مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در تاریخ بیش از سه هزار ساله ایران، با شخصیت های بزرگی رو به رو می شویم که نظریاتی را در مورد انسان و تربیت او بیان کرده اند. یکی از این شخصیت ها زرتشت است. این پژوهش بر این است که این آیین از مبانی فلسفی ویژه ای برخوردار است. در همین راستا مبانی هستی شناختی، جهان شناختی و انسان شناختی آیین زرتشت مورد بررسی قرار گرفته است و آموزه های تربیتی که از این مبانی استخراج می شوند، ارائه شده اند. از ویژگی های آموزه های زرتشت تأکید بر پیوند منطقی میان نظر و عمل است. ضرورت نظام سازی و اصرار بر ساخت های منطقی در حوزه تربیت از این اصل محوری پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک بر می آید. از لحاظ محتوایی معلوم شد که زرتشت مبلغ خدایی است واحد و قادر مطلق. درست بر خلاف بعضی از نظریاتی است که دین زرتشت را دوگانه پرست می خواندند. آن چه محور جهان بینی زرتشت قرار گرفته است نبرد میان دو دسته نیروهای مخالف و متضاد است که به طور مستمر در منازعه هستند، اما پیروزی نهایی از آن خوبی ها است. همچنین زرتشت به 5 قوه (اهو، دئنا، بئوز، اوران، فروهر) در نهاد بشری اعتقاد داشته است که هر کدام دارای سلسله مراتبی هستند. از نظر زرتشت انسان موجودی آزاد و مختار است که می تواند تحت تعلیم و تربیت قرار گیرد. اهداف تعلیم و تربیت از نظر دین زرتشت عبارتند از: کسب رضایت اهورامزدا، مردم دوستی، و پرورش روحیه طبیعت دوستی. یکی از ویژگی های اساسی آیین زرتشت ارشاد جهانی و آموزش همگانی بود، که در یسنای 43، بند 6 مطرح شده است. زرتشت خواستار آن بود که همهافراد جامعه از آموزش و پرورش یکسانی برخوردار گردد. اما این اصل مهم در جامعه ایرانی تحقق نیافت و آموزش و پرورش به صورت طبقاتی روند خود را طی کرد.

ازدواج درحقیقت نوع شکل یافته وفرهنگ مآبانه زوجیت است . همگام با تحولات گوناگون ،ازدواج نیز متحول گردید.وجود بافتهای مختلف خانوادگی در طی سالیان متمادی تبین ازدواج برمبنای کارکرد افراد وتبین اولویتها بر اساس مقتضیات زندگی زیستی بشر مبین همین امراست .به طور کلی تفاوت در نحوه اقدام به ازدواج از روزگار کهن تا امروز نشانه تغییر در بافت فکری وفرهنگی انسان به مرور زمان می باشد . هر قدر که روابط اجتماعی پیچیده تر گردد و به هر میزان که شکل ازدواج از حالت سنتی خارج گردد به همان نسبت کسب صلاحیتهای مورد نظر افراد از نظر نقش فرد به عنوان شوهر و زن دستخوش تحول می گردد.افراد با توجه به باورها وتلقینات خود ،نسبت به ازدواج معیارهایی دارند که رسیدن به آن معیارها را خوشبختی وعدم نایل شدن به آنها را عدم خوشبختی می داند .در این تحقیق سعی شده است مقایسه ای بین مراسم ازدواج شیعیان و زرتشتیان تهرانانجام شود که از این مقایسه درمی یابیم که در باب آیین ازدواج، شیعیان بسیاری از مراسم خود را از آیین و مراسم زرتشتیان گرفته اند به انضمام مراسمی که متاثر از فرهنگ و آداب اسلامی می باشد که بعد از ورود اسلام به سرزمین ایران بر این آداب افزوده شده است و همچنین پاره ای از آیین مربوط به ازدواج را زرتشتیان هموطن بر اثر اینکه تحت تاثیرفرهنگ شیعه قرار گرفته اند ، از شیعیان متاثر گردیده اند. بطور کلی موانع ازدواج ودرمورد شرایط ازدواج در این دو دین تشابهاتي ديده مي شود . در مورد مراسم ازدواج وخطبه محرمیت که مطابق آن مراسم ازدواج وعقد را ترتیبت می دهند شباهتهایی وجود دارد به طوری که در هردو دین به مساله شرعی کردن ومشروع بودن ازدواج توجه زیادی شده است .

آداب و رسوم ایرانیان امروز ریشه در آداب و رسوم اجداد ما دارد . بسیاری از این آداب قبل از اسلام اجرا می شده و هنوز هم با وجود تغییرات خاصی که داشته اند به حیات خود ادامه داده اند و کارکردهای مختلفی در جامعه دارند . اگرچه بسیاری از این مراسم در زندگی مسلمانان وجود دارد ولی شکل اصیل تر آن در میان زرتشتیان دیده می شود . گروهی از این زرتشتیان که در عقاید و رسوم خود بسیار پایبند هستند در شهر تفت از توابع استان یزد زندگی می کنند . مسئله اصلی این رساله بررسی آداب و رسوم مختلف این گروه و کشف مسائل جدید در مورد آن از دید مردم شناسی می باشد و هدف آن دسته بندی رسوم از لحاظ مسرت بخشی ،دینی ،آیینی وعزاداری است . کار حاصله از دو روش کتابخانه ای و بررسی میدانی بدست آمده است ومحقق در محل تحقیق به صورت مشاهده و مصاحبه به جواب سوالات مطرح شده رسیده است یافته های تحقیق با توجه به منابع کتابخانه ای و توضیحات اساتید محترم تحلیل مردم شناختی شده است ونتیجه حاصله آنکه در بسیاری از رسوم ریشه های باقی مانده از زندگی کشاورزی وجود دارد و بسیاری از آنها به منظور تداوم جامعه کشاورز و سنت های بقای آن بوده است و آنچه کاملا مشخص است این که در جامعه ایرانی تمامی مراسم سفره ها وجشن های زرتشتیان مربوط به آیین های باروری ،برداشت محصول ، کشت مزارع ومیوه ها است و تمامی مراسم به خصوص سفره ها پشتوانه سنتی و اعتقادی در جهت تداوم کشت و باروری است.

ایران همواره سرزمین تیره ها و تبارهای گوناگون بوده است. همه این تیره ها و تبارها که گه گاه زبان ها، دین ها و پاره فرهنگ هایی گوناگونی نیز داشته اند، در پهنه ایران زمین در کنار یکدیگر می زیسته اند. این مساله موضوع همگرایی ملی و انسجام اجتماعی را به یکی از دل مشغولی ها واولویت های جامعه سیاسی ایران مبدل ساخته است. رسانه به عنوان یک نهاد اجتماعی، رابطه ای دو سویه با جامعه دارد، از یک سو از روندهای موجود در جامعه تأثیر می پذیرد، و از سویی دیگر بر تحولات جامعه تأثیر می گذارند. ایجاد همبستگی ملی از کارکردهای این نهاد اجتماعی ناشی می شود، رسانه ها قادرند هویت گروه های قومی و اقلیت‌ها را چون یک دیگ ذوبی در هم بیامیزند و در مقاطع بحران های اجتماعی با ظرافت و خلاقیت عمل کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف «بررسی نقش و کارکرد مطبوعات زرتشتی ایران در همگرایی ملی» و با استفاده از روش دلفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 15نفر از اساتید و کارشناسان مطبوعات و 30 نفر از روزنامه نگاران زرتشتی است. و نتایج به دست آمده از این پژوهش عبارتند از:-فعالیت مطبوعاتی زرتشتیان در راستای ایجاد همگرایی ملی بوده است.-مطبوعات زرتشتی نتوانسته‌اند با تحلیل‌ها و تفسیرهای مطبوعاتی در حفظ منافع ملی گام بردارند.-مطبوعات زرتشتی نتوانسته اند مخاطبان خود را به خوبی بشناسند و از نیازهای آنان با خبر نیستند.-مطبوعات زرتشتی تاحدودی از تکنیک های روزنامه نگاری و به طور کل دانش روزنامه نگاری و نیروهای متخصص بهره مند بوده اند و همچنین مطبوعات زرتشتیان در طول تاریخ دچار پراکنده گویی، عدم انسجام و فقدان مبانی تئوریک شده اند.

از مسائل كلامى مورد اختلاف ميان دين اسلام و زرتشت، آموزه مرگ است. نوشتار حاضر، با هدف بررسى تطبيقى چيستى مرگ و مقوله هاى مرتبط با آن در دو دين زرتشت و اسلام، ابتدا به تعريف و توصيف آموزه مرگ و مسائل مرتبط با آن در دين زرتشت و اسلام مى پردازد، سپس با بيان شباهت ها و تفاوت ها در اين زمينه، در پايان تحليلى نو ارائه مى نمايد. شباهت هايى در اين بين وجود دارد؛ ازجمله: حتمى بودن و عموميت مرگ و حيات روح پس از مرگ. اما تفاوت ها بيشتر است، كه در اين خصوص مى توان به وصف خالقيت مرگ براى «اهريمن» در دين زرتشت و «اللّه» خالق مرگ در اسلام، شر بودن مرگ در كيش زرتشت و خير بودن مرگ در دين اسلام و وظيفه مبارزه انسان با مرگ در دين زرتشت و اشتياق مؤمن به مرگ در دين اسلام اشاره كرد. اين مقاله با روش تطبيقى ـ تحليلى نگاشته شده و تأكيد آن در ارائه مباحث بر دو متن مقدس يعنى قرآن و اوستاست.