مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 162
بررسی امکان تحقق نفس جزئی قبل از حیات دنیوی با استمداد از نظریۀ وحدت شخصی وجود نزد ملاصدرا
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور؛ ابراهیم راستیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث قدم نفس جزئی از پیچیده­ترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین در برخی آثار خود قائل به قدم نفس جزئی شده و در عین حال همواره به حدوث جسمانی نفس تصریح نموده است. این دو اعتقاد ظاهراً ناسازگارند. این مقاله می­کوشد نشان دهد که مطابق مبانی عرفانی صدرا در نظریۀ وحدت شخصی وجود، اولاً اعتقاد به قدم نفس جزئی امری موجه است و ثانیاً چنین قِدمی با حدوث جسمانی نفس منافات ندارد. بر اساس این نظریه، همان طور که وجود حقیقتی واحد است، ظهور آن نیز واحد است و این ظهور در عین وحدت، واجد سه مرتبۀ مجرد، نیمه­مجرد، و مادی است و بر اساس تشکیک در مظاهر، حقیقت انسانی در مرتبۀ عقلی و در مراتب مادون حاضر است. حقیقت عقلی انسان در عالم برزخ محدود به لوازم ماده می­شود و در عالم جسمانی علاوه بر آنها، محدود به ماده و استعداد نیز می­گردد. نفوس جزئی انسان­ها قبل از تحقق در عالم ماده، در برزخ نزولی، به نحو مقداری و ذو ابعاد ظاهر بوده­اند و سپس، در عالم ماده به صورت جسمانی حادث شده­اند.
صفحات :
از صفحه 175 تا 190
مقایسه احد در فلسفه افلوطین و واجب الوجود در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رضا اکبریان ,طیبه کرمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در فلسفه افلوطين و ملاصدرا، احد و واجب الوجود ويژگی هايی دارند که در ساير موجودات يافت نمی شود، و اگر صفات مشابهی در ساير موجودات وجود دارد، منشا آن همين مرتبه است. به همين ترتيب، صفاتی که در موجودات مادون احد و واجب الوجود يافت می شوند، چنانچه بر ضعف و نقص دلالت کنند، از اين مرتبه سلب می شوند. علی رغم تفاوت های مبنايی ميان اين دو فيلسوف، که به بنيان های فلسفی و مذهبی آن ها مربوط است، مشابهت هايی نيز ميان آن دو مشاهده می شود که با توجه به تاثير سنت نوافلاطونی بر فلسفه اسلامی و به ويژه ملاصدرا، مقايسه ميان اين دو فيلسوف خالی از فايده نيست. توصيف وحدت حقيقی، نفی وجود محدود در احد و واجب الوجود، عدم اتکای فعل احد و واجب الوجود به اراده و علم زائد بر ذات و تناظر مرتبه عقل در فلسفه افلوطين با وجود منبسط و حقيقت وجود در فلسفه ملاصدرا، از نکات قابل بررسی در اين مقايسه است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
تحلیل «وجود» کانتی از منظر حکمت متعالیه
نویسنده:
روح‌الله کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش تحلیل «وجود» نزد کانت با کمک‌گرفتن از دیدگاه ولف، هیوم، و فلاسفۀ اسلامی دربارۀ وجود است. با توجه به این‌که کانت در نقد عقل محض در دو موضع به تحلیل «وجود» می‌پردازد، ابتدا در بخش تحلیل استعلایی در مبحث «مقولات محض فاهمه»، به‌منزلۀ یکی از مقولاتِ وجهه‌نظر «جهت»، و دیگربار در بخش دیالکتیک استعلایی در نقد برهان وجودی. این مقاله با هدف ارائۀ تبیینی جامع و منسجم از این دو موضع نشان می‌دهد که کانت در دیالکتیک استعلایی، برای اجتناب از ایدئالیسم جزمی و ایدئالیسم شکاکانه، داده‌شدگی وجود را متأثر از هیوم برای نقد برهان وجودی به‌کار می‌گیرد، اما در تحلیل استعلایی که بر فهم ما از وجود متمرکز است، متأثر از ولف که برای او وجود امری فرعی و مجهول است، وجود را از مراتب علم ما به گزاره‌ها می‌داند. هم‌چنین با برقراری نوعی هم‌ارزی ابتدایی میان «اصالت وجود در حکمت متعالیه» و «داده‌شدگی وجود نزد هیوم»، و «اصالت ماهیت و اعتباری‌بودن مفهوم وجود نزد سهروردی» و «متمم بودن آن نزد ولف» از ابزارهای مفهومی برای تحلیل وجود در حکمت متعالیه و حکمت اشراق، هم‌چون «معقولات ثانیۀ فلسفی»، «زیادت وجود بر ماهیت»، و «جهات ثلاث» برای تبیین وجود نزد کانت کمک گرفته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 51 تا 74
مقایسه دیدگاه افلوطین و ملاصدرا درباره ویژگی‌های نفس
نویسنده:
فروغ‌السادات رحیم‌پور؛ محمد نصر اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موارد تشابه بسیاری بین دیدگاه‌های فلسفی افلوطین و ملاصدرا وجود دارد؛ یکی از این موارد مباحث نفس است. هدف ما در این تحقیق بررسی میزان اشتراک دیدگاه این دو فیلسوف بزرگ در خصوص احوال نفس در سه مقطع نفس قبل از بدن، با بدن، و بعد از بدن است که با شیوه توصیفی ـ ‌‌تحلیلی انجام می‌شود. در اولین مقطع هر دو فیلسوف با اختلافی اندک به وجود نفسِ پیش از بدن قائل‌اند. در دومین مقطع نظر افلوطین این است که با وجود هم‌کنشی بین نفس و بدن نفس ماهیتاً با بدن بیگانه است، اما ملاصدرا نفس را در مقاطعی با بدن متحد می‌داند. با این‌ حال از نظر او به‌سبب حرکت استکمالی جوهری از بدن فاصله می‌گیرد و با مرگ آن را کاملاً رها می‌کند. در سومین مقطع به نظر افلوطین نفس بعد از خروج از بدن به جایگاه اصلی خود بازمی‌گردد، اما تخیلات و تصورات این دنیایی را در ادامه حیات خود به هم‌راه دارد و به نظر ملاصدرا نفس بدن را رها می‌کند و به‌ترتیب در بدن‌های مثالی و اخروی خود‌ساخته به حیات خود ادامه می‌دهد. اختلاف عمده این دو فیلسوف در این مقطع این است که افلوطین برای انسان‌های رشد‌نیافته معتقد به تناسخ است، اما ملاصدرا به‌هیچ‌وجه تناسخ را نپذیرفته است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 50
بررسی دیدگاه ملاصدرا درباره وحدت شخصی وجود
نویسنده:
محمدجواد رضایی، مهدی دشت بزرگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی فیلسوفان و عارفان و دیگر دانشمندان مسلمان از نظریه وحدت وجود تفسیرهای متفاوتی ارایه دادند. این نظریه که در برابر سوال از وحدت یا کثرت واقعیت مطرح شده است، در حکمت متعالیه ملاصدرا به دو صورت تقریر یافته است: یکی به صورت وحدت تشکیکی وجود که به حکیمان پهلوی نسبت داده می شود و دیگری به صورت وحدت شخصی وجود که در آثار عارفان بزرگ، از جمله ابن عربی مطرح گشته است. اما، سوال این است که رای و دیدگاه نهایی ملاصدرا، کدام یک از این دو نظریه یاد شده است؟ در این مقاله، با بررسی آرای مختلف و بعضا متناقض صاحب نظران فلسفه صدرایی، نظریه وحدت شخصی وجود به عنوان رای نهایی ملاصدرا معرفی می گردد. و این مدعا با بیان عباراتی از آثار او به اثبات می رسد. در پایان، با طرح امکان اثبات پذیری عقلی نظریه وحدت وجود، دو برهان برای اثبات این نظریه بیان می شود.
صفحات :
از صفحه 3 تا 26
اصالت یا اعتباریت وجود، نزاعی مبتنی بر اطلاقات وجود
نویسنده:
محمود هدایت افزا، حسن قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
مى‌دانیم در مسألۀ فلسفی «اصالت وجود یا ماهیّت»، فارغ از پیش‌فرض‌هاى برخی اهل نظر و با لحاظ یای مانعه الخلوّ، چهار حالت متصوّر است. غالب اندیشمندان مسلمان در این باره نظریّه‌ای را مطرح داشته و بعضی از آنان نیز به سود دیدگاه خود دعوی برهان نموده‌اند؛ لیکن ورود ایشان به این مسأله، حکایت از عدم اتّفاق نظر پیرامون مبادى تصوّری و تصدیقی مربوطه دارد. در این میان، اطلاقات متعدّد مفاهیم «وجود» و «ماهیّت» از جمله‌ مهم‌ترین مبادی تصوّرى مسألۀ مزبور است. در نوشتار پیش رو با تکیه بر اطلاقات «وجود» ـ در نزد متفکّرانى که آگاهانه به این مبحث ورود نموده‌اند ـ و تحلیل و مقایسۀ آنها با یکدیگر به لحاظ تأثیرپذیری و تطبیق؛ نشان داده مى‌شود که نزاع اصالت یا اعتباریّت وجود، مسأله‌ای برهان‌پذیر نیست تا با اثبات یک نظریّه، سایر نظرات را از میدان برون راند، بلکه سرنوشت این مسأله صرفاً بر تلقّی اوّلیّۀ هر اندیشمندى از مفهوم «وجود» ابتنا دارد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
الگوی «تنظیم رغبت بر اساس زهد اسلامی» و مقایسه آن با «درمان شناختی رفتاری» در کاهش اضطراب
نویسنده:
حمزه عبدی ,مسعود جان بزرگی ,سیدمحمد غروی راد ,عباس پسندیده ,سیدکاظم رسول زاده طباطبایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه,
چکیده :
هدف این پژوهش عبارت بود از معرفی الگوی تنظیم رغبت در اسلام (مبتنی بر مفهوم زهد) به عنوان یک الگوی شناختی هیجانی برای کاهش اضطراب و مقایسه آن با درمان شناختی رفتاری مراجعان بود؛ این الگو، رغبت به دنیا را تابعی از رغبت به آخرت وزندگی دنیا را مقدمه زندگی آخرت و رغبت مستقل به‌دنیارا آسیب می‌داند. این الگو با روش اجتهادی از متون اسلامی استخراج و در قالب یک برنامه درمانی برای مداخله بالینی طراحی شد. از بین مراجعان به مرکز درمانی بود، افرادی که در مصاحبه بالینی (DSM5)، تشخیص اضطراب تعمیم‌یافته گرفتند، انتخاب شدند؛ برای پیش ­آزمون، پس­ آزمون و پیگیری از پرسشنامه اضطراب کتل استفاده شد. مراجعان، به سه گروه تقسیم شدند؛ دو گروه، برنامه درمانی خود را در طی هشت هفته دریافت کردند و با گروه کنترل مقایسه شدند. مقایسه سه گروه درمانی توسط مدل آماری کواریانس و اندازه ­های مکرر انجام شد. یافته­ ها نشان داد که هر دو روش درمان در کاهش اضطراب تأثیر داشتند ولی تأثیر روش درمانی تنظیم رغبت براساس مفهوم زهد به‌طور معناداری بیش از تاثیر گروه شناختی رفتاری بود.
صفحات :
از صفحه 57 تا 86
محبّت اهل بیت(ع)، استراتژی حیات و راهبرد تربیتی
نویسنده:
خانم زهره متقی ،محمد نجفی، کمال نصرتی هشی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اصل محبت اهل بیت (ع) با قدری هم شان رسالت پیامبر(ص) به عنوان یکی از اصول مبنائی تفکر شیعی شناخته شده و حقیقت این اصل در دلائل نقلی و عقلی مورد تاییداست، اما اهمیت این اصل به عنوان استراتژی زندگی و راهبرد تربیتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.در این راستا این مقاله با رویکرد کیفی و با روش توصیفی - استنتاجی به بررسی این راهبرد پرداخته و پس از گردآوری داده ها بر اساس اسناد و محتواهای مربوطه ، ابتدا مبانی واهداف طرح آن درحیطه نظر و عمل تحلیل و سپس مولفه های تربیتی آن استنتاج شده است. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که محبت و دوستی اولیای الهی محبتی رشد دهنده و به عنوان علت غائی آفرینش هستی و پیوند دهنده قابلیت تحول در دانش-و معرفت وشکل‌گیری نگرش‌ها و باورهای مثبت را دارد و به عنوان یک هدف غایی تربیتی قابل تامل است.اصل توجه به اراده، اصل عینیت بخشی به حب الهی، اصل ارتقاء شناختی درک ،اصل ارتقاء فهم هدفمندی آفرینش از اصول مهم این استراتژی تربیتی بوده و با روش الگوی عاطفی قابل اجرا است. جامعیت الگوئی ائمه اطهار(ع) اقتضای آن‌ را داردکه فرد پیرو با احساسی عمیق در تمام ابعاد و جنبه‌های شخصیت انسانی، آنان را اسوه خود قرار دهد و به غنای شخصیتی دست یابد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 71
بررسی تطبیقی احکام نور و وجود در حکمت اشراق و حکمت
نویسنده:
جمیله فاطمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله ضمن مقایسه دو اصطلاح نور و وجود در فلسفه اشراق به مسایل ذیل پرداخته شده است: 1- مساوقت یا عدم مساوقت نور و وجود در فلسفه اشراق 2- تبیین استدلالهای سهروردی درباره بساطت نور و غنای آن از تعریف و بیان تحلیل ملاصدرا در باب استدلالهای شیخ اشراق. 3- بیان توجیه سهروردی در باب تشکیک انوار و تحلیل تناقض بین اعتبارات وجود و تشکیک انوار. 4- ارائه دو نوع تقسیم بندی انوار در مکتب اشراق و بیان اشکالات این دو نوع تقسیم بندی از دیدگاه ملاصدرا. 5- تقابل نور و ظلمت در حکمت الاشراق. 6- نحوه ادراک حقیقت نور.
صفحات :
از صفحه 69 تا 78
نظری انتقادی بر راه حل معضل ربط ثابت و متغیر در نظریه حرکت جوهری
نویسنده:
عباس جوارشکیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث ربط "متغیر و ثابت" و "حادث قدیم" از پیچیده ترین مباحث فلسفی در تاریخ اندیشه بشر است. این بحث با اینکه در روند تکاملی فلسفه در جهان اسلام، در حکمت متعالیه صدرایی، توانمندترین تبیین های عقلی را یافته است اما در عین حال، به گواهی صاحب نظران، یکی از دشوارترین مباحث کتاب گرانقدر اسفار را تشکیل می دهد و فلاسفه بعد از ملاصدرا نیز رای یکسانی در این خصوص ابراز نداشته اند. حکیم ملاصدرا با اثبات جوهری و ذاتی بودن حرکت، بر این باور است که هرگاه وجود موجودی عین "صیرورت" و سیلان باشد و حرکت از حاق ذات او انتزاع شود، چنین موجودی چون در تحرک خود نیازمند علتی غیر از علت هستی بخش خویش نیست، لذا تغییر او ملازم با تغییر علت اش نخواهد بود. نگارنده در این مقاله بر این باور است که چنین ملازمه ای همواره برقرار است: هستی متجدد، ایجاد و جعل متجدد را لازم دارد و جعل متجدد، جاعل متجدد را طلب می کند. لذا از منظر حرکت جوهری، نه تنها مشکل ربط ثابت و متغیر حل نمی شود، بلکه با وجود دیدن "صیرورت" و "سیلان"، این مشکل صعب تر و قویتر می نماید.
صفحات :
از صفحه 75 تا 94
  • تعداد رکورد ها : 162