مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب همان‌طور که از نامش پیداست به بررسی روابط دو دین اسلام و یهودیت با یکدیگر در جزيرة‌العرب به ویژه در مکه و مدینه می‌پردازد. کتاب به طور کلی مشتمل بر پنج فصل است و مؤلف کوشیده تا با استناد به آیات قرآن دربارة دین یهود و ویژگی‌های آنها و روابطشان با پیامبر اکرم یا به بحث بپردازد. از دیگر موضوعات این نوشتار می‌توان به تاریخچة مختصری از جغرافیای سرزمین عربستان، تاریخچة مختصری از دین یهود، یهود در قرآن، چگونگی برخورد پیامبر (ص) با یهودیان و انگیزه‌های مخالفت یهودیان با اسلام اشاره کرد.

این اثر همان‌طور که از نامش پیداست به بررسی عرفان یهود و مهم‌ترین جریان‌های آن تا دوران معاصر می‌پردازد. مؤلف آن یعنی گرشوم گرهارد شولم (1897- 1982 م.) بیش از بیست سال از عمر خویش را صرف مطالعه و تحقیق در عرفان یهود، به ویژه عرفان قبالا کرد و این نوشته حاصل هفت مقاله و سخن‌رانی‌های او بوده است. وی کوشیده است با روشی توصیفی و تاریخی و به دور از جانب‌داری، این مهم را به انجام برساند. این اثر به طور کلی مشتمل بر نُه فصل است. نویسنده ابتدا به ویژگی‌های کلی عرفان یهود و تأثیرپذیری آن از سنت‌های دیگر همچون گنوسی اشاره کرده است. در ادامة تاریخ قبالا از نخستین دورة آن (عرفان مِرکبه) تا آخرین مرحله یعنی حسیدیسم مورد شرح و بررسی قرا رگرفته و در این میان از کتاب زوهر و مهم‌ترین تعالیم آن و همچنین از جنبش‌های قبالای لوریایی و شبتایی سخن به میان آمده است. شایان ذکر است که این کتاب علاوه بر دو مقدمة شولم، دارای پیشگفتار متن انگلیسی به قلم رابرت آلتر و پیشگفتار مترجم است، که در آن‌ها دربارة ماهیت عرفانی، ویژگی‌های عرفان یهود، زندگی شولم و آثار علمی او مطالبی آمده است.

این کتاب بخش کوچکی از شمارة دوم اسلام و نابسامانی‌های روشنفکران اثر مفسر معروف سیّد محمد قطب (1906 ـ 1966 م.) است. کتاب به تحلیل عملکردهای علمی سه دانشمند یهودی یعنی کارل ماکس، زیگموند فروید و ... امیل دورکیم در اقتصادف روانشناسی و جامعه‌شناسی می‌پردازد. از نظر مؤلف این سه نفر به دلیل نظریات همگانی و حقایق علمی که در جامة بحث و تحقیق به جامعة بشری عرضه نمودند. سبب انحراف و مقابله با دین شدند. سیدقطب معتقد است، آنچه این دانشمندان را به طرح نظریات خاص کشاند، تأثیراتی بود که آن‌ها از داروین گرفته و در نتیجه نظریات خوش را با توجه به مبانی مادی داروین مطرح کردند. ادامة کتاب نیز به تحلیل و نقد مهم‌ترین نظریات این سه دانشمند یهودی و تأثیرات آن‌ها اختصاص دارد.

کتاب حاضر به بررس تطبیقی عقاید دو دین اسلام و یهودیت می‌پردازد. انگیزة اصلی مؤلف، رفع بدبینی مسلمانان نسبت به یهودیان و بالعکس بوده است. مؤلف در مباحثی که پیرامون اسلام آورده، کوشیده است تا موضع دین اسلام را نسبت به یهود، بدون کوچک‌ترین دشمنی خاصی نشان دهد. اصلی‌ترین منابع نویسنده، کتاب مقدس (عهد عتیق) و کتاب قرآن کریم بوده است. کتاب دارای مطالب پراکنده و مختلفی است و به طور کلی نیمی از مطالب کتاب به برخورد و ارتباط متقابل یهودیان و مسلمانان از صدر اسلام تا دوران معاصر اختصاص دارد. مؤلف کوشیده است در این بخش به رفع برخی از اتهامات بر ضد یهودیان بپردازد. در ادامه تعالیم مشابه دین یهود و اسلام، به ویژه تعالیم مربوط به دوران حضرت ابراهیم (ع) تا حضرت موسی (ع)، با توجه به آیات عهد عتیق و قرآن کریم بررسی شده است. در انتها مطالبی دربارة عید نوروز و برخی دانشمندان یهودی دورة معاصر ذکر گردیده، که مؤلف به ویژه عید نوروز را به تعالیم حضرت موسی (ع) و روز قراردادن الواح ده فرمان در جایگاه مخصوص خود در روز اول ماه نیسان عبری مرتبط دانسته است.

این اثر به بررسی مهم‌ترین عملکردهای یهودیان در عصر حضرت رسول (ص) و کارشکنی‌ها و مخالفت‌هایشان برضد آن حضرت می‌پردازد. در این کتاب سعی شده است این کارشکنی‌ها براساس مستندات قرآنی و تفسیری و گزارش‌های تاریخی موثق مورد بررسی قرار گیرد، به همین سبب مؤلف از برخی تفاسیر شیعی و سنی استفاده کرده است. کتاب مشتمل بر پنج فصل اصلی است و مطالب آن براساس پاسخ به مهم‌ترین سؤالات مؤلف تنظیم شده است، سؤالاتی از این دست که ابعاد کارشکنی یهود در عصر پیامبر چیست؟ چرا یهود در قرآن مذمت شده است؟ علت کارشکنی‌ها و پیروی‌نکردن آنان از پیامبر چه بود؟ و رفتار پیامبر با یهود چگونه بود؟ براین اساس قلمروها، علل، پیامد کارشکنی‌ها و روش رویارویی حضرت رسول با آنان بررسی شده است. قلمروهای یادشده به شاخة سیاسی - نظامی، فرهنگی، اعتقادی و اقتصادی تقسیم ساده است. شایان ذکر است که در فصل نخست به وضعیت یهودیان در شبه‌جزیره عرب اشاره شده است.

این کتاب دربارة عرفان یهود به ویژه شاخة قبالا نوشته شده است. بنابر گفتة نویسنده در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با توجه به دیدگاه‌های گوناگون بدون نگاه جانب‌دارانه، عرفان قبالا را مورد بررسی قرار دهد. همچنین کوشیده شده است از لابه‌لای نظریات مختلف، به ویژه اعتقاد یهودیان ساکن در سرزمین اشغالی به عنوان مبلغان و مروجان اصلی قبالای امروزی، کنه حقیقت رازآلود قبالا را بررسی کند. شایان ذکر است که مؤلف برای نوشتن این اثر از منابع مختلفی استفاده نموده که بیشتر آن‌ها منابع اینترنتی هستند، در صورتی که کتاب‌های ارزشمندی در زمینة قبالا نوشته شده است. کتاب دو بخش اصلی دارد که هر بخش شامل چند ضمیمه است. در بخش نخست به تاریخچة قبالا و تأثیر آن‌ها از مکاتب مختلف مصر باستان گرفته تا دوران جدید و همچنین بررسی ادبیات عرفانی یهود پرداخته شده است. در بخش دوم تأثیرات قبالا در جهان معاصر مورد بررسی قرار گرفته و مهم‌ترین مشترکان قبالا با برخی مسلک‌ها از جمله اپیکوریان، کلبیان، رواقیان و نوافلاطونیان و تأثیراتی که از دورة هلنی و جریانات آن داشته، بیان شده است.

کتابی است مفصل که به بررسی تصویر یهودیت (یهود و انبیای آن در قرآن کریم می‌پردازد. این کتاب ترجمه‌ای از متن عربی با عنوان اليهود في القرآن است. نویسنده با رویکردی مبتنی بر آیات قرآن و کتاب‌های سیره به این بررسی پرداخته است. کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که بخش نخست آن پیرامون رفتار یهود نسبت به اسلام به خصوص در زمان حضرت محمد و رفتار آن حضرت با ایشان مطالبی آمده است. در بخش دیگر رفتار یهودیان در برابر پیامبران آسمانی خویش از ابراهیم تا موسی (ع) مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رفتار خصمانه و تجاوز‌طلبانة آنها در برابر انبیا و همچنین مهم‌ترین خصایص آنان با توجه به متن قرآن آشکار شده است.

این کتاب برگزیده‌ای از مطالبی است که علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، به مناسبت آیانی که در آنها به قوم یهود و ویژگی‌های آن اشاره شده، آورده است. علامه طباطبایی ضمن بیان دیدگاه قرآن در این زمینه، روایات معصومین را نیز مدّ نظر داشته و فصلی جداگانه تحت عنوان «بحث روایی» به این مهم اختصاص داده است. وی به موازات آن دیدگاه دانشمندان، مورخان و مفسران را نیز مطرح ساخته و در برخی موارد برای اثبات مدعای خود به تورات استناد نموده و به نقل و نقد مطالب آن پرداخته است. این کتاب مشتمل بر نُه بخش است که هر بخش چند فصل دارد. در بخش نخست مباحث مربوط به تورات و تحریف آن و بحث کتمان حکم رجم از سوی یهودیان آمده است. در بخش‌های دوم تا چهارم ابعاد اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی قوم یهود از منظر قرآن بررسی شده است. بخش پنجم کتاب به چگونگی برخورد یهودیان با پیامبران خدا از جمله موسی (ع)، عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) اختصاص دارد. بخش ششم چگونگی توطئة یهود در ماجرای تغییر قبله را مورد بررسی قرار می‌دهد. در بخش هفتم داستان مخالفت یهودیان پیمان‌شکن بنی‌نضیر، بنی‌قریظه و بنی‌قینقاع با رسول اکرم (ص) و داستان‌هایی که از آنها در قرآن آمده، بررسی شده است. در بخش هشتم چگونگی دسیسة یهودیان برای وارد‌کردن احادیث و خرافات جعلی اسرائیلیات در روایات اسلامی از نظر گذرانده شده و آخرین بخش به جستاری در جایگاه یهودیان در اندیشة مسلمانان و موضع مسلمانان نسبت به این قوم اختصاص دارد.