آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله به «مفهوم شناسی بطن قرآن از منظر فریقین» اختصاص دارد و برای اولین بار به جمع آوری و بررسی تطبیقی گفتار تمام دانشمندان مفسر و محدث (شیعه و سنی) اقدام کرده است. در این جا به همراه اثبات بطن قرآن، به اثبات صحت وجود بُعد ماورای ظواهر آیات قرآن و ردّ شبهه عدم صحت پرداختن به بطن قرآن نیز به دلیل اشتراک آن با باطنیه، پرداخته شده است. در بخش دیگری از این رساله به بیان دیدگاه های دانشمندان صاحب نظر فریقین (موافقان و مخالفان) با نگرش هایی متفاوت، به امور متفرع بر اثبات اصل بطن قرآن، همچون امکان فهم آن برای غیر پیامبر| و اهل بیت(علیه السلام)، چند راه برای استخراج بطن قرآن و معیارها و ضوابط تمییز بطن معتبر آیات از بطن های غیر معتبر و میزان حجت بودن آن ها بر اساس روش های مختلف، اشاره شده و در پایان نیز نمونه های روایی بطن آیات در مصادر شیعه (با سند و دلیل) مورد بررسی قرار گرفته است.

قرآن کریم و مسألة استعمال الفاظ آن در بیش از یک معنا با این انگیزه آغاز شد تا راهی برای جمع میان تفسیرها و برداشتهای مختلف و چندگانه از برخی آیات را نشان دهد. این موضوع که بیشتر شکل توصیف و تحلیل به خود گرفته در شش فصل تنظیم شده است. مهمترین نکته فصل اول (کلیات) ارایه تعریفی خاص از معنا و تنقیح جایگاه بحث است و فصل بعدی نیز بر همین تعریف مبتنی شده است. در فصل دوم تا حدی تاریخچة بحث گزارش و سعی شده در ضمن آن تطوراتی که در حوز استعمال لفظ در بیش از یک معنا که یک اصطلاح سنتی و اصول فقهی است رخ داده، نیز گستره های این موضوع بررسی و برای خواننده معرفی شود. در فصل سوم میاحثی به بحث گذاشته شده که به گمان مؤلف نوع موضع گیری دربارة آنها در نتیجه بحث اثر مستقیم دارد. این مباحث عبارتند از: تأثیر ویژگی های گویندة سخن در نوع سخن او، تأثیر ویژگی های شنونده در نوع سخن گوینده، تأثیر تاریخ و جغرافیای قرآن بر استعمال لفظ در بیش از یک معنا، و تعدد معنا و معیارهای آن. فصل چهارم به گزارش دلایل موافقان و مخالفان استعمال لفظ در بیش از یک معنا اختصاص داده شده است. در این فصل که کاملا رنگ بحثهای اصول فقهی سنتی به خود گرفته است در مجموع پنج نظریه معرفی شده و ادله هر یک به اشاره یا تفصیل گزارش شده است. در فصل پنجم نمونه هایی از استعمال لفظ در بیش از یک معنا به صورت کاملا تحلیلی و توصیفی به بحث گذارده شده است و از طرح نمونه های نقضی نیز غفلت نشده است و بالاخره در فصل ششم نمونه هایی از این نوع استعمال در روایات رسیده از معصومان مورد تحلیل قرار گرفته است. در دو فصل اخیر همان تعریف ارایه شده از معنا در فصل اول به عنوان یک اصل بر تحلیل نمونه ها سایه انداخته است. در پایان این تحقیق در مجموع دو نتیجه گرفته شده است: نخست آن که نزاع میان دانشمندان در جواز و عدم جواز استعمال لفظ در بیش از یک معنا در بسیاری از حوزه هایش همچون مفهومها، مدلولهای التزامی، معانی باطنی، معانی کنایی، مجاز، استعاره و بخشی از مباحث ادبی،نزاعی لفظی می باشد. به این معنا که معانی برداشت شده در دایرة این حوزه ها مورد پذیرش همة مفسران اسلامی می باشد با این اختلاف که برخی آنها را از مصادیق استعمال لفظ در بیش از یک معنا دانسته و برخی این گونه ندانسته اند. دوم آنکه جواز و عدم جواز استعمال لفظ در بیش از یک معنا به صورت یک قاعدة کلی غیر مقبول می نماید. سپس دو ملاک برای جواز استعمال الفاظ قرآن در بیش از یک معنا معرفی شده است؛ یکی عدم ناسازگاری معانی متعدد لفظ با نصوص آیات محکم، دیگری عدم ناسازگاری با روایات قطعی معصومان علیهم السلام

سخن وقتی می‌تواند مفهوم خویش را به بهترین وجه منتقل نماید و در روح شنونده موثر باشد که به زیور فصاحت و بلاغت و سایر محسنات لفظی و معنوی، آراسته باشد؛ زیباترین سخن، یعنی قرآن کریم از این لحاظ در اوج فصاحت و ستیغ بلاغت می‌باشد. قرآن کریم، سرشار از صنایع ادبی است و این ویژگی‌های بی‌بدیل قرآن، به همراه سبک و اسلوب ویژه‌ای که نه نثر است و نه نظم؛ مخاطبین را به حیرت و شگفتی واداشته است. در حقیقت موسیقی و نظم آهنگ قرآن کریم، جدای از معنای آن نیست بلکه، هماهنگ با مقصود و غرض آیه و هم جهت با معنای آن است. نظم و آهنگی که بر مجموعه حاکم است، خود به چند دسته تقسیم می‌شود؛ که هر کدام جنبه‌ای از اعجاز قرآن را برای همگان روشن می کند. این پژوهش در صدد آن است که به بررسی و شناسایی جنبه موسیقیایی و نظم آهنگ الفاظ و عبارات قرآن کریم با روشی تحلیلی – توصیفی و با استناد به منابع کتاب خانه‌ای بپردازد.

مهمترین نوع یادگیری انسان، یادگیری مشاهده ای است. بر همین اساس، یکی از روش های تربیت، تربیت به وسیلة الگو است که می توان آن را روش الگویی نامید. این روش در سرتاسر زندگی انسان و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آنجنا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه های تربیتی بسیار موثر است. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی بر بهره گیری از الگو و پی روی از اسوه حسنه تأکید شده است. هم از این رو تحلیل و تبیین این روش از نگاه قرآن به عنوان کتاب هدایت و تربیت انسان ها ضرورت دارد. این پژوهش، با در نظر گرفتن تحقیقات انجام گرفته در این زمینه به ظرفیت های خالی این تحقیقات پرداخته است. تأثیرپذیری انسان از محیط پیرامون، کمال خواهی وی در جلوه های مختلف آن و در نتیجه گرایش او به تقلید را می توان از مبانی انسان شناسی این روش نام برد. ازشیوه های اجرایی این روش، می توان به الگودهی، الگوپذیری و الگوزدایی اشاره کرد که بررسی هر کدام از این شیوه ها به عنوان روش تربیتی از نگاه آیات قرآنی، بدون قلم فرسایی های خسته کننده و غیر مرتبط با موضوع، از جمله ویژگی های پژوهش حاضر است. از جمله آسیب های که بر سر راه این روش وجود دارد تقلید کورکورانه و بدون بصیرت است که قرآن بانکوهش آن، مخاطبان خود را به بصیرت فرا می خواند و با معرفی الگوهای حسنه، آنان را به تأسی از آنان و با ترسیم چهره های الگوهای منفی به پرهیز از سرنوشت آنان دعوت می کند. تقسیم بندی اسوه های قرآنی، اثبات امکان تأسی به آنان، ثمرات تأسی به اسوة حسنه و جاودانگی اسوه های حسنه، را می توان از جمله یافته های پژوهش حاضر به شمار آورد

این پایان نامه به عربی نگارش شده و مشتمل بر دو بخش است: در بخش اول علم وقف و ابتدا بررسی شده و موضوعاتی نظیر اقسام وقف مورد بحث قرار گرفته است و در بخش دوم موارد وقف و ابتدا در سوره حمد و صد آیه نخست سوره بقره بیان شده است.

بی شک، فهم و تدبر در معانی قرآن کریم از یک سو و تلاوت صحیح و درست آیات شریفة آن بستگی تمام به تشخیص تعبیرات آن دارد، دانشمندان اسلام برای حفظ کلام پروردگار مبانی و اصولی را ساخته و پرداخته اند که منجر به ایجاد علمی از علوم قرآن بنام«وقف و ابتدا» گشته است. برای آنکه قاری قرآن به هنگام تلاوت به دلیل کم آوردن نفس یا علت دیگر، وقف نابجا یا شروع ناشایستی نداشته باشد، می بایست به این اصول آشنا بوده و آن را بشناسد؛ چرا که رعایت نکردن آن در نهایت باعث ایجاد نقص یا دگرگونی در مفاهیم کلام پروردگار می شود؛ که خود از هر عیب و نقص مبرا است. این پایان نامه، بررسی کلاسیکی در زمینة وقف و ابتدا در قرآن کریم است، که در دو بخش عمده به آن پرداخته شده، در بخش اول در سیزده فصل به بررسی مبانی علم وقف و ابتدا پرداخته ام تحت عنوان«بررسی» و در بخش دوم سوره مبارکه حمد و صد آیه از سوره مبارکه بقره را انتخاب نموده به عنوان ارائه یک نمونه عملی اصول و مبانی پرداخته شده در بخش اول، بر آیات ذکر شده تطبیق گردید، که طی سه فصل تحت عنوان«تطبیق» نگارش شده.

موضوع این نوشتار با عنوان فوق بررسی شان نزولهای آیات قرآن در کتاب مجمع البیان است. در مورد محتوای تحقیق حاضر گفتنی است که در دو فصل سامان یافته است: فصل نخست آن با عنوان اسباب النزول در مجمع البیان، نام اصلی این اثر را داراست . در این فصل ضمن کاری میدانی به بررسی مواردی می پردازیم که امین الاسلام طبرسی برای آیات قرآن شان نزولی قایل شده است. البته این بررسی به صورت مقایسه ای با عمده ترین آثار موجود در باره اسباب النزول و تعدادی از تفاسیر ماثور و غیر ماثور به عنوان نمونه انجام می گیرد. در فصل دوم، به منظور تحقق بخشیدن به هدف اصلی این اثر که نشان دادن اعجاز قرآن در بازگویی یک دوره اجمالی از تاریخ اسلام است، به جمع بندی فصل اول و مرور عمده ترین حوادث تاریخ صدر اسلام، در دو بخش : یکی از حوادث دوران پیش از هجرت در مکه و دیگری حوادث پس از هجرت در مدینه، خواهیم پرداخت/

یکی از مسائلی که از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بحث و پژوهش در مورد سنت است. ما دراین پایان نامه بحث خود را به این مسأله اختصاص داده و آن را به دو بخش تقسیم نموده ایم: بخش اول: درباره ی جایگاه سنت در مکتب اهل بیت علیه السلام است که شامل تعریف سنت و حجیت آن، حجیت سنت اهل بیت علیهم السلام و آنچه به این بحث مربوط می شوند مانند عصمت اهل بیت علیه السلام. آنگاه به موضع گیری شیعه ی امامیه در برابر سنت شریف پرداختیم و اشاره کردیم که یکی از افتخارات مکتب اهل بیت علیه السلام تدوین سنت است و به بررسی علت های منع تدوین حدیث نزد برادران اهل سنت و دیدگاه های مختلفی که در این مسأله ی مهم وجود دارد پرداختیم. سپس افتخارات دیگر مکتب اهل بیت علیهم السلام را برشمردیم که عبارتند از: - جامعیت متون دینی - پذیرفتن خبر موثقی که از جانب برادران اهل سنت روایت شده است - و عرضه کردن روایات بر کتاب خدا بخش دوم: در مورد پایان نامه ی دکترای دکتر قفاری و نقد فصل (سنت نزد شیعه) از پایان نامه ی یاد شده است که نام آن را (أصول مذهب الشیعة الإمامیة الإثنی عشریة) نهاده است. ما در این بخش ابتدا به معرفی کتاب، نویسنده و بیان انگیزه ی نگارش پرداختیم آنگاه اشکالات کلی کتاب و پس از آن اشکالات مربوط به روش مؤلف در پژوهش خود را ذکر کردیم و به این نتیجه رسیدیم که نگارنده، روش علمی را در کتاب خود به کار نبسته است که این مسأله برای او مایه ی تأسف است. ما امید آن را داشتیم که وی در پژوهش خود از در انصاف وارد بحث می شد و سعی و تلاش او هم بستگی و یکپارچگی را برای فرزندان این امت اسلامی به ارمغان می آورد.