آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله نخست دربارۀ تصویر حوا، در مقام اولین زن در داستانِ آفرینش قرآن و عهدین، به ‌طور مقایسه‌ای سخن می‌گوید و به ابعاد جایگاه انسانی، تقصیر در هبوط و مجازات گناه نخستین او می‌پردازد؛ سپس پیامدها و بازنمایی‌های این تصویر الاهیاتی را در ادبیات و هنر دو جهان مسیحی و اسلامی بررسی و مقایسه می‌کند. این هدف با گردآوری داده‌ها و کاوش در اسناد کتاب‌خانه‌ای و آثار هنری در قالب مطالعه مقایسه‌ای خُرد و متوازن به نحو تبارشناختی در بخش اول، یعنی بررسی داستان آفرینش در قرآن و عهدین، و به نحو مقایسه‌ای نامتوازن در بخش دوم، یعنی تأثیر منابع الاهیاتی بر ادبیات و هنر، صورت گرفته است. حاصل این واکاوی نشان می‌دهد تصویر حوا در عهدین عاری از اسطوره‌های زن‌ستیزانه نیست و خلق‌شدن از دندۀ چپ، وسوسۀ آدم و تقصیرکاری در هبوط و مجازات حوا متفاوت با آدم تصویر شده است، در صورتی‌ که قرآن چنین تصویری ترسیم نمی‌کند. به ‌هر حال، گذشته از ادبیات و هنر غربی که تصویر عهدینی حوا را بازنمایی می‌کند، برخی آثار ادبی و هنری اسلامی نیز متأثر از همان تصویرند و با تصویر قرآنیِ حوا مطابقت ندارند.

در قرآن کریم آیات متعددی در مورد کیفیت خلقت اولیه بشر بیان شده است، بیشتر این آیات به تفصیل آفرینش حضرت آدم علیه السلام را بیان نموده و کمتر به چگونگی خلقت حضرت حوا علیه السلام به صورت صریح پرداخته شده، لذا ابهامات بیشتری در این زمینه وجود دارد که مفسرین قرآن طی تفسیر آیات مربوط به آفرینش آدم و خلقت اولیه انسان، به تشریح و رفع این ابهامات پرداخته اند، و در این میان ابن جریرطبری درتفسیر آیاتی که به نوعی به آفرینش حضرت حوا علیها السلام اشاره شده، با استناد به روایاتی، آفرینش حضرت حوا را ازبدن ( استخوان پهلوی چپ) حضرت آدم علیه السلام می داند. در این مقاله با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام و همچنین نظر بسیاری از مفسرین شیعه و اهل سنت، نظر طبری در این زمینه نقد و رد شده و آفرینش حضرت حوا علیها السلام از گل (خاک) اثبات شده است.

این پایان نامه پژوهشی تطبیقی درباره بهشت محل سکونت آدم و حوا با تکیه بر اطلاعات موجود در قرآن و حدث و تورات است و عنوان های آن به این قرار است: داستان خلقت آدم در شش سوره قرآن، بهشت آدم و حوا در تورات، بهشت آدم و حوا در تفاسیر و احادیث

پژوهش حاضر مشتمل بر پنج فصل با این عنوان هاست: فصل اول، ترتیب داستانی آیات قرآن؛ فصل دوم، نقل و نقد گفتار مفسرین قرآن: خلقت آدم، خلافت، آفرینش حوا، تعلیم اسماء، فرشته یا جن بودن ابلیس، بهشت آدم، عصمت پیامبران، ماهیت شجره ممنوعه، نکاح اولاد آدم؛ فصل سوم، سفر پیدایش؛ فصل چهارم، نقل و نقد گفتار مفسرین تورات: خدا در داستان خلقت، جایگاه زن، نقش مار در داستان آدم و حوا، درخت معرفت خیر و شر؛ فصل پنجم، مقایسه روایات تورات با قرآن: تشابه ظواهر، تشابه تفاسیر، تفاوت ظواهر، تفاوت تفاسیر.