مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعات قرآن که در میان آرای مفسران و صاحب‌نظران اختلاف نظرهایی در مورد آن وجود دارد و هرکسی به زعم خود، پرده‌ای از اسرار آن می‌گشاید، موضوع عالم ذر یا میثاق است. از جمله دلایل اختلاف موجود بین دیدگاه‌های صاحب‌نظران در مورد این موضوع، تفاوت ظاهری میان الفاظ آیات قرآن و روایات مربوط به آن است. در پژوهش حاضر تلاش شده تا اختلاف نظرات موجود میان مفسران و صاحب‌نظران را میان دو فرقه شیعه و اهل تسنن مورد بررسی قرار داده و دلایل اختلاف آنان را جستجو نماید و وجوه اشتراک و افتراق نظرات آنان به دست آورده شود.

"هویت شیعه "حاوی مباحثی درباره تاریخ شیعه، تحولات، اعتقادات و فرقه‌های مختلف آن است .در این کتاب همچنین به برخی شبهات موجود درباره شیعه ـ که آن را به "عبدالله بن سبا "نسبت می‌دهند ـ پاسخ داده شده است .کتاب با مباحثی از این قبیل نظام یافته است :شروع تشیع، رافضی نبودن شیعه، ایرانی بودن تشیع، هویت نژادی شیعه، زبان و مذاهب شیعه، عبدالله بن سبا، شیعه و امام مهدی (عج)، شیعه و تهمت‌های ناروا، اتهام شیعه به ضدیت با عرب (شعوبیه)، و عوامل پیدایش شیعه .

تحقیقی در مورد تشیع «احمد بن حنبل» یکی از ائمه فقهی اهل‌سنت است. در این کتاب به بررسی این موضوع پرداخته شده است که آیا احمد بن حنبل طبق مستندات و شواهد تاریخی و روایی معتقد به ولایت امیرالمومنین علی(ع) و در نتیجه شیعه بوده است یا خیر؟ نویسنده با توجه به دیدگاه‌های مثبت احمد بن حنبل در مورد فضایل امام علی و نقد مخالفان آن امام، او را شیعه خوانده و معتقد است که احمد بن حنبل تشیع خود را مخفی می‌کرد و در این زمینه تقیه نموده است. نویسنده در این زمینه به شواهد گوناگون تاریخی و سخنان احمد بن حنبل و مواضع صریح وی در دفاع از امامت امام علی و ولایت اهل‌بیت استناد کرده است.

کتاب حاضر، در سه فصل به بررسي زمينه‌ها و عوامل نشأت و رونق مذهب تشيع و گسترش آن از ابتداي ظهور اسلام در نيشابور تا پايان قرن چهارم هجري، مي‌پردازد: فصل اول: تاريخچه خراسان و نيشابور؛ فصل دوم: تاريخچه تشيع در ايران و خراسان؛ فصل سوم: اوضاع مذهبي نيشابور و شکل‌گيري تشيع از ابتدا تا پايان قرن چهارم هجري.

اثر حاضر، متن سخنرانی دکتر علی شریعتی با عنوان «نقش انقلابی یاد و یادآوران در تاریخ تشیع» است که در سال 1351 در تالار حسینیة ارشاد انجام شده است. شریعتی در این سخنرانی، «ذکر» را یادآوری حوادث مؤثر در تاریخ یک قوم به قصد شکل‌گیری وجدان تاریخی می‌داند و ناکافی بودن این سنت را در موقعیت معاصر یادآور می‌شود. او معتقد است اثرگذاری و تداوم‌بخشی «بزرگداشت» در شرایطی که قدرت، متولی حقیقت‌های تاریخی است، کمرنگ می‌شود. بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی، به‌منظور آشنایی بهتر نسل حاضر، با اندیشه‌های شریعتی، اقدام به چاپ گزیدة آثار و سخنرانی‌های ایشان کرده است.

میزگردی است در نقد کتاب مکتب در فرآیند تکامل نگاشته سیدحسین مدرسی طباطبایی و نقد اندیشه‏های وی مبنی بر تغییر تفکرات عالمان شیعه نسبت به امامان شیعه. در این نوشتار سعی شده است دیدگاه‎های سیدحسین مدرسی طباطبایی در کتاب فوق‏الذکر که قایل شده است عالمان سه قرن نخست امامان را جزء علمای ابرار دانسته و به عصمت آنان معتقد نبودند و علمای عصر کنونی از شیعیان تحت تأثیر اندیشه‏های غالیان برای امامان مقام‎های فوق انسانی متصور می‏شوند مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته و نمونه‏هایی متناقض از دیدگاه‎های وی ارایه گردد. در این زمینه به بررسی مبانی روش‏شناسی روایی پرداخته شده و دیدگاه‎های اجماعی علمای شیعه در مورد صفات و ویژگی‎های امامان معصوم (ع) و تبدل امامت سیاسی به امامت علمی و معنوی و میزان تأثیرپذیری برخی از شیعیان از اندیشه‏های غالیان در مورد ائمه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مستنداتی در رد دیدگاه‎های سیدحسین مدرسی طباطبایی در کتاب مذکور ارایه گردیده است.