آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

نوشتار حاضر، ترجمه کتاب شیعه شناسی تألیف علی ربانی گلپایگانی به زبان اردو است، که ضمن بررسی تاریخچه پیدایی شیعه، به مهم‌ترین عقاید شیعیان در زمینه مباحثی همچون: توحید، نبوّت، امامت، معاد و عدل و مسایلی مانند اعتقاد به شفاعت، توسل و زیارت قبور اهل بیت( اشاره کرده و برخی شبهه‌های وارد شده از مخالفان شیعه نسبت به خاستگاه و اعتقادات کلامی و فقهی آنان را بررسیده و با ادله عقلی و نقلی به آن‌ها پاسخ می‌دهد. نویسنده ابتدا به تبیین تاریخ شیعه و پیدایی شیعیان از صدر اسلام و زمان پیامبر اسلام( و دوران خلفا پرداخته و فراز و نشیب‌های آنان در این ادوار را بیان می‌کند. آن‌گاه اوضاع شیعیان در دوران بنی‌امیه، آزار آنان توسط حاکمان اموی، واقعه کربلا و وضعیت شیعه در زمان عباسیان تا دوران غیبت صغرا بررسی می‌شود. نگارنده در بخش دوم کتاب مذکور به مهم‌ترین عقاید شیعیان در باب توحید، نبوّت، امامت، عدل، معاد پرداخته و مبانی و استدلال‌های عقلی و نقلی شیعه در مورد اثبات این عقاید را مطرح می‌کند؛ مسائلی مانند حسن و قبح عقلی، جبر و اختیار، اثبات عصمت برای پیامبران و ائمه( اثبات ضرورت امامت و وجود امام، دلیل‌های نصب الهی امام، ادله اثبات امامت امام علی( از قرآن و روایات مشهور نبوی، اثبات نصوص قطعی برای نصب امامت سایر امامان، اثبات مسأله مهدویت و رجعت، ابعاد مختلف معاد و قیامت، حالات مردم در عالم قبر و برزخ، ویژگی‌ها و قوانین برزخی، قیامت و مبحث شفاعت، اعتقاد به شفاعت ائمه( و پیامبر(، تقیه و مبانی آن نزد شیعه، اثبات مشروعیت زیارت قبور اهل بیت و توسل به آنان نزد شیعه و جواز متعه در فقه شیعه همراه با ادله فقهی و عقلی آن‌ها و... نویسنده در پایان، ادعاهایی همچون: شرک بودن اعتقاد به شفاعت، زیارت و توسل و بدعت خواندن بعضی دیدگاه‌های فقهی شیعه، مانند تقیه و متعه و... از سوی مخالفان را نیز نقل و ارزیابی کرده است.

کتاب عقاید استدلالی یک دوره مسایل اعتقادی و کلامی بر پایه الهیات اسلامی و از منظر مذهب شیعه امامیه است. عقل و وحی -کتاب و سنت- مرجع داوری نهایی در تصمیم‌ گیری‌ ها و ارزیابی‌ ها بوده است. در این میان، از آراء و اندیشه های متفکران اسلامی، به ویژه اندیشمندان شیعه امامیه، بهره‌ های فراوان برده شده است و به انگیزه حق‌ شناسی و امانت داری مصادر و منابع آراء و اندیشه‌ های دیگران نقل گردیده و احیانا نام آنان در متن پاورقی آورده شده است. بحث‌ های کتاب از نظر ساختاری به روش درسنامه‌ ای تنظیم گردیده است. کوشش شده است نثر کتاب روشن و روان باشد و از اصطلاحات نامانوس و نامفهوم یا ترکیب‌ های کلامی ثقیل و دشوار پرهیز گردد.

نوشتار حاضر بر آن است تا گوشه‌هایی از کاربرد روش عقلی را در حوزة کلام اسلامی بیان کند، و اینکه پیش از به کارگیری تفکر عقلی در این حوزه باید به پیش‌فرض‌های آن ملتزم بود؛ یعنی اولاً، متکلم عقل را به منزلة ابزاری مستقل برای کسب معرفت بپذیرد؛ و ثانیاً، به حجیت آن معتقد باشد. از این روی، تمام فرق شیعه وسنی، جز شمار معدودی همچون اهل‌حدیث و اخباری‌ها، روش تفکر عقلی را به رسمیت شناخته‌اند، ولی دیدگاه‌های یکسانی در باب قلمرو عقل نداشته‌اند. به همین جهت، در این نوشتار ملاک‌های افراط وتفریط در به کار‌گیری عقل تبیین شده است. از میان فرق اسلامی، شیعیان با بهره‌گیری از معارف ناب اهل‌بیت? از عقل به منزلة حجت باطنی، بنیان حیات معقول، راه خداشناسی و ابزار شناختِ خوبی‌ها و بدی‌ها بهره برده‌اند. متکلمان در به کارگیری تفکر عقلی در حوزة کلام به دو گروه طرفدار تفکر عقلی فلسفی و طرفدار تفکر عقلی غیرفلسفی تقسیم شده‌اند، که تفکر عقلی فلسفی نیز خود به دو قسم تفکر عقلی فلسفی خاص و تفکر عقلی فلسفی عام تقسیم گشته است. مؤلف معیار این تقسیم‌بندی را تشریح کرده است.