مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«مسند الإمام الباقر أبي‌ جعفر محمد بن علي (ع)» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، ششمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد اهل‌ بيت (ع)» دائرة المعارفى حديثى است كه به زبان عربى در شش جلد منتشر شده است. اين مجموعه، اثرى مرجع محسوب مى‌ شود و براى همگان، به‌ويژه پژوهشگران كاربرد دارد. مسند حاضر، مشتمل بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت آن معصوم است كه در 14 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه همچون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در قالب «كتاب» و مشتمل بر ابواب، ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند به ترتيب حروف الفبا، به‌ همراه ذكر مختصرى از حالات ايشان و مدح و جرح‌ هايى كه در باره آنها ذكر شده است. نويسنده در نگارش اين اثر، تمام منابع و مصادر دست اول شيعه، اهل سنت، زيديه و اسماعيليه را كه اخبار مدون دارند، مورد بررسى قرار داده است. نويسنده در نگارش مسند امام باقر (ع) كوشيده است تا تمام روايات اين امام بزرگوار را از كتابخانه‌ هاى خطى ايران و دنيا جمع‌ آورى كند. در جلد نخست اين مسند، حدود 160 صفحه به شرح حال امام محمد باقر (ع) برگرفته از تواريخ متقن اختصاص دارد كه اطلاعات فراوانى در حوزه‌ هاى شناخت آن امام، عصر ايشان، زندگى ايشان در كربلا، دوره اسارات امام سجاد (ع) به‌ همراه امام محمد باقر (ع) در كوفه و شام و نقل حوادث سفر ايشان از كربلا تا كوفه و شام، به مخاطبان عرضه شده است. همچنين در اين بخش سخن از مبارزات قدرت‌ طلبانه بنى عباس و ستم‌ هاى امويان نسبت به اين امام بزرگوار به ميان آمده است. از صفحه 161 جلد نخست تا پنجمين جلد اين مسند، روايات امام باقر (ع) مانند دسته‌ بندى مرحوم كلينى در اصول كافى آورده شده‌ اند. نويسنده كوشيده در اين مجموعه مباحثى نظير امام‌ شناسى تا عصر غيبت، فضايل اهل‌ البيت (ع) و شيوه فقهاى قديم را با شيوه‌ اى متفاوت و نوين بياورد.

«الإتْحاف بِحُبّ الأشْراف»، کتابی در شرح حال خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) تألیف جمال الدین ابو محمد عبدالله بن محمد بن عامر شبراوی از عالمان اهل سنت الازهر قاهره است. او در این کتاب، نام ائمه معصومین علیهم السلام و ابواب مختص به هر امام را به شیوه‌ ای خاص بیان می‌ کند. مؤلف ابتدا به بیان احادیثی درباره مقام و منزلت اهل بیت و ذریه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌ پردازد. سپس شرح حال امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) را محور قرار داده و به صورت مفصل درباره آن دو امام سخن گفته است. در ادامه، فصلی را به بیان جواز و عدم جواز لعن یزید اختصاص داده و با نقل قول گروهی از عالمان اهل سنت از کنار آن گذشته و در همان باب، تاریخ کربلا را پی می گیرد. مؤلف به جهت سکونت در قاهره و اهمیت مشهد الرأس و کرامات مقام منسوب به سرِ مقدس امام حسین (علیه السلام) بابی را به این محل اختصاص داده است. باب پنجم کتاب درباره بقیه خانواده پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه سخن می‌ گوید و مؤلف همه را ذیل یک باب جمع کرده است. او درباره پدر، مادر، همسر و دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، حسنین (علیهما السلام)، زید بن حسن، حسن مثنی، امام سجاد (علیه السلام)، امام باقر (علیه السلام) و به ترتیب ائمه شیعه تا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) سخن گفته است. که در این کتاب ذیل بحث از امام دوازدهم با عنوان حجت و به قول شیعه، مهدی منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یاد شده ولی مؤلف می‌گوید این نظر شیعه درست نیست و او مهدی نیست. مهدی اگر چه از اهل بیت است ولی عمر طولانی ندارد و بعداً متولد خواهد شد.

موسوعة الإمام العسكري (علیه السلام)، توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، آقايان سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى، مهدى اسماعيلى و سيد ابوالفضل طباطبايى، تحت اشراف سيد محمد حسينى قزوينى به زبان عربى تدوين شده است. اين اثر سومين موسوعه تدوين‌شده از اين مؤسسه بوده كه دربردارنده آنچه از امام حسن عسکری (علیه السلام) - در گفتار و كردار - صادر شده، همچنين آنچه از ديگران - كتب آسمانى، انبيا، ائمه (علیهم السلام) و شخصيت‌هاى شيعه و سنى - در شأن و منزلت ايشان وارد گرديده است، مى‌باشد؛ به‌عبارت‌ديگر، معجم تمامى امورى است كه به امام عسكرى (علیه السلام) مربوط مى‌باشد. اثر حاضر، گسترده‌ترين و جامع‌ترين كتاب موجود در مورد حيات امام يازدهم علیه السلام مى‌باشد. كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و سيد محمد حسينى قزوينى آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه تنظيم و در شش جلد منتشر شده است. تعداد احاديث كتاب، حدود 1180 حديث مى‌باشد و از حدود 210 عنوان كتاب از منابع اوليه شيعه و سنى استفاده شده است یکی دیگر از امتیازات و ویژگی های این موسوعه، فهرست های مختلف و متنوّعی است که در 30 عنوان به شرح زیر خواهد بود: فهرست آیات شریفه قرآن، دعاها و زیارات، احادیث شریفه، کلمات غیر معصوم، اسامی 14 معصوم علیهم السلام ، پیامبران سلف و جانشینان ایشان، نام فرشتگان و جنّیان، مردان، زنان، مکان ها و شهرها، صنایع و حرفه ها، فرقه ها و مذاهب، پادشاهان و خلفا، عناوین فقهی، وزن ها و کیل ها و...، اشعار، اوّلیّات، ضرب المثل ها، امراض و آفات، زبان های گوناگون، مقامات الهی، حیوانات، خوراکی ها و آشامیدنی ها، پوشیدنی ها، رنگ ها، زینت آلات، کتاب های آسمانی، وقایع و ایّام، ستارگان، مصادر و منابع موسوعه "جلد اول" شامل باب اوّل در شش فصل: فصل اوّل در 4 موضوع: پیشگویی حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلم و بشارت بر ولادت امام عسکری علیه السلام، تاریخ ولادت و محلّ ولادت. فصل دوم نیز در 4 موضوع: نام حضرت در کتاب های آسمانی، نسب حضرت، ألقاب و کنیه حضرت. فصل سوم در 2 موضوع: شمائل و جمال حضرت. فصل چهارم در 4 موضوع: نام مادر، شأن آن مخدّره، همسران و اسامی و حالات ایشان، زیارت نامه نرجس و فرزندان دختر و پسر، خواهران و برادران حضرت. فصل پنجم در 3 موضوع: مدّت عمر هنگام خروج از عراق، مدّت امامت و مدّت عمر هنگام شهادت. فصل ششم در 5 موضوع: تاریخ شهادت، چگونگی شهادت، نماز بر جنازه حضرت و محل و کیفیت دفن. باب دوم در شش فصل: فصل اوّل در 15 موضوع: نصوص وارد بر امامت حضرت از کتاب های آسمانی و انبیا و معصومان علیهم السلام . فصل دوم در 9 موضوع: برخی از احادیث وارده پیرامون فضائل و مناقب حضرت. فصل سوم در 6 موضوع: علائم و نشانه های امامت در کلام معصومان علیهم السلام . فصل چهارم در 11 موضوع: معجزات و کرامات حضرت در جریانات مختلف. فصل پنجم در 2 موضوع: زیارات وارده و دعای متضمّنِ توسّل به حضرت. فصل ششم: در بیان کلمات بزرگان پیرامون شخصیّت والامقام حضرت.

الإمام الصادق عليه‌السلام، تألیف محمدحسین مظفر (1312-1381ق)، کتابی است که از جنبه‌های مختلف به زندگی ششمین پیشوا و امام شیعیان؛ امام جعفر صادق (علیه السلام) در دو جلد پرداخته است. مرحوم مظفر بااینکه كتاب را به شيوه سنتى نوشته، ليكن سعى كرده مآخذ خود را چه به‌طور غالب در متن و چه در پاورقى نام ببرد. درعین‌حال موارد زيادى هم هست كه وى از منبع خود ياد نكرده و مطالب را آورده است. در "جلد دوم" بعد از معرفی بنی‌امیه و بنی‌عباس، برخی از مذاهب اسلامی را معرفی نموده سپس به زندگی علمی، مناظرات، سیره اخلاقی و عملی آن حضرت اشاره کرده است.