مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

جرم انگاری، به عنوان یکی از نهادهای مهم حقوق کیفری، بیانگر فرآیندی است که طی ان رفتار خاصی (اعم از فعل و ترک فعل) که پیشتر مباح و جایز بوده، جرم تلقی شده و مورد مجازات قرار می گیرد. همانند سایر نهادهای حقوق کیفری، جرم انگاری نیز تابع اصول و مبانی توجیهی خاصی می باشد. مبانی جرم انگاری در گذر مطالعات حقوقی، دستخوش تغییر و تحولات بسیاری بوده است. امروزه، آنچه به عنوان مبانی جرم انگاری در مطالعات تخصصی حقوق کیفری مورد بحث قرار می گیرد، شامل اصول کلان (اصول اسقلال فردی و رفاه اجتماعی) و اصول خرد (اصل صدمه، اخلاق گرایی قانونی و پدر سالاری قانونی) می باشد. این اصول، به عنوان اصول راهنما و راهبردی، قلمرو اعمال مجاز و غیر مجاز را تعیین و تبیین می نماید. در حقوق کیفری ایران نیز، مبانی جرم انگاری، تابع مصالح و مفاسد واقعی (شامل مصلحت جان، مال، عقل، نسل، دین) انسان ها بوده و هرگونه صدمه و لطمه به این مصالح معتبر، حرام و جرم اعلام شده است.اقتضای جامع بودن دین اسلام،داشتن برنامه برای زندگی اجتماعی بشر است. فقیهان اسلام عهده دار بیان برنامه و روش اسلام در تمام جنبه های زندگی بشر بوده اند.ایجاد و استقرار نظم و امنیت از مقوله‌های مهمی است که علمای اسلام به بیان برنامه شریعت برای تامین آن پرداخته اند. گفتمان فقهی و نحوه باز تولید مستندات شرعی در جرم انگاری و شیوه پاسخ دهی به جرایم علیه امنیت تاثیر گذار بوده است.در این نوشتار کارکرد گفتمان فقهی و بحث های دانشمندان مسلمان در جرم انگاری در حوزه جرایم علیه دولت و ملت همچنین جرایم علیه امنیت در حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی بررسی شده است.

مطالعه حاضر با هدف شناسایی مولفه های دینی و نقش این مولفه ها در سلامت عمومی و خودشکوفایی دانشجویان انجام شده است. نمونه استفاده شده در این مطالعه، شامل 369 نفر از دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشند که دو گروه مذهبی سنی و شیعه را در بر می گیرد. ابزار مورد استفاده، شامل مقیاس سنجش دینداری در دانشجویان (خدایاری فرد و همکاران)، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) (گلدبرگ و هیلر)، و مقیاس سنجش خودشکوفایی (نجاریان و مهرابی زاده)، می باشد. نتایج بیان گر این مطلب بود که مولفه های نگرش دینی (شناخت دینی، گرایش و عواطف دینی، باور دینی و عمل به دین) با نمرات پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و اکثر خرده مقیاس های آن ( بجز مقیاس کارکرد اجتماعی) ارتباط منفی معناداری دارند، و نگرش دینی توانایی پیش بینی (3/8) واریانس سلامت را به صورت معنادار نشان می دهد. در بررسی ارتباط مولفه های نگرش دینی و خودشکوفایی نیز نتایج به دست آمده مبین وجود ارتباط مثبت بین اینمولفه ها و خودشکوفایی می باشد، و نگرش دینی توانایی پیش بینی (1/11) واریانس خودشکوفایی را به صورت معنادار نشان می دهد. در بررسی های بیشتر این نکته مشخص شد شناخت دینی به عنوان بهترین پیش بینی کننده برای سلامت (افسردگی و اضطراب)، و عمل به دین بهترین پیش بینی کننده برای خودشکوفایی می باشند. همچنین خودشکوفایی تأثیر بسزایی در تعیین واریانس سلامت که توسط نگرش دینی پیش بینی می شود دارد و این متغیر به عنوان یک متغیر میانجی برای دو متغیر دیگر عمل می کند.

این نوشتار، پژوهشی است درباره «طبقه‌بندی مفاهیم دینی در نامه‌های سیاسی امیرمومنان حضرت علی(ع)» که ابعاد و جوانب موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد. از آنجا که دین عبارت است از مجموعه‌ای از قوانین الهی که شامل مسائل عقیدتی، اخلاقی و رفتاری می‌باشد، لذا به استخراج و اثبات و تحلیل مفاهیم دینی در گفتارهای سیاسی آن حضرت در سه حوزه اعتقادی، اخلاقی و رفتاری پرداخته می‌شود.بر اساس نتایج این پژوهش، مهم‌ترین مفاهیم دینی در حوزه مسائل اعتقادی عبارتند از: اثبات وحدانیت ذات خدواند، اهتمام و توجه به کتاب‌الله، توصیه به حفظ دین خدا، توجه دادن مردم به توحید افعالی، توجه به فرائض الهی، وجوب اطاعت از رسول خدا(ص)، اثبات اصل امامت و علل نیاز به امام، توجه به جهان آخرت و حوادث روز قیامت.و در حوزه مسائل اخلاقی عبارتند از: رعایت آداب اجتماعی، لزوم مشورت در انجام کارها، تواضع و فروتنی، قدردانی از کارگزار خود، یاری نمودن حق، توصیه به تقوا در نهان و آشکار، موعظه‌های اخلاقی، انذار به گذرا بودن دنیا، صبر بر بلاها، توصیه به شناخت جایگاه خویشتن، توصیه به عمل صالح و پرهیز از ظلم و ستم و گناه.و در حوزه مسائل رفتاری عبارتند از: اجرای امر به معروف و نهی از منکر در سطح جامعه، اقامه نماز و حج در جامعه اسلامی، تشویق به جهاد فی سبیل الله، یادآوری و برشمردن حقوق کارگزاران بر حاکم، و حقوق حاکم بر کارگزاران، جایز شمردن تقیّه در موارد لزوم، وجوب گرفتن زکات(خراج) و شرایط اخذ کننده آن.مهم‌ترین کارکرد این مفاهیم در عرصه سیاست و اجتماع عبارتند از: برخورداری حکومت از حمایت مردم و ایجاد تعلّق خاطر مردم به حاکمیت، رشد دینی و فکری کارگزاران حکومت، حفظ سلامت نظام سیاسی و حفظ کارگزاران از انحراف و سوء استفاده از موقعیت، حفظ نیروهای وفادار و ارزشی، بالا بردن اعتماد به نفس متولّیان حکومت، ارائه الگوی عالی سیاستمداری، حفظ وحدت امت، جریان صحیح دستورات دین در عرصه اجتماع و افزایش حسّ مسئولیت‌پذیری.هدف از این رساله، بیان اهتمام امیر مومنان(ع) به گسترش مفاهیم دینی در سطح جامعه حتی در سطوح سیاسی و اداری کشور است.واژگان کلیدی: طبقه‌بندی، دین، سیاست، مفاهیم دینی، نامه‌های سیاسی، امیر‌المومنین(ع).

پیشگیری از جرم در معنای خاص مجموعه تدابیر و اقدامات غیرکیفری نهاد‌های مذهبی با هدف مقابله با بزهکاری از طریق کاهش یا از بین بردن علل جرم و نیز اثر گذاری بر فرصت‌های پیش جنایی است، به گونه‌ای که بتوان با استفاده از ابتکارات و ساز و کارهای غیر قهرآمیز بر شخصیت افراد جامعه و وضعیت پیش از ارتکاب جرم آنان اثر گذاشت تا از وقوع بزه جلوگیری شود. توجه به دین و نهاد‌های دینی در امر پیشگیری از جرم سابقه دیرینه دارد مهمترین هدف ازوضع دین و بدنبال آن ایجاد نهاد‌های دینی، نظم و امنیت و تعیین حد و مرز و اختیارات و وظایف افراد در روابط فردی و اجتماعی است. از سوی دیگر کارکرد نهاد‌های دینی میتواند تقویت روحیه همکاری و احساس مسئولیت نسبت به خود و دیگران باشد. به طوری که این امر موجب بقای جامعه، گسترش عدالت و عدم گرایش انسان‌ها به بی نظمی، هنجار شکنی و قانون شکنی گردد. در این پژوهش عمدتا برخی از آموزه‌های ‌دینی و نقش آنها در پیش گیری از جرم،نقش نهادهای مذهبی در نهادینه کردن هنجارهای دینی در پیشگیری از جرم، نقش نهادهای دینی در پیشگیری وضعی از جرم، نقش سازمان‌های ‌دینی و مذهبی (سازمان حجّ و زیارت، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های ‌علمیّه، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، ستاد اقامه نماز، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مساجد ،سازمان بسیج مستضعفین) در پیشگیری از وقوع جرم مورد کنکاش قرار گرفت. عمده ترین نتایج حاصل از پژوهش مبین این نکته است که آموزه‌های دینی نهادهای مذهبی در خصوص پیشگیری از جرم از اهمیت بالایی برای نظام قضایی کشور ما که مبتنی بر احکام اسلامی است برخوردار می‌باشد. بی شک اقدام پیشگیرانه از وقوع جرم و بزهکاری و انحراف و گمراهی؛ از اصول قضایی اسلامی و سیاست جنایی اسلام محسوب می‌شود. بطوریکه در این پژوهش ملاحظه می‌شود، نهاد‌ها و سازمان‌های دینی و مذهبی در کنترل اجتماعی، تقویت همبستگی اجتماعی، ارتقاء سلامت اجتماعی ، تقویت هویت دینی ، امنیت اجتماعی نقش دارند. حال از آنجاییکه نهادهای مذهبی به عنوان مراکز تاثیر گذار بر الگوهای رفتاری افراد در زمینه مذهبی مطرح می‌باشد،از این رو به صورت غیر مستقیم در شکل گیری فرهنگ و هویت افراد چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی نقش بسزایی ایفا می‌نماید و می‌توانند از طریق مکانسیم‌های ‌یاد شده در پیشگیری از وقوع جرم موثر واقع شوند.کلید واژه : دین - سازمان‌های ‌دینی و مذهبی - پیشگیری از جرم.

با بروز سوگ براي هر فرد در جامعه بي‌شك آرامش وي دستخوش تغيير مي‌شود. بررسی وضعيت آرامش سوگواران پس از انچام مراسم سوگواري صورت نگرفته است؛ لذا هدف کلی اين تحقيق، مطالعه رابطه‌ي آرامش با برگزاري مراسم سوگواري(در اين تحقيق مراد از مراسم، مراسمسوگواري مذهبي نمي‌باشد كه به عنوان مثال در عاشورا برگزار مي‌گردد ) بين دو گروه مذهبي و غير مذهبي( در صورت شناسايي غير مذهبيون، البته در صورتي كه افراد غير مذهبي يافت نشدند به جاي اين گروه از افراد با سطح دين داري پايين استفاده خواهد شد )در یکی از مناطق مجاور به شهر شیراز یعنی بخش زرقان می‌باشد. در این بررسی با استفاده از چارچوب نظری كاركرد گرايي و نظريه‌ی احساسیبه مطالعه رابطه‌ي آرامش و سوگواري پرداخته شده است. روش پژوهش در این پژوهش از نوع پیمایشی و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری کلیه سوگواران (همسر متوفا ، فرزند متوفا ، پدر متوفا ، مادر متوفا ، برادر و خواهر متوفا ) بخش زرقانشیراز طي يك ماه یعنی در حدود 90- 120 نفر می‌باشد. یافته‌های این پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی ارائه شده است که در بخش توصیفی یافته‌ها نشان می-دهد که به طور كلي آرامش زنان و مردان سوگوار در هر دو گروه مذهبي ( دين دار قوي) و غير مذهبي ( دين دار ضعيف) با انجام مراسم سوگواري رابطه دارد. در بخش آمار استنباطي یافته‌ها نشان می‌دهد فرض رابطه بین دو متغیر معنی دار می‌باشد. بررسی تفکیکی رابطه بین دو متغیر، هم در بین افرادی که پایبندی‌های مذهبی ضعیفی داشتند و هم در بین افراد با پایبندی بالا، هم سو با رابطه مشاهده شده در نمونه کلی می‌باشد، ولی شدت رابطه در بین افراد دین دارقوی بیشتر از گروه دیگر بوده است.

در خانواده جانبازان و شهداء، عمدتاًنقش محوري بر عهده زنان است. تحت فشار بودن عضوي از خانواده كه نقش محوري دارد، بيش از سايراعضاء، سلامتي، رفاه و فضاي تربيتي خانواده را متاثر مي‌سازد. توجه به سلامتي وبهداشت رواني و‌يافتن روشهاي كارآمد ارتقاي آن براي جامعه بطور عام و براي خانواده‌هاي تحت استرس بطور خاص و بويژه براي خانواده شهداء و جانبازان ضرورت انجام‌اين پژوهش را اقتضا مي‌کرد. در‌اين پژوهش براي بررسي وضعيت سلامت رواني همسران شهدا و جانبازان و همچنين بررسي تأثيربکارگيري آموزه‌هاي اسلامي‌در روان‌درماني شناختي- رفتاري مطالعه در دو مرحله انجام شد. در مرحله‌ي نخست‌يك همه گير شناسي جهت بررسي سلامت رواني همسران شهدا و جانبازان بر روي نمونه‌اي 200 نفره با استفاده از پرسشنامه‌يGHQ-28انجام شد. در مرحله دوم، از ميان افراد داراي نمره‌ي بالا در پرسشنامه‌ي مذکور نمونه‌اي 60 نفره انتخاب و به کمک آنها مطالعه‌اي مداخله اي انجام شد. انتخاب شدگان به تصادف در سه گروه قرار گرفتند که عبارت بودند از گروه درمان شناختي-رفتاري با رويکرد اسلامي‌گروه درمان شناختي-رفتاري به روش کلاسيک و گروه كنترل. درمان شناختي رفتاري مدلي است که قبلاً کارآمدي بخش‌هايي از آن توسط محققين (مثلاً ابراهيمي، 1388)بررسي شده است. در‌اينجا بصورت کاملتر ارتقاء‌يافته و اعتباريابي شده است. ابزار پيش آزمون و پس آزمون عبارت بودند ازGHQ-28و پرسشنامه‌ي نگرشهاي نا کارآمد (DAS). نتايج مرحله‌ي بررسي سلامت رواني نشان داد که سطح سلامت رواني گروه نمونه پايين بوده و در بين همسران جانبازان سلامت رواني با نوع جانبازي ارتباط داشت به گونه‌اي که همسران جانبازان اعصاب و روان از پايين ترين سطح سلامت رواني برخوردار بودند. نتيجه نهايي مرحله دوم‌اين بود که هم درمان شناختي-رفتاري با رويکرد اسلامي‌و هم درمان شناختي-رفتاري به روش کلاسيک بر کاهش علائم جسماني، علائم اضطرابي، علائم مربوط به کارکرد اجتماعي و علائم افسردگي مؤثر بودند. مرحله‌ي پيگيري پايداري آثار درماني را مورد تأييد قرار داد. نتيجه گيري نهايي‌اين بود که هم روشهاي درماني شناختي-رفتاري سنتي و هم روشهاي درماني شناختي-رفتاري با رويکرد اسلامي‌قابليت استفاده براي ارتقاء سلامت رواني همسران شهدا و جانبازان را دارند.‌يعني بکار گيري‌اين دو روش باعث کاهش علائم مربوط به اضطراب، علائم جسمي، علائم مربوط به کارکرد اجتماعي، علائم افسردگي و نگرشهاي ناکارآمد مي‌شد. براي پايداري بيشتر آثار درماني بر علائم افسردگي و نگرشهاي ناکارآمد 8 جلسه کافي نخواهد بود. همان طورکه از قبل مفيد و مجاز بودن روش‌هاي درماني رفتاري-شناختي مورد تأييد محققين بوده است در‌اين جا نيز شواهدي براي حمايت از مفيد بودن روش‌هاي درماني رفتاري-شناختي تلفيق‌يافته با آموزه‌هاي اسلامي‌بدست آمد. بنا بر‌اين مجاز بودن بکارگيري آن را در مراکز مشاوره و روان‌درماني موجه خواهد بود.

این پایان‌نامه، به بررسی اوصاف ایزدبانوان این دو سرزمین مهم و تاریخی می‌پردازد. به همین منظور نخست سابقه تاریخی ایران و سرگذشت بومیان ساکن آنجا و چگونگی ارتباطشان با عیلام و بین‌النهرین بررسی شده است و پس از آن در مورد چگونگی مهاجرت آریاییان از دشت‌های شمال واژه آریا و دو قوم ماد و پارسی که برای متحد کردن ایران گام برداشتند صحبت به میان آمده است . در مبحث مربوط به بین‌النهرین (که تحت‌اللفظی به معنای سرزمین بین دو رود است) از قوم سومر، جایگاهشان، و سرانجام تصرف آن سرزمین توسط اکد، بابل و آشور صحبت شده و عقاید و باورهای دینی شان ذکر گردیده است . اما مبحث اصلی پایان‌نامه به ایزدبانوان این دو سرزمین اختصاص دارد و این کار با رجوع به اوستا و اسطوره‌های بین‌النهرین انجام شده است . ایزدبانوان مهم ایرانی عبارتند از ناهید، سپندارمذ، اشی، دین، چیستا، خرداد و امرداد، که بترتیب به معنای پاک ، فروتنی مقدس ، پاداش ، دین، دانش ، کمال و بی‌مرگی می‌باشند. ایزدان مونث چنانکه دراین رساله نیز آمده است ، برای آریاییان بیگانه نبوده‌اند ولی تکامل آنها و پیداشدن ایزد بانویی نیرومند به نام ناهید پس از آشنایی با بین‌النهرین صورت پذیرفته است . اما بین‌النهرین با انبوه ایزدبانوان مواجه بود و نانشه، نیدابا، اینانا و غیره هریک وظایف مخصوص به خود داشتند و حتی خلق انسان و حیوان نیز توسط همین ایزدبانوان انجام می‌گرفت . در میان ایزدبانوان ایشتر از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بود. او به انسانها و حیوانات زندگی می‌داد و علاوه بر این الهه آبها، جنگ ، توفان و غیره نیز به حساب می‌آمد. او برخلاف ناهید ایرانی اوصاف بقیه ایزدبانوان را پذیرفته و خود به تنهایی تمام وظایف دیگر ایزدبانوان را انجام می‌دهد. دراین رساله سعی شده شباهت و یکسانی ناهید با ایشتر نشان داده شود چون چنانکه از مطالب اوستا و اسطوره‌های بین‌النهرین برمی‌آید، این دو ایزد معادل هم بوده و تفاوت چندانی با هم ندارند. اما دیگر ایزدان ایرانی مفاهیمی قدیمی هستند و نمی‌توان آنها را به خاطر یک یا چند کارکرد مشترک با ایزدبانوان بین‌النهرین با آنها یکی دانست .

نوسازی بهفرایند تغییرات اجتماعی اشاره دارد که در ایستارها و ساختارها به طور یکپارچه، چند بعدی و تدریجی صورت می گیرد و جامعه را به طور کلی دگرگون می سازد. این مفهوم در ادبیات توسعه بیشتر ناظربراقدامات اصلاحی برخی دولت ها در نیمه دوم قرن بیستم است که نظریه پردازی‌های مرتبط با آن در قالب «مکتب نوسازی» مطرح می باشد. در تاریخ معاصر ایران چند مقطع تاریخی از لحاظ اقدامات نوسازانه دولت و پیامدهای آن دارای اهمیت است. یکی از این مقاطع سال های 57-1341 شمسی است که در آن «محمّدرضا پهلوی» دست به اقداماتی زد که خرده نظام‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نظام اجتماعی ایران را دچار تحول نمود. دوره‌ی دیگری که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است هشت سال ریاست جمهوری «هاشمی رفسنجانی» (76-1368)در نظام جمهوری اسلامی ایران استتحولات صورت گرفته در این دو مقطع باعث شد که مذهب نیز به عنوان یکی از خرده نظام های موثر در نظام اجتماعی ایران که طبق نظریه الزامات کارکردی «تالکوت پارسونز»،کارویژه حفظ الگوی نظام را دارد ایفای نقش نماید.در این پژوهش نگارنده با نگاهی مقایسه‌ای و پس از تببین چرایی و چگونگی نوسازی در این دو برش تاریخی، در پی پاسخ به این پرسش است که چرا مذهب در نظامسیاسی در فرایند نوسازی پهلوی دوّم کارکرد منفی و در دوره سازندگی کارکرد مثبت داشت؟در پاسخ به این سوال این دو فرضیه مرتبط با هم به محک آزمون گذاشته شد:1-در دوره پهلوی دوّم به دلیل عدم هماهنگی نظام سیاسی با نظام مذهبی، مذهب در جریان نوسازی کارکرد منفی داشت. 2-در دوره سازندگی به دلیل هماهنگی دو نظام مذهبی و سیاسی، مذهب در جریان نوسازی کارکرد مثبت داشت.

در این پژوهش به بررسی رابطه میزان عمل به احکام دین با بهداشت روانی معلمان ابتدایی در سال تحصیلی 92_91 پرداخته شده است. جامعه ی این پژوهش شامل کلیه معلمان ابتدایی شهرستان فراشبند بود. نمونه پژوهش شامل 100نفر معلم ابتدایی(50 نفر معلم زن، 50نفر معلم مرد) بود که به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات عبارت بودند از پرسشنامه معبد گلزاری برای اندازگیزی میزان عمل به احکام دین و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) برای سنجش بهداشت روانی. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش همبستگی بود.در این پژوهش مشخص شد بین میزان عمل به احکام دین با بهداشت روانی معلمان رابطه مثبت وجود دارد و بین میزان عمل به احکام دین با علائم جسمانی رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین بین میزان عمل به احکام دین با اضطراب و اختلال خواب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی رابطه معکوس وجود دارد. همچنین میزان عمل به احکام دین بین معلمان زن و مرد یکسان می باشد.

چکیده رساله/پایان نامه :دانش روان‌شناسی رابطه مستقیمی با دین دارد. به همین سبب بنیان‌گذران این دانش، همواره به بررسی مسأله دین و تأثیر آن بر روان انسان پرداخته‌اند. از میان آنان می‌توان از ویلیام جیمز آمریکایی و کارل گوستاو یونگ سوئیسی نام برد. در این پژوهش، با مطالعات متعددی که در حوزه اندیشه‌های این دو روا-شناس انجام گرفت به بیان دیدگاه هر یک از آنان در باب اصول روان‌شناسی، منشأ دین، تعریف دین، تجربه دینی و کارکرددین پرداخته شده است.بر این اساس، در اصول روان‌شناسی تاکید هر دو بر ناحیه ناخودآگاه روان انسان است. در باب منشأ دین جیمز به دنبال منشأ دینداری در ناحیه نیمه هشیار روان آدمی است و یونگ منشأ دین را در ناحیه ناخودآگاه جمعی و محتویات آن (کهن الگوها) دنبال می‌کند. در حوزه تعریف دین هر دو روان‌شناس دین را امری قدسی، بلاواسطه، واقعی و ... می‌دانند و دارای رویکردی جوهری به دین می‌باشند. در موضوع تجربه دینی، جیمز از دو گونه تجربهدینی و عرفانی سخن می‌گوید ولی یونگ تنها از تجارب دینی. در باب کارکرد دین، هر دو روان‌شناس نگاهی مثبت به دین داشته و آن را سبب سلامت روان آدمی می‌دانند.