آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تقسيم موجود به مجرد و مادي، يکي از تقسيمات ‎مهم و سرنوشت‎ساز در فلسفه است که توجه به آن، پاسخ بسياري از مشکلات فلسفي را به همراه دارد. متفکران مسلمان در آثار خويش از مجرد و مادي بحث کرده و تعريف هايي از آن ارائه داده‌اند. ايشان در اين تعريف‎ها ويژگي‎هاي موجود مجرد و مادي و معيار تمايز آنها را بيان کرده‌اند که دقت در اين معيارها و مباني آنها، چالش‎هايي را نمايان مي‌سازد. در نوشتار حاضر با نقد و بررسي معيارهايي همچون ماده، مقدار، شکل، وضع، طول، عرض، حجم، رنگ، وجود في‌الماده و وجود مع‌الماده، استعداد، تغيير، حرکت، قابليت انقسام خارجي، زمان، مکان، شخصيت و جزئيت که توسط متفکران مسلمان مطرح شده، معيار جديدي در تمايز موجود مادي از مجرد ارائه مي‌گردد که بر اساس آن، موجود مادي، موجودي است که با حواس ظاهري درک مي‎شود و يا وابسته به آن است؛ ولي موجود مجرد، موجودي است که نه محسوس با حواس ظاهري است و نه وابسته به آن.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 56

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسي ديدگاه انكار عدم ‌تناهي خداوند

نویسنده:

روح‌الله نورالديني، غلامرضا فياضي

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

چکیده :

برخي بر اين اعتقادند که خداوند را نمي‌توان «نامتناهي» دانست؛ زيرا اولاً، «عدم ‌تناهي» از شئون موجوداتِ مقداري است. ثانياً، نامتناهي دربردارندة کثرت بي‌نهايت است و اين با وحدت حقة خداوند ناسازگار است. ثالثاً، موجود نامتناهي، خود امري محال است و قابليت وجود ندارد. از‌اين‌رو، رواياتي را که از حد نداشتن خداوند سخن مي‌گويند، به معناي نامتناهي بودنِ خداوند نمي‌دانند؛ زيرا رابطة ميان تناهي و عدم ‌تناهي مقداري، رابطة ملکه و عدم ملکه است و براي همين، با نفي تناهي از وجود غير مقداري، نامتناهي بودن را نمي‌توان نتيجه گرفت؛ چنان‌که با نفي سواد از سنگ، نمي‌توان نتيجه گرفت که «سنگ بي‌سواد است». اين نوشتار در دو مرحله به بررسي اين ديدگاه پرداخته‌ است. ابتدا ادعاي منکران را تحليل كرده است تا سخنان صحيحشان را از سقيم بازشناسد. اما ازآن‌رو که پيروان اين ديدگاه به خاطر دغدغة ديني و حمايت بيشتر از ادلۀ نقلي به آن‌سو رفته‌اند، در بخش دوم، که بيشتر اين نوشتار را تشکيل مي‌دهد، عدم ‌تناهي خداوند را از طريق متون ديني اثبات كرده است تا به کمک ادلۀ نقلي، پاسخي تفصيلي به منکران عدم تناهي خداوند، داده باشد. بنابراين، پژوهش حاضر ضمن بهره بردن از روش «عقلي»، بر روش «نقلي» تأکيدِ ويژه‌اي دارد تا علاوه بر اثبات عدم تناهي خداوند، ديدگاه مخالف را نيز ارزيابي كند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 26

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحليل و ارزيابی قاعده «امكان اشرف»

نویسنده:

احمد حيدرپور، غلامرضا فياضی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

چکیده :

غرض اصلي از اين نوشتار بررسي دلايل و مفاد قاعده «امکان اشرف» در فلسفه مشاء و حکمت متعاليه است. در اين راستا آشکار خواهد شد که علاوه بر عدم تماميت دلايل اين قاعده، مفاد آن بدون استمداد از وحدت شخصي وجود پذيرفتني نيست؛ زيرا دلايل مشهور قاعده، همگي مبتني بر استحاله صدور کثير از واجب‌تعالي و کفايت امکان ذاتي ممکنات براي صدور از واجب‌تعالي است؛ درحالي‌که اولاً اين دو مبنا با يکديگر ناسازگارند و ثانياً طبق نظر نهايي صدرالمتألهين و محققان، صدور کثير از واجب‌تعالي ممکن است؛ اما مفاد اين قاعده مستلزم تسلسل است و قواعد و مباني فلسفي تا قبل از ظهور حکمت صدرايي قادر به حل اين معضل نبوده‌اند. صدرالمتألهين نيز براي حل آن چاره‌اي جز تمسک به وحدت شخصي وجود نيافته است. استدلال بر اين قاعده از طريق عين ربط بودن معلول به علت هستي‌بخش نيز راهي است که حکمت متعاليه براي اثبات آن هموار ساخته است. تتبع بسيار، فراواني مدارک، تقرير صورت منطقي استدلالات و نگاه منتقدانه از ويژگي‌هاي اين نوشتار است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 24

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دلايل و شواهد قرآنی بر تجرد عقلی روح در قرآن

نویسنده:

مهدی رودبندی زاده، غلامرضا فياضی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صورت عقلی ( مجرد ) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , عقل(منطق) , مرتبه اطلاق((انسان)، مقابل مرتبه تقیید) , نشاه(نشأه، نشئه)روح((انسان)، قسیم نشئه نفس و سر) , اقنوم سوم

کلیدواژه‌های فرعی :

لقاءالله , خلافت الهی , علم لدنی(کلام) , فطرت دینی , هدایت درونی , تجرد روح انسانی , شناخت خدا , علم الهی به غیب , ملکوت آسمان , قرب الهی , براهین توحید(حکمت نظری) , عهد با خدا , مراتب انسان(عرفان نظری) , انسان حامل امانت الهی , انسان , معراج پیامبر(ص) ,

چکیده :

متفکران آراي مختلفي دربارة حقيقت انسان دارند. برخي از آنان حقيقت انسان را جسم ظاهري او دانسته اند و برخي ديگر علاوه بر بدن ظاهري، به حقيقت ديگري باور داشته اند. در اينکه اين حقيقت ديگر چيست، در ميان دانشمندان اختلاف نظر وسيعي ديده مي شود. برخي اين حقيقت دوم را نيز امري مادي و در داخل بدن دانسته اند و برخي ديگر آن را امري مجرد از ماده انگاشته اند. براي اثبات تجرد روح هم از روش عقلي و هم از روش نقلي استفاده شده است. در روش نقلي چند آية معروف مورد استناد قرار گرفته است. به نظر مي رسد مي توان براي اين منظور از آيات ديگري نيز بهره برد. در اين پژوهش، تلاش ما اين بوده است که با مراجعه به آيات قرآن و با توجه به ويژگي هايي که قرآن براي انسان ذکر كرده است، وجود ساحت عقلي مجرد از ماده را دست كم براي برخي از انسان ها اثبات کنيم. در اين راستا به شواهد و ادله اي پرداخته ايم که از اين منظر کمتر مورد توجه بوده اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 95 تا 110

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و ارزیابی قاعده الواحد در حکمت متعالیه

نویسنده:

احمد حیدرپور , غلامرضا فیاضی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه

چکیده :

مسئله ناسازگاری ابتدایی لازمه قاعده «الواحد»، یعنی وحدت معلول واجب تعالی با ظاهر متون دینی که همه موجودات را مخلوق خداوند متعال معرفی می‌کند، فیلسوفان اسلامی را برآن داشت تا برای حل این مشکل، نظریه وساطت عقول عشره را در خلق مطرح کنند. اما باطل شدن هیئت بطلمیوسی، یعنی مبنای اثبات ده‌گانه بودن عقول در قرون بعدی از یک‌ سو و عدم ارائه توجیهی متقن برای چگونگی راه یافتن کثرت به عقل اول از سوی فیلسوفان از سوی دیگر، صحت این نظریه را با تردید مواجه می‌کند. به همین دلیل به نظر می‌رسد صدرالمتألهین در نظر نهایی خود برای توجیه صدور کثیر از واجب تعالی، قاعده دیگری مطرح می‌کند که کاملاً با جریان قاعده «الواحد» در افعال واجب تعالی مخالف است. به‏راحتی می‌توان حدس زد جز آنچه گذشت، دو امر دلیل انصراف او از جریان قاعده «الواحد» درباره واجب تعالی بوده است: نخست دلالت قوی متون دینی بر تأثیر بی‏واسطه واجب تعالی در عالم، و دوم عدم تمامیت دلایل جریان این قاعده در واجب تعالی. ویژگی این نوشتار جز ارائه نظریه نهایی صدرالمتألهین در این مسئله، نگاه انتقادی به دلایل این قاعده و تنظیم صورت منطقی دلایل است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 77 تا 101

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آثار نظریّه استاد فیاضی مبنی بر عینیّت وجود و ماهیّت

نویسنده:

الیاس عارفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

چکیده :

چکیده: پس از آنکه صدرالمتألهین، به شکلی ویژه به مسئله «اصالت وجود و اعتباریّت ماهیت» پرداخت، شارحانِ پس از او درصدد برآمدند تا تفسیری صحیح از این اصل ارائه بدهند. در این میان، چهار نظریّه و تفسیر ارائه شده است که تفسیر منتخب؛ یعنی عینیت وجود و ماهیت، أدقّ و أیقن نسبت به دیگر تفاسیر است. بنابر این تفسیر، ماهیت از عوارض ذاتیِ وجود خواهد بود و به دلیل عینی بودنِ ماهیت با وجود، وقوع تشکیک در ماهیت متصور است و وجود رابط نیز دارای ماهیت است. همچنین حقیقتاً کلی طبیعی در خارج موجود است، از جمله اینکه ماهیت، مجعولِ جاعل و علت برای امر دیگر نیز می تواند باشد و واجب الوجود نیز دارای ماهیت است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 58 تا 81

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 131

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.