آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫امامت و خلافت بلافصل امير مؤمنان علي عليه السلام از مسائلي است که حتي اهل سنت نيز اجمالاً بدان معترفاند؛ هر چند برخي آن را به گونه اي توجيه ميکنند و برخي نيز آن را پذيرفتهاند. اين پژوهش در پنج فصل، اين موضوع را با توجه به اعترافات علماي اهل سنت و روايات حذف شده در نسخ جديد منابع اهل سنت بررسي نموده است. نويسنده پس ازکليات، حديث شريف ثقلين، ولايت، منزلت و غدير را بررسي کرده و درباره هر يک از اين احاديث، به بررسي متن و سند و دلالت و برخي موارد ديگر پرداخته است. حديث شريف ثقلين، از احاديثي است که در مهمترين و بزرگترين منابع روايي اهل سنت، از جمله صحاح سته نقل شده و اين بهترين دليل بر صحت سند اين روايت است؛ چنان که بسياري از بزرگان اهل سنت به اين مطلب معترفاند. دلالت روشن اين حديث، باعث شده است که بسياري از بزرگان اهل سنت، به محتواي آن اعتراف کنند. در سند حديث ولايت هيچگونه خدشه و ضعفي نيست و بزرگان اهل سنت بر آن مهر تأييد زدهاند. حتي اَلباني وهابي، سه سند از اسناد و طرق آن را تصحيح و توثيق کرده است. به لحاظ دلالت نيز، خلافت و ولايت امام علي عليه السلام را به روشني ثابت ميکند. حديث منزلت را بيش از بيست نفر از صحابه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نقل کردهاند و اهل سنت نيز بر صدور آن از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم توافق دارند و به روشني بر ولايت و خلافت امام علي عليه السلام دلالت دارد. حديث شريف غدير نيز به لحاظ سند از احاديث متواتر نزد فريقين است و بزرگان اهل سنت بر صحت و تواتر آن، صحه گذاشتهاند و به وضوح بر خلافت وجانشيني اميرمؤمنان علي عليه السلام دلالت دارد. نتيجه اينکه مباني اعتقادي مذهب تشيع و اهل بيت( به قدري استوار است که زير بناي آن در منابع روايي دست اول اهل سنت نيز قابل دستيابي است.

---

‫عقل به عنوان چراغ دروني، انسان را بر تشخيص نيک از بد و مقايسه و تحليل قادر ميسازد. اين پژوهش در پنج بخش، به بررسي نقش امام علي عليه السلام در احياي عقلگرايي پرداخته است. نويسنده در کليات، به معنيشناسي عقل و معني عقلگرايي پرداخته است. سپس به عقلگرايي پيش از ظهور اسلام و عقلگرايي پس از ظهور اسلام پرداخته است. ظهور اسلام به عنوان آغاز عصر عقلگرايي، معرفي شده و عقلگرايي و تفکر عقلاني در قرآن و روايات بررسي شده است. بخش بعدي به نقش امام علي عليه السلام در کاربرد عقل و تأسيس فکر فلسفي در اسلام، اختصاص يافته است. امام علي عليه السلام مظهر عقل و عقلگرايي است و از ديدگاه آن حضرت، عقل از جايگاه و منزلت والايي برخوردار است. همچنين نقش آن حضرت در تأسيس تفکر عقلاني و سيره عملي آن حضرت در تفکر عقلاني بيان شده است. در اين رابطه ميتوان به طرح مباحث اعتقادي از سوي آن حضرت اشاره نمود که عبارتاند از: 1. طرح شيوههاي معرفت در باب خداشناسي چون شناخت خدا از طريق ذات خويش، از طريق معرفت نفس، از طريق معرفت آفاق و از طريق نظم پديدهها؛ 2. طرح براهين عقلي در خداشناسي چون برهان حرکت، برهان حدوث و قدم و برهان صديقين؛ 3. مسئله معرفت کنه ذات و صفات خدا؛ 4. سخنان امام عليه السلام در تبيين اقسام توحيد؛ 5. مسئله عدل در افعال الهي؛ 6. مسئله قضا و قدر؛ 7. ضرورت بعثت انبيا?؛ 8. ضرورت امامت؛ 9. مسئله معاد. در پايان، تأثير خردورزي امام علي عليه السلام در حوزه تفسير آيات قرآن و در مجادلات کلامي و همچنين بر نحلههاي فکري معتزله، اشاعره و شيعه بيان شده است. نتيجه اينکه امام عليه السلام در فهم و تبيين باورها و تعاليم اساسي اسلام، از عقل به عنوان منبع و ابزار کمک گرفته و در ترويج عقل نظري و عملي، نقش ارزنده و تأثيرگذاري داشته است.

‫پايان نامه حاضر در سه بخش وبا عنوان امام على (ع) واحياى فرهنگ قرآن سامان يافته است. بخش اوّل: به كليات موضوع، ضرورت پژوهش، پرسشها واهداف پژوهش وتعريف لغت فرهنگ واصطلاح آن اختصاص يافته است. بخش دوم: به شاخصهاى اصلى فرهنگ قرآن، ونگاهى به واپسين تلاشهاى پيامبر اكرم (ص) در ابقاى امت بر فرهنگ وحى وافول تدريجى فرهنگ قرآن پس از رحلت رسول خدا (ص) پرداخته شده است. بخش سوم: با عنوان امام على واحياى فرهنگ قرآن، شايستگى‏هاى امام على بر احياى فرهنگ قرآن واحياى فرهنگ قرآن در سيره گفتارى امام على (ع) واحياى فرهنگ قرآن در سيره حكومتى امام على (ع) مورد ارزيابى قرار گرفته است. در پايان خلاصه مطالب پايان نامه مى‏باشد.

---

---

---