مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

امروز بررسي‌ متون ادبي براساس نقد روانشناسانه يكي از رايج‌ترين انواع نقدهاست. در اين ميان يكي از مكتب‌هاي مورد توجه منتقدان ادبي، مكتب ‌روانشناسي ‌تحليلي كارل‌گوستاو يونگ است. از رهگذر رشد اين مكتب و توجه وافر يونگ به اسطوره‌ها و كهن‌الگوها، نقد ديگري به نام نقد كهن‌الگويي يا نقد اسطوره‌اي در ميان منتقدان رواج يافته است. آن‌چه در اين رساله مورد توجه است، بازخواني برخي از غزل‌هاي شمس مبني بر آرا يونگ و مبتني بر نقد روانشناسانه و اسطوره‌گراست.به نظر ما شباهت ديدگاه‌هاي يونگ با مولانا در غزليات شمس به سه بخش تقسيم مي‌شود. بخش نخست شامل كهن‌الگوها مي‌شود. يونگ بود كه به وجود ضمير مشتركي در همه‌ي آدميان اصرار ورزيد و محتويات اين ضمير را Archetype يا كهن‌الگو ناميد. از نگاه يونگ كهن‌الگوها گوناگون‌اند؛ اما مهم‌ترين آن‌ها عبارت‌اند از: نقاب، سايه، آنيما، آنيموس، پيرخردمند و خود. از آن‌جا كه زبان مولانا در غز‌ل‌ها، به‌ گفته‌ي مناقب‌نويسان و شواهد حاضر در متن، زباني نينديشيده و بيش‌تر شبيه به اعتراف‌هاي شيدايي بر تخت روانكاو است، بارزترين نمود اين كهن‌الگوها را مي‌توان در غزل‌هاي شمس يافت. مولانا در نمود بخشيدن اين كهن‌الگوها از رمز استفاده مي‌كند. اين بخش نگاه ما مبتني بر نقد اسطوره‌اي است. بخش ديگر به شيوه‌ي آفرينش هنري باز مي‌گردد. يونگ شيوه‌ي آفرينش هنري را به دو بخش روانشناسانه و ديده‌وارانه تقسيم مي‌كند. شيوه‌ي روانشناختي، شيوه‌اي است كه از خودآگاهي سرچشمه گرفته است و در برگيرنده‌ي تجربيّات عادي و جاري زندگي‌ و منطقي‌تر است. اما شيوه‌ي آفرينش ديده‌ورانه برخاسته از ناخودآگاه و در وراي عقل و انديشه و برتر از درك آدمي است. شيوه‌ي ديده‌ورانه دقيقاً همان شيوه‌اي است كه بر مولانا در سرودن غزل‌ها عارض شده است. در اين بخش نگاه ما هم مبتني بر نقد اسطوره‌اي است، هم نقد روانشناسي.بخش سوم شامل بررسي ديدگاه يونگ در مورد دين و خداست. يونگ، خدا را يك كهن‌الگو مي‌داند. او مفهوم خدا را در دو سطح شكل كهن‌الگويي و محتواي كهن‌الگويي مطالعه مي‌كند. خدا در دو سطح مورد نظر نيز در انديشه‌ي مولانا و غزل‌هاي شمس نمود يافته است. البته لازم به ذكر است در اين مورد ميان آرا علمي يونگ و باورهاي ديني مولانا، تفاوت‌هايي به چشم مي‌خورد. در اين بخش نيز، نقد اسطوره‌اي به همراه نقد روانشناسي مورد توجه است.

طی تحقیق حاضر، سعی میشود با بررسی این دسته نظر مختلف ، در حد امکان تحقیق، برای بررسی دقیق‌تر در مورد خاص بیگانگی از کار، نظرات این صاحبنظران به مقایسه گذارده شده و در صورت لزوم در مورد خاص بیگانگی با کار به مقایسه، تحلیل و بررسی پرداخته شود. بنابراین هدف تحقیق در بخش میدانی رساله، تنها بررسی علل و عوامل بیگانگی در مشاغل مختلف و میزان بیگانگی در حرف متفاوت نیست . بلکه مقایسه نظرات ابراز شده در زمینه بیگانگی بطور کلی و تطبیق و مقایسه آن با مورد خاص بیگانگی با کار در چند شغل مختلف و موسسه محدود است .

مولوی در مثنوی با شگردهای گوناگون به تبیین مقال تعلیمی مورد نظر خود پرداخته است،گاهی با استناد به آیات قران کریم و احادیث و گاهی با استمداد از مثل و تمثیل و حکایت و داستان.و از این نظر مثنوی خوان رنگارنگی است با مضامین تعلیم، حکمت، اخلاق نظری و عملی.این رساله به وسع خود بر آن بوده است تا دست آشنا یا نا آشنای به معارف مثنوی را بگیرد و با خود به خانه های رنگارنگ و متنوع آن رهنمون سازد و جا داشت که کل مثنوی در این باب نقل می شد ولی به اقتضای عنوان رساله به موضوعات اهم پرداخته شده است بدان امید که هر چند کل آب دریا را نمی توان کشید ولی به قدر تشنگی می توان چشید.

وجود مضامین علمی؛ چون: طب، نجوم، فلسفه، کلام، عرفان و اندیشه‌های مذهبی در سخن خاقانی شروانی ملقب به «افضل‌الدین» و نیز سنایی غزنوی، باعث شده است تا هردو را «حکیم» نیز بخوانند. باورهای دینی و اندیشه‌های مبتنی بر شرع از مهمترین درونمایه‌های سخن این دوشاعر است که عموماً در قالب تصاویر شاعرانه، ساخته و پرداخته شده است.رساله‌ی حاضر پژوهشی است درباب تجلی تصاویردینی در دیوان خاقانی شروانی وسنایی غزنوی؛ یعنی: به بررسی وتحلیل دیدگاه وشیوه‌ی نگرش خاقانی و سنایی به عناصردینی ومذهبی می پردازد.محور اصلی رساله‌ی حاضر، بررسی تجلی شخصیت‌ها واماکن مذهبی دردیوان خاقانی و سنایی از منظر نقد تصویرپردازی است؛ موضوعی که در کتب بلاغی گذشته، چندان مورد توجه نبوده است.مسأله «تصویر» و «شریعت» و«شخصیت ها و اماکن مذهبی» و تعامل این سه واژه و ترکیب و چگونگی کاربرد و رویکردهای آنها در دیوان خاقانی و سنایی محور اصلی رساله‌ی حاضر را تشکیل می‌دهد این نوشتار، روشن می سازد که نگرش این دوشاعر به موارد مذکور، به رغم بسامدفراوان در سخن آنان، آن گونه که انتظار می رود، همگون با اصول عقاید اسلامی نیست و شاعران، نگرش خویش را در بسیاری از موارد، مدّاحانه به حبّ حطام دنیا آلوده و ازآن اصول تخطی نموده اند.

این تحقیق به نقش خوراک و مفاهیم و معانی آن در فیلم های سینمای ایران می پردازد. نگارنده در نظر داشته با تمرکز بر خوراک و حضور آن در فیلم های ایرانی، شیوه هایی را که به واسطه آنها خوراک در فیلم حضور دارد و مفاهیمی که از کاربرد آن استنتاج می شود، مورد مطالعه قرار دهد. هدف اصلی این تحقیق مطالعه آکادمیک محصولات سینمای ایران با تمرکز بر نقش خوراک به عنوان عامل بازتولید معنا در این آثار بوده است. در این تحقیق تلاش شده خوراک به عنوان نشانه در فیلم تعریف شود؛ بررسی شود خوراک در دل چه بافت اجتماعی ای دغدغه اصلی داستان یک فیلم ایرانی و پیش برنده روایت آن بوده است؛ و محصور بودن زن ایرانی در محیط آشپزخانه به چه نحوی به واسطه تولید خوراک توسط فیلمسازان به تصویر کشیده شده است.محدوده اصلی این تحقیق محصولات سینمای ایران پس از انقلاب است و با تکیه بر منابع دست اول ( تحلیل نمونه های سینمایی ) و جمع آوری نقد و بررسی این آثار، نقش پررنگ خوراک در تعریف روابط سنتی اعضای یک خانواده ایرانی و تجسم بخشیدن به مذهب و سنت و فرهنگ ایرانیان شرح داده شده است. در نقطه مقابل نیز به نمونه هایی توجه شده که تولید خوراک به عنوان وسیله امرارمعاش دستاویزی برای زنان جهت حفظ استقلال و ایفای نقش نان آور خانواده فراهم کرده است.

شخصیت‌های دینی، اسطوره‌ای، تاریخی و سیاسی به گونه‌های مختلف مورد توجه شاعران هستند و نام، اندیشه و رفتار آن‌ها دستمایه کار هنری شاعران می‌شود. شناخت و تحلیل ابعادی از اندیشه‌ها و عقاید شاعران از رهگذر بررسی و تحلیل شیوه به کارگیری این شخصیت‌ها در شعرشان ممکن می‌شود. شخصیت‌ها عمدتاً نمونه‌های برجسته‌ای برای بیان مفاهیم و اندیشه‌ها هستند. توجه به شخصیت‌ها در ادبیات دوره‌های متفاوت، کارکردهای متمایزی دارد و از آن‌جا که وجه فرهنگی و دینی در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی آشکار است، بررسی جایگاه شخصیت‌ها و نوع تلقی شاعران از آن‌ها، امکان شناخت جریان‌های شعری در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی را بیشتر فراهم می‌سازد.برای اندیشه‌شناسی شاعران و زمان‌شناسی آن‌ها، نگارنده این پژوهش آثار پنج شاعر قبل از انقلاب اسلامی (نیمایوشیج، احمد شاملو، مهدی اخوان‌ثالث، نادر نادرپور و سیاووش کسرایی) و پنج شاعر بعد از انقلاب اسلامی (قیصر امین‌پور، سیدحسن حسینی، نصرالله مردانی، علی معلّم دامغانی و موسوی گرمارودی) را مورد بررسی قرار داد. بعد از مطالعه آثار ده شاعر و یادداشت‌برداری، نتایج به دست آمده، مورد ارزیابی آماری قرار گرفت و به جدول ها و نمودار‌های معناداری تبدیل گردید. دستاورد نهایی این پژوهش عبارت است از این‌که هر شاعری براساس اندیشه و تفکر خاص خود از شخصیت‌های مختلف استفاده ویژه‌ای می‌کند و شباهت‌ها و تفاوت‌های معناداری در نگاه شاعران به شخصیت‌ها وجود دارد. در دستاورد دیگری به این موضوع رسیدیم که انقلاب اسلامی، نقش مهمی در تحول فکری شاعران پس از انقلاب اسلامی داشته استا

چکیده ندارد.

چکیدهرادیو با ویژگی‌های منحصربه فرد خود از جمله: در دسترس بودن، وسعت و سرعت انتقال پیام، رسانه‌ای مهم و فراگیر، با نقش انتقال مفاهیم دینی تلقی می‌شود. باتوجه به اینکه اجرای برنامه‌های مناسبتی- مذهبی در اکثر ایام سال حضور پر رنگی دارد،اهمیت تولید برنامه‌های مناسبتی دینی روشن می‌شود. هدف اصلی این تحقیق هم شناسایی الگوی مطلوب برای برنامه‌های مناسبتی- مذهبی رادیو ایران است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای، به مطالعه موضوع پرداخته است. مهم‌ترین نتیجه به دست آمده طی مطالعات و بررسی‌های کتابخانه‌ای تدوین یک الگوی کاربردی برای تولید برنامه‌های مناسبتی رادیویی بود. این الگو شش اصل مهم دارد که از این اصول می‌توان در تولید برنامه‌های مناسبتی در رادیو استفاده کرد: توجه به همگرایی کارکردی میان رسانه‌های سنتی و مدرن دینی، توجه به مزیت‌های نسبی رادیو در کارکردهای دینی، قالب‌های مناسب رادیو در برنامه‌های دینی، توجه به علایق و انتظارات مخاطبان رادیو، تأکید بر بصیرت‌گرایی در برنامه‌های دینی و توجه به مقتضیات فرهنگی- دینی کشور. برنامه‌ساز و تهیه کننده برنامه‌های مناسبتی بایستی با توجه به این اصول و استفاده از آنها در امر برنامه‌سازی، برنامه‌ای فاخر و جذاب برای مخاطب تولید کند.واژگان‌کلیدی: رادیو، دین، برنامه مناسبتی- مذهبی، ایران

پرسش اصلی رساله حاضر، علل و زمینه‌های اجتماعی ظهور و ترویج جریان‌های عرفان‌نما در دو دهه اخیر ایران می‌باشد. در حالی که در دهه‌اخیر در دنیا شاهد گسترش جنبش‌های نوپدید دینی هستیم، کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و جریانات معنوی و عرفانی مختلفی، در کشور شروع به فعالیت و جذب پیرو کرده‌اند. حال سئوال اساسی این است که چه زمینه‌های اجتماعی باعث شده است که مردم نسبت به این جریانات عرفان‌نما تمایل پیدا کرده و جذب آنان شوند.برای بررسی این امر در این تحقیق، ضمن بهره‌گیری از منابع دست اول این جریانات، سعی شده است که از پیمایش‌ و تحقیقات انجام شده در این زمینه استفاده شود. ضمن آنکه از مصاحبه موردی با پیروان این جریانات نیز بهره گرفته شده است. علاوه برآن، مصاحبه افراد متخصص در این حوزه، نیز بسیار می‌تواند در این زمینه رهگشا باشد که ما در این تحقیق حتی الامکان از آن بهره بردیم.هرچند زمینه‌های موجود در این جریانات که در این رساله به آنها اشاره شده است، زمینه‌ای اجتماعی حساب نمی‌‌شود، اما نشان‌دهنده این است که محدودیت و یا نبود این زمینه در اجتماع ایران، باعث گرایش مردم به این جریانات عرفان‌نما می‌گردد.دلائلی چون نیاز فطری بشر به معنویت و عدم ‌پاسخ‌گوئی مناسب، عدم ارائه کارکردهای مختلف دین اسلام، عدم نهادینه شدن هنجارهای جنسی، موسیقی، سبک جدید زندگی مردم ایران، دلائل سیاسی، حاکم شدن وضعیت ناهنجاری و گسترش رسانه‌های جمعی را می‌توان از جمله دلائل گرایش روزافزون مردم به این جریانات عنوان نمود.

پایان نامه حاضر به مقایسه فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران و عوامل موثر بر این تغییرات از لحاظ اقتصادی، زیستی و روانی می‌پردازد. در گذر زمان مراحل رشد تطور اجتماعی باعث شده است، که انسان تحولات مختلفی را در زندگی خویش تجربه کند. تغییر در نحوه نگهداری و نگرش نسبت به حیوانات، نیز نمونه‌ای از این تحولات است. در این پژوهش، تحلیل مردم‌شناختی نگهداری حیوانات مدنظر می‌باشد، تا شاید بتوانیم با مقایسه‌ای بین نقش و اهمیت نگهداری از حیوانات در زندگی گذشتگان و نیز وضعیت حال حاضر، به رهیافتهای تازه‌ای در این خصوص رهنمون شویم. در این پژوهش، روش میدانی با ابزارهایی از قبیل دوربین عکاسی، دوربین فیلمبرداری، ضبط صوت و مصاحبه استفاده شده است. در طرح این پژوهش، فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران مورد مقایسه قرار گرفته است. در این مقایسه دو رویکرد اساسی مورد توجه قرار گرفته شده است، یکی فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات در گذشته، که به خوبی پاسخگوی نیازها و کارکردهای فرهنگی زمان خود بوده و دیگری فرهنگ نگهداری حیوانات در جامعه امروز با نگاهی به تحولات سریع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ورواج فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی به کشور به عنوان الگوی برتر یا عدم هم خوانی این فرهنگ با آموزه‌های فرهنگ ایرانی اسلامی، که باعث عدم جوابگویی درست به کارکردهای فرهنگی و دینی شده است. یافته‌های پژوهش نشانگر آن است که رابطه میان انسان و حیوان و آگاهی از فرهنگ و اعتقادات نگهداری حیوانات، که ریشه در نسل‌های گذشته دارد کهبدون توجه و اعتنا نسبت به این فرهنگ، توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه‌ای موثر نخواهد بود و بدون شک توسعه‌ای در اهدافش موفق است که شرایط اقتصادی، اعتقادی و روانی مردم را در نظر بگیرد.