مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده این پایان نامه که مشتمل بر شش فصل می باشد در نظر دارد به اثبات تحریف در دو کتاب آسمانی (تورات وانجیل) و مصونیت قرآن از تحریف بپردازد . فصل اول از متدولوژی تشکیل شده است و در فصل دوم به ریشه یابی لغوی و تعریف و انواع تحریف پرداخته شده است . فصل سوم به بیان تاریخ و شواهد تحریف تورات و فصل چهارم به بیان تاریخ و شواهد تحریف انحیل اختصاص یافته است، در این فصل انجیل بارنابا، به لحاظ نزدیکی برخی گزارشاتش به قرآن و پولس به عنوان معمار ثانی مسیحیت کنونی، مورد گفتگو قرار گرفته است . فصل پنحم در اثبات مصونیت قرآن از تحریف و برتری های این کتاب بر کتب آسمانی قبل اختصاص دارد و در آن به پاره ای از شبهات مستشرقان بر ضد قرآن پرداخته شده است . در پایان هر فصل، یک نتیجه گیری ارائه گردیده است . فصل آخر هم حاوی نتیحه گیری کلی و فهرست منابع و مأخذ می باشد

مبحث «محکم و متشابه» از مباحث مطرح در علوم گوناگون اسلامی است که غالبا به تبع آیه هفتم سوره مبارکه آل عمران مطرح می شود. این نوشتار کوشیده مفاد آیه شریفه را بررسی و اثبات کند که اولا «آیات محکمات» به معنای «آیات واضح»، و نیز «متشابهات» به معنای «آیات مجمل و مبهم»، و نیز تأویل به معنای تفسیر نیست. و ثانیا مراد از «آیات محکمات»، آیاتی است که در نسخ متعدد کتاب الهی که به پیامبران فرو فرستاده است، دستخوش تغییر و تبدیل نشده و «ام الکتاب» نام دارد. و مقصود از «آیات متشابهات»، آیاتی است که در بعضی از نسخه های کتاب الهی در موضوعات یکسان، ولی در بعضی از احکام متفاوت است، از این رو «متشابه» یعنی مشابه یکدیگر است.

مطابق با قرآن کریم، انجیل کتابی آسمانی است که خداوند بر حضرت عیسی(ع) نازل کرده تا آن را بر مردم ابلاغ کند و آن مشتمل بر هدایت، ذکر و احکام الهی بوده است. اما مسیحیان این مفهوم از انجیل را از اساس منکرند. آنها هرگز نمی‌گویند که عیسی کتابی به نام انجیل آورده است. آوردن وحی توسط عیسی به‌گونه‌ای که حضرت موسی تورات را و حضرت محمد قرآن را آورده‌اند، در الهیات مسیحی جایگاهی ندارد. آنها حقیقت انجیل را بشارت به رستگاری می‌دانند که حاصل تجسّد خدا در عیسی، تصلیب، و زنده شدن عیسی پس از مرگ است. بنابراین می‌توان گفت که دو قرائت کاملاً متفاوت از مفهوم انجیل نزد مسلمانان و مسیحیان وجود دارد. نویسنده در این مقاله ضمن تبیین هر دو دیدگاه، با استناد به متون تاریخی و مسیحی، دیدگاه قرآنی در مورد انجیل را تقویت کرده است.

ادیان توحیدی اسلام و یهودیت و نیز مسیحیت از آنجا که خاستگاه مشترک دارند و از منبع واحد سرچشمه گرفته اند، یکسانی در بسیاری از احکام و قوانین آنها ولو به اجمال دیده می شود. ولی اختلاف در برخی از آنها بدین علت است که احکام و قوانین کتاب مقدس به هدف تأمین نیازهای معنوی و تنظیم زندگی مخاطبان آن و با توجه به مقتضیات زمان صدور آنها و رویکرد معتقدان دین یهود صورت گرفته و زمینه هایی خاص داشته و مبتنی بر حکمت یا فلسفه‌ای ویژه بوده است. چنان که تشریع احکام و قوانین شرعی اسلام نیز ناظر به مقتضیات زمان خاص خود بوده است. لذا آن بخش از احکام و قوانین یهودیت که با احکام و قوانین اسلام اشتراک دارد، ممکن است در پاره‌ای از مقاصد تشریعی و اهداف تقنینی با هم مشترک باشند و هر آنچه از مقاصد و مصالح در امور مشترک بر احکام اسلامی مترتب است، بر احکام دین یهود نیز مترتب می باشد. شباهت های بسیار احکام در اسلام و یهودیت از جمله جرم انگاری و نحوه تعیین مجازات و ... بستری مناسب برای تطبیق و مقارنه میان دو نظام حقوقی این دو دین می باشد؛ زیرا قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی در آیات بسیاری به تاریخ، احکام و قوانین، شخصیت ها و رفتارهای اجتماعی بنی اسرائیل عصر نزول قرآن اشاره کرده و گاه آنها را به محاجه و مناظره دعوت کرده است.این رساله در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول پس از بیان کلیات و مفهوم شناسی برخی واژگان و اصطلاحات، به مباحث مقدماتی از قبیل تاریخ جمع و تدوین قرآن و کتاب مقدس و نیز وحدت طولی ادیان و اثبات تشریع در مسیحت آمده است. فصل دوم با عنوان قانونگذاری، از ضرورت، اهداف، منشأ و اعتبار قانون و قانوگذاری و انحصار حق قانونگذاری به خداوند، جایگاه نظریه منطقه الفراغ و کرامت ذاتی انسانی و مباحثی دیگر بحث شده است. در فصل سوم انواع احکام و قوانین، نقش مصالح و مفاسد در تشریع و تقنین، انواع علت احکام و هدف و فلسفه احکام و مجازات بحث شده است. همچنین در مبحث مبانی احکام و قوانینجزایی به اصل قانونی بودن جرم و مجازاتو شخصی بودن مسئولیت کیفری، قاعده درء، اضطرار و نقش توبه در اسقاط مجازات و تکرار جرم به اختصار تبیین شده است. در فصل چهارم رساله زمینه های احکام و قوانین مربوط به معرفی جرم ها و مجازات های آنها در دو بخش جرایم و مجازات های قصاص و حدّی بررسی شده است. قتل و قطع عضو و قصاص آن دو، بی احترامی به پدر و مادر، جرایم جنسی (زنا و ملحقات آن)، قذف و لعان، کفر و ارتداد، محاربه، سرقت و شهادت دروغ موارد است که به تفصیل مورد پژوهش قرار گرفته و برخی از رمینه های تشریع مجازات های خاص آنها بیان شده است.

قرآن اصیل‌ترین کتاب هدایت است و داستان‌های این کتاب نیز به همین نحو می‌باشد. اولین بحث پیرامون داستان‌های قرآن باید به واژه قصص و مفردات مشابه آن چون حدیث ، نبا، مثل و اساطیر مطرح گردد تا جایگاه قصص در قرآن مشخص گردد. با اندک تحقیقی به این نتیجه می‌رسیم که واژه‌های حدیث و نبا و مثل در برخی موارد به معنای قصص آمده است ولی اساطیر به معنی اعم از قصص و عقاید خرافی آمده است . در جایگاه و اهمیت قصص همین مقدار کافی است که گفته شود آیات و روایات متعددی این جایگاه را بسیار قوی و بزرگ معرفی می‌کنند. اهداف داستان‌های قرآن بسیار است اما مواردی که قرآن در کار صراحت دارد به قرار زیر است : تثبیت قلب پیامبر و رسالت او (ص)، عبرت‌آموزی، غفلت‌زدایی، بیان اصول دعوت پیامبران، شیوه اندیشیدن، هدایت و رحمت برای مومنان اسوه‌سازی. اما در لابلای آن به منفعت‌هایی نیز اشاره می‌شود که از آن جمله بیان سنت‌های الهی، وحدت دین، روش زندگی، روش‌های تبلیغ، قصه‌گوئی به عنوان یک ابزار تبلیغی و استنباط احکام فقهی را می‌توان نام برد و در همین مقوله باید گفت که قرآن با تاریخ و گزارش تاریخی در شیوه‌های نقل، تفاوت بسیار دارد. داستان‌های قرآن را می‌توان به دو دسته داستان‌های پیامبران و اقوامشان و داستان‌های غیرپیامبران تقسیم کرد که این نوع خود شامل اقوام و اشخاص و ملائکه و جن و جانوران می‌شود. برخی از داستان‌های پیامبران در عهدین آمده است که از آن جمله در عهد قدیم می‌توان به داستان‌های آدم و نوح و ابراهیم و و لوط و یعقوب و یوسف و موسی و هارون اشاره کرد و با نگاهی گذرا مشخص می‌شود که قرآن امتیازات منحصر به فرد را دارد. و نیز در عهد جدید نیز چنین است که داستان‌های مشترک آن با قرآن تفاوت بسیار دارد. قرآن داستان‌ها را با اسلوب خاصی بیان داشته مانند ایجاز و تفصیل و تصریف و تکرار برخی موارد که از امتیازات قرآن در بیان است .

پرسش از معنای زندگی و چگونگی وصول به آن، یکی از مهمترین موضوعات فلسفی در دوران جدید است، که برای هر کسی که فراتر از روزمرگی‌های زندگی می‌اندیشد، مطرح می‌شود. مسئله‌ی معنای زندگی امری ذو-وجوه است و از چشم‌اندازهای گوناگونی چون فلسفه، روانشناسی، و دین می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد، اما بررسی تمام جنبه‌های آن، در حد این نوشتار نیست. دو رویکرد کلی به معنای زندگی می‌توان داشت: طبیعت‌گرایی و فراطبیعت‌گرایی. از آنجا که دین یگانه پناهگاه اصلی در این گونه نگرانی‌های بشر بوده است، ادیان هنوز یکی از مهم‌ترین مراجع پاسخگویی به این پرسش‌ها از منظر فراطبیعت‌گرایی هستند. در رساله‌ی حاضر با تکیه بر دین اسلام و مسیحیت معناداری زندگی از منظر آیات و مفاهیم روح بخش قرآن و همچنین آیات عهد جدید (انجیل) مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تبیین معنای زندگی در قرآن و عهدجدید سعی نموده با طرح برخی از مسائل از دیدگاه این کتب مقدس، نگرش آنان درباره‌ی معنای زندگی، و راهکارهای هر یک را برای زندگی بهتر، توصیف و تحلیل نماید. سوالات پژوهش عیارتند از اینکه، از دیدگاه قرآن چه چیزی به زندگی معنا می‌بخشد؟ از دیدگاه عهد جدید چه چیزی به زندگی معنا می‌بخشد؟ آیا معنای زندگی جعل می‌شود یا صرفا کشف می‌شود؟ روش پژوهش در این رساله توصیفی تحلیلی، و براساس مطالعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که، از نظر قرآن و عهدجدید هدف نهایی زندگی دستیابی به سعادت، می‌باشد و با ایمان و عمل صالح می‌توان به این مقام رسید. لیکن عهدجدید سعادت را،لذت از رویت سعیده خداوند در زندگی پس از مرگ می‌داند، اما قرآن سعادت را رسیدن به قرب الهی می‌داند. و اینکه کشف معنای زندگی و جعل آن مکمل یکدیگرند؛ یعنی ابتدا معنای زندگی کشف، و سپس هدف زندگی جعل می‌شود. با بررسی کتب مقدس فوق نیز به این نتیجه رسیده‌ایم که نمی‌توان مسئله کشف و جعل معنای زندگی را از هم تفکیک کرد.

خدا و انسان دو مفهوم محوری در قرآن و عهدین و دو قطب اصلی در مفاهیم‌ این سه متن دینی‌اند. مضامین قرآن و محتوای عهدین انحائی از ارتباط را بین این دو قطب تصویر کرده‌اند. در این رساله، که عنوان آن عبارت است از «ارتباط خدا و انسان در قرآن و عهدین»، سعی بر آن است که اَشکال مختلف این ارتباط گزارش شود و از این طریق مفاهیم و تصورات مربوط به این قلمروِ معنایی در دستگاه مفاهیم قرآن و عهدین با یکدیگر مقایسه شود.هدف این رساله آن است که از طریق بررسی نوع رابطه خدا با انسان و تحلیل مفاهیم مربوط به این حوزه در سه متن دینی مذکور به پاسخ این سوال دست یابد که مومن مسلمان، مومن مسیحی و مومن یهودی با تکیه بر متن مقدس خود، خویشتن را و همچنین گذشته و آینده خویش و کل جامعه انسانی را دارای چه گونه ربط و پیوندی با خدا می‌بیند و در سایه این پیوند، جایگاه خود را در جهان چگونه ارزیابی می‌کند. در این بحث شباهتها و تفاوتها میان سه متن مورد بحث در باب موضوعات فوق آشکار می‌شود. عمده ترین شباهت میان سه متن مورد بحث مربوط به حوزه از کجایی انسان و هویت دینی اوست، (گرچه عهد عتیق در این باب صبغه‌ای قوم‌گرایانه دارد)، و عمده‌ترین اختلاف به بخش تصورات دینی، الهیات پولسی در عهد جدید مربوط می‌شود. در اینجا موضوع ارتباط خدا با انسان صورتی دگرگونه و متفاوت با آنچه در قرآن و عهد عتیق دیده می‌شود، به خود گرفته است. شخصیت حضرت مسیح نقشی محوری و حتی متفاوت با نقش انبیاء در حوزه ارتباط خدا با انسان دارد. تفاوت دیگر مربوط به حوزه مفاهیم فرجام‌شناسانه است. این قلمرو در قرآن بسیار گسترده و پرحجم است، در عهد عتیق، در بخش اسفار خمسه، مفهوم روشنی در این زمینه به چشم نمی‌خورد و در بخش کتب انبیاء، مفاهیمی پدیدار می‌شود که گاه نوعی وضعیت فرجام‌شناختی‌ این جهانی را به تصویر درمی‌آورند. در عهد جدید این موضوع پررنگ‌تر می شود و در عین حال پیوندی استوار با مفهوم «بازگشت دوباره مسیح» دارد.در این رساله نوعی بحث تطبیقی بین سه دین ابراهیمی و به بیان دقیق‌تر بین سه متن مقدس اصلی این سه دین به نمایش گذاشته شده و مفاهیم کلیدی و شاخص هر متن در حوزه‌های معنایی مورد بحث تحلیل و مقایسه شده است. روش این رساله در فهم متن روشی است که در آن، دستگاه واژگان هر متن دینی، (آنگونه که ایزوتسو در کتاب خدا و انسان در قرآن تشریح کرده است)، دستگاهی متشکل از واژگان پرشمار و به هم مرتبط دانسته شده، که مجموعه واژگان در تعامل و ارتباط با یکدیگر از جهان‌بینی گسترده نهفته در وراء متن حکایت می‌کنند. در این دستگاه گسترده واژگان، به نقش حوزه‌های معنایی کوچکتر و نیز واژه‌های کلیدی هر حوزه در منعکس ساختن بینش‌های دینی موجود در هر متن توجه می‌شود. ا‌ین روش نوعی رهیافت زبانشناسانه و نوعی روش دقیق‌تر در دریافت معانی متن است. این مکتوب گامی خواهد بود برای دسترسی به زمینه‌های مشترک فکری میان ادیان ابراهیمی و گشودن باب گفتگوهای بین دینی و برای رسیدن به تقارب دراندیشه های دینی. در این رساله همچنین به شناخت انسان از منظر این سه دین (ادیان ابراهیمی) نزدیک می‌شویم. بنابراین هر جا که پای مباحثی همچون حقوق بشر، آزادی، کرامت انسان، اخلاق محیط زیست، معنای زندگی، شبیه‌سازی انسان، سقط جنین، مرگ بی رنج و ... محل بحث باشد باید دانست که از کدام انسان و در فضای کدام نظام اعتقادی بحث می شود. انسانی که در اینجا سخن از او در میان است، انسان مرتبط با خداست، به صورت خدا آفریده شده، جانشین خدا بر زمین است، داده‌های طبیعت مواهب خدا به او شمرده می‌شود. این انسان طرف عهد با خدا و عبد خداست و نمی‌تواند به عهد خویش خیانت ورزد، سرسپاری به غیر خدا نمی تواند داشته باشد، غیر خدا و قانون ضد خدایی را نمی‌تواند اطاعت کند. او غالبا جاودانه شناخته شده است و فرجامی این جهانی یا آن جهانی در پیش رو دارد که نحوه حیات فرجامین او را خدای او، با لحاظ نحوه سلوک این جهانی او، تعیین می‌کند.

عبادت تسليم و خضوع در برابر معبود همراه با اعتقاد به الوهيت اوست. در دين يهود نيز عبادت اطاعت از خداوند در تمام اوامر و بندگي ايشان است. عبادت در اسلام و يهوديت گستره اي وسيع دارد و تنها عباداتي چون نماز، روزه و ... را شامل نمي شود؛ بلکه هر کاري که انسان با نيت الهي و براي رضايت خداوند انجام دهد، عبادت است. عبادتدر قرآن و عهد عتيق از جايگاه خاصي برخوردار است و به عنوان عهد و پيمان خداوند با بندگان بيان شده است. توحيد عبادي اصلي ترين آموزه هاي پيامبران الهي و رهانيدن انسان از پرستش غير خداست. بهترين دليل بر اي عبادت خداوند در قرآن و عهد عتيق با توجه به صفات و اسماء حسناي خداوند، شايستگي ذات خداوند براي عبادت است؛ هر چند انگيزه هايي چون شکرگزاري از خداوند، ترس از عقوبت و کسب پاداش نيز مي تواند دليل بر عبادت باشد.حقيقت عبادت پرستش همراه با تواضع و خضوع، اخلاص و معرفت الهي است. نيت نيز از بخش هاي مهم عبادت است و عبادتي که با نيت الهي و اخلاص همراه نباشد، عبادت حقيقي نيست. مرحلة کمال عبادت، عبوديت و بندگي خداوند است و هدف از عبادت نيز رسيدن به مرحلة کمال و لقاء الهي است. رسيدن به مقام عبوديت و بندگي مطلق و بي چون و چراي خداوند در قرآن بسيار مورد توجه است و بهترين نوع عبادت، عبادتي است که تنها براي رضايت خداوند و با حب و عشق و دوستي خداوند انجام شود. همچنين عبادت با احکام و فضايل اخلاقي رابطة تنگاتنگي دارد. رابطة بين عبادت و احکام در اسلام در اصل نيت خلاصه مي شود. احکام عبادي براي اين که مثمر ثمر قرار گيرند، بايد با نيت خالص الهي انجام شوند. انسان هر چه در جهت رسيدن به مقام قرب الهي و کمال عبادت تلاش کند، فضايل اخلاقي نيز در او رشد کرده تا به والاترين درجة خود برسد. در عهد عتيق آموزه هاي اخلاقي، اعتقادي و احکام چنان با يکديگر آميخته شده اند که قابل تفکيک از يکديگر نيستند. اما کتاب مقدس از شرعيات و مطالب اخلاقي سرشار است و مي توان گفت عبادت با احکام و اخلاق در اين دين نيز رابطة تنگاتنگي دارد وو رعايت احکام و فضايل اخلاقي باعث کمال عبادت مي شود.البته خداوند به عبادت ما انسان ها نيازي ندارد و اين ما هستيم که به عبادت نيازمنديم و فايدة عبادت نصيب خود ما مي شود. عبادت در زندگي انسان تأثيرات زيادي دارد که در قرآن و عهد عتيق به آن اشاره شده است. البته قرآن در بيان آثار عبادت به ابعاد مادي و معنوي انسان توجه داشته؛ در حالي که در عهد عتيق بيشتر به جنبه هاي مادي توجه داشته و آثار دنيوي را بيان کرده است. موانعي همچون تکبر، حسد، هواي نفس، ريا نيز مي تواند انسان را از عبادت حقيقي باز دارد که انسان بايد سعي کند اين گونه اخلاق رذيله را از خود دور کند تا به هدف حقيقي عبادت دست يابد.