مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

خداباوری گشوده به ­عنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاه­هایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزه ­های رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و به­طور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییر‌ناپذیری، انفعال­ ناپذیری و بی­زمان­بودن خدا)، برگرفته از فلسفه­ های یونانی، به‌ویژه سنت نوافلاطونی هستند و تحت تأثیر آن‌ها قرار دارند و به همین دلیل، از مسیر اصلی خودشان که همان مسیر کتاب مقدس است، فاصله گرفته ­اند. بنابراین، برای زدودن انگاره­ های نادرست فلسفی از صفات حقیقی خدا در کتاب مقدس، بایستی بار دیگر آن‌ها را بازبینی و اصلاح ­کنیم. از آن‌‌جا که بنیان‌گذاران و مدافعان این مکتب مدعی هستند که نظریاتشان در سنت خداباوری و خداباوری سنتی ریشه دارد، با نگاهی تاریخی به این جنبش الهیاتی و بررسی مسیر پیدایش آن، صحت‌و سقم ادعای آن‌ها را ارزیابی می­ کنیم. برخی از الهی­دانان و فلاسفۀ دین معاصر، خداباوری گشوده را از انواع خداباوری سنتی قلمداد می­ کنند، برخی دیگر آن را انحرافی در سنت خداباوری و برخی نیز آن را نوعی مکتب ارتدادی و بدعت ­آمیز می­دانند که در سنت راست ­کیشی جایگاهی ندارد. به­هرحال، هرچند زمان زیادی از آغاز این جنبش نمی­ گذرد توانسته است نظرها را، چه موافق چه مخالف، به خود جلب کند؛ تعداد بسیار زیاد مکتوباتی که در تأیید یا ردّ این مکتب نگاشته شده است، شاهد این مدعاست. بنابراین، جا دارد ما نیز با استفاده از منابع بسیار غنی خود در سنت فلسفی‌ـ‌کلامی اسلام و با شناخت کاملی از این دیدگاه، وارد عرصۀ بحث­ های جدید در حوزۀ الهیات و فلسفة دین شویم.

چکیده ماشینی: این تحقیق به موضع فوئرباخ در مورد فلسفه مدرن (نظری) می پردازد ، و دیدگاه فوئرباخ از فلسفه مدرن تا هگل را توضیح می دهد و آن را یک الهیات عقلانی می داند که با فلسفه هگل به اوج خود رسید ، سپس در مورد مفهوم دین فوئرباخ صحبت می شود ، تبدیل دین به انسان شناسی و انتقاد از آن ، از طریق این انسان شناسی ، دین و الهیات است که آنچه را که واقعی است انتزاعی می کند. پس از آن ، تحقیق حاضر، به ماهیت مفهوم ماتریالیستی فوئرباخ و مشکلات پیرامون ماتریالیسم او ، به ویژه حذف مفهوم تاریخ و برخورد آن با جهان و انسان به عنوان یک داده حسی ، و نه به عنوان محصول فاعلیت بشری ، می پردازد. آنچه فوئرباخ و ماتریالیسم او را به باتلاق ایده آل گرایی سوق داد. در این تحقیق ، ما از روش نقد تاریخی ، همانطور که بر روش ماتریالیستی دیالکتیکی تاریخی تکیه کرده ایم ، در انتقاد از ماتریالیسم فوئرباخ و روشن ساختن مفهوم ماتریالیسم ایده آل از طریق انتقاد مارکسیستی به فوئرباخ ، استفاده کرده ایم.///

این اثر عضوی از مجموعه آثار فلسفی انتشارات بلک ول می‌باشد. آثار فلسفی وی که توسط این موسسه ارائه می‌شود، عمده هدفش تشریح و تبیین شاخه‌های عمده فلسفی و مبانی اندیشه‌های فلسفهی هر حوزه می‌باشد. این اثر هم با چنین هدفی به عمده مباحث موجود دین معاصر جهان می‌پردازد و می‌کوشد تحلیلی جامع، روشن و روزآمد از مباحث این حوزه فکر فلسفی ارائه نماید. این اثر شامل ده فصل می‌باشد. این کتاب شامل مقدمه و ده فصل است. در این ده فصل از اعتقادات دینی، اعمال و آداب دینی و تصاویر واقعیت، قدرت الاهی، ماده گرایی، تحصل گرایی و خدا، ارزش ها و کثرت گرایی، قرینه، تجربه و خدا، مساله شرو چشم اندازهای خیر، خدا باوری و طبیعت گرایی بحث شده است.

از آخرین تلاشهای فلسفی هیک پیش از مرگش، رفع تعارضات جدیدی بود که در حوزه علم و دین مطرح شده است. از این جهت وی به عنوان یک فیلسوف دینِ متأله سعی میکند چالشهایی را که یافته- های علم عصبشناسی در برابر تجربه دینی قرار داده است، مرتفع کند. هدف اصلی نوشتار حاضر بررسی نظر هیک در این باب است. این بررسی در دو محور کلی انجام گرفته است: در ابتدا دیدگاه هیک درباره تجربه دینی تبیین و بررسی شده، سپس نحوه پاسخ او به مناقشات برآمده از عصب شناسی ارزیابی و بررسی شده است. با بررسی دیدگاه هیک و با توجه به نقدهایی که در دو بخش جداگانه بر دیدگاه وی مطرح کردیم، روشن شد که اگر هم چالشی میان مباحث عصبشناختی و بحث تجربه دینی وجود داشته باشد- که این خود محل مناقشه است- به نظر نمیرسد اراده علمی- فلسفی هیک برای حل این چالش کافی باشد.

شرح و بررسی ابعاد مختلف توحید و براهین و استدلال‌های مربوط با آن با استناد به آیات و روایات و ادله عقلی و فلسفی و مقایسه دیدگاه‌های اسلام و مکاتب مادی در این زمینه است. در این نوشتار ابتدا به بحث در مورد مفهوم واژه "الله" و مفهوم وجود او نسبت به سایر موجودات پرداخته شده و تفسیری از شیئیت خداوند متعال و امکان تعریف برای ذات او از منظری فلسفی ارایه شده است. آنگاه به بیان راه‌های اثبات وجود حق‌تعالی و براهین موجود در این زمینه پرداخته شده و فرق بین وجود ممکن، وجود واجب و وجود ممتنع بیان شده است. در ادامه نویسنده با توجه به انواع علم و نقش آن‌ها در شناخت و اثبات وجود خداوند متعال، به بیان دیدگاه‌های فلسفه مادی در این زمینه پرداخته و اذعان فلاسفه مادی در مورد عقلی بودن اثبات موجودات غیرمادی را منعکس کرده است. در بخش دیگری از کتاب حاضر نویسنده از منظری عرفانی به موضوع توحید و اثبات وجود خداوند متعال اشاره نموده و اقوال و دلایل عارفان را در مورد وحدت وجود و سخنان برخی از عارفان به ویژه سید حیدر آملی، صدرالدین قونوی و محیی‌الدین ابن‌عربی را در مورد اثبات نظریه وحدت وجود و علم حضوری نسبت به مسایل مربوط به توحید و خداشناسی نقد کرده است.///===

کتاب "مطارحات في الفکر مادي و الفکر ديني" اثر استاد محمد مهدي شمس الدين می باشد موضوع این کتاب که به زبان عربی نوشته شده بررسی درباره‌ افکار و اندیشه‌های مادی و ماتریالیستی و نقطه مقابل آن افکار و اندیشه‌های دینی و اسلامی است که نویسنده با بهره‌گیری از آیات و احادیث، و اقوال و اندیشه‌های ماتریالیست‌ها موضوعات را بررسی نموده است بخش دوم اين کتاب نقدي است بر کتاب نقد الفکر الديني تاليف دکتر صادق جلال‌العظم این کتاب توسط حسن شمس گيلانی تحت عنوان "گفتگو و پژوهش درباره انديشه مادي و انديشه ديني" به فارسی ترجمه شده است