مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کرونا تبدیل به مسئله‌ای جهانی شده است، نه تنها توانمندی‌های مادی بشر و تجربه انباشته و انبوه او را در مواجهه با بحران‌ها به چالش کشیده که از جنبه فکری و نظری نیز انسان را با دشواری‌هایی مواجه ساخته است.

عقائد السنة و عقائد الشيعة التقارب و التباعد اثر صالح وردانی، کتابی است پیرامون عقاید شیعه و اهل سنت و اختلافات و اشتراک‌های موجود میان هر دو و لزوم اتحاد و دوری از تفرقه میان فرق اسلامی که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.

این کتاب برای دانشجویان رشته فلسفه اسلامی به عنوان منبع مبنایی در کلام جدید تدوین شده و مشتمل بر دوازده فصل است . نویسنده ابتدا کلیاتی در مورد مطالعات دین پژوهی ، تعریف دین و ویژگی های آن ، انواع دین ، رابطه دین و فلسفه و ارتباط فلسفه دین با کلام جدید ارایه نموده و سپس خاستگاه دین و منشا آن و دیدگاه های مختلف در این زمینه را مطرح کرده است . در ادامه وی به اثبات وجود خدا و براهین مربوط به آن اشاره کرده و در این راستا به برهان وجودی ، برهان صدیقین ، براهین جهان شناختی مانند برهان نظم و فطرت و سایر براهین پرداخته و صفات خداوند و ابعاد گوناگون آن جایگاه شرور در نظام آفرینش و نیاز بشر به دین به جهت عطش جاودانگی که در درون اوست را مورد بحث و بررسی فلسفی و کلامی قرار داده است . مباحثی مانند زبان دین ، رابطه عقل و وحی و دین و فلسفه ، تجربه دینی ، کثرت گرایی دینی ، ابعاد اجتماعی دین و نقد سکولاریسم ( جدایی دین از سیاست و نسبت بین دین و اخلاق از دیگر مندرجات این نوشتار است . کلام جدید از سوی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت ) با همکاری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ( ره ) در ۴۴۰ صفحه و در سال ۱۳۹۱ منتشر شده است. همچنین این کتاب درسنامه‌ای پژوهش‌محور در موضوع کلام جدید یا همان (فلسفه دین) است، که برای طلاب و دانشجویان، تدوین شده است. از منظر نویسنده آنچه در میان مسلمانان، دست کم از قرن دوم هجری، به «علم کلام» شهرت یافته، دانشی است که به تبیین و اثبات عقاید اسلامی و دفاع از آنها می‌پردازد. این علم – به دلیل آنکه مبانی عقیدتی و «اصول دین» (و در رأس آنها، مسئله توحید و صفات خداوند) را بررسی می‌کند – به نامهای دیگری چون «فقه اکبر» (در برابر فقه اصغر که بیان تکالیف عملی و «فروع دین» را بر عهده دارد)، «علم توحید و صفات» و «علم اصول دین» نیز خوانده شده است. از دیدگاه نویسنده در عصر حاضر گاهی وصف «جدید» را نیز به «کلام» می‌افزایند و از تعبیر «کلام جدید» استفاده می‌کنند، چرا که در آن برخی از چالشهایی را که دین در دنیای جدید ( همچون مسئله شر، عقل و وحی، تجربه دینی) با آنها روبه‌روست، بررسی می‌کند.

در این اثر سعی شده است با رویکردی تطبیقی و نگاهی واقع‌بینانه مهم‌ترین مباحث کلام جدید از قبیل چیستی کلام جدید، نسبت بین عقل و دین، رابطه بین دین و اخلاق، پلورالیسم دینی، نسبت بین وحی و تجربه دینی، زبان دینی، براهین اثبات وجود خدا، مسأله شر، رابطه بین علم و دین، هرمنوتیک متون دینی، خاتمیت، امامت و حکومت دینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نویسنده خاستگاه این مباحث را بیشتر در میان غربیان دانسته و اختلاف‌نظر اندیشمندان مسلمان و غرب را در مورد ماهیت ایمان دینی و رابطه آن با عقل، عقل‌گرایی و ایمان‌گرایی و نقد آنها، جایگاه اخلاق و ارزش‌های اخلاقی در علم کلام، نقد تجربه دینی و تجربی انگاشتن ماهیت وحی، نقد نظریه سمبلیک دانستن زبان وحی و غیرشناختاری دانستن آن، نقد هرمنوتیک دینی، نقد پلورالیسم یا کثرت‌گرایی معرفتی، ویژگی‌های گزاره‌های دینی و تفاوت آن با ویژگی‌های علوم تجربی و برهان‌های اقامه شده در زمینه اثبات وجود خدا و تحلیلی از مفهوم شر و عدمی دانستن آن را مورد بحث قرار داده است. وی شبهاتی جدید پیرامون برخی از مسائل کلام جدید مانند مبحث انتظار، فلسفه خاتمیت، نسبت بین امامت و حکومت، رابطه عدالت‌گستری با سلب ارزش و آزادی انسان را مطرح و پاسخ داده و ادله اثبات معاد را نیز بیان نموده است.