آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه با دو هدف اصلی تبیین رهیافت حضرت علی(ع) به مقوله آزادی سیاسی به مثابه یکی از مفاهیم محوری در علوم سیاسی و تاثیر و نقش آزادی سیاسی در بروز مشکلات حکومت آن حضرت سامان یافته است. بدین منظور کاوشی عمیق و گسترده در چهل سال از تاریخ صدر اسلام با تمرکز بر پنج سال اخر عمر آن حضرت به عمل آمده است. سوال های اصلی پژوهش حاضر این است که مولفه هاو مقومات آزادی سیاسی تا چه میزان در اندیشه سیاسی و سیره حکومتی حضرت علی (ع) مشاهده می شود؟ و بنیان های نظری حضرت در خصوص آزادی سیاسی در عرصه عمل در عصر زمامداری با چه چالش ها و مشکلاتی مواجه گردید و خاستگاه جامعه شناختی این مشکلات و موانع کدامند؟ در پاسخ به این دوپرسش دو فرضیه اصلی بدین صورت تدوین یافته است که اولا مولفه ها و مقومات آزادی سیاسی در اندیشه و سیره ایشان به درجه زیادی مشاهده می گردد و ثانیا انحراف از اصول و ارزش های اصیل اسلامی (قرآن و سنت) و زوال تدریجی آزادی سیاسی در عهد خلفای سه گانه به ویژه عثمان و احیای فرهنگ جاهلیت سرمنشا مشکلات و موانع حکومت حضرت علی تلقی می شود. در پایان با تجزیه و تحلیل داده ها و اسناد متعدد این نتیجه حاصل می شود که آزادی سیاسی در تحولات صدر اسلام نقشی کلیدی داشته است به نحوی که ریشه بهش قابل توجهی از موانع و مشکلات حکومت حضرت علی(ع) را بایستی در تحلیل و تضعیف تدریجی آزادی سیاسی در دوره زمامداری خلفای سه گانه جستجو کرد. به واقع حکومت حضرت علی علیه السلام احیاء مجدد سنت نبوی آزادی سیاسی محسوب می شود.

این پژوهش با موضوع عدالت اجتماعی از منظر حضرت علی ع اصلی ترین دغدغه اش آن است که بداند عدالت از نظر حضرت علی ع چیست. پاسخ این سوال که در واقع فرضیه ما در این پایان نامه است عبارت است از عدالت اجتماعی امر نظر مولای متقیان یعنی دادن هر حقی به صاحب آن که این امر زمانی صورت می گیرد که سه عنصر در آن باشد. فرهنگ حق مداری 2- دستگاه قضائی سالم 3- دستگاه اجرایی کارآمد. این پژوهش از چهار فصل و یک خاتمه تشکیل شده که بیان می شود: ا- در فصل اول کلیات و مفاهیم بحث شده که عبارتند از مفهوم سوسیالیسم کمونیسم و لیبرالیسم تعریف عدالت اجتماعی فقر و غنی آزادی امنیت و محبت. 2- در فصل دوم عدالت اجتماعی از منظر نظام های سوسیالیسم و لیبرالیسم و آنگاه عدالت در میان اندیشمندان مسلمان و بخشی از نحله های اسلامی مورد کنکاش قرار گرفته است. و نکته قابل توجه در بحث مکاتب اجتماعی مذکور در آنست که هر دو فصل که دیدگاه اندیشمندان مسلمان و بخشی از نحله های اسلامی اشاعره معتزله و امامیه درباره عدالت اجتماعی آمده است آنچه که در این میان از اهمیت زیادی برخوردار است آنست که عدالت در نگاه آنان معلول شریعت است یعنی عدالت زمانی اجراء می شود که احکام و قوانین شریعت در جامعه اجراء شود. 3- فصل سوم پایه های عدالت اجتماعی از منظر امیرالمومنین علی بن ابیطالب ع را به خود اختصاص داده است که عبارتند از: 1- فرهنگ حق مداری 2-دستگاه قضائی سالم3- حاکمان اجرایی کارآمد. 4-در فصل چهارم که با عنوان شکوفه های عدالت بحث دنبال شده است عبارتنداز: 1- ایجاد رفاه اجتماعی- اقتصادی 2-مساوات 3-آزادی4-امنیت 5-محبت و مراد از شکوفه آنست که مردم این مقولات یاد شده را در زندگی لمس کنند و با جان و دل احساس نمایند. آنگاه است که شیرینی و میوه عدالت را چشیده اند و در نهایت با یک جمع بندی کلی از مطالب و مرور مجدد بحث به پایان رسیده است.