مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: «جوهر» (substantia، zelfstandigheid) یک اصطلاح کلیدی در فلسفه اسپینوزا است. مانند تمام واژگان فلسفی اسپینوزا، اسپینوزا این اصطلاح را اختراع نکرد، که سابقه طولانی دارد و حداقل می توان آن را به ارسطو ردیابی کرد. با این حال، اسپینوزا مفهوم سنتی جوهر را رادیکال کرد و با نشان دادن - یا حداقل تلاش برای نشان دادن - که تنها یک جوهر منحصر به فرد وجود دارد - خدا (یا طبیعت) - و همه چیزهای دیگر از آن استفاده بسیار قدرتمندی کرد. صرفا حالت ها یا حالات خداوند هستند. برخی از خوانندگان اسپینوزا این ادعاها را به‌عنوان متعهد ساختن او به این دیدگاه دانستند که فقط خدا واقعاً وجود دارد، و در حالی که این تفسیر بی‌اساس نیست، بعداً خواهیم دید که این خوانش فریبنده و جسورانه از اسپینوزا به‌عنوان یک «آکوه‌شناس» به قیمت دیگری تمام می‌شود. ادعای متهورانه اسپینوزا می‌گوید، یعنی خدا/طبیعت مطلقاً و بالفعل بی‌نهایت است. اما قبل از رسیدن به این آخرین نتیجه، راه درازی در پیش داریم. بنابراین، اجازه دهید ابتدا یک نمای کلی از طرح خود ارائه دهم. در بخش اول این مقاله، تعاریف اسپینوزا از «جوهر» و «خدا» را در آغاز کار بزرگ او، اخلاق، بررسی خواهیم کرد. پس از تبیین مقدماتی این دو اصطلاح و روابط آنها با دیگر اصطلاحات کلیدی تعریف شده در ابتدای کتاب اخلاق، به طور خلاصه به پیشینه ارسطویی و دکارتی بحث اسپینوزا درباره جوهر می پردازیم. در بخش دوم، ویژگی‌های روابط دوتایی اساسی مربوط به جوهر اسپینوزا را بررسی خواهیم کرد: ذات، تصور و علیت. بخش سوم به توضیح ادعای اسپینوزا مبنی بر اینکه خدا، جوهر منحصر به فرد، مطلقاً نامتناهی است، اختصاص خواهد یافت. این ویژگی اساسی جوهر اسپینوزا در مطالعات اخیر انگلیسی-آمریکایی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است، غفلتی که باعث گرایش ناگوار به اهلی کردن متافیزیک اسپینوزا به دیدگاه‌های امروزی‌تر شده است. بخش چهارم به بررسی ماهیت مونیسم اسپینوزا می پردازد. نظرات جالب و در عین حال بحث برانگیز محقق برجسته اسپینوزا، مارسیال گورولت، درباره کثرت مواد در آغاز اخلاق را مورد بحث و نقد قرار خواهد داد. به ادعای اسپینوزا در نامه 50 توجه کنید که به طور دقیق، توصیف خدا به عنوان «یک» نامناسب است. و در نهایت، نوع مونیسم اسپینوزا را در برابر تمایز بین مونیسم وجودی و اولویت دار که اخیراً در ادبیات فلسفی معاصر معرفی شده است، ارزیابی کنید. در بخش پنجم و آخر ماهیت، واقعیت و نحوه وجود مدها توضیح داده خواهد شد. بنابراین ما یک برنامه بلندپروازانه داریم. بریم به کسب و کار برسیم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جوهر در دکارت و اسپینوزا

نویسنده:

معصومه قلی پور استاد راهنما: مصطفی شهرآیینی استاد مشاور: ‌‌محمدرضا عبداله‌نژاد

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جوهر , جوهر , جوهر , noumène ذات - جوهر - معقول (فروغی) , Substance جوهر - موضوع - حامل (مجتبوی)

چکیده :

در این پایان نامه میخواهیم جوهر را از دیدگاه دکارت و اسپینوزا که دو فیلسوف دوره جدید هستند بررسی کنیم. ما بدنبال پاسخ به این مسئله هستیم که نظر این دو در مورد جوهر چیست؟ و دارای چه مبانی مشترک و متفاوتی در این باره هستند. تفاسیر متعددی از موضع دکارت در این باره این قضیه است که او به سه جوهر اعتقاد دارد، این در حالی است که از نظر دکارت اولا میان نفس و بدن تمایز مفهومی است و تمایز عینی میان آن دو نیست، ثانیا از نظر دکارت نفس و بدن جواهر واقعی و حقیقی نیستند و تنها خداوند جوهر حقیقی است. اسپینوزا همان راه دکارت را ادامه میدهد و معتقد است تنها خداوند که با طبیعت یکی است، جوهر بوده و دارای دو صفت امتداد و اندیشه است. نظر نگارنده این پایان‌نامه بر این است که این دو فیلسوف درباره جوهر نظر تقریبا واحدی دارند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و نقد شبهه ابن کمونه از منظر تقریرات شرح منظومه امام خمینی (س)

نویسنده:

حسن خمینی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جوهر (منطق) , واجب الوجود , عرض , وجوب وجود , مرکب , ذاتی , شبهه ابن کمونه , شبهه ابن کمونه , عرضی , مابه الامتیاز , مابه الاشتراک , بسیط , عرض , ذاتی , عرضی , جوهر , ابن کمونه , توحید واجب الوجود , اجناس عالی , اختلاف به تمام ذات , مجهول الکنه , عوارض مشخصه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

"ابن کمونه و شبهه او از مواردی است که بخشی از الهیات را به چالش کشیده است. در این میان متفکران بسیاری به این حوزه وارد شده و تلاش وسیعی را نسبت به حل این شبهه معطوف داشته اند. در زمره این متألهین می توان از آنچه در تقریرات فلسفه امام آمده است یاد کرد که ضمن تشریح راه حلهای قدمای فلسفه اسلامی، راهکار منحصر به فردی را نیز ارائه کرده است. در این مقاله ضمن شرح و بسط متن منظومه و شرح آن، که از متون اساسی فلسفه صدرایی است، و تقریرات فلسفه امام خمینی(س) نیز به نوعی در راستای مطالب آن کتاب می باشد، سعی می نماییم تا با ابن کمونه و شبهه او و جوابهای داده شده به آن، و در پایان، با پاسخ اصلی امام راحل عظیم الشأن در مورد آن آشنا شویم"

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منطق

نویسنده:

حسین بن عبدالله بن سینا

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF معرفی کتاب فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه منطق , علم منطق , کتب منطق

کلیدواژه‌های فرعی :

مفاهیم منطقی , قواعد منطقی , فلسفه منطق , مقولات , جوهر , مقولات عرضی , صناعات خمس , قیاس , برهان ( صناعت ) , جدل , شعر , مغالطه (منطق) , خطابه , قضایای منطقی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

کتاب «المنطق» نوشته ابوعلی سینا است. نخستین بحث در منطق ابن سینا بحث از چیستی منطق است. بوعلی با بیان هدف منطق به تعریف آن پرداخته و آن را صناعتی می داند که انسان را در راه صحیح رسیدن به هر مطلوب علمی یاری می رساند، از افتادن در اشتباه و حق پنداری باطل و باطل پنداری حق مصون می کند. این در حالی است که متاخران، بکارگیری و مراعات قواعد منطقی را باعث مصونیت از خطای فکری می دانند نه خود منطق را. به عقیده ابن سینا منطق از جهتی شبیه علم نحو است. تشبیه منطق به این علم حاوی مطلب مهمی است. بوعلی نسبت نحو به الفاظ را مانند نسبت منطق به معانی میداند. نحو به قصد اول و بالذات به الفاظ توجه دارد و ثانیا و بالعرض متوجه معانی نیز می شود تا اعراب را دریابد. منطق این مسیر را در جهت عکس می پیماید و اولاً و بالذات متوجه معانی و برای درک معانی محتاج توجه به الفاظ و دانستن آنها است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جوهر از دیدگاه ارسطو و ابن‌سینا

نویسنده:

احمد حسینی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حقیقت وجود , ارسطو , اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه مشاء , ماهیت , جوهر , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , هنر و علوم انسانی , جوهر (فلسفه)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

این رساله در پی آن است تا با مطالعه جوهر – که یک از مهمترین مسایل فلسفه مشایی است – در فلسفه های ارسطو و ابن سینا، جنبه های اساسی تفاوت مابعدالطبیعه های این دو فیلسوف را نشان دهد. ارسطو هم مانند افلاطون، موجود حقیقی را اوسیا می نامد؛ اما آنچه او از اوسیا در ذهن دارد با مثال افلاطونی متفاوت است. از نظر ارسطو، اوسیا، موجودی عینی، یک "این" و قابل اشاره است. جوهر واقعی در نظر ارسطو، موجودی است که در هویت خود مستقل است؛ یعنی چه در وجود و چه در تعریف به موجود دیگری وابسته نیست. هستی واقعی، واقعیت فردی انضمامی است که بالفعل موضوع واقع می شود و خود در هیچ موضوعی نخواهد بود. ارسطو، موجود بودن را همان فعلیت داشتن می داند و برای موجود بودن، اجتماع اجزای ماهیت را شرط لازم و کافی قلمداد می کند. اما از نظر ابن سینا، برای تحقق یک شیء، صرفاً اجتماع اجزای ماهیت آن کافی نیست بلکه اشیا در لایه ای عمیق تر از حقیقتشان که همانا لایه باطنی و وجودی آنهاست، به علت خود وابسته اند. این دقیقاً همان نوآوری فلسفی بود که فلاسفه مسلمان با طرح مساله تمایز مابعدالطبیعی وجود و ماهیت و عروض وجود بر ماهیت ارائه کردند. از نظر ایشان، وجود، واقعاً از ماهیت متمایز است و بر آن عارض می شود. در سنت تفکر فلسفی بعد از فارابی و ابن سینا، گفتمان وجود، جای گفتمان جوهر را می گیرد؛ چرا که در فلسفه ارسطو، موجود، به جوهر و عرض تقسیم می شود و نیز موجود به معنای اولی و نخستین، بر جوهر حمل می شود و به معنای ثانوی بر اعراض. اما در فلسفه ابن سینا، موجود به واجب و ممکن تقسیم می شود و تنها موجودات ممکن دارای دو جنبه واقعی ماهیت و وجودند و این ماهیت ممکنات است که اگر در موضوعی وجود داشته باشد، عرض است و اگر در موضوعی وجود نیابد، جوهر.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مراتب هستی در فلسفه بوعلی

نویسنده:

یحیی بوذری نژاد

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

هستی شناسی(فلسفه) , ابن ‌سینا , فلسفه اسلامی , جوهر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

چکیده ندارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا Ens Per Se تعریف جوهر در ابن سینا است؟

نویسنده:

غلامرضا اعوانی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , آکوئیناس , ابن ‌سینا , وجود فی نفسه , فلسفه مشاء , فلسفه بوعلی , ماهیت , عرض , جوهر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

این مقاله با بررسی تحلیل پروفسور اتین ژیلسون از قول قدیس توماس آکوئیناس آغاز می شود که Ens Per Se "همان طور که ابن سینا گفت تعریف جوهر نیست." ژیلسون اعتراف کرد که نتوانست منبع این ادعا را در آثار ابن سینا پیدا کند و به این نتیجه رسید که در واقع ابن سینا چنین قولی را نگفته است. برای رد این نتیجه، این مقاله با تاکید برمتافیزیک ارسطو، تحلیلی مفصل از سیر مفهوم جوهر ارایه می کند. بخش سوم این مقاله که مهم ترین قسمت آن است شرح دقیق بخش هایی مرتبط، از آثار خود ابن سینا است و بدین وسیله، منبع مورد جستجوی قول آکوئیناس را آشکار می نماید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 24

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دشواره تعریف جنس و نوع اضافی و دیگر مفاهیم متضایف: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابن سینا

نویسنده:

مهدی عظیمی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ارسطو , ابن ‌سینا , فرفوریوس , فلسفه بوعلی , اصطلاحنامه منطق , جنس , نوع اضافی , متضایفان , مقاله درباره فارابی

کلیدواژه‌های فرعی :

نوع حقیقی , جوهر , محمول , تعریف(اصطلاح وابسته) , منطق الاشارات , منطق شفا (ابن سینا) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

دور و تعریف به مساوی ازجمله مغالطه های منطق تعریف در دستگاه ارسطویی اند. با وجود این، شگفتی آور است که اینن هنر دو مغالطنه را در تعرینف هنای سننیتی جنس و نوع اضافی می توان دیند و تتینی برخنی از عتنار هنای ارسنطو آشکارا بیان گر آن هستند که وی تعریف دوری را نهتنها بنرای جنس و نوع اضافیکه برای همه متضایفان روا منی شنمارد. فرفورینوس در اینن زمیننه هنا یک سره پیرو ارسطو است و ایساگوگ هاو چیزی جز بازگفت این نکته ها را نندارد. فارابی در تعریف های پیشنهادی خویش این مغالطه ها را می پیراید و از این رهگذر زمینه را برای ابن سینا فراهم می کند. ابن سینا بنا اشنار هن ای فنارابی همنه اینن دشواره ها و مغالطه ها را بازمی شناسند و بنرای گشنودن و زدودن آن هنا، چنه در تعریف جنس و نوع اضافی، به سان ویژه، و چه در تعریف متضایفان، به سان کلینی، راه کارهایی نوپدید و هوشمندانه پیش می نهد. برپاینه راه کنار او بنرای رهاسنازی تعریف متضایفان از مغالطه های دور و تعریف به مساوی باید ) 2( متضنایفان را از اضافه برهنه کرد، ) 1( علیت تضایف را ذکر کرد، ) 9( با افزودن قید (از روی آن چنین است) تعریف را به متضایف مطمحنظر مخنت کنرد. جسنتار پنیش رو باروشن داشت و تتیین این نکته ها بخشی از روند دگردیسی مدخل فرفورینوس در منطق اسلامی و، از این رهگذر، گوشه ای از تاریخ منطق اسلامی را روشن می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 123 تا 148

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پیامدهای فلسفی یگانه‌انگاری در اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا : سال 5، شماره 2 : حکمت معاصر

نویسنده:

هادی وکیلی، پدرام پورمهران

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , وحدت وجود , یگانه انگاری ابن عربی , یگانه انگاری اسپینوزا

کلیدواژه‌های فرعی :

جبر , اعیان ثابته , وجود حقیقی , مراتب هستی , جوهر (منطق) , الوجود , اعیان ثابته و صفات الهی , عقیده جبر fatalism , نظام هستی , جبر الهی , وحدت وجود , صفات خدا , علم طبیعت , وحدت ‌وجود , وحدت جوهر , بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) , عالم ( امکانی ) , تجلی الهی , جوهر , اعیان ثابته , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) , طبیعت , ضرورت , ماسِوی الله , طبیعت خلاق , ضرورت فراگیر هستی ,

شاپا (issn):

2383-0697

چکیده :

یگانه‌انگاشتن خدا و جهان در بنیاد اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا قرار دارد. ابن‌عربی با رویکردی عرفانی بدان می‌پردازد و نظریه وحدت وجود را مطرح می‌کند که طبق آن یگانه وجود حقیقی خداوند است و جهان چیزی جز تجلیات، اطوار، و شئون ذات حق تعالی نیست. اسپینوزا با رویکردی عقل‌گرایانه و فلسفی، به تحلیل نظریه وحدت جوهر می‌پردازد و بر این نظر است که خدا یگانه جوهر هستی است و جهان چیزی جز حالات برآمده از صفات او نیست. این جستار، پیرامون یگانه‌انگاری خدا و جهان، به بررسی و تحلیل مسائلی چون صفات خدا، مراتب هستی، و ضرورت فراگیر آن در اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا می‌پردازد تا پیامدهای فلسفی آن را نشان دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 113 تا 129

مشخصات اثر

ثبت نظر