مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مستندات قرآنی زیارت جامعهٔ کبیره، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی آیات مرتبط با این زیارت می‌پردازد. این کتاب اثر عباس نوری است و انتشارات مؤسسهٔ فرهنگی نبأ نشر آن را به عهده داشته است نویسنده در این کتاب، بیست آیه از آیاتی که در زیارت جامعه مورد استناد یا استشهاد بوده یا تفسیر شده است را مورد بررسی قرار می‌دهد. این بررسی در چند محور است: مفردات، اقوال مفسران شیعه و سنی، روایات، ارتباط محتوایی با جملهٔ مورد نظر در زیارت جامعه و نتیجه‌گیری. تفاسیر مورد رجوع (۲۲ تفسیر از عالمان شیعه و ۱۵ تفسیر از علمای اهل تسنن) در زمینه‌های مختلف ادبی، اجتهادی، کلامی و... است و دامنهٔ زمانی آن‌ از سدهٔ چهارم تا تفاسیر امروزین را در بر می‌گیرد.

کتاب مختصر حاضر درباره صفت "محدث" بودن اهل بیت علیهم السلام بحث میکند و روایات متنوعی در این باب ذکر می کند.

کتابچه مختضر ولی مفید حاضر از ایت الله امینی حفظه الله درباره مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام می باشد. مرجعیت یعنی قیادت و رهبریت و حرف اول و اخر را زدن در همه مسائل ، در این چند صفحه بحث مرجعیت علمی اهل بیت مورد توجه قرار گرفته است.

حسین علیه السلام شهید آگاه و رهبر نجات بخش اسلام کتابی است درباره‌ی هدف امام حسین از قیام و رد کتاب «شهید جاوید تالیف نعمت الله صالحی نجف آبادی» که توسط لطف الله صافی گلپایگانی نوشته شده است. کتاب حاضر که به شهید آگاه نامبردار است، ردّیّه‌ای است بر کتاب شهید جاوید و در میان ردّیه‌هایی که بر آن نوشته‌اند، از همه مهم‌تر. به نظر نویسنده، هدف امام حسین (ع) در قیام، شهادت بود، نه تأسیس حکومت، و کتاب شهید جاوید، که هدف امام را تشکیل حکومت اسلامی دانسته، از اساس باطل است. نویسنده در آغاز کتاب می‌گوید: آنچه از اخبار صحیح متواتر استفاده می‌شود، این است که امام حسین (ع) متعبّد به قیام و شهادت بود و شهادت آن حضرت محبوب و مطلوب خداوند بود و تعبد به شهادت امری بی‌سابقه نیست. به عبارت دیگر، امام مأمور بود علیه یزید قیام کند و ابطال حکومت او را اعلان نماید و امتناع خود را از این بیعت شوم، علنی و آشکار سازد (ص 34). وی سپس می‌افزاید: بررسی مختصر در احادیث شیعه و دقت در مضمون زیارت‌ها و احادیثی که دربارهٔ علوم امامان رسیده و اینکه خداوند علم پیغمبر (ص) را به آنان عطا فرموده است، ثابت و آشکار می‌کند که امام از آینده‌ای که در جلو داشت [شهادت]، آگاه بود و تأسیس حکومت اسلامی و پیروزی نظامی و ظاهری را [که نویسندهٔ کتاب شهید جاوید گفته است]، پیش‌بینی نمی‌فرمود (ص 45)، فراتر از این، نویسنده می‌گوید: در چگونگی علم امام هرگونه رأی و نظری باشد، در خصوص امام حسین (ع) یقین است که از شهادت خود در کربلا به است بنی‌‎امیه خبر داشت و نظر به اخبار بسیار که از جد و پدرش رسیده بود. می‌دانست که تأسیس حکومت اسلامی در برنامهٔ کار امامان، به استثنای مدت خلافت ظاهری حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فقط در برنامهٔ حضرت قائم آل محمّد (ع) است (ص 51). همچنین نویسنده در بحثی مستقل با عنوان «امام علیه‌السلام آگاه بود» (ص 56-72)، 33 دلیل آورده است که امام می‌دانست در کربلا به شهادت می‌رسد. به نظر نویسنده «اساس کتاب شهید جاوید باطل است» (ص 80)، و دلایل نویسندهٔ آن، که نظر خود را موافق نظر شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی دانسته، مردود است و سخنان ایشان در پاسخ اهل سنت و با توجه به مقتضیات عصرشان است. در جایی از کتاب تصریح شده که همهٔ کتاب شهید جاوید بر محور سخنی از سید مرتضی در تنزیه الانبیاء دور می‌زند (ص 149)، اما در نهایت تفاوتی میان نظر سید مرتضی و مؤلف شهید جاوید گذاشته شده است. کتاب شهید آگاه، مانند شهید جاوید، در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش آن در ردّ یک بخشی از کتاب مزبور است. نویسندهٔ شهید جاوید، در چاپ دوازدهم کتابش بحثی مستقل با این عنوان گشوده است: «نقد شهید آگاه: پاسخ به حجت الاسلام آقای لطف الله صافی گلپایگانی» (ص 473-524). وی در این بحث، که در کتاب عصای موسی (ع) نیز آمده (ص 167-211)، عهده‌دار ردّ کتاب شهید آگاه شده و اساس آن را باطل دانسته است.

بَصائِرُ الدَّرَجاتِ الکُبْری فی فَضائلِ آلِ مُحمّد مشهور به بصائر الدرجات، از منابع حدیثی شیعه، تألیف ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار، معروف به صفار قمی (متوفی ۲۹۰ق) از اصحاب امام حسن عسکری(ع) و علمای مشهور در قرن سوم هجری قمری. این کتاب، اثری روایی با رویکرد کلامی است که احادیث آن درباره مسئله امامت، شناخت امام و فضائل ائمه اطهار (ع) است. بسیاری از بزرگان و عالمان دین، آن را توثیق و در شمار مصادر کتب خویش ذکر کرده‌اند. کتاب بصائر الدرجات حاوی ۱۸۸۱ حدیث است و ده بخش اصلی دارد که هر بخش مشتمل بر ۱۰ تا ۲۴ باب است. اغلب احادیث این کتاب کامل است و در آن‌ها تعلیق یا ارسال دیده نمی‌شود. شیخ حر عاملی این کتاب را دارای دو نسخه کوچک و بزرگ دانسته که هر دو نسخه منسوب به فروخ صفار است. این کتاب در شمار منابع حدیثی ـ کلامی به‌شمار می‌آید و احادیثی در باب علم، از جمله فریضه بودن طلب علم، ثواب عالم و متعلّم و برتری عالمان آغاز و با نقل احادیثی در مورد آل محمد(ص) و علم و فضیلت و ولایت امامان شیعه ادامه می‌یابد. مطالبی که در این کتاب درباره آن‌ها احادیث بسیار نقل شده، عبارت است از: - وجوب اطاعت از اهل بیت پیامبر(ص) و مودّت نسبت به ایشان. - معدن علم و مفاتیح حکمت بودن ائمه اطهار(ع). - حجت خداوند و متولیان امر الهی بودن وی. - وارث علم انبیاء بودن آنان. - علم تفسیر و تأویل قرآن نزد ایشان و خالی نبودن زمین از امام. با آن که این اثر قدمت زیادی دارد، اما فصل‌بندی خوبی بر تمام آن حاکم بوده و مؤلف، عناوین متعددی را برای ابواب انتخاب کرده و در مواردی که عنوانی برای روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکی از ویژگیهای این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر می‌کند؛ اما وی درباره روایات هیچ گونه اظهار نظری ندارد و فقط به نقل آن‌ها پرداخته است. بصائرالدرجات از کتاب‌های معتبر و مورداعتماد شیعه است. کلینی در کافی از آن روایت کرده و علامه مجلسی در بحارالانوار و شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه، ضمن معتبر شمردن این کتاب، آن را در شمار مصادر و منابع خود آورده‌اند. مدرس تبریزی از این کتاب به بزرگی یاد می‌کند.

بَصائِرُ الدَّرَجاتِ الکُبْری فی فَضائلِ آلِ مُحمّد مشهور به بصائر الدرجات، از منابع حدیثی شیعه، تألیف ابوجعفر محمد بن حسن بن فروخ صفار، معروف به صفار قمی (متوفی ۲۹۰ق) از اصحاب امام حسن عسکری(ع) و علمای مشهور در قرن سوم هجری قمری. این کتاب، اثری روایی با رویکرد کلامی است که احادیث آن درباره مسئله امامت، شناخت امام و فضائل ائمه اطهار (ع) است. بسیاری از بزرگان و عالمان دین، آن را توثیق و در شمار مصادر کتب خویش ذکر کرده‌اند. کتاب بصائر الدرجات حاوی ۱۸۸۱ حدیث است و ده بخش اصلی دارد که هر بخش مشتمل بر ۱۰ تا ۲۴ باب است. اغلب احادیث این کتاب کامل است و در آن‌ها تعلیق یا ارسال دیده نمی‌شود. شیخ حر عاملی این کتاب را دارای دو نسخه کوچک و بزرگ دانسته که هر دو نسخه منسوب به فروخ صفار است. این کتاب در شمار منابع حدیثی ـ کلامی به‌شمار می‌آید و احادیثی در باب علم، از جمله فریضه بودن طلب علم، ثواب عالم و متعلّم و برتری عالمان آغاز و با نقل احادیثی در مورد آل محمد(ص) و علم و فضیلت و ولایت امامان شیعه ادامه می‌یابد. مطالبی که در این کتاب درباره آن‌ها احادیث بسیار نقل شده، عبارت است از: - وجوب اطاعت از اهل بیت پیامبر(ص) و مودّت نسبت به ایشان. - معدن علم و مفاتیح حکمت بودن ائمه اطهار(ع). - حجت خداوند و متولیان امر الهی بودن وی. - وارث علم انبیاء بودن آنان. - علم تفسیر و تأویل قرآن نزد ایشان و خالی نبودن زمین از امام. با آن که این اثر قدمت زیادی دارد، اما فصل‌بندی خوبی بر تمام آن حاکم بوده و مؤلف، عناوین متعددی را برای ابواب انتخاب کرده و در مواردی که عنوانی برای روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکی از ویژگیهای این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر می‌کند؛ اما وی درباره روایات هیچ گونه اظهار نظری ندارد و فقط به نقل آن‌ها پرداخته است. بصائرالدرجات از کتاب‌های معتبر و مورداعتماد شیعه است. کلینی در کافی از آن روایت کرده و علامه مجلسی در بحارالانوار و شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه، ضمن معتبر شمردن این کتاب، آن را در شمار مصادر و منابع خود آورده‌اند. مدرس تبریزی از این کتاب به بزرگی یاد می‌کند.

کتاب حاضر به بررسی علم امام و ائمه معصومین علیهم السلام می پردازد و از زوایای مختلف به بررسی علم امام می پردازد

کتاب «ضیاء العالمَین فی بیان إمامة الائمة المصطفَیْن» نوشته ابوالحسن بن محمد طاهر شریف عاملی فتونی، از فقیهان و محدّثان بزرگ قرن یازدهم و دوازدهم است که این کتاب را در آخرین سال های عمر خود نگاشت. این کتاب شامل هفت جلد است. جلد سوم شامل باب پنجم مي باشد كه عبارتند از: فی بیان نوع امتحان خص الله به هذة الامة. مؤلف در این باب به این نکته می  پردازد که خداوند حکیم، به سبب برتری حضرت خاتم الانبیا (صلی الله علیه و آله) بر پیامبران دیگر، عذاب  هایی از سنخ عذاب  های امّت  های پیشین را از این امّت برداشت؛ امّا برای این کار، بعضی از اوامر الهی به نوعی کنایه بیان شد تا امّت در صورت مخالفت آنها گرفتار آن گونه عذاب  ها نشوند. برای فهم آن کنایه  ها نیز قرائنی قرار داد که اهل نظر به روشنی می  فهمند؛ و به همان کنایه  ها امّت را آزمود؛ امر امامت علی بن ابی طالب (علیه السلام) در این شمار است.