مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: من به این سرمایه گذاری برای کشف اصطلاحات صحیح برای درک واقعیت از طریق منشور دو متکلم متمایز ارتدوکس روسی، پاول فلورنسکی (1882-1937) و سرگیوس بولگاکوف (1871-1944) نزدیک می شوم. لنزی که من عمدتاً برای آثار آنها به کار می‌برم، درک مربوط به کیهان‌شناسی، یعنی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی است. بنابراین، من با گرنز موافقم که اصطلاح «اونتو-الهیات» را کنار بگذارد و معکوس را به عنوان یک الهیات تثلیثی معرفی کند. این امر پیوند صمیمی بین دانستن و بودن را ارج می نهد و از انشعاب بین وفاداری و عقلانیت جلوگیری می کند. متاتیس متاندیس، همین امر در مورد «اکو الهیات» نیز صدق می کند. این وارونگی انسان را به یاد هانس اورس فون بالتاسار می اندازد که مفهوم الهیات زیبایی شناسانه را با زیبایی شناسی الهیاتی مبادله کرد. برگرداندن این پرسش، گفت‌وگوی ما را با علوم پیش می‌برد، زیرا وجه مشترک گفتمان، ماهیت (آفرینش) است که از پیشینی تشخیص داده می‌شود (همانطور که همه شناخت‌ها انجام می‌دهند). به عبارت دیگر اصطلاح تئواکولوژی مطرح می شود. پیامدهای درون‌رشته‌ای و/یا میان‌رشته‌ای: مطالعه هدف، بوم‌شناختی نیست، بلکه استفاده غیرمعمول از اصطلاحات مربوط به گفتگوی علم و دین، با اشاره به نام‌گذاری بوم‌شناسی و الهیات است. همه اصطلاحات و جملات مشاهده‌ای مملو از تئوری هستند. دین را می توان به عنوان یک چارچوب زبانی در نظر گرفت که کل زندگی و اندیشه را شکل می دهد. ادعاهای حقیقت باید بر دستور زبان (یا قواعد بازی) تمرکز کنند و نه واژگان زمانی که نمادگرایی بیانی به کار می رود.

ترجمه ماشینی: پدران، پسران، برادران، پادشاهان. آیا نمادگرایی عمدتاً مردانه در نوشته‌های کتاب مقدس زنان را حذف می‌کند یا غنای زندگی معنوی آنها را نادیده می‌گیرد؟ اگر مسیح «آدم دوم» و کسی است که تمام زندگی مسیحی باید بر اساس او باشد، پس حوا چطور؟ این کتاب از یک محقق برجسته زبان دینی و فمینیسم، تصاویر کتاب مقدس را برای جنسیت، جنسیت و خویشاوندی باز می کند و این کار را با بحث در مورد جایگاه آن در آموزه های اصلی الهیات مسیحی انجام می دهد: دکترین خدا و معنویت، Imago Dei و انسان شناسی، خلقت، مسیح شناسی و صلیب، تثلیث، و معاد شناسی.

ترجمه ماشینی: ادیان برای بیان مطالب خود از رمزهای معنایی زبانی و غیرزبانی استفاده می کنند: زبان های طبیعی، موسیقی، مجسمه سازی، شعر، آیین ها، اعمال... همچنین، ادیان زمینه معنایی و قواعدی را برای تولید، تأیید و تفسیر عبارات خود فراهم می کنند: به این ترتیب، ادیان را می توان زبان در نظر گرفت. شماره ویژه سوفیا «مذاهب و زبان‌ها: چند صدایی ادیان» روابط چندوجهی ادیان جهانی را با زبان‌هایی که به طور گسترده تفسیر می‌شوند، به عنوان سایر کدهای مذهبی، زبان‌های طبیعی، اشکال هنری، رسانه‌های دیجیتال و حتی علم مورد بررسی قرار می‌دهد. آیا زبان های طبیعی برای انتقال پیام الهی خود را اصلاح می کنند؟ وسایل بیان هنری چگونه با مضامین دینی سازگار است؟ جنبه های تعامل بین ادیان، پیشرفت های تکنولوژیکی و روش های علمی چیست؟ پنج مقاله در این شماره دیدگاه های نوآورانه، قانع کننده و جذابی را در مورد این موضوع پیچیده و جذاب ارائه می دهد.

"رویا، استعاره و زبان دین" اثری به قلم "امیر مازیار" است که در آن به "متن دینی چون متن هنری" نگریسته است. نظریه‌ای که در این کتاب مطرح می‌شود، مبتنی بر استدلال اندیشمندان مسلمان است. شنیدن کلام وحی و رویت مکاشفات، در عملی ذیل محاکات انجام می‌شود. آثار هنری با به کارگیری نیروی تخیل و تقلید خلق می‌شوند و در نتیجه اثری خیال‌انگیز را به وجود می‎آورند. آنچه در "رویا، استعاره و زبان دین" نوشته‎ی "امیر مازیار" مورد بحث قرار گرفته است، هدف وحی و رابطه آن با فلسفه و حقیقت است. کتاب حاوی شرح مفصلی است که به "متن دینی چون متن هنری" می‌نگرد و اهداف آن را بررسی می‌کند. "امیر مازیار" تجربه دینی را از جنس رویا معرفی می‌کند. آنچه در خواب و رویا اتفاق می‌افتد، ترجمه‌ای در یک زبان خیالی است و برای نشان دادن این امر، نویسنده قرآن کریم را مثال زده است. علاوه بر این، برای درک این مطالب به تفسیر نیاز داریم که در کتاب "رویا، استعاره و زبان دین" ارائه شده است و باید بررسی کرد که آیا این نظریات، در عمل نیز مسائل ایجاد شده در ذهن مخاطب را حل می‌کنند یا خیر. با قبول این نکته که رویا دارای ظرفیت کشف است، باید اظهار داشت که رویا کاشفیت خود را تنها از روان انسان دارد. پذیرش این امر که هر فردی که رویا می‌بیند، می‌تواند یک متن هنری تولید کند، منطقی نیست. همچنین استعاره دیدن کل قرآن و ادعای برخورداری از شکل خیالی برایش جایز نیست. این متون ماهیت تمثیلی دارند و جوهر رویا نیز چنین است. رویاها ماهیتی نمادین دارند. علاوه بر این، متن می‌تواند با اعتبار خود توجیه شود و از این دید شاید بتوان به "متن دینی چون متن هنری" نگریست. قسمت هایی از کتاب رویا، استعاره و زبان دین (لذت متن) این کتاب به توصیف، شرح و ارزیابی نظریۀ رویایی بودن تجربه های دینی و وحیانی اختصاص دارد؛ نظریه ای که می توانیم آن را نظریۀ وحی در فلسفۀ اسلامی بدانیم. این نظریه سه مدعا یا ضلع اصلی دارد: تجربه های دینی و وحیانی از سنخ رویابینی اند و با همان سازوکار وقوع رویاها اتفاق می افتند؛ آنچه در این تجربه ها به ادراک درمی آید به زبان خاص رویا است و ماهیتی ویژه و متفاوت با تجربه های ادراکی معمول ما دارد و اگر این تجربه به زبان درآید و به متن تبدیل شود زبانی ویژه خواهد داشت؛ برای فهم و تفسیر صحیح ادراکات رویایی و متون حاصل از آنها باید به تعبیر و تأویل این رویاها و متون حاصل از آنها پرداخت. فیلسوفان مسلمان قائل بوده اند که سرشت رویایی تجربه های وحیانی هیچ منافاتی با شأن کاشفیت، هدایتگری و قدسی بودن آنها ندارد و بهترین راه را برای حل مشکلاتی مانند فهم چگونگی تکلم خداوند و تعارضات دانسته های عقلانی با متون وحیانی به دست می دهد. نظریۀ وحی فیلسوفان مسلمان در سال های اخیر مجددا طرح شده و محل بحث و گفت وگو بوده است.

مبحث زبان دين به عنوان يكي از شاخه هاي فلسفه دين در قرن معاصر، در فلسفه غرب، داراي جايگاه ويژه اي است. به طور كلي، فيلسوفان دين در تحليل زبان ديني، قايل به دو ديدگاه هستند: 1. ديدگاهي كه گزاره هاي ديني را صرفاً ناظر به ارزش ها، اعمال و بيان احساسات ديندار مي داند (غير شناختاري); مانند نظريه «زبان نمادين» تيليخ، نظريه «شعري» سانتايانا، نظريه «عمل گرايي» بريث ويت، نظريه «اسطوره اي» كاسيرر و نظريه «بازي هاي زباني» ويتگنشتاين. 2. ديدگاهي كه گزاره هاي ديني را ناظر به واقع و توصيفگر واقعيت ها مي داند (شناختاري); مانند نظريه متفكران اسلامي، نظريه «تمثيل» آكوييناس، نظريه «تحقيق پذيري اخروي» جان هيك، نظريه «ابطال پذيري و معناداري» بازيل ميچل. نهايت اينكه زبان ديني صرفاً داراي يك كاركرد خاص نيست، بلكه تركيبي از زبان هاي متعدد است.

چکیده امکان علم انسانی اسلامی، مبنایی‌ترین مسئله در مباحث مربوط به علوم انسانی اسلامی و در عین حال مورد جدال فراوان است که بسیاری آن را قبول و عده‌ای انکار کرده‌اند. هر دو دسته بر اساس نحوۀ نگرش خود به دو مقولۀ «علم» و «دین» برای خود دلایلی ذکر کرده‌اند. ما نیز برای روشن شدن نظر علامه طباطبایی در این موضوع، باید در این دو عرصه مطالب را سامان دهیم. علامه طباطبایی به مناسبت‌های مختلف در تفسیر ارزشمند «المیزان» و دیگر آثار خود با استناد به آیات قرآنی، در باب علم و دین مطالبی بیان کرده‌اند که نشان می‌دهد علم انسانی با پسوند اسلامی را ممکن می‌دانند و سخنان منکران را نمی‌پذیرند؛ چرا که آنان از منظر ایشان، در شناخت علم و دین مسیر صحیح را طی نکرده‌اند. در این نوشته برای اثربخشی و کاربردی کردن مطالب، به مهم‌ترین عناوینی می‌پردازیم که موجب عدم امکان اسلامی کردن علوم انسانی از نظر مدعیان آن است. دلایل عمدۀ منکران، از این قرار است: تغایر علم و دین در روش، زبان، هدف، موضوع و مسائل؛ و نیز ادعای تداخل حداقلی میان موضوعات دینی و علمی یا ادعای تضاد بین گزاره‌های آن دو. این انگاره‌ها از منظر برداشت‌های قرآنی علامه بررسی خواهند شد تا با عنایت به سخنان وی، پاسخ ایشان به ادعای عدم امکان علم انسانی اسلامی روشن شود.