آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه، پس از سال‌ها نفی و انکار هگل، به خصوص در قلمرو فلسفه تحلیلی، شاهد اقبال گسترده‌ای به اندیشه‌های هگل هستیم، به نحوی که برنشتاین از آن به بازگشت روح هگل تعبیر می‌‌‌کند. تفکر مدرن ما دِین بسیاری به سنت کانتی­ـ‌هگلی دارد. هگل اگر چه خود به نوعی متفکّری کانتی است، لیکن نقدهای او به عقل استعلایی کانت عرصه تفکّری را به وجود می­آورد که در اندیشه معاصر ما نقش حیاتی ایفاء می­کند. هابرماس، به عنوان مدافع مدرنیته اندیشه معاصر را در جریان جنبش استعلازدایی ترسیم می‌کند که اگر چه از طرفی به نقش بی­بدیل هگل در به وجود آوردن آن اذعان دارد، لیکن بر خلاف تصور جریان هگلی معاصر خودِ هگل را بدان متعلق نمی­داند. در واقع هابرماس در کم و کیف تأثیرگذاری و قبول برخی استلزامات اندیشه هگلی برای جنبش مذکور مناقشه‌ای را با هگلیان معاصر مطرح می‌کند که این مقاله به بررسی آن می‌پردازد. این بحث ضمن روشن ساختن برخی نکات معرفت‌شناختی اهمیت ویژه خودش را در پوشش دادن به یکی از دغدغه‌های اصلی تاریخ تفکّر، یعنی، اختیار و مسؤلیت فردی می­یابد

ترجمه ماشینی : این کتاب ارزیابی جامعی از دو فیلسوف سیاسی برجسته پس از جنگ جهانی دوم، جان رالز و یورگن هابرماس ارائه می دهد. هر دو مرد می‌پرسند که چگونه می‌توانیم تحت قوانین اجباری آزاد و خودمختار باشیم و چگونه می‌توانیم مجموعاً از عقل خود برای توجیه اعمال قدرت سیاسی استفاده کنیم. در دموکراسی‌های مدرن کثرت‌گرا، نمی‌توان انتظار داشت که شهروندان بر اساس وفاداری مشترک به آموزه‌های متافیزیکی یا دینی جامع در مورد افراد یا جامعه، در مورد هنجارهای اجتماعی به توافق برسند، و بنابراین هر دو فیلسوف به پرسش‌های اساسی در مورد چگونگی یک چارچوب الزام‌آور هنجاری برای استفاده عمومی از عقل پرداختند. ممکن و قابل توجیه باشد هدریک مفهوم معقول بودن را بر اساس لیبرالیسم سیاسی رالز و نظریه عقلانیت ارتباطی که مفهوم رویه ای هابرماس از دولت قانون اساسی دموکراتیک را حفظ می کند، بررسی می کند. کتاب او راولسیانیسم رایج در دنیای انگلیسی-آمریکایی امروز را به چالش می کشد و در عین حال از نظریه هابرماس که اغلب ضعیف درک شده است به عنوان جایگزینی برتر دفاع می کند.

ترجمه ماشینی: پلورالیسم فلسفی معاصر اجتناب ناپذیری و مشروعیت دیدگاه‌ها و ارزش‌های اخلاقی متعدد را به رسمیت می‌شناسد و جداسازی اصول مرتبه بالاتری را که بر مبنای آن نظریه عدالت استوار است، دشوار می‌سازد. راینر فورست، یکی از اعضای برجسته جدیدترین نسل فیلسوفان مکتب فرانکفورت، که برای رویارویی با این چالش قیام می‌کند، ساختاری «مستقل» از عدالت را تصور می‌کند که بر اساس آنچه او حق اخلاقی اساسی برای توجیه می‌نامد، شکل می‌گیرد. فورست با شناسایی این حق از منظر فلسفه اخلاق آغاز می کند. سپس، از طریق یک تحلیل انتقادی مبتکرانه و دقیق، مؤلفه های اصلی عدالت اجتماعی و سیاسی - آزادی، دموکراسی، برابری و مدارا - را به هم پیوند می دهد و آنها را به حق توجیه می پیوندد. نظریه حاصل، «قدرت توجیهی» را به عنوان مسئله اصلی عدالت در نظر می گیرد، و فورست استدلال می کند که با اتخاذ این رویکرد، می توانیم اصول عدالت را به صورت گفتمانی، به ویژه در رابطه با عدالت فراملی و مسائل حقوق بشر، «ساخت» کنیم. فورست در حالی که نظریه خود را می سازد، با کار فیلسوفان انگلیسی-آمریکایی مانند جان رالز، رونالد دورکین و آمارتیا سن و نظریه پردازان انتقادی مانند یورگن هابرماس، نانسی فریزر و اکسل هانت درگیر می شود. فورست با موضوعات متعدد، از سیاست و قانون گرفته تا اعتراض اجتماعی و مفاهیم فلسفی عقل عملی، ادعاهای متضاد را حول یک نظریه منفرد و کشسان درباره عدالت گرد می آورد.

ترجمه ماشینی: از نویسنده: «هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی انتقادی نظریه پراکسیس ارتباطی جی. هابرماس به عنوان پیشرفته‌ترین مرحله در بسط نظریه انتقادی موضوع، جامعه، تاریخ و دین است که آغاز و برای اولین بار تبیین و ترویج شده است. توسط M. Horkheimer، Th. W. Adorno، W. Benjamin، H. Marcuse، E. Fromm، A. Sohn-Rethel و دیگران در موسسه تحقیقات اجتماعی در دانشگاه فرانکفورت آلمان، به اصطلاح مکتب فرانکفورت."

سیاست و نسبت آن با اخلاق از جمله مباحث مهمی است که در فهرست موضوعی تأملاتِ نظریِ اغلبِ فیلسوفان در حوزه‌ی اندیشه و علوم سیاسی قرار گرفته و مورد مطالعه و بررسی می‌باشد. در تاریخ اندیشه و علوم سیاسی همواره نسبت این دو بویژه در سه پارادایم کلاسیک، میانه، و مدرن، هرچند با سبک وسیاق متفاوت، از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. از این‌رو، نسبت این دو از منظرهای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. هابرماس، نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه‌ی سیاسی را به ‌طورکلی به دو دوره‌ی کلاسیک و دوره‌ی مدرن تقسیم می‌کند. از نظر وی، در دوره‌ی کلاسیک، اخلاق و سیاست در ارتباط با یکدیگر بودند، اما، در ابتدای دوره‌ی مدرن با دو تحول روش‌شناسانه و موضوعی، فلسفه‌ی سیاسیِ کلاسیک جای خود را به علم یا فلسفه‌ی اجتماعی داد، و اخلاق از سیاست جدا شد. بدین‌سان، سیاست از نهادی که در خدمت تحقق «سعادت» شهروندان است، به نهادِ مدیریت و تکنیکِ کنترل روابط اجتماعی و غرایز انسانی مُبدل می‌شود. هابرماس این ارزیابی را به کانت هم تعمیم می‌دهد. سنجیدن الگوی نظری هابرماس از نسبت اخلاق و سیاست بر اساس مفهوم اخلاق و جمهوریت در اندیشه سیاسی کانت موضوع این پژوهش است؛ تا با توجه به مختصات اندیشه‌ی سیاسی کانت، نشان داده شود که ارزیابی مزبور به وی قابل اطلاق نیست.

عقلانیت از دیدگاه اندیشمندان علوم اجتماعی، مهم ترین نشانه و برجسته ترین شاخص مدرنیته شناخته شده است. برخی آن را جایگزین دین معرفی کرده اند. در این تحقیق به دیدگاه امام خمینی و هابرماس درباره دین و عقلانیت اشاره می شود.هر یک از دو متفکر و فیلسوف مهم و جریان ساز معاصر؛ امام خمینی از اسلام معاصر و یورگن هابرماس از غرب، آرای خاصی درباره مفاهیم دین و عقلانیت دارند.هر دو منتقد عقلانیت ابزاری هستند. امام خمینی، عقلانیت ممیزه و عقلانیت دینی و هابرماس، عقلانیت ارتباطی و عقلانیت انتقادی را جایگزین آن کرده اند. هریک از این دو متفکر براساس مبانی اندیشه ای خود، نگاه خاصی به مقوله دین و عقلانیت دارند.

هدف این پژوهش، بررسی بنیادهای فلسفی سه رویکرد پژوهشی تبیین، فهم و انتقاد و تحلیل نقش و جایگاه هر یک در پژوهش تربیتی است. برای این منظور، از روش پژوهش تحلیل تطبیقی استفاده شد. در پارادایم تبیین، با پذیرش هستی عینی و مستقل جهان از آدمی، پیروی جهان اجتماعی از جهان طبیعی و جدایی واقعیت از ارزش، حقیقت در انطباق با واقعیت سنجیده می شود و از این رو هدف از پژوهش در تربیت، تبیین علی و پیش بینی رفتار آینده بر پایه مطالعه رفتار کنونی قلمداد می شود. در پارادایم فهم با پذیرش تفاوت بنیادی علوم انسانی و طبیعی بر اهمیت دو چندان تفسیر و فهم بویژه در قلمرو تربیت تاکید می شود؛ در فرایند پژوهش تربیتی، معنابخشی به رفتارهای آدمی از سوی پژوهشگری است که خود تفسیرکننده و معنابخش است، صورت می گیرد. این پارادایم به سبب پذیرش جدایی واقعیت از ارزش نقد شده و بر وجود فهم در هر پژوهشی تاکید شده است. از سوی دیگر، آدمی بیش از دلبستگی های فنی و عملی، در جستجوی تغییر جهان برای آزادی و دادگری بیشتر است و روش آن نیز انتقاد است. بر پایه یافته های پژوهش در بررسی چیستی و چرایی پژوهش تربیتی، رویکرد پیوستاری به جای رویکرد پارادایمی، انتخاب و چنین استدلال می شود که هر پژوهش تربیتی متضمن تبیین، فهم و انتقاد است.