن را یک افسانه واقعی اما غیرتاریخی بدانیم. «حقیقت» اسطوره در توانایی آن برای تحریک تفکر و آشکار کردن اعماق تجربه انسانی نهفته است. آگوستین این را فهمید، جولیان نوریچ و حتی نویسنده بلژیکی داستان‌های اسرارآمیز، ژرژ سیمنون، که احساس عمیقی از جهانی بودن ضعف انسانی و امکان بازخرید چیزهای از دست رفته داشت. مایگر، کارآگاه سیمنون، خود را "مدیریت سرنوشت" می دید. آموزه گناه اولیه، این تصور که انسان ها دارای آسیب پذیری مشترک هستند، می تواند راه را برای شفقت و بخشش باز کند. همانطور که شکسپیر در Measure for Measure نشان می دهد، آگاهی از ضعف در خودمان باید ما را به سمت شفقت نسبت به دیگران سوق دهد. به رسمیت شناختن نوعی «دموکراسی گناه» می‌تواند ما را از این که برخلاف آنها در ضعفشان بهتر از دیگران ندانیم و حق قضاوت درباره آنها را نداشته باشیم. بنابراین، شفقت درهای بخشش را باز می کند. پیشرفت از گناه به شفقت و بخشش قلب این کار را تشکیل می دهد.

داستان آدم و حوا در تورات، انجیل و قرآن آمده و در بسیاری از کتب دینی و تاریخی و به زندگی آنها در بهشت، هبوط و مصائبشان بر زمین اشاره شده است. پژوهشگران و مفسران بسیاری در زمینه این داستان صاحب‌نظر بوده و آرایی داشته اند. محتوای این داستان در منابع مسیحیت و اسلام تا حد زیادی به هم شباهت دارد و از عناصر نمادینی تشکیل شده که به داستان، معنای ویژه ای بخشیده است. برخی هنرمندان نیز به تصویر کردن داستان پرداخته اند.در این پایان نامه، کیفیت محتوایی برخی از نگاره های موجود، شیوه روایت عناصر داستان به مدد تصویر و نحوه استفاده از عناصر نمادین در تصویرسازی داستان آدم وحوا مورد بررسی قرار می گیرد. پرسش اصلی این پژوهش شباهتها و تفاوتهایی است که از منظر نمادین در نگاره های مذکور دیده می شود.انتخاب تصاویر مناسب و مرتبط با موضوع این پایان نامه، با توجه به محدودیت نگارنده برای دسترسی به نگاره های موجود در قرنهای 11-8 هجری قمری در جهان اسلام و صدر مسیحی (زمان پیدایش اولین نمونه های تصویری داستان هبوط آدمو حوا) تا دوران رنسانس متاخر(اوایل قرن 16میلادی) می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و شیوه دستیابی به اطلاعات و گردآوری داده ها و تصاویر بر اساس مطالعه منابع کتابخانه ای و اینترنتی بوده و شیوه نمونه گیری به صورت نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس می باشد. با مطالعه در این مورد مشخص می شود که عناصر تصویری داستان با گذشت زمان، دچار تغییر و تمایز می گردند.این تغییر و تفاوت با رجوع به تحولات مفهومی و سنتهای قراردادی تصویرگری در جامعه هنرمندان مسیحی قرون وسطیو هنرمندان مسلمان جهان اسلام، مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرند.واژگان کلیدی:هبوط، آدم وحوا، بهشت، درخت و میوه ممنوعه، ابلیس، مار، طاووس

داستان خلقت آدم و حوا به عنوان سرآغاز خلقت انسان در کتاب آسمانی قرآن و نیز در عهد عتیق بیان شده است. با توجه به اینکه دو دین ابراهیمی اسلام و یهودیت ریشه در وحی الهی دارند، نباید تفاوتی میان روایت این دو کتاب از داستان خلقت آدم و حوا وجود داشته باشد، اما با بررسی حکایت این دو کتاب از داستان مزبور، اختلاف بسیاری را شاهدیم که نشان از راه یافتن دست تحریف در عهد عتیق دارد؛ چرا که دلایل متقنی وجود دارد که قرآن کریم از گزند تحریف مصون مانده است، اما در مورد عهد عتیق چنین نیست. گرچه یهودیان ارتدوکس معتقد به عدم تحریف کتاب خود هستند، اما شواهد بسیاری از جمله در خود این داستان، خلاف آن را نشان می دهد. البته مشترکات متعددی نیز در روایت هر دو کتاب از این داستان یافت می شود.