مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «رسالة سلام مذهبی» کتابی است از آقای شیخ حیدر حب الله که در سال 2015 در بیروت منتشر شد. نویسنده به دلیل نگرانی از وضعیت اسفناک جهان اسلام در نتیجۀ اختلاف‌‌های مذهبی به دنبال ارائه راه حلی برای برون رفت از وضعیت موجود است. راه حلی که با معیار قرار دادن عقلانیت و انصاف ارائه می‌شود و سعی در تعدیل و اصلاح خطاهای همۀ طرف‌های درگیر در این جنگ خانمان سوز و منجلاب فروکاهنده دارد. با این هدف، نویسنده در بخش اول کتاب بگونه‌‌ای خلاصه و گذرا به مهمترین گزاره‌‌های اعتقادی شیعه اشاره می‌کند و با معرفی این گزاره‌‌ها می‌‌خواهد به این واقعیت توجه دهد که در بسیاری از موارد عقاید شیعه تفاوت چندانی با عقاید اهل سنت ندارد و اگر چنانچه اختلافی وجود دارد، در پاره‌ای موارد همان اختلاف در میان گرایش‌‌های گوناگون اهل سنت نیز وجود دارد. از سوی دیگر، بحران در روابط میان شیعیان و همه فرق اهل سنت نیست، بلکه بحران در روابط میان شیعه و بخشی از اهل سنت بویژه سلفی‌‌هاست. در بخش دیگر کتاب، نویسنده به گزاره های اختلافی میان شیعه و اهل سنت می‌پردازد و بدون وارد شدن به بحث های مفصل علمی و نفی و اثبات‌های همیشگی، به دنبال ارائه راه حلی برای برداشتن موانع روانی است که بحران‌‌های بزرگی در مسیر ایجاد روابط خلق کرده است. در این بخش به موضوع‌هایی از این دست پرداخته می‌شود: لعن صحابه، اهانت به همسران پیامبر، تقیه، تحریف قرآن و انکار سنت نبوی، عاشورا و نمادهای آن، ازدواج موقت، گرایش به تشیع و سرکوب آزادی‌‌های مذهبی. در بخش دیگر کتاب، اصول، راهکارها و ابزارهایی مطرح می‌شود که برای مدیریت اختلاف‌‌ها مثمر ثمر بوده، در عین حفظ اختلاف‌‌های علمی و عقایدی، از ایجاد اصطکاک و درگیری‌‌های خونبار و مخل آسایش و امنیت جلوگیری می‌کند. سپس گام‌‌هایی که برداشتن آنها در میدان عمل لازم است برشمرده می‌‌شود و پیشنهادهایی از قبیل «یکپارچه شدن تلاش‌‌های اعتدالگرایان مذاهب برای مبارزه با افراط‌گرایان» ارائه می‌‌شود. در بخش نهایی نیز اهمیت و جایگاه اینگونه نظریه‌پردازی‌‌ها مورد توجه قرار می‌‌گیرد. در پایان، همانگونه که در یادداشت مترجم آمده است: «به حتم، طرحی که در این کتاب درانداخته می‌شود، مخالفانی دارد. مخالفان صفر یا صد اندیش، فرصت تأمل و اندیشه را از خود باز می‌ستانند، اما مخالفان صفر تا صد اندیش می‌‌توانند با مطالعۀ این کتاب، نکات در خور توجهی را در زمینۀ تعامل و همزیستی مسالمت آمیز میان پیروان مذاهب اسلامی دریابند».

رؤية الله في ضوء الكتاب و السنّة و النقل الصريح، اثر آیت‌الله سبحانى مى‌باشد. عقايد اشاعره (اهل حديث) كه ابوالحسن اشعرى در كتاب الانابه آنها را تا 51 اصل شمرده است، بيان مى‌كند، خداوند بر عرش خود استقرار دارد، خدا چهره‌اى دارد؛ ولى بدون كيفيّت(بلا كيف)، خدا داراى دو دست است، بدون كيفيّت، خدا چشم دارد؛ اما بدون كيفيّت و براى همه اين اصول به آياتى از قرآن كريم استناد مى‌كند. اين بحث كه در كتب كلامى به تجسيم، تشبيه و رويت خدا معروف شد، قرن‌هاى زيادى از بحث‌هاى داغ محدّثان و متكلمان بود تا اين كه به ابن تيميّه مى‌رسيم. او در رساله حمويه و واسطيّه اين مساله را مى‌آورد با اين جمله: كه ما از مجموع آيات نتيجه مى‌گيريم كه خدا در بالاى اين عالم محسوس است. در ردّ اين عقيده كتاب‌هاى زيادى به رشته تحرير درآمده است كه يكى از اين كتب از انديشمند و متفكر اسلامى آیت‌الله سبحانى مى‌باشد كه در كتاب خود در صدد ابطال اين نظريه با براهين عقلى و آيات قرآن و روايات است. ايشان اين نظريه را وارداتى مى‌داند و ريشه اين نظريه را در كتب عهدين مى‌داند كه از طريق اجبار يهود وارد محيط اسلامى شد كه از شخصيت‌هايى كه به ظاهر اسلام آورده بودند و اين نظريه كفرآميز را وارد جامعه اسلامی‎كردند كعب الاحبار و وهب بن منبه نام مى‌برد. ايشان دلايلى را كه بر رويت خدا از طرف اشاعره بر رؤيت خداوند از قرآن كريم مى‌آورد، آيه الى ربها ناظرة و رواياتى از صحاح و مسانيد ذكر و براهين عقلى آنها را نيز بازگو مى‌كند و سپس تمام اين ادلّه نقلى و عقلى را پاسخ مى‌دهد و براى عدم رؤيت به 3 آيه از قرآن و روايات پيامبر(ص) و روايات ائمه(ع) استدلال كرده و در بخش ديگر از كتاب براهين عقلى بر عدم رؤيت ذكر مى‌كند تا اينجا رؤيت خدا كه تفسير حسى با ديدگان مادى بود در كتاب آمده و رؤيت يك تعبير ديگر دارد كه اين عقيده مخصوص شیعیان و معتزله مى‌باشد و آن رؤيت قلبى و شهود باطنى مى‌باشد كه اين رؤيت در پرتو ايمان كامل به دست مى‌آيد كه اين بحث در بخش آخر كتاب ايشان گنجانده شده است و ادله نقلى و برهان‌هاى‌عقلى او را به طور كامل ذكر مى‌كند. اين بحث در كتب راهنماى حقيقت و فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامى از ايشان نيز آمده است. در آخر كتاب هم فهرست موضوعات به طور كامل و مفصل آورده شده است.