آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آیا خداوند با آفریدگان همانندی‌هایی دارد، «به ویژه آدمیان» یا پاک از آنها فرامی‌گذرد؟ برگ‌های فراوانی از کتاب حاضر را می‌توان در سایة سنگین اندیشه به این پرسش جهان‌شمول مطالعه کرد. هیوم چهاربخش نخست این کتاب را در سال 1751 به رشتة تحریر درآورد و دست‌نوشتة نخستین خود را در دهة 50 به شماری از دوستان برگزیده‌اش سپرد و نظر ایشان را جویا شد. وی دست‌نوشته را حدودا به سال 1761 بازبینی و اصلاح کرد. این گفت‌وگوها دو سال و نیم پس ازمرگ هیوم و به همت برادرزاده‌اش منتشر شدند.

‫پايان نامه حاضر مي‌کوشد با رويکردي تطبيقي، ديدگاه‌هاي ديويد هيوم يکي از مشهورترين فلاسفه تجربه گرا و ماترياليست هاي غرب و نظريات استاد مرتضي مطهري( به عنوان يکي از متفکرين مطرح در عرصه فلسفه و کلام اسلامي را درباره اصل عليت و قواعد فلسفي مربوط به آن بررسيده و ارتباط اين اصل و قواعد آن با مقولاتي همچون: خدا، طبيعت، تجربه، جبر و اختيار، معجزه و... را تجزيه و تحليل کند. اين پژوهش در چهار فصل، زواياي فکري هر کدام از اين دو فيلسوف را در زمينه اصل عليت و قواعد مربوط به آن منعکس کرده است. در فصل اول نخست به صورت اجمالي زندگاني و شخصيت ديويد هيوم و شهيد مطهري واکاوي شده، آن‌گاه سير تاريخي بحث عليت و مفهوم شناسي آن، تعريف لغوي و اصطلاحي عليت، ملاک نيازمندي به عليت و نظريات مختلف دراين باره تبيين مي‌گردد. نويسنده در فصل دوم به تحليل اصل عليت پرداخته و نوع نگارش ديويد هيوم از پديده علت و معلول، شاخصه‌هاي عليت و تحليل شهيد مطهري از اين اصل را با يکديگر مقايسه کرده و تفاوت ديدگاه‌هاي آن‌ها در اين زمينه و نيز درباره منشأ ضرورت و تصور عليت را منعکس مي‌سازد. در فصل سوم ادلّه نفي عليت از جانب ديويد هيوم و دليل‌هاي اثبات آن از جانب شهيد مطهري مطرح گرديده و ديدگاه‌هاي هيوم در نفي علت و معلول نقد و ارزيابي شده است. رابطه اصل عليت با مقولاتي ديگر، مانند خداوند و نقش او در حدوث و بقاي جهان، آفرينش هستي، طبيعت و تجربه، جايگاه افعال انسان در اختيار او و مسأله معجزه، از مباحث فصل چهارم اين نوشتار محسوب مي‌شود، که در آن ديدگاه ديويد هيوم درباره اصالت داشتن طبيعت و معرفت حسي و تجربي و تأکيد شهيد مطهري بر معرفت عقلاني به عنوان معرفتي فراتر از معرفت حسي و تجربي، ادله قائل شدن به جبر و رابطه معجزه با قوانين طبيعت از منظر اين دو فيلسوف بيان مي‌شود. در پايان و در يک تطبيق و نتيجه‌گيري اجمالي، اشتراک نظرها و اختلاف نظرهاي ديويد هيوم و شهيد مطهري درباره اصل عليت، رابطه علت و معلول و رابطه اصل عليت با مقولاتي ديگر به تصوير درآمده است.

رساله‌ای درباره طبیعت آدمی اثری ارزشمند به قلم برجسته‌ترین فیلسوف انگلیسی است. تقریباً همه فیلسوفان بر این اتفاق‌نظر دارند که او بزرگ‌ترین فیلسوف تاریخ بریتانیا و مکتب تجربه‌گرایی بوده است. این کتاب یکی از مهم‌ترین متون کلاسیک فلسفه غربی است که محتوای آن عموماً در قرن بیستم مورد التفات جدی فلاسفه قرار گرفت. اهمیت این کتاب فقط در بیدار کردن کانت از خواب جزمیت خلاصه نمی‌شود؛ بلکه بدون شک سرچشمه اصلی فلسفه تحلیلی معاصر این کتاب است. از آن‌جا که محتوای آن در عصر هیوم بسیار نامتعارف و دور از ذهن بود، هیچ واکنش جدی‌ای به دنبال نداشت. در مقابل، در عصر حاضر هر روز بیشتر جان می‌گیرد و بیشتر می‌درخشد. حتی یافته‌های جدید علوم شناختی تا حد زیادی در تطابق با یافته‌های هیوم قرار دارد. جلال پیکانی، مترجم این کتاب، کوشش کرده‌ است تا حد ممکن زبان کلاسیک اثر در ترجمه فارسی آن نیز منعکس شود.

رساله‌ای درباره طبیعت آدمی اثری ارزشمند به قلم برجسته‌ترین فیلسوف انگلیسی است. تقریباً همه فیلسوفان بر این اتفاق‌نظر دارند که او بزرگ‌ترین فیلسوف تاریخ بریتانیا و مکتب تجربه‌گرایی بوده است. این کتاب یکی از مهم‌ترین متون کلاسیک فلسفه غربی است که محتوای آن عموماً در قرن بیستم مورد التفات جدی فلاسفه قرار گرفت. از آن‌جا که محتوای آن در عصر هیوم بسیار نامتعارف و دور از ذهن بود، هیچ واکنش جدی‌ای به دنبال نداشت. در مقابل، در عصر حاضر هر روز بیشتر جان می‌گیرد و بیشتر می‌درخشد. حتی یافته‌های جدید علوم شناختی تا حد زیادی در تطابق با یافته‌های هیوم قرار دارد. جلال پیکانی، مترجم این کتاب، کوشش کرده‌ است تا حد ممکن زبان کلاسیک اثر در ترجمه فارسی آن نیز منعکس شود. رساله‌ای درباره طبیعت آدمی اصلی‌ترین اثر دیوید هیوم است که منظومه فکری و فلسفی وی بیش از همه در این اثر قابل ردیابی است. این کتاب در ادامه کتاب رساله‌ای درباره طبیعت آدمی کتاب اول: در باب فهم است که پیش‌تر انتشارات ققنوس منتشر کرده بود. این کتاب شامل کتاب دوم: در باب انفعالات و کتاب سوم: در باب اخلاق است.