مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

رابطه ذات و صفات الهي، يكي از مهم ترين مباحث كلامي، فلسفي و عرفاني است كه درباره آن، نظريات گوناگوني ارائه شده است. ابن ميثم، متكلم، فيلسوف و عارف شاخص قرن هفتم، در بين نظريات ارائه شده، نظريه عينيت صفات با ذات را پذيرفته است، اما در تبيين فلسفه توصيف خداوند و وجود صفات او، اعتباري بودن اوصاف الهي را مطرح مي كند كه به نظر ميرسد نه تنها با نظريه عينيت، تناقضي ندارد، بلكه تبيين دقيقي از همان نظريه است. ابن ميثم، با الهام از بيان اميرالمؤمنين درباره نفي صفات، توصيف خداوند با اين اوصاف اعتباري را از مراتب آغازين معرفت حق مي شمارد و كمال اخلاص در معرفت را كه غايت سير عارف است، در نفي صفات از خداوند و لحاظ ذات او بدون در نظر گرفتن چيز ديگر، مي داند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 41 تا 58

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

امام جعفر صادق و فلسفه الهی (ذات و صفات باری تعالی)

نویسنده:

جمشید بور

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

امام صادق (ع) , صفات خدا

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آلوسی و برزخی میان اشعریت و سلفی گری با محوریت بررسی اندیشه وی در مبحث صفات خبریه

نویسنده:

حمید ایماندار, حامد مصطفوی فرد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفاتیه (مذاهب کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , صفات خبریه , عقاید اشاعره , اصول اشاعره , صفات خدا , سلفیه (فرق اسلامی)

چکیده :

یکی از مولفه های اساسی مکتب سلفیه تلقی خاص ایشان از صفات خبریه الهی است. این تفسیر منحصر به فرد که تحت عنوان مکتب اثبات صفات ارائه می شود ضمن عدم همخوانی با آراء و بیانات سلف واجد نوعی جزم اندیشی افراطی بوده و مجالی را برای تخطئه اعتقادی مخالفین سلفیه فراهم آورده است.در نوشتار حاضر رویکرد تفسیری ابوالثناء محمود آلوسی در مبحث صفات خبریه به عنوان محملی برای سنجش پایبندی وی به مکتب سلفیه مطرح شده است.آلوسی از رویکرد تفویض معانی صفات خبریه به عنوان رای مشهور سلف دفاع نموده و مراد بودن ظواهر صفات خبریه را به علت لوازم فاسدی چون تجسیم مردود می شمارد.وی در کنار اصالت دادن به مکتب تفویض تاویلات شائع و مجمع علیه سلف در تفسیر آیات صفات را نیز مقبول می داند.نگارنده بر این باور است که تفسیر آلوسی از صفات خبریه نه تنها قرابتی با مکتب اثبات مورد ادعای سلفیه ندارد بلکه نشانگر موافقت اصولی وی با مکتب کلامی متاخرین اشاعره است،هر چند آزاد اندیشی فقهی و کلامی آلوسی تمایزاتی جزئی را در این حوزه رقم زده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 73 تا 96

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ذات و صفات الهی از نگاه ابن‌سینا و غزالی

نویسنده:

فریده حکیمی؛ مهدی دهباشی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ذات الهی , صفات الهی , صفات ثبوتیه الهی , صفات قدیم الهی , صفات ثبوتیه زاید بر ذات الهی , صفات قدیمه زاید بر ذات الهی , مغایرت صفات با ذات الهی , بساطت ذات الهی , صفات خدا , بساطت واجب(امور عامه) , صفات ذاتیه ( الهی ) , صفات فعلیه

چکیده :

از نظر ابن‌سینا،ادراک کنه ذات باری‌تعالی محال است زیرا عقل آدمی از پی بردن به کنه ذات خداوند ناتوان است.امّا شناخت ذات از طریق شناخت وجهی از وجوه ذات که در قالب شناخت اسماء و صفات خداوند خواهد بود،ممکن است.ابن‌سینا صفات خداوند را عین ذات او می‌داند.وجود صفات واجب تعالی و ارتباطی که میان این صفات با ذات وجود دارد از مباحث قابل توجه در بحث خداشناسی است که هم در قالب صفات فعل و هم در قالب صفات ذات مطرح شده است.غزالی در این مساله تردید ندارد که بین خداوند و سایر موجودات،هر گونه مشابهت و همانندی، به حسب عقل و شرع نفی شده است ولی آنچه به حسب عقل و شرع نفی شده،مشابهت و همانندی ذاتی است که به حسب اصطلاح،بین دو فرد از یک نوع تحقق می‌پذیرد.غزالی صفاتی را که خداوند،خود را به آن‌ها وصف کرده برایش اثبات می‌کند،ولی معتقد است که این صفات مغایر با ذات او،قدیم به قدم ذات اوست و در مفهوم با هم اختلاف دارند و زائد بر ذاتند.همچنین در باب صفاتی همچون علم نیز تمایزاتی میان هر دو متفکر دیده می‌شود که در این پژوهش سعی بر آن شده تا از طریق بساطت حق،وجود این صفات را برای ذات حق تعالی حقیقی تلقی نمود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 95 تا 120

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منهج دیوبندیه و وهابیت در صفات خبری

نویسنده:

مصطفی غفوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات خبریه , مشبهه (صفاتیه) , تشبیه , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , تنزیه الهی , تجسیم , دیوبندیه , صفات خدا , وهابیت (فرق اسلامی) , مکتب دیوبند

چکیده :

این مقاله به بررسی و مقایسه منهج بین دو فرقه وهابیت و دیوبندیه در صفات خبری خدا می‌پردازد. در این بررسی مشخص می‌شود که وهابیت در خیلی از مناهج با دیوبندیه اختلاف دارند. این مناهج عبارت‌اند از: «ظاهرگرایی»، که با دو بعد «رد تأویل‌گرایی» و «انکار مجاز» بررسی شده، و نیز حجیت فهم سلف، نقل‌گرایی، و طرد مخالفان از دایره اهل سنت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ماهيت صفات خدا از ديدگاه ابن ميمون و علامه طباطبايي(صفات ذاتي)

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf نسخه متنی

وضعیت نشر :

دائرة المعارف اسلامي طهور,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات خدا , موسی ابن میمون , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ماهيت صفات خدا از ديدگاه ابن ميمون و علامه طباطبايي (صفات سلبي و ايجابي)

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf نسخه متنی

وضعیت نشر :

دائرة المعارف اسلامي طهور,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات خدا , موسی ابن میمون , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ماهيت صفات خدا از ديدگاه ابن ميمون و علامه طباطبايي (معناشناسي)

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf نسخه متنی

وضعیت نشر :

دائرة المعارف اسلامي طهور,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات خدا , موسی ابن میمون , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درآمدی بر شناخت وجوه زیبایی در قرآن با تاکید بر تجلی جمال توحیدی در صفات شهر اسلامی

نویسنده:

رضا رفیقدوست، پویان شهابیان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زیبایی , توحید صفاتی , توحید نظری , صفات خدا , توحید صفاتی(فلسفه)) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , فلسفه هنر , معماری شهر اسلامی , زیبایی در قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

تجدد , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , زیبایی خیالی , جمال , زیبایی جسمانی , زینت , صفات شهر اسلامی , اضداد زیبائی , اضداد صفات شهر اسلامی , معماری سنتی , معماری مدرن , مفهوم کلی زیبایی , مراتب درک زیبایی , مراتب ادراک زیبایی , فضای سنتی شهری , فضای مدرن شهری , جمال حسن , تعجب و شگفتی , سرچشمه زیبایی , زیبایی عقلی , زیبایی قلبی , زیبایی در شهرهای سنتی , شهر توحیدی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , علامه جعفری: محمدتقی جعفری

چکیده :

ارتباط دو طرفه عمیقی بین صفت «زیبایی» با مجموعه سایر صفات شهر اسلامی بر قرار است. به گونه‌ای که تجلی هر یک از صفات هر اسلامی، نمادی از زیبایی است. و از طرف دیگر، شهری زیباست که در باطن و سیمای آن، سایر صفات شهر اسلامی تجلی یافته باشد. این در حالی است که در تحقیقات صورت پذیرفته در رابطه با شهر اسلامی و صفات آن، توجه خاصی به صفت «زیبایی» نشده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی و بیان تحلیلی ارتباط دو طرفه صفت «زیبایی» با سایر صفات شهر اسلامی است. بدین منظور، در ابتدا، مفهوم «زیبایی» مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه، پس از تحلیل مختصر مفاهیم هم معنا و مشتبه زیبایی، مراتب درک و ادراک زیبایی و سرچشمه زیبایی در فرهنگ اسلامی، ارتباط مذکور مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز در رابطه با زیبایی حاصل از وجود و تجلی برخی صفات شهر اسلامی در شهرها و فضاهای سنتی تحلیل صورت پذیرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 139 تا 160

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

با توجه به تفسير اللّه اكبر كه خداوند بزرگ و برتر از آن است كه وصف شود، پس شناخت خداوند در هاله اي از ابهام قرار مي گيرد و انسانها نمي توانند به مقام پرستش و معنويت واقعي خالق خود برسند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

اينجا دو نظر است: عده اي مي گويند خدا به هيچ وجه قابل شناخت نيست و فقط مجاز هستيم خدا را به اوصاف و اسامي كه در قرآن و دعاها وارد شده بخوانيم بدون اينكه معناي خالق و رازق و عالم و... بودن خدا را بفهميم و درك كنيم. قرآن مي فرمايد: (فَلا تَضرِبُوا لِلّ بیشتر ...

منابع دیجیتالی :

صوت

کلیدواژه‌های اصلی :

اثبات خدا , شناخت خدا , اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , آفریدگار جهان (اسماء فعل) , خالق (اسماء فعل) , تکبیر , الله اکبر

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات خدا , ذات الهی , طریق عقلی معرفت خدا , تشبیه , تنزیه الهی , صفات خدا , اثبات وجود خدا , شناخت صفات خدا , معرفت خدا , مفهوم واجب الوجود ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر