مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نظریه معرفت اضطراری ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این رو دانشوران نخستین امامی و اهل حدیث ـ که عنایت خاصی به نصوص و متون اسلامی داشتند ـ به اضطراری بودن معرفت باور داشتند. ملاک و معیار آنان در معرفت اضطراری، غیراختیاری بودن معرفت بود. بر این اساس معرفت اضطراری، معرفتی است که تحقق آن خارج از قلمرو افعال اختیاری انسان است و فعل و صنعِ خداست. اندیشوران نخستین امامی چون برآیند معرفت را اضطراری (غیراختیاری) می دانستند، معرفت را از تحت تکلیف خارج می دانستند. از این رو واجبِ نخستین را نه معرفه الله، بلکه ایمان و اقرار به آن برمی شمردند و به لوازم آن از جمله عدم تعلق ثواب و عقابِ استحقاقی در قبال تحقق یا عدم تحققِ معرفت، باور داشتند. اما اهل حدیث به دلیل برخی مبانی اعتقادی و به رغم آن که معرفت را غیراختیاری می دانستند، با این حال آن را تحت تکلیفِ شرعی می دانستند و در قبال تحقق یا عدم تحقق آن، ثواب و عقاب در نظر می گرفتند! معیار مشایخِ نخستین معتزلی (هم چون ابوهذیل) در معرفت اضطراری اما، با ملاک امامیه و اهل حدیث متفاوت بود. مناقشه ی معرفت در بین معتزلیان ـ برخلاف امامیه و اهل حدیث ـ از معرفت الله و تکلیفِ نخستین آغاز شد. آنان معیار معرفت اضطراری را «بی نیازی از نظر و استدلال» می پنداشتند و بر این اساس، معرفت الله را تحت تکلیف نمی دانستند و بر آن بودند معرفت الله خودبه خود یا با اندک تأملی حاصل می شود. نظّام و پیروانش برای نخستین بار معرفت الله را نیازمندِ نظر و استدلال معرفی کردند و به تبع آن بر وجوبِ اکتسابِ آن تأکید نمودند. بِشربن معتمِر اما همان معیار امامیه را در مسئله معرفت، مد نظر گرفت، ولی براساس مبانی اعتزالی، نه تنها معارف را اضطراری ندانست، بلکه بر اختیاری بودنِ همه معارف ـ حتی معارف حسی ـ تأکید ورزید. سپس اصحاب معارف از معتزلیان با همان ملاک و معیار بشر اما برخلاف او همه معارف را اضطراری دانستند. از آن جا که نظریه ی آنان با دیگر مبانی اعتزال (مانند عقل گرایی خودبنیاد و اختیار و آزادی اراده) هم خوانی تام نداشت، مورد وازنش اکثریتِ معتزلیان ـ چه از مدرسه بصره و چه از مدرسه بغداد ـ قرار گرفت. باور به معرفت اضطراری در میان متکلمان امامیه در مدرسه کلامی بغداد، به دلیل آن که معرفت اضطراری را با ادبیات رایج معتزله و با ملاک و معیار آنان می نگریستند و از میراث کلامی امامیان نخستین دور افتاده بودند، کم کم دستخوش تغییر شد به طوری که در دوران شیخ مفید و سپس سید مرتضی و شیخ طوسی، اندیشه اضطراری بودن معارف مورد انکار جدی قرار گرفت و تنها معرفت اکتسابی مورد پذیرش و تأیید قرار گرفت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مکتب کلامی سیستان: از آغاز پیدایش تا پایان قرن هفتم هجری قمری

نویسنده:

محمدرضا پیری

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم - ایران: آیات,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مذهب حنفی , اصحاب حدیث (فرق کلامی) , خوارج (مذاهب کلامی) , صوفیه (فرق کلامی) , ازارقه (خوارج) , ماتریدیه (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , حمزیه (خوارج عجارده) , زیدیه , اسماعیلیه ( جعفری ) , کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) , حنفی , مذهب شافعی , خوارج (مذاهب اسلامی) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) , زیدیه Zaydism (فرق تشیع) , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , ازارقه (خوارج) , صوفیان (صوفیه) , خوارج , شافعیه , تاریخ علم کلام , کرامیه (صفاتیه) , خوارج (فرق کلامی) , 4- خوارج , 1- قدریه , ماتریدیه (پیروان ابوالحسن ماتریدی) , مکتب کلامی سیستان , فرقه عطویه

چکیده :

یکی از مباحث کلامی، بررسی مکاتب کلامی است که در منطقــــه جغرافیایی وجود داشته و دارای پیروانی بوده اند؛ سیستان نیز یکی از مناطقی است که اکثر فرقه های اسلامی در آنجا دارای عالمان سرشناسی بوده اند؛ مانند «شیعه اثناعشری، زیدی، اسماعیلی، خوارج، اهل حدیث، شافعی، معتزلی، حنفی و صوفی» و بعضی از این عالمان دارای آثار کلامی یا دارای آثار حدیثی بوده اند که با رویکرد کلامی- اعتقادی احادیث را نقل می کرده اند؛ لذا در این کتاب مکاتب کلامی آنجا و آثار کلامیشان و اندیشه های کلامی آنجا را بررسی می کنیم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

إقامة الحجة على أن الإكثار من التعبد ليس ببدعة

نویسنده:

محمد عبدالحی اللكنوي الهندی؛ تحقيق: عبد الفتاح أبو غدة

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بی جا: بی نا,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , اهل سنت (مذاهب کلامی) , نقض فتاوی وهابیت , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق کلامی) , نقد بر وهابیت , نقد بر سلفیه (کلام) , آثار نقد وهابیت , نقد اهل سنت بر وهابیت , کتب نقد بر سلفیه , نقد اهل سنت بر سلفیه , کتب نقد بر وهابیت , نقد بر اهل حدیث , کتب نقد بر اهل حدیث , نقد اهل سنت بر اهل حدیث

چکیده :

إقامة الحجة على أن الإكثار من التعبد ليس ببدعة: این کتاب در ردّ بر عقیده وهابیان و اهل حدیث شبه‌قاره هندوستان نوشته شده است و عبدالفتاح ابوغده آن را تحقیق کرده است. لکنوی در این کتاب می‌نویسد: هیچ‌وقت اشاعره و ماتریدیه روی مسئله اختلافی، همدیگر را به بدعت و ضلالت منتسب نکردند؛ برخلاف متعصبین امروزی که روی مسائل فرعی و فقهی، دیگران را به بدعت و ضلالت نسبت می‌دهند. همچنین می‌آورد: امروزه بسیاری از جاهلین به معنای بدعت، هر فعلی را که صحابه انجام ندادند و دلیلی بر ردش نیست را بدعت می‌دانند. محقق کتاب که خود را از شاگردان «محمد زاهد الکوثری» می داند، این اثر را به روح استادش اهدا نموده و از او نقل می کند که وی به استفاده از آثار لکنوی (مولف کتاب)، توصیه و تشویق می کرد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

المعارضات الدينية لحجة التوحيد السينوية : قراءة لنصوص الفلسفیة والکلامیة، مع نشر نص: "مسألة فی توحید الفلاسفة" لـ ابن تیمیة وبضمیمتها نصوص تراثیة غالبها یُنشر لأول مرة

نویسنده:

تقدیم واعتناء: فارس عامر العجمي, عبد الله عبد العزيز الغزّي

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: ابن النديم للنشر والتوزيع/ دار الروافد الثقافية ناشرون,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

مخالفت با فلسفه , فلسفه بوعلی , نقادی فلسفه اسلامی , اسلامیت فلسفه اسلامی , کتب مخالفین فلسفه و عرفان , نقد فلسفه , نقد فلسفه و کلام , نقد سلفیه بر فلسفه و کلام , نقد فلسفه مشائی , توحید سینوی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , اهل سنت (مذاهب کلامی) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , کتب اندیشه سلفی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شابک (isbn):

9786144660720

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

صفـة اليـد لله عز وجل والرد على المخالفين

نویسنده:

نورة بنت محمد بن صالح الجاسر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , صفات الهی , صفاتیه (مذاهب کلامی) , صفات خبریه , مشبهه (صفاتیه) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , ید (صفات خبریه الهی) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , صفات الهی , صفات خبریه , ید (صفات خبریه الهی)

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 3399 تا 3450

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

صفة الضحک والتعجب لله -عز وجل- والرد على المخالفين

نویسنده:

نورة بنت محمد بن صالح الجاسر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

قاعده بلاکیف , اثبات بلا تشبیه , اصحاب حدیث (فرق کلامی) , صفات الهی , صفاتیه (مذاهب کلامی) , صفات خبریه , مشبهه (صفاتیه) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , صفات فعلیه , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , بلکفه , صفات الهی , صفات خبریه , صفة ضحک , صفة تعجب , اثبات بلا تمثیل , اثبات بلا تعطیل , اثبات بلا تکییف , اثبات بلا تحریف

چکیده :

دراین مقاله، نویسنده، دیدگاه سلفی را، درباره صفات خبری عموما و دو صفت «ضحک» و «تعجب» خصوصا، بازتاب داده و بر اثبات آن به معنای ظاهری و بدون تاویل، پافشاری کرده، و رای ظاهرگرایان صفاتیه و اهل حدیث و ابن تیمیه را تایید و شبهات را به زعم خود توجیه نموده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الاتجاهات الحشوية في الفكر الإسلامي

نویسنده:

أحمد قوشتي عبد الرحيم

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , نمایه مقاله

وضعیت نشر :

ریاض - عربستان: دار الفضيلة للنشر والتوزيع,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , حنابله (فرق کلامی) , صوفیه (فرق کلامی) , غلات شیعه , حشویه (مرجئه شکاک) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , مشبهه حشویه (مشبهه صفاتیه) , کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , ابن تیمیه (فرق اسلامی) , غلات شیعه (فرق غلات) , صوفیان (صوفیه) , حشویه (مرجئه) , 3- مشبهه

چکیده :

از آنجا که لقب حشویه عمدتا برای ظاهرگرایان اهل حدیث عموما و حنابله خصوصا بکار برده شده، و آنان تبار سلفیه معاصرند، مولف در این کتاب تلاش نموده که مصادیق حشویه را به صوفیه، کرامیه، و غالیان شیعه و تشیع برگرداند. و در نتیجه گیری در پایان نوشتار به صراحت بیان می کند که اتصاف اهل حدیث و حنابله به حشویه خطا و اشتباه است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الاتجاهات الحشوية في الفكر الإسلامي - عرض ونقد

نویسنده:

أحمد قوشتي عبد الرحيم

نوع منبع :

مقاله , کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , حنابله (فرق کلامی) , صوفیه (فرق کلامی) , غلات شیعه , مشبهه (صفاتیه) , حشویه (مرجئه شکاک) , خَطّابیه(غلات شیعه) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , مشبهه حشویه (مشبهه صفاتیه) , مشبهه شیعه (مشبهه صفاتیه) , منصوریه(غلات شیعه) , بیانیه (مشبهه شیعه، صفاتیه) , کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , ابن تیمیه (فرق اسلامی) , غلات شیعه (فرق غلات) , صوفیان (صوفیه) , حشویه (مرجئه) , بیانیه , 3- مشبهه

چکیده :

از آنجا که لقب حشویه عمدتا برای اهل حدیث عموما و حنابله خصوصا بکار برده شده، و آنان تبار سلفیه معاصرند، مولف در این کتاب تلاش نموده که مصادیق حشویه را به صوفیه، کرامیه، و غالیان شیعه و تشیع برگرداند. و در نتیجه گیری در بند آخر به صراحت بیان می کند که اتصاف اهل حدیث و حنابله به حشویه خطا و اشتباه است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حدیث‌گرایی ابوحنیفه؛ گسست بین ابوحنیفه و ابوحنیفه‌ی متخیَّل

نویسنده:

عدنان فلّاحی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

تهران - ایران: نشر مهرواژه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصحاب حدیث (فرق کلامی) , اهل سنت (مذاهب کلامی) , حنفیه (فرق کلامی) , تاریخ اندیشه (فکر/فکری/تفکر) , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , تاریخ علم کلام

چکیده :

به باور نگارنده، بررسی دقیق اسناد و شواهد کهن و متقدم نشان می‌‌دهد که بین رویکرد امام ابوحنیفه بنیانگذار مذهب حنفی، و روایت غالب و تثبیت‌‌شده‌‌ی نحوه‌‌ی تعامل با احادیث در مذهب حنفی و سایر مذاهب، تفاوت‌‌ها و تمایزها و گسست‌‌های بنیادینی وجود دارد که به مرور زمان مسکوت‌‌عنه گذاشته شده و نهایتاً مورد رد و انکار واقع شده است. به دیگر سخن، گویا در تاریخ اندیشه‌ها(History of ideas) ما با دو ابوحنیفه روبه‌رو هستیم: ابوحنیفه‌ی موجود در آثار قدما و ابوحنیفه‌ی متخیَّل در آثار متأخرین”.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 116

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.